Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho đồng bào DTTS: Thêm rào cản cho mục tiêu giảm nghèo

PV - 11:18, 26/10/2018

Ngoài việc thiếu kinh phí thực hiện thì việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) lâm nghiệp ở nhiều địa phương có đất rừng còn gặp khó khăn do sự chồng chéo trong các quy định hiện hành. Cùng với đó, việc làm thế nào để đồng bào DTTS sống được nhờ rừng vẫn đang là bài toán khó giải.

Bài 2: Cần một giải pháp ở tầm vĩ mô

Chồng chéo quy định

Xã Ea Lê có thể xem là địa phương “ùn ứ” nhiều hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp của huyện Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk. Số hồ sơ còn tồn đọng tính đến hết quý I/2018, toàn Ea Lê có 15 nghìn hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ; nhưng qua rà soát, xã xác định chỉ có thể cấp giấy cho 5 nghìn hồ sơ, 10 nghìn hồ sơ còn lại chưa biết giải quyết như thế nào.

Mục tiêu quan trọng trong chính sách đất đai là giúp người dân gắn bó và thoát nghèo nhờ vào rừng. Ảnh MH Mục tiêu quan trọng trong chính sách đất đai là giúp người dân gắn bó và thoát nghèo nhờ vào rừng. Ảnh MH

Theo ông Hoàng Ngọc Khánh, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Lê, nguyên nhân là do, rất nhiều hồ sơ tồn đọng, qua rà soát là có nguồn gốc từ lấn chiếm, xâm canh trái phép. Trong khi đó, để giải quyết tình trạng này đang có nhiều quy định chồng chéo nhau.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 12, Luật Đất đai năm 2013, việc lấn chiếm đất là hành vi vi phạm pháp luật, đồng nghĩa không thể cấp GCNQSDĐ. Nhưng trong Nghị định 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đất đai 2013 lại quy định: Trường hợp lấn chiếm đất trước thời điểm ngày 01/7/2014, nay đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở và không thuộc quy hoạch bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, xây dựng công trình công cộng thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp GCNQSDĐ (Điều 22).

Nhưng nếu căn cứ vào Chỉ thị 1685/CT-TTg ngày 27/9/2011 về tăng cường chỉ đạo thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng và chống người thi hành công vụ thì việc cấp GCNQSDĐ cho những thửa đất bị lấn chiếm lại không thể thực hiện. Trong Chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các địa phương rà soát toàn bộ diện tích khoán bảo vệ rừng; khoán đất lâm nghiệp theo quy định tại Nghị định số 01/NĐ-CP, ngày 15/1/1995; kiên quyết thu hồi diện tích rừng, đất lâm nghiệp thuộc các dự án vi phạm pháp luật, không thực hiện đúng dự án được phê duyệt.

Vì những chồng chéo trong các quy định hiện hành này mà 10 nghìn bộ hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp ở xã Ea Lê đang tồn đọng. Theo thông tin của đại diện UBND xã, địa phương đang thực hiện bóc tách từng hồ sơ để kiểm tra, đối chiếu từng trường hợp; các trường hợp liên quan đến rừng thì cho dừng lại đợi cơ chế, chủ trương tháo gỡ từ cấp trên.

Không riêng xã Ea Lê mà rất nhiều địa phương đang “rối như cạnh hẹ” trong việc giải quyết hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp có nguồn gốc lấn chiếm. Đã có không ít lãnh đạo địa phương “dính đòn oan” vì “cầm đèn chạy trước ô tô”.

Như tại Đăk Nông, tính đến cuối tháng 12/2017, toàn tỉnh có 7 huyện, thị xã thực hiện cấp “sổ đỏ” cho 3.222ha đất có nguồn gốc lấn chiếm cho hơn 3.100 hộ gia đình. Qua xác minh, cơ quan chức năng tỉnh Đăk Nông xác định có 213 cán bộ, công chức, viên chức thực hiện cấp giấy không đúng quy định; Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy Đăk Nông đã đề nghị UBND tỉnh chuyển hồ sơ đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét để xử lý, kỷ luật.

Làm thế nào sống được nhờ rừng?

Từ những chồng chéo trong quy định hiện hành, ở các địa phương khu vực miền núi đang tồn đọng một lượng lớn hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp. Phần lớn diện tích đất chưa được cấp GCNQSDĐ tập trung chủ yếu ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đông đồng bào DTTS tại chỗ và vùng đồng bào DTTS di cư tự phát.

Việc sớm tháo gỡ các vướng mắc, nhất là những chồng chéo trong quy định hiện hành để thực hiện cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp là đề xuất của chính quyền cơ sở. Bởi lẽ, cùng với tình trạng thiếu đất sản xuất chưa có hướng giải quyết thì việc tồn đọng quá nhiều hồ sơ chậm được cấp GCNQSDĐ đã và đang là một áp lực trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, ổn định trật tự an ninh, an toàn xã hội trên địa bàn.

Tại Hội thảo về thực hiện chính sách pháp luật về giao đất, giao rừng cho cộng đồng dân cư và hộ gia đình vùng DTTS, miền núi, giai đoạn 2006-2016 (tổ chức tháng 9/2017), Hội đồng Dân tộc của Quốc hội thông tin, hiện vẫn còn nhiều địa phương có rất nhiều hộ đồng bào DTTS thiếu hoặc không có đất sản xuất. Đặc biệt có những địa phương rất nổi cộm như: tỉnh Nghệ An còn hơn 16.000 hộ; Quảng Nam còn gần 15.000 hộ, Quảng Ngãi gần 9.000 hộ…

Để giải quyết đất sản xuất cho đồng bào DTTS thì phương án thu hồi đất nông, lâm trường để giao lại cho người dân được xem là phương án khả thi. Nhưng giao đất rừng cho người dân thì cũng phải đồng thời thực hiện cấp GCNQSDĐ để người dân gắn bó với rừng.

