Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cách tân trang phục DTTS - Không nên quá đà...

Văn Hoa - 10:57, 14/04/2022

Thời gian qua, trên diễn đàn của cộng đồng người Thái sôi nổi vấn đề cách tân trang phục Thái có nên không? Có luồng ý kiến cho rằng, việc cách tân là phù hợp với thẩm mỹ, xu thế thời trang của giới trẻ; tuy nhiên cũng có những ý kiến cho rằng, cách tân ở một mức độ cho phép để bảo tồn bản sắc văn hóa. Việc có nên cách tân hay không, cách tân làm sao để vừa gìn giữ bản sắc văn hóa, vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, hợp xu hướng thời trang đang là vấn đề đặt ra.

Trang phục cách tân cần thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống (Ảnh Hà Trung)
Trang phục cách tân cần thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống (Ảnh Hà Trung)

Những cách tân táo bạo

Thời gian qua, chất liệu thổ cẩm được các nhà thiết kế (NTK) trong nước và nước ngoài yêu thích. Một số NTK đã sáng tạo ra nhiều mẫu trang phục đẹp, với sự phối hợp tinh tế giữa chất liệu thổ cẩm và xu hướng thời trang hiện đại. Tuy nhiên, cũng có nhiều NTK tạo ra những sản phẩm mà chính họ cũng không biết đó là của dân tộc nào, gây nên những bức xúc, khó chịu đối với cộng đồng các dân tộc.

Mới đây, một cửa hàng cho thuê trang phục dân tộc Thái tại Điện Biên, đã cho ra nhiều mẫu áo có sự cách tân táo bạo, sử dụng thổ cẩm đỏ (vải khít, tiếng Thái là khít đành, pe đành), mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ. Do đó, cộng đồng người Thái có nhiều ý kiến thể hiện sự bất bình, khó chịu.

Trang phục cách tân (ảnh bên trái) sử dụng thổ cẩm đỏ mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ (ảnh bên phải)
Trang phục cách tân (ảnh bên trái) sử dụng thổ cẩm đỏ mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ (ảnh bên phải)

Bà Cầm Trang Thơ, đại diện nhóm “Người Thái tại Hà Nội”, người có nhiều năm tìm hiểu nghiên cứu về trang phục dân tộc Thái bày tỏ, trang phục của người Thái không bao giờ dùng cả mảng lớn thổ cẩm có nền đỏ chủ đạo (khít đành, pe đành), mà chủ yếu dùng thổ cẩm đỏ trong tang ma, để trang trí nhà mồ, trong các lễ tâm linh hoặc các vật dụng khác… Nên khi nhìn vào các bộ trang phục cách tân này (có thổ cẩm đỏ), thì người Thái sẽ liên tưởng đến những vật trang trí ở nhà mồ, bởi vì nó có nhiều nét tương đồng.

Theo bà Thơ, về phần thiết kế, phần tay áo cách tân từ trang phục truyền thống không nên phá cách thái quá như vậy (1 bên có tay, 1 bên không có tay, lại khoét nách nên phản cảm), có bộ thì dùng nguyên màu trắng làm váy áo rồi phối mảng lớn thổ cẩm vào trông rất kinh dị, bởi người Thái xưa nay không mặc váy truyền thống màu trắng.

“Trang phục mang phong cách ma mị, kinh dị, rợn tóc gáy như vậy mà họ còn khoác lên mình thì đúng là… không ổn”- tài khoản Facebook Lò Văn Vui bày tỏ.

Ngoài ý kiến của bà Thơ và tài khoản Lò Văn Vui, nhiều người Thái, trong đó có nhiều người cao niên, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa Thái cũng tỏ ra khó hiểu, khi NTK sử dụng chất liệu thổ cẩm đỏ vào trong trang phục truyền thống người Thái.

Có thể thấy rằng, những ý kiến của cộng đồng người Thái là hoàn toàn có cơ sở, thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của người Thái trong việc gìn giữ trang phục dân tộc, cũng như giữ hình ảnh dân tộc, hay nói rộng hơn là bản sắc văn hóa dân tộc.

Và điều lo lắng nhất của người Thái là sợ các dân tộc khác hiểu lầm, đây là bộ trang phục truyền thống của phụ nữ dân tộc Thái.

