Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Miền cổ tích văn hóa Thái

Hải Yến - 09:54, 09/02/2021

Đến Tây Bắc để thưởng thức hoa ban nở ngọt ngào, dịu dàng trong tiết trời se lạnh vùng biên giới. Thưởng hoa ban bằng thị giác, thính giác, xúc giác, và cả vị giác với món gỏi nộm hoa ban ngon, lạ, tuyệt. Trong bập bùng chếnh choáng, điệu khắp cất vang sườn núi, vọng sườn đồi, réo rắt gọi mời trọn vòng xòe ngây ngất…

Xòe - điệu múa dân gian thể hiện khát vọng, niềm tự hào của đồng bào Thái
Xòe - điệu múa dân gian thể hiện khát vọng, niềm tự hào của đồng bào Thái

Không ngoa khi nói, văn hóa Thái chiếm dung lượng lớn và nổi danh khắp vùng đất Tây Bắc nói chung, tỉnh Lai Châu nói riêng. Chỉ tính riêng trong nghi lễ Then đã như một lễ hội tổng hợp những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Thái. Then hội đủ hát bè, hát đế, nhạc thì có tính tẩu, xóc nhạc kết hợp với múa tạo nên bản hòa âm phối khí ấn tượng với bất kỳ một nhạc sĩ đương đại nào. Với 27 điệu hát, 23 điệu múa, những nét tinh hoa trong sinh hoạt văn hóa Then ngày nay đã được khai thác trong các bài múa trên sân khấu. Với tính nghệ thuật cao, hát Then - đàn Tính đã trở thành nét đẹp văn hóa, là ngày hội chung của dân tộc Thái và hội tụ cùng với nền văn hóa nước nhà. Các nghệ nhân có dịp đưa lời hát, điệu nhạc bay xa hơn đến mọi miền đất nước.

Ẩm thực xứ vùng cao khéo léo trong kết hợp gia vị, ở khía cạnh này, không thể không nhắc đến ẩm thực văn hóa Thái, với những bản làng nhỏ đã gắn tên du lịch vùng cao như bản Vàng Pheo, xã Mường So (huyện Phong Thổ). Nơi yên bình giữa trập trùng đồi núi với con suối nhỏ róc rách chảy đầu bản. Nơi các mẹ nướng cơm lam trên than đỏ hồng, những chàng trai vạm vỡ quăng chài bắt cá bên suối. Em gái nhỏ nhanh tay giã mắc khén làm “chẩm chéo” và khéo léo mổ, nhồi rau thơm vào bụng cá rồi nướng trên than hồng. Những món đặc sản như: Cá bống vùi gio, thịt trâu sấy, cá nướng, xôi nếp, canh rêu đá, nậm pịa… cũng lưu danh trong sổ tay của khách du lịch ưa thăm thú, thưởng thức. Hay chỉ đơn giản như búp măng ngọt, măng đắng vào mùa mưa với đủ món luộc, om, xào, nướng thơm lừng mỗi gian bếp…

Những chiếc khăn Piêu sặc sỡ góp phần làm nên vẻ đẹp của phụ nữ Thái
Những chiếc khăn Piêu sặc sỡ góp phần làm nên vẻ đẹp của phụ nữ Thái

Tầng di sản văn hóa vật thể, phi vật thể phong phú, đồ sộ của dân tộc Thái, không thể không nhắc đến vòng xòe đoàn kết. Chẳng phải ngẫu nhiên mà nghệ thuật xòe Thái được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và được Chính phủ đồng ý cho xây dựng hồ sơ quốc gia trình UNESCO để xét duyệt vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Vòng xòe trong những lễ hội như sợi dây kết nối khiến mỗi người xích gần nhau hơn. Vòng xòe với bàn tay siết chặt bàn tay, nhịp chân đi rộn ràng, lời hát ngân da diết…

Trong câu chuyện với những người nông dân mộc mạc bên dòng Mường So (huyện Phong Thổ) - nơi có bề dày văn hóa trầm tích theo thời gian, chúng tôi được nhắc nhớ lại rằng, điệu xòe thuộc về Nhân dân. Từ xa xưa, sau những buổi lao động vất vả trên nương, rẫy, bà con lại tụ tập bên khoảng sân rộng, dưới góc nhà sàn và điệu xòe trở thành “món ăn tinh thần” ngẫu hứng mà trở nên rất quan trọng. Điệu xòe đơn giản để ai cũng có thể hòa vào, nhưng lại đem đến ý nghĩa cực to lớn, khẳng định tính cố kết cộng đồng. Vòng xòe làm mỗi người trong làng bản thêm thân thương, gắn bó. Đây có lẽ là cách hòa giải tuyệt vời nhất và khiến mỗi người thêm yêu quê hương, làng xóm mình.