Nhưng cũng có một thực tế không thể phủ nhận, đó là đã có không ít trường hợp người dân sau khi được cấp GCNQSDĐ liền sang nhượng để lấy tiền. Điều này đồng nghĩa người dân tiếp tục không còn đất để canh tác; mọi nỗ lực giao đất, giao rừng, cấp quyền sử dụng lâu dài xem như trôi theo dòng nước.

Do đó, làm thế nào để đồng bào DTTS sau khi được giao đất, giao rừng, cấp quyền sử dụng lâu dài có thể sống được nhờ vào rừng vẫn là mục tiêu quan trọng nhất cần hướng đến. Bởi thực tế, nếu người dân nhìn thấy và thực sự nhận được kết quả từ việc nhận chăm sóc cũng như quản lý rừng, thì lúc ấy người dân sẽ tự ý thức được trách nhiệm của mình đối với diện tích rừng đã nhận. Để làm được điều đó, các cơ quan chức năng phải đề ra các giải pháp, quản lý chặt chẽ hơn nữa để tránh tình trạng Nhà nước tạo điều kiện nhưng người dân chỉ nhanh chóng “xóa đói tức thời, không giảm được nghèo” từ rừng.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khơi dậy tinh thần “tiên phong thay đổi” của phụ nữ DTTS từ Dự án 8

Khơi dậy tinh thần “tiên phong thay đổi” của phụ nữ DTTS từ Dự án 8

Sau 4 năm triển khai, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến giới cho phụ nữ và trẻ em DTTS tại Quảng Ngãi. Từ các mô hình của Dự án 8 đã khơi dậy sự “tiên phong thay đổi” nếp nghĩ, cách làm, mang lại những thay đổi tích cực trong đời sống.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, tỉnh Quảng Ngãi có kế hoạch xây dựng 5 trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tại các xã biên giới và hoàn thành trước năm 2027. Đây được xem là “chìa khóa” để tháo gỡ những khó khăn về cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho các trường ở vùng biên giới nâng cao chất lượng giáo dục.
Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - Như Tâm - 20:41, 04/09/2025
Ngày 4/9, Tịnh xá Ngọc Trung Tăng, hệ phái khất sĩ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn. Tham dự có Trưởng lão Hòa thượng Đào Như - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo TP. Cần Thơ.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 20:34, 04/09/2025
Ngày 4/9, Đoàn công tác Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An đã đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Nghệ An nhân dịp Lễ Vu Lan.
Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 18:19, 04/09/2025
Đến thời điểm này, các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng đang hoàn tất các chuẩn bị cho lễ khai giảng năm học 2025-2026.
Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Giáo dục - Hoàng Quý - 18:11, 04/09/2025
Ngày mai (5/9), hơn 23 triệu học sinh, sinh viên trên cả nước sẽ chính thức bước vào năm học mới 2025 - 2026. Lễ Khai giảng năm nay có ý nghĩa đặc biệt khi gắn với sự kiện kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Giáo dục Việt Nam (1945 - 2025).
Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Sắc màu 54 - Minh Thu - 18:07, 04/09/2025
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định số 3167/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam - Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” tại miền Bắc và miền Nam.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Kinh tế - Hoàng Minh - 18:00, 04/09/2025
Chiều 4/9, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã công bố kỳ điều chỉnh giá xăng dầu mới, theo đó các mặt hàng xăng trong nước tiếp tục tăng nhẹ. Đây là lần thứ ba liên tiếp giá xăng được điều chỉnh theo xu hướng đi lên, trong bối cảnh giá dầu thô thế giới biến động.
Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 17:57, 04/09/2025
Ngày 4/9, Đồn Biên phòng Hải An (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị) phối hợp với các mạnh thường quân tổ chức tặng hàng chục xe đạp, dụng cụ học tập cho học sinh khu vực biên giới biển xã Mỹ Thủy (Quảng Trị).
Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Du lịch - Ngọc Thu - 17:54, 04/09/2025
Từ ngày 3 - 6/9, tỉnh Gia Lai tham gia Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh (ITE HCMC) lần thứ 19. Tại đây, du khách sẽ được trải nghiệm trực tiếp các hoạt động văn hóa truyền thống, tìm hiểu di sản văn hóa đặc trưng của đại ngàn - biển xanh Gia Lai thông qua chương trình biểu diễn nghệ thuật với nhiều tiết mục đặc sắc.
Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 15:28, 04/09/2025
Nhằm loại bỏ súng săn, súng tự chế ra khỏi đời sống, thời gian qua, Công an xã Hồi Xuân (Thanh Hóa) đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, vận động người dân tự nguyện giao nộp vũ khí, góp phần giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn miền núi, trong đó có chương trình “Đổi vũ khí lấy quà”.
Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Xã hội - Thanh Hải - 15:21, 04/09/2025
Hàng chục nghìn tấn gỗ mục, rác nhựa đổ dồn về sau các đợt mưa lũ khiến mặt hồ thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An) biến thành bãi phế liệu nổi khổng lồ. Điều này khiến cho tuyến giao thông đường thủy vào các xã lòng hồ trở nên khó khăn hơn và việc thu gom, xử lý rác thì hết sức nan giải.