Nhiều ý kiến trái chiều của cộng đồng dân tộc Thái về những bộ trang phục cách tân
Nhiều ý kiến trái chiều của cộng đồng dân tộc Thái về những bộ trang phục cách tân

Thời trang là không giới hạn

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chủ Shop XX cho thuê những bộ trang phục mà người Thái lên tiếng. Chủ Shop XX cho biết, em đã tìm hiểu và cũng hỏi ý kiến của ông bà, bà em cũng đã 90-95 tuổi rồi, cũng là người Thái Điện Biên. Bà nói người xưa không hay dùng vải đỏ để trang trí lên trang phục, nhưng nếu muốn thì vẫn dùng được và cũng không ai nói, là kiêng kỵ dùng vải đỏ mặc lên người. Mà chỉ là thiết kế bên em còn mới lạ và chưa được nhiều người, đặc biệt là người dân tộc Thái biết đến nên mọi người phản ứng hơi quá.

“Tuy nhiên, qua những phản hồi của cộng đồng người Thái, em vẫn sẽ lắng nghe và tiếp thu. NTK cũng đã tiếp nhận những phản ánh đó và những bộ sưu tập sau sẽ hạn chế sử dụng vải đỏ ạ”, chủ Shop XX bày tỏ.

Chủ Shop XX cho biết thêm: “Theo em thì trang phục bên em không đi trái thuần phong mỹ tục. Là trang phục cách tân, NTK đã thiết kế 2 bộ trang phục đó rất mới lạ và phá cách. Mà bản thân em nghĩ trang phục cách tân, đa số là để tiếp cận giới trẻ hiện nay. Nên có những sự thay đổi mới lạ để thu hút hơn, và đi cùng đó vẫn giữ được những nét đặc trưng của thổ cẩm dân tộc, không đi trái thuần phong mỹ tục. Thời trang là không giới hạn, giữ gìn cần đi đôi với phát triển”.

Nhiều bạn trẻ người Thái cũng có quan điểm, cần có những cách tân để phù hợp hơn với xu thế thời trang hiện đại và cho rằng, những bộ trang phục của Shop XX rất đẹp, được giới trẻ yêu mến.

Cách tân là cần thiết

Trang phục truyền thống dân tộc Thái kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ (Ảnh Bông Ban Xanh)
Trang phục truyền thống dân tộc Thái kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ (Ảnh Bông Ban Xanh)

Có thể thấy rằng, trang phục truyền thống dân tộc Thái, nhất là nữ giới có một nét riêng biệt, kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ. Tuy nhiên, nếu cứ giữ khư khư nét cũ sẽ dễ gây nhàm chán với giới trẻ. 

Chính sự cách tân phù hợp từ sự thay đổi chất liệu vải, kiểu dáng đã tạo sự mới mẻ, giúp cho trang phục dân tộc Thái được giới trẻ người Thái nói riêng, giới trẻ các dân tộc khác nói chung yêu thích.

Chị Quàng Thị Biên, thợ may trang phục dân tộc Thái tại Bản Chậu, phường Chiềng Cơi, TP. Sơn La chia sẻ, trang phục Thái bây giờ cũng đã khác đi một chút so với trang phục Thái cổ để phù hợp và dễ mặc hơn với cuộc sống. Chị Biên nhấn mạnh, dù cách tân nhưng người thợ may vẫn may theo kiểu dáng cũ của người Thái, và chỉ cần nhìn vào là biết đó là người Thái.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, bà Cầm Trang Thơ cho rằng, trong thiết kế thời trang, rất khuyến khích các nhà thiết kế sử dụng thổ cẩm. Tuy nhiên, khi tạo nên một trang phục lấy ý tưởng từ trang phục truyền thống thì cần xét nhiều yếu tố, không nên phá cách một cách quá đà.

Trên thực tế, ngoài câu chuyện cách tân trang phục dân tộc Thái, có nhiều NTK đã sử dụng chất liệu thổ cẩm đặc trưng của các DTTS, để sáng tạo ra những bộ trang phục đẹp mắt và thu hút công chúng.

Đặc biệt, trong quá trình hội nhập văn hóa diễn ra mạnh mẽ, giới trẻ ngày càng thích những bộ trang phục phá cách, những mẫu “độc”, “lạ”. Tuy nhiên, cũng có không ít các mẫu thiết kế bị coi là “lố bịch”, phạm phải điều kiêng kị, phản cảm, xúc phạm đến cộng đồng các dân tộc.

Do vậy có thể nói rằng, sự sáng tạo là khuyến khích, nhưng việc thỏa sức sáng tạo cần trong một giới giạn nào đó, vừa thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống, vừa góp phần bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa từ những bộ trang phục các dân tộc. Đây là vấn đề được đặt ra không những riêng đối với dân tộc Thái mà còn với thời trang Việt.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.