Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Điều ít người biết ở một số tác phẩm nổi tiếng về Tây Bắc

Huỳnh Dũng Nhân - 10:44, 04/05/2021

Trong các tác phẩm ca ngợi chiến thắng Điện Biên Phủ, có hai tác phẩm nổi tiếng, đó là bài "Hoan hô chiến sĩ Điện Biên" dài 98 câu của nhà thơ Tố Hữu, được viết sau chiến thắng Điện Biên (5/1954) và tác phẩm "Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ", do nhà điêu khắc Nguyễn Hải sáng tác năm 1963, hoàn thành năm 1964

Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ
Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ

Bài hát "Đường lên Tây Bắc" suýt bị... cháy

Có một bài hát ra đời trước chiến dịch Điện Biên Phủ, được bộ đội ta hát vang trên các đường hành quân, đó là bài ca "Đường lên Tây Bắc" của nhạc sĩ Nguyễn Thành sáng tác năm 1951, khi đó là chiến sĩ tham gia chiến dịch Đông - Xuân. Ngày 17/4, tại TP. Điện Biên, nguyên ca sĩ Quỳnh Hợp của Đoàn Nghệ thuật Quân chủng Phòng không Không quân - nay là BTV văn nghệ Đài TNND TP. Hồ Chí Minh có kể: Bài hát này nhạc sĩ Nguyễn Thành sáng tác trong một đêm quây quần cùng đồng đội bên bếp lửa. Nhưng hát đi hát lại thấy... "chán quá", đã vứt bài hát bên bếp.

Sáng hôm sau ông thấy bài hát chưa bị lửa bén vào (có lẽ vì tối ấy mưa) liền lấy ra xem và hát lại thì thấy hay hay, bèn đem ra tập. Thế là giai điệu hào hùng của bài hát theo chân các chiến sĩ trên đường hành quân từ Hòa Bình lên Tây Bắc và hát trong các buổi sinh hoạt đơn vị và nay đã được coi là bài hát truyền thống của các đơn vị vùng Tây Bắc: "Qua miền Tây Bắc núi vút ngàn trùng xa, suối sâu đèo cao bao khó khăn vượt qua, bộ đội ta vâng lệnh Cha già, về đây giải phóng quê nhà...".

Sau chiến thắng Điện Biên, người lính Nguyễn Thành vào học Nhạc viện và ông có một sáng tác nổi tiếng nữa là bài "Cảm xúc tháng 10": "Không thể nói trời không xanh hơn và mắt em xanh khác ngày thường, khi đoàn quân kéo về mùa Thu ấy, nhịp trống rung 36 phố phường”...

Điều ít người biết ở một số tác phẩm nổi tiếng về Tây Bắc 1

Hai tác giả của hai tác phẩm nổi tiếng về Điện Biên... chưa đến Điện Biên

Trong các tác phẩm ca ngợi chiến thắng Điện Biên Phủ, có hai tác phẩm nổi tiếng, đó là bài "Hoan hô chiến sĩ Điện Biên" dài 98 câu của nhà thơ Tố Hữu, được viết sau chiến thắng Điện Biên (5/1954) và tác phẩm "Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ", do nhà điêu khắc Nguyễn Hải sáng tác năm 1963, hoàn thành năm 1964. Một điều trùng hợp thú vị là, cả hai tác giả của hai tác phẩm nổi tiếng ca ngợi chiến thắng Điện Biên này đều... chưa đến Điện Biên.

Theo nhà thơ, nhà văn Trần Đăng Khoa, thì khi anh phỏng vấn nhà thơ Tố Hữu về trường hợp ra đời của bài thơ Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, nhà thơ Tố Hữu đã cười nói: "Thú thật, tớ chưa đến mặt trận Điện Biên. Khi tin chiến thắng dồn dập bay về, tớ nhiều cảm xúc quá mà viết ra bài thơ đó".