Hội xòe thường được tổ chức trong những dịp lễ hội: Nàng Han, Then Pin Pang, Kin Khẩu Lẩu Mẩu hay trong dịp Tết. Tiếng nhạc thu hút mọi người cùng nhảy múa khiến vòng xòe chẳng phân biệt lứa tuổi, trẻ già, trai gái, chủ - khách. Khi bóng trăng lên cao, tiếng hát “Inh lả ơi” vang vọng vách núi, người đi xòe cũng thấy hồn lâng lâng trong tiếng nhạc rộn rã. Vòng xòe vui hơn khi về đêm, dưới ánh trăng thanh, ngọn lửa bập bùng tỏa lan hơi ấm, các bàn tay như siết chặt hơn, điệu hát ngân xa hơn theo nhịp chân bước. Trong đêm xòe ấy, bao đôi trai gái bản xa bản gần đã quen biết và bén duyên chồng vợ. Để khi về già, họ ngồi ôn lại những hoài niệm thuở đôi mươi với vòng xòe, ánh mắt, bàn tay ngượng ngập trao nhau buổi ban đầu gặp gỡ…

Miền cổ tích văn hóa Thái 2

Lai Châu được du khách trong và ngoài nước biết đến như một tỉnh địa đầu biên giới với mênh mang biển mây lẩn khuất sau trập trùng núi đồi. Nơi tình người chân thật, mộc mạc, yêu đời, quý người. Nơi nhịp trống hội xòe ngân dài, khiến bước chân người bản trên, người mường dưới chộn rộn, thu xếp công việc để đến với vòng xòe như tìm về nét văn hóa giàu bản sắc, đậm đà tính dân tộc. Vòng xòe của tình yêu lứa đôi, lao động sản xuất và những ước mơ của con người.

Trong phiên chợ tình vùng cao, giữa miên man thổ cẩm, tôi lại say trong sắc trắng của áo, hàng cúc bướm lấp lóa, váy đen che đôi chân thon nhỏ miên man và má hồng rực e ấp giấu sau chiếc khăn piêu sặc sỡ… Lục lạc ngựa khua ngân không nỡ rời chân bước trước vẻ đẹp hư ảo của con gái mường Trời. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai trao hỗ trợ làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tại tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang

Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai trao hỗ trợ làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tại tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang

Vừa qua, tại tỉnh Hà Giang và tỉnh Tuyên Quang, Đoàn công tác của Ủy ban Dân tộc và tỉnh Đồng Nai do Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Nguyễn Hồng Lĩnh và Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr làm Trưởng đoàn đã đến thăm, làm việc, trao hỗ trợ kinh phí làm nhà ở cho đồng bào DTTS nghèo tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang. Tham gia Đoàn công tác có lãnh đạo Báo Dân tộc và Phát triển (UBDT) và lãnh đạo một số sở, ban, ngành tỉnh Đồng Nai.
Thủ tướng: Phải biến niềm tự hào về di sản văn hóa Huế thành nguồn lực phát triển

Thủ tướng: Phải biến niềm tự hào về di sản văn hóa Huế thành nguồn lực phát triển

Thời sự - PV - 20:18, 25/03/2023
Chiều ngày 25/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế, đánh giá tình hình, kết quả phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thời gian qua và đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, giải quyết một số kiến nghị của tỉnh.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Media - BDT - 18:30, 25/03/2023
Di sản văn hóa phi vật thể là sự kết tinh của những tập quán, kỹ năng, tri thức dân gian được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Giống như dòng chảy ngầm kết nối các thế hệ, di sản văn hóa phi vật thể không chỉ được các cộng đồng bảo tồn, gìn giữ mà còn phát huy giá trị và tái sáng tạo để phù hợp với hoàn cảnh xã hội cũng như nhu cầu của con người trong từng thời kỳ. Trong Chuyên mục tuần này sẽ tìm hiểu về việc giữ mạch nguồn di sản ở nước ta.
Chủ tịch nước dự họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ

Chủ tịch nước dự họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ

Thời sự - PV - 17:58, 25/03/2023
Nhân dịp kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2023), sáng 25/3, tại Hà Nội, Ban Liên lạc cựu cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam tổ chức họp mặt truyền thống cựu cán bộ Đoàn Thanh niên các thời kỳ.
Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu vượt cửa biển Thuận An; thăm Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế

Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu vượt cửa biển Thuận An; thăm Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế

Thời sự - PV - 17:56, 25/03/2023
Chiều 25/3, trong chương trình làm việc tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi kiểm tra tiến độ xây dựng cầu qua cửa biển Thuận An và dự án tuyến đường bộ ven biển qua tỉnh.
Trà hoa cúc - Công dụng thần kỳ cho sức khỏe con người

Trà hoa cúc - Công dụng thần kỳ cho sức khỏe con người

Media - Hoàng Quý - 16:22, 25/03/2023
Trà hoa cúc là một loại trà thảo mộc khô, có thành phần chính từ hoa cúc khô, đây là một thảo mộc quý có rất nhiều tác dụng như thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn, giảm nhiệt, cảm cúm, hỗ trợ an thần, giúp ngủ ngon, giảm đau đầu mệt mỏi, giảm mỡ máu... Sau đây các bạn hãy cùng tìm hiểu công dụng của trà hoa cúc với sức khỏe của con người nhé.
Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Vấn đề - Sự kiện (Tuần 12/2023): Giữ mạch nguồn di sản

Di sản văn hóa phi vật thể là sự kết tinh của những tập quán, kỹ năng, tri thức dân gian được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Giống như dòng chảy ngầm kết nối các thế hệ, di sản văn hóa phi vật thể không chỉ được các cộng đồng bảo tồn, gìn giữ mà còn phát huy giá trị và tái sáng tạo để phù hợp với hoàn cảnh xã hội cũng như nhu cầu của con người trong từng thời kỳ. Trong Chuyên mục tuần này sẽ tìm hiểu về việc giữ mạch nguồn di sản ở nước ta.
Giờ Trái đất năm 2023: Tiết kiệm điện - Thành thói quen

Giờ Trái đất năm 2023: Tiết kiệm điện - Thành thói quen

Môi trường sống - PV - 15:54, 25/03/2023
Sự kiện tắt đèn trong vòng một giờ hưởng ứng Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2023 diễn ra từ 20h30 đến 21h30, Thứ Bảy, ngày 25/3/2023 với thông điệp “Tiết kiệm điện - thành thói quen”, nhấn mạnh vào tính cấp bách của hành động.
Nghệ An: Sắc diện mới nơi những huyện nghèo 30a xứ Nghệ

Nghệ An: Sắc diện mới nơi những huyện nghèo 30a xứ Nghệ

Công tác Dân tộc - Nguyễn Thanh - 14:49, 25/03/2023
Nghệ An có 3 huyện nằm trong danh sách huyện nghèo 30a của cả nước là Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong. Sau nhiều năm triển khai các Chương trình MTQG, trong đó có Chương trình xây dựng NTM... những bản làng nơi đây hiện ra với vẻ tươi mới, bình yên và no ấm. Những gam màu ấy khác xa so với trí nhớ của nhiều người sau bao năm chưa trở lại vùng đất nghèo bậc nhất cả nước.
Bình Dương: Khởi động - Kết nối - Phát triển mới

Bình Dương: Khởi động - Kết nối - Phát triển mới

Thời sự - Lê Vũ - 13:54, 25/03/2023
Đây là chủ đề sự kiện đánh dấu cho sự phát triển của tỉnh Bình Dương trong hơn 25 năm qua, với thành quả đột phá về cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, chính sách thông thoáng, cởi mở, tư duy phát triển không ngừng đổi mới sáng tạo... vừa được UBND tỉnh tổ chức sáng 25/3.
Phát hiện hang động nguyên sơ dài hơn 3,3 km ở Quảng Bình

Phát hiện hang động nguyên sơ dài hơn 3,3 km ở Quảng Bình

Du lịch - Hồng Phúc - 13:33, 25/03/2023
Hiệp hội Hang động Hoàng Gia Anh phát hiện hệ thống hang động còn nguyên sơ với tổng chiều dài 3.349 m tại Quảng Bình.
Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

Nghề nghiệp - Việc làm - P.V - 12:44, 25/03/2023
Lựa chọn ngành nghề nào để có tương lai sau này mà phù hợp với bản thân mình đang là nỗi băn khoăn đối với các em học sinh lớp 12 cũng như phụ huynh. Ông Ngô Minh Tuấn - Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global đã có trao đổi về vấn đề này.