Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cách tân trang phục DTTS - Không nên quá đà...

Văn Hoa - 10:57, 14/04/2022

Thời gian qua, trên diễn đàn của cộng đồng người Thái sôi nổi vấn đề cách tân trang phục Thái có nên không? Có luồng ý kiến cho rằng, việc cách tân là phù hợp với thẩm mỹ, xu thế thời trang của giới trẻ; tuy nhiên cũng có những ý kiến cho rằng, cách tân ở một mức độ cho phép để bảo tồn bản sắc văn hóa. Việc có nên cách tân hay không, cách tân làm sao để vừa gìn giữ bản sắc văn hóa, vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, hợp xu hướng thời trang đang là vấn đề đặt ra.

Trang phục cách tân cần thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống (Ảnh Hà Trung)
Trang phục cách tân cần thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống (Ảnh Hà Trung)

Những cách tân táo bạo

Thời gian qua, chất liệu thổ cẩm được các nhà thiết kế (NTK) trong nước và nước ngoài yêu thích. Một số NTK đã sáng tạo ra nhiều mẫu trang phục đẹp, với sự phối hợp tinh tế giữa chất liệu thổ cẩm và xu hướng thời trang hiện đại. Tuy nhiên, cũng có nhiều NTK tạo ra những sản phẩm mà chính họ cũng không biết đó là của dân tộc nào, gây nên những bức xúc, khó chịu đối với cộng đồng các dân tộc.

Mới đây, một cửa hàng cho thuê trang phục dân tộc Thái tại Điện Biên, đã cho ra nhiều mẫu áo có sự cách tân táo bạo, sử dụng thổ cẩm đỏ (vải khít, tiếng Thái là khít đành, pe đành), mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ. Do đó, cộng đồng người Thái có nhiều ý kiến thể hiện sự bất bình, khó chịu.

Trang phục cách tân (ảnh bên trái) sử dụng thổ cẩm đỏ mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ (ảnh bên phải)
Trang phục cách tân (ảnh bên trái) sử dụng thổ cẩm đỏ mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ (ảnh bên phải)

Bà Cầm Trang Thơ, đại diện nhóm “Người Thái tại Hà Nội”, người có nhiều năm tìm hiểu nghiên cứu về trang phục dân tộc Thái bày tỏ, trang phục của người Thái không bao giờ dùng cả mảng lớn thổ cẩm có nền đỏ chủ đạo (khít đành, pe đành), mà chủ yếu dùng thổ cẩm đỏ trong tang ma, để trang trí nhà mồ, trong các lễ tâm linh hoặc các vật dụng khác… Nên khi nhìn vào các bộ trang phục cách tân này (có thổ cẩm đỏ), thì người Thái sẽ liên tưởng đến những vật trang trí ở nhà mồ, bởi vì nó có nhiều nét tương đồng.

Theo bà Thơ, về phần thiết kế, phần tay áo cách tân từ trang phục truyền thống không nên phá cách thái quá như vậy (1 bên có tay, 1 bên không có tay, lại khoét nách nên phản cảm), có bộ thì dùng nguyên màu trắng làm váy áo rồi phối mảng lớn thổ cẩm vào trông rất kinh dị, bởi người Thái xưa nay không mặc váy truyền thống màu trắng.

“Trang phục mang phong cách ma mị, kinh dị, rợn tóc gáy như vậy mà họ còn khoác lên mình thì đúng là… không ổn”- tài khoