Nghệ nhân dân gian (NNDG) được ví như “báu vật” với ý nghĩa trân trọng, tôn vinh, nhưng đồng thời gợi tưởng về một sự bất ổn, dễ mất đi. Hàng chục năm nay, chính sách cho NNDG đã được bàn thảo và xây dựng thành khung pháp lý, nhưng hiện vẫn là một khoảng trống đáng suy ngẫm.
Làng Đăk Tăng, xã Đăk Tăng, huyện Kon Plông (Kon Tum) có gần 70 hộ dân, chủ yếu là bà con người Xê-đăng phải di dời chỗ ở và nhường đất nương rẫy cho dự án Thủy điện Thượng Kon Tum.
Từ nay đến năm 2020, hơn 4.400 tỷ đồng sẽ được bố trí để đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) trên phạm vi cả nước. Đây được kỳ vọng là “cú hích” để phát triển giáo dục vùng DTTS và miền núi; nhưng điều băn khoăn là liệu mục tiêu có đạt được khi mà thời gian thực hiện không còn nhiều.
Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định 930/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tuyên truyền bảo vệ chủ quyền và phát triển bền vững biển, đảo Việt Nam giai đoạn 2018-2020.
Năm 2017, cả nước có hơn 107 nghìn hộ nghèo phát sinh; cùng với đó là hơn 1,3 triệu hộ cận nghèo. Đây sẽ là “nguồn” bổ sung vào số lượng hộ nghèo năm 2018 và những năm tiếp theo nếu không được trợ sức kịp thời.
Đề án tổng thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã từ nay đến năm 2021 đưa ra lộ trình: năm 2019 thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, dân số. Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào hai tiêu chí này để sắp xếp thì sẽ rất khó thực hiện.
Nghịch lý thừa-thiếu giáo viên tồn tại dai dẳng nhiều năm nay là một “nút thắt” trong việc đổi mới, cải cách giáo dục. Muốn tháo gỡ thì phải bắt đầu từ việc sửa đổi những quy định chưa phù hợp trong tuyển dụng giáo viên hiện nay.
Nhiều năm qua, trên địa bàn các xã vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Yên Bái, đội ngũ những Người có uy tín luôn phát huy vai trò nòng cốt, đi đầu trong mọi phong trào của quê hương. Những nỗ lực, đóng góp của họ đã góp phần tích cực xây dựng cuộc sống mới ấm no, giữ gìn bình yên trên từng bản làng vùng đồng bào DTTS. Báo Dân tộc và Phát triển xin gửi tới bạn đọc những ý kiến tâm huyết của một số Người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS tỉnh Yên Bái.
Đề án “Nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn (ĐBKK), hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020" (Đề án 196) là cách làm riêng của tỉnh Quảng Ninh nhằm tăng cường đầu tư cho vùng khó. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo, góp phần đảm bảo an sinh xã hội để phát triển bền vững.
Kiên quyết thu hồi những diện tích đất do các nông, lâm trường quản lý, sử dụng kém hiệu quả; tăng cường công tác quản lý đất đai ở địa phương;… được xem là những giải pháp để giải bài toán thiếu đất sản xuất ở vùng DTTS và miền núi. Nhưng việc triển khai những giải pháp này như thế nào lại là một vấn đề cần phải xem xét.
Không giải quyết được đất sản xuất cho các hộ có nhu cầu, một phương án được các địa phương lựa chọn là hỗ trợ bà con chuyển đổi nghề. Tuy nhiên, việc chuyển đổi nghề chưa thực sự tạo nguồn thu nhập mới cho người dân.
Tại không ít địa phương, tư tưởng không muốn thoát nghèo để tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước vẫn còn khá phổ biến trong người dân, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa. Thế nhưng, tại xã Tả Phìn, huyện Sa Pa (Lào Cai), thời gian gần đây, không cần sự vận động của chính quyền địa phương, nhiều hộ dân vẫn chủ động viết đơn xin ra khỏi diện hộ nghèo.
Ngày 23/7/2018, tại Hà Nội, Ủy ban Dân tộc (UBDT) đã tổ chức buổi Gặp mặt đoàn đại biểu Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Quảng Ngãi. Thừa ủy quyền của Lãnh đạo UBDT, ông Võ Văn Bảy, Vụ trưởng, Chánh Văn phòng điều phối Chương trình 135 đã tiếp đoàn. Cùng dự có đại diện một số vụ, đơn vị trực thuộc UBDT và 26 đại biểu là Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Quảng Ngãi.
Trong những năm qua, từ nguồn vốn hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 135, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) đã triển khai các hạng mục hỗ trợ sản xuất cho đồng bào trên địa bàn 14 xã. Nhờ đó, đồng bào các dân tộc huyện Đà Bắc có thêm cơ hội phát triển sản xuất, mở lối thoát nghèo.
Từ năm 2002 đến nay, nhiều quyết định triển khai chính sách hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào DTTS nghèo đã được ban hành. Tuy vậy, sau nhiều năm, các địa phương vẫn mải miết đuổi theo mục tiêu bố trí đất sản xuất cho hộ đồng bào DTTS có nhu cầu.
Trong khi nhiều hộ đồng bào DTTS thiếu đất canh tác thì hàng nghìn ha đất rừng đã được chính quyền địa phương giao cho các doanh nghiệp để triển khai các dự án trồng rừng kinh tế. Tuy nhiên, có không ít dự án được “vẽ” ra chỉ để “ôm” đất, không triển khai hoặc triển khai không hiệu quả.
Phong Phú, huyện Cầu Kè (Trà Vinh) là xã có đông đồng bào Khmer sinh sống (chiếm 71,4%). Những năm qua, Phong Phú đã tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế trong vùng đồng bào dân tộc. Nhờ đó, bộ mặt nông thôn và đời sống vật chất, tinh thần của bà con Khmer nơi đây có nhiều chuyển biến.
Đến làng Jang Roong, xã Đăk Cấm (TP. Kon Tum) hỏi bất kể người dân nào họ cũng đều biết già A Bying. Tuy đã ngoài 60 tuổi, sức khỏe có giảm, nhưng già A Bying còn rất minh mẫn, ông luôn gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động xã hội, nhất là công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Từ năm 2014, Chính phủ đã chỉ đạo thu hồi một phần diện tích đất của các nông, lâm trường hoạt động không hiệu quả để giải quyết đất sản xuất cho người dân. Sau 4 năm triển khai, rất nhiều vướng mắc vẫn chưa được tháo gỡ.
Để phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi, từ năm 2002, chính sách cấp đất sản xuất cho đồng bào thiếu đất đã được triển khai. Dù đã qua gần 16 năm thực hiện chính sách, nhưng hiện vẫn còn hàng trăm nghìn hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất. Nguyên nhân do đâu và giải pháp nào để tháo gỡ, là những nội dung cần được làm rõ để làm cơ sở xây dựng chính sách phù hợp cho giai đoạn sau năm 2020.