Chưa đến Điện Biên trong thời điểm đó, nhưng nhà thơ Tố Hữu đã thu thập được nhiều tin tức qua các báo cáo chiến sự, qua các cuộc họp của các cấp lãnh đạo chỉ huy và dõi theo bản đồ mặt trận, ông đã để lại một bài thơ có thể gọi là hay nhất về chiến dịch Điện Biên, nhất là đoạn "Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Chiến sĩ anh hùng, đầu nung lửa sắt..." cho đến đoạn "Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam, Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng..." đã được đưa vào sách giáo khoa và lớp lớp thế hệ học sinh đã thuộc lòng và là hành trang cho bao thế hệ lên đường đánh giặc.

Còn về tác giả Nguyễn Hải cũng vậy. Ông sinh năm 1933 ở Tiền Giang, tham gia bộ đội và trở thành chiến sĩ Tiểu đoàn 307 nổi tiếng. Năm 1954 ông tập kết ra Bắc và tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật, khoa Điêu khắc và có rất nhiều tác phẩm nổi tiếng. Ông đã kể với nhà báo Đoàn Hoài Trung - Báo Phòng không Không quân: "Tôi chưa một lần đến Điện Biên, nhưng âm vang chiến thắng Điện Biên được thấm sâu qua các bài hát lúc bấy giờ đã thôi thúc tôi sáng tác cụm tượng đài chiến thắng Điện Biên. Tượng đài hoàn thành xong cũng chỉ để trong nhà. Khi biết tin tượng đài chiến thắng Điện Biên của tôi được chọn để đặt trên đồi D1 trong dịp kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, tôi vô cùng hạnh phúc. Nhưng vì sức khoẻ không cho phép nên vẫn chưa thể đi Điện Biên nên tôi phải theo dõi Lễ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên qua màn ảnh nhỏ"... Nhưng dù sao đó cũng là món quà của người con Nam Bộ gửi tới đồng bào Điện Biên...

Ruộng bậc thang – hình ảnh đặc trưng của vùng núi phía Bắc
Ruộng bậc thang – hình ảnh đặc trưng của vùng núi phía Bắc

Bài thơ được coi là hay nhất về Lai Châu

Đến năm 1981, có một bài thơ được bạn đọc Lai Châu cùng ca ngợi là bài thơ hay nhất Lai Châu (lúc đó chưa tách Lai Châu và Điện Biên). Đó là bài thơ "Gửi Lai Châu" của nhà thơ Trần Mạnh Hảo ở TP. Hồ Chí Minh. Theo anh Hoàng Văn Thành, Tổng Biên tập Báo Điện Biên Phủ, thì nhà thơ Trần Mạnh Hảo đi thực tế Lai Châu vào năm 1981, tưởng chỉ vài ngày, nào ngờ say cảnh, say người, anh ở liền... 3 tháng. Trong ngày cuối cùng liên hoan chia tay với Lai Châu bên bếp lửa, anh mới viết vội bài thơ này tặng lại cho Lai Châu. Bài thơ viết tay nguệch ngoạc, không có bản thứ hai, trong một cảm xúc thăng hoa tột đỉnh ấy được in trên Báo Văn Nghệ Lai Châu sau đó, còn tác giả thì không có bản nào. Khi anh em ở Tây Bắc vào TP. Hồ Chí Minh thăm anh thì anh mới mừng đến phát khóc" khi được đọc lại bài thơ trong cơn say cảnh say người bên bếp lửa Tây Bắc 20 năm trước. Bài thơ "Gửi Lai Châu" có những câu mà người Lai Châu và Điện Biên hôm nay còn nhớ mãi: Trái tim đập không một ai nhìn thấy/Ở ven trời Tây Bắc có Lai Châu/Hoa ban nở thành người con gái Thái/ Đám mây bay trong thau nước gội đầu...

Và rất nhiều câu hay như "Thị xã nhỏ như cúc áo cài trên ngực đất nước" hoặc "Tiếng Thái thương như cầm được giữa tay mình" và "Nơi ngủ dậy núi đã đầy trong mắt"... Nhưng có lẽ hai câu thành công nhất, khái quát nhất về Lai Châu đầy huyền thoại và anh dũng ấy là "Anh đi tìm nước mắt gặp lời ca" và "Điện Biên của mọi người, dành riêng em điệu múa./ Những đời thường nhập lại hoá Nhân dân".

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.