Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Miền cổ tích văn hóa Thái

Hải Yến - 09:54, 09/02/2021

Đến Tây Bắc để thưởng thức hoa ban nở ngọt ngào, dịu dàng trong tiết trời se lạnh vùng biên giới. Thưởng hoa ban bằng thị giác, thính giác, xúc giác, và cả vị giác với món gỏi nộm hoa ban ngon, lạ, tuyệt. Trong bập bùng chếnh choáng, điệu khắp cất vang sườn núi, vọng sườn đồi, réo rắt gọi mời trọn vòng xòe ngây ngất…

Xòe - điệu múa dân gian thể hiện khát vọng, niềm tự hào của đồng bào Thái
Xòe - điệu múa dân gian thể hiện khát vọng, niềm tự hào của đồng bào Thái

Không ngoa khi nói, văn hóa Thái chiếm dung lượng lớn và nổi danh khắp vùng đất Tây Bắc nói chung, tỉnh Lai Châu nói riêng. Chỉ tính riêng trong nghi lễ Then đã như một lễ hội tổng hợp những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Thái. Then hội đủ hát bè, hát đế, nhạc thì có tính tẩu, xóc nhạc kết hợp với múa tạo nên bản hòa âm phối khí ấn tượng với bất kỳ một nhạc sĩ đương đại nào. Với 27 điệu hát, 23 điệu múa, những nét tinh hoa trong sinh hoạt văn hóa Then ngày nay đã được khai thác trong các bài múa trên sân khấu. Với tính nghệ thuật cao, hát Then - đàn Tính đã trở thành nét đẹp văn hóa, là ngày hội chung của dân tộc Thái và hội tụ cùng với nền văn hóa nước nhà. Các nghệ nhân có dịp đưa lời hát, điệu nhạc bay xa hơn đến mọi miền đất nước.

Ẩm thực xứ vùng cao khéo léo trong kết hợp gia vị, ở khía cạnh này, không thể không nhắc đến ẩm thực văn hóa Thái, với những bản làng nhỏ đã gắn tên du lịch vùng cao như bản Vàng Pheo, xã Mường So (huyện Phong Thổ). Nơi yên bình giữa trập trùng đồi núi với con suối nhỏ róc rách chảy đầu bản. Nơi các mẹ nướng cơm lam trên than đỏ hồng, những chàng trai vạm vỡ quăng chài bắt cá bên suối. Em gái nhỏ nhanh tay giã mắc khén làm “chẩm chéo” và khéo léo mổ, nhồi rau thơm vào bụng cá rồi nướng trên than hồng. Những món đặc sản như: Cá bống vùi gio, thịt trâu sấy, cá nướng, xôi nếp, canh rêu đá, nậm pịa… cũng lưu danh trong sổ tay của khách du lịch ưa thăm thú, thưởng thức. Hay chỉ đơn giản như búp măng ngọt, măng đắng vào mùa mưa với đủ món luộc, om, xào, nướng thơm lừng mỗi gian bếp…

Những chiếc khăn Piêu sặc sỡ góp phần làm nên vẻ đẹp của phụ nữ Thái
Những chiếc khăn Piêu sặc sỡ góp phần làm nên vẻ đẹp của phụ nữ Thái

Tầng di sản văn hóa vật thể, phi vật thể phong phú, đồ sộ của dân tộc Thái, không thể không nhắc đến vòng xòe đoàn kết. Chẳng phải ngẫu nhiên mà nghệ thuật xòe Thái được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và được Chính phủ đồng ý cho xây dựng hồ sơ quốc gia trình UNESCO để xét duyệt vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Vòng xòe trong những lễ hội như sợi dây kết nối khiến mỗi người xích gần nhau hơn. Vòng xòe với bàn tay siết chặt bàn tay, nhịp chân đi rộn ràng, lời hát ngân da diết…

Trong câu chuyện với những người nông dân mộc mạc bên dòng Mường So (huyện Phong Thổ) - nơi có bề dày văn hóa trầm tích theo thời gian, chúng tôi được nhắc nhớ lại rằng, điệu xòe thuộc về Nhân dân. Từ xa xưa, sau những buổi lao động vất vả trên nương, rẫy, bà con lại tụ tập bên khoảng sân rộng, dưới góc nhà sàn và điệu xòe trở thành “món ăn tinh thần” ngẫu hứng mà trở nên rất quan trọng. Điệu xòe đơn giản để ai cũng có thể hòa vào, nhưng lại đem đến ý nghĩa cực to lớn, khẳng định tính cố kết cộng đồng. Vòng xòe làm mỗi người trong làng bản thêm thân thương, gắn bó. Đây có lẽ là cách hòa giải tuyệt vời nhất và khiến mỗi người thêm yêu quê hương, làng xóm mình.

Hội xòe thường được tổ chức trong những dịp lễ hội: Nàng Han, Then Pin Pang, Kin Khẩu Lẩu Mẩu hay trong dịp Tết. Tiếng nhạc thu hút mọi người cùng nhảy múa khiến vòng xòe chẳng phân biệt lứa tuổi, trẻ già, trai gái, chủ - khách. Khi bóng trăng lên cao, tiếng hát “Inh lả ơi” vang vọng vách núi, người đi xòe cũng thấy hồn lâng lâng trong tiếng nhạc rộn rã. Vòng xòe vui hơn khi về đêm, dưới ánh trăng thanh, ngọn lửa bập bùng tỏa lan hơi ấm, các bàn tay như siết chặt hơn, điệu hát ngân xa hơn theo nhịp chân bước. Trong đêm xòe ấy, bao đôi trai gái bản xa bản gần đã quen biết và bén duyên chồng vợ. Để khi về già, họ ngồi ôn lại những hoài niệm thuở đôi mươi với vòng xòe, ánh mắt, bàn tay ngượng ngập trao nhau buổi ban đầu gặp gỡ…

Miền cổ tích văn hóa Thái 2

Lai Châu được du khách trong và ngoài nước biết đến như một tỉnh địa đầu biên giới với mênh mang biển mây lẩn khuất sau trập trùng núi đồi. Nơi tình người chân thật, mộc mạc, yêu đời, quý người. Nơi nhịp trống hội xòe ngân dài, khiến bước chân người bản trên, người mường dưới chộn rộn, thu xếp công việc để đến với vòng xòe như tìm về nét văn hóa giàu bản sắc, đậm đà tính dân tộc. Vòng xòe của tình yêu lứa đôi, lao động sản xuất và những ước mơ của con người.

Trong phiên chợ tình vùng cao, giữa miên man thổ cẩm, tôi lại say trong sắc trắng của áo, hàng cúc bướm lấp lóa, váy đen che đôi chân thon nhỏ miên man và má hồng rực e ấp giấu sau chiếc khăn piêu sặc sỡ… Lục lạc ngựa khua ngân không nỡ rời chân bước trước vẻ đẹp hư ảo của con gái mường Trời. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.