Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Di sản Then của người Tày, Nùng, Thái - Tự hào để gìn giữ và trao truyền: Biến di sản thành tài sản (Bài 3)

Văn Hoa - 17:16, 06/12/2023

Việc ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chính là thương hiệu quốc gia mà cả thế giới dành cho Việt Nam. Đây là cơ hội để cho các tỉnh có di sản biến di sản thành tài sản, qua đó góp phần giới thiệu tới bạn bè quốc tế về những di sản văn hóa đặc sắc của các tỉnh miền núi Việt Nam, góp phần cho khu vực này tăng thêm sức hấp dẫn, cuốn hút du khách.

Kỷ lục "Màn đồng diễn hát Then, đàn Tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam (hơn 1000 người)
Kỷ lục "Màn đồng diễn hát Then, đàn Tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam (hơn 1000 người)

Hơn 1 năm sau Lễ đón nhận Bằng ghi danh, các địa phương sở hữu di sản Then đã quan tâm xây dựng các chương trình quảng bá, tuyên truyền sâu rộng, sáng tạo, hiệu quả đối với di sản then - đàn tính; để từ đó thúc đẩy sự gắn bó xã hội, ý thức về bản sắc và trách nhiệm của người dân địa phương trong lan tỏa và thực hành sinh hoạt then tại cộng đồng.

Đặc biệt, nhiều địa phương đã rất thành công trong việc gắn di sản then - đàn tính trong phát triển du lịch như tại Bắc Sơn (Lạng Sơn); Tân Trào (Sơn Dương, Tuyên Quang); Ba Bể (Bắc Kạn); Bình Liêu (Quảng Binh); Trùng Khánh (Cao Bằng)…

Tại tỉnh Ca Bằng, tháng 10 vừa qua, tỉnh Cao Bằng tổ chức Chương trình hát Then, đàn Tính với sự tham gia của 1.000 nghệ nhân, diễn viên, quần chúng nhân dân. Tại khu vực chân thác Bản Giốc, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, 1.000 người bao gồm, các nghệ nhân, diễn viên và quần chúng Nhân dân với nhiều độ tuổi khác nhau, đến từ 10 huyện, thành phố đã hội tụ, trình diễn 3 bài hát Then, gồm: “Ánh trăng Bản Giốc” - sáng tác của Nhạc sĩ Phạm Tịnh, “Đường về bản em” - sáng tác của nhạc sĩ Đàm Thanh và “Hoa rừng quê em” - sáng tác của nhạc sĩ Hoa Cương.

Du khách quốc tế bị thu hút bởi tiếng Then - đàn tính (Trong ảnh: Anh Tô Đình Hiệu, Bình Liêu (Quảng Ninh) biểu diễn Then - đàn tính cho du khách quốc tế)
Du khách quốc tế bị thu hút bởi tiếng Then - đàn tính (Trong ảnh: Anh Tô Đình Hiệu, Bình Liêu (Quảng Ninh) biểu diễn Then - đàn tính cho du khách quốc tế)

Với chủ đề “Cội nguồn và Bản sắc Then Tính Cao Bằng”, Chương trình đã để lại nhiều ấn tượng cho du khách và Nhân dân. Đặc biệt 1.000 người tham gia đều mặc trang phục dân tộc Tày, Nùng truyền thống. Sự kiện nhằm xác lập kỷ lục "Màn đồng diễn hát Then, đàn Tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam".

Sự kiện đã thu hút hàng nghìn khách du lịch trong nước và quốc tế đến với Thác Bản Giốc và huyện Cao Bằng. Theo chia sẻ của nhiều khách du lịch trên với Cao Bằng thời điểm trên, tất cả các dịch vụ ăn uống, lưu trú tại Cao bằng đều chật kín khách và quá tải. Đây là một cơ hội lớn giúp Cao Bằng quảng bá thượng hiệu du lịch, nguồn thu từ du lịch là rất lớn.

Anh Lê Văn Hiếu, hướng dẫn viên chuyên tuyến Đông - Tây Bắc, người trực tiếp tham dự sự kiện bày tỏ, anh đã từng dẫn nhiều đoàn khách du lịch tham dự các sự kiện, nhưng sự kiện hơn 1000 người cũng mặc trang phục truyền thống, cùng đồng ca với điệu Then- đàn tính, thì đây là lần đầu tiên. Với bản thân anh và khách du lịch, đây là một trải nghiệm ấn tượng đặc biệt, chắc chắn nếu Cao Bằng tổ chức, anh sẽ quay trở lại.

Quảng bá Then - đàn tính trên sóng truyền hình (Ảnh Tô Hiệu - Bình Liêu)
Quảng bá Then - đàn tính trên sóng truyền hình (Ảnh Tô Hiệu - Bình Liêu)

Cũng tại tỉnh Cao Bằng, vừa qua, tại Phố đi bộ Kim Đồng (Thành phố), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chương trình báo cáo Mô hình điểm bảo tồn và phát huy giá trị di sản Then gắn với phát triển du lịch tại thành phố Cao Bằng và ra mắt "Nhóm Bảo tồn - Phát triển di sản Then thành phố Cao Bằng".

Tại Chương trình, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra mắt "Nhóm Bảo tồn - Phát triển di sản Then thành phố Cao Bằng", với mục đích bảo tồn, phát triển, phát huy giá trị di sản Then gắn với phát triển du lịch, phục vụ các đoàn khách du lịch khi có nhu cầu thưởng thức hát Then, đàn tính; là lực lượng nòng cốt, tiên phong trong việc truyền dạy hát Then và đàn tính và hỗ trợ các trường học trong đề án đưa hát Then vào trường học. Đây là mô hình nhằm nâng cao đời sống văn hóa cho người dân, tạo ra sản phẩm du lịch hấp dẫn thu hút du khách, thúc đẩy du lịch phát triển, góp phần tăng trưởng kinh tế - xã hội của tỉnh.

Nếu ai có dịp đến với Làng văn hóa Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn), ngoài được thăm quan cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, hàng trăm ngôi nhà người Tày với mái ngói âm dương cổ kính, du khách còn được thưởng thức điệu hát Then mượt mà, sâu lắng. Đây chính là một điểm nhấn tạo sự hấp dẫn, khiến du lịch quay trở lại Bắc Sơn nhiều lần.

Hay tại huyện Bình Liêu (Quảng Ninh), những năm qua, lượng khách du lịch đến với huyện Bình Liêu tăng theo cấp số nhân. Bên cạnh được thỏa mình trong phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ với các cột mốc biên giới, với điểm "sống lưng khủng long"... du khách còn được hòa bình trong một không gian văn hóa đa sắc màu, trong đó nổi bật là nét đặc sắc văn hóa Tày. 

Tại mỗi Homstay, du khách sẽ được giới thiệu về quy trình để tạo nên cây đàn tính; thưởng thức các điệu hát then truyền thống. Hoặc nếu có dịp bắt gặp một lễ hội nào đó thì chắc chắc, du khách sẽ được đắm mình trong làn điệu Then. Biểu diễn Then - đàn tính đã trở thành thương hiệu của Bình Liêu.

Biểu diễn Then - đàn tính tại Hạ Long (Quảng Ninh)
Biểu diễn Then - đàn tính tại TP. Hạ Long (Quảng Ninh)

Có thể thấy, hiện nay, hầu hết các tỉnh có di sản Then đều đã linh hoạt biến di sản Then trở thành sản phẩm du lịch độc đáo. Then được biểu diễn khắp mọi nơi, ở mỗi Homstay, ở từng cụm dân cư cho đến các ngày lễ nhỏ, ngày lễ lớn của địa phương, của cả vùng, quốc gia và được đem đi biểu diễn quốc tế…;Có thể nói, Then - đàn tính là tài sản vô giá của nhân loại, mà chủ nhân của nó là cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam. Việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản Then có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Hiện nay, các địa phương đang tích trực triển khai thực hiện Dự án 6, về Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nhờ đó, di sản Then ngày càng được bảo tồn và phát huy một cách sâu rộng và đi vào thực chất hơn, góp phần tạo nên sự đa dạng trong văn hóa dân tộc Việt Nam.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Sắc màu 54 - Nguyễn Vũ Điền - 3 phút trước
Tây Bắc là vùng đất lưu giữ kho tàng văn hóa đặc sắc của hơn 30 DTTS, tiêu biểu như: Thái, Mông, Mường, Dao, Khơ Mú, Hà Nhì, La Ha, Lự, Kháng, Phù Lá, Cống… Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nơi đây không chỉ góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc, mà còn trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững.
Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Sắc màu 54 - Lê Hường - 5 phút trước
Hơn 30 năm qua, nghệ nhân Y Krang Tơr ở buôn Tlông, xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk đã chế tác hàng trăm nhạc cụ dân tộc bằng tre nứa. Ông cũng dành tâm huyết tìm kiếm người kế tục để tiếng đàn, tiếng chiêng không bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại.
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Ẩm thực - Tiêu Dao - 5 phút trước
Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Sắc màu 54 - PV - 7 phút trước
Đối với phụ nữ dân tộc Mông, vẽ hoa văn trên vải lanh bằng sáp ong là một nghề thủ công truyền thống từ lâu đời và được giữ gìn, phát huy qua nhiều thế hệ như một “báu vật” để tạo dấu ấn, sự khác biệt cũng như nhận dạng văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.
Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm trong di sản - Mỹ Dung - 9 phút trước
Trong dòng chảy văn hóa phong phú và đa dạng của tỉnh Quảng Ninh, các nghệ nhân dân gian chính là những “ngọn lửa sống” lặng thầm gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị truyền thống. Họ không chỉ là người nắm giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, mà còn là “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại, góp phần định hình bản sắc cộng đồng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 10 phút trước
Nghề thêu thổ cẩm của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh không chỉ là di sản văn hóa truyền thống mà còn đang mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch cộng đồng. Từ những bản làng như Bằng Cả (TP Hạ Long) đến Khe Sú (TP Uông Bí), nghề thêu đang từng bước hồi sinh, trở thành sản phẩm văn hóa, du lịch mang dấu ấn riêng của vùng cao.
Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Thời sự - Minh Thu - 23 phút trước
Nhân dịp Kỷ niệm 100 Năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 17/6, ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đến thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển.
Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Công tác Dân tộc - Vàng Ni - 27 phút trước
Trong không khí trang trọng và tự hào của cả nước kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), lòng tôi lại bồi hồi nhớ về hành trình đã qua, về những con chữ, những chuyến đi và về sứ mệnh thiêng liêng mà nghề báo đã trao cho mình. Với tôi, làm báo không chỉ là đưa tin - là sứ giả truyền thông mà còn là hành trình của trái tim, là gánh trên vai trách nhiệm với cộng đồng.
Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Tin tức - Thúy Hồng - 38 phút trước
Ngày 16/6, Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển đã long trọng tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.
Ninh Thuận: Nông dân no ấm từ cây nha đam

Ninh Thuận: Nông dân no ấm từ cây nha đam

Kinh tế - Thái Sơn Ngọc - 1 giờ trước
Cây nha đam thích nghi sinh trưởng tốt trên vùng đất cát trắng ven biển thuộc phường Văn Hải, TP. Phan Rang-Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Những năm qua, từ giá trị kinh tế của cây nha đam đem lại, hàng trăm nông hộ có cuộc sống bảo đảm no ấm, nuôi con ăn học thành đạt. Đây là loài cây xóa đói giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập, giúp nông dân vùng đất khô hạn Văn Hải vươn lên làm giàu từ nha đam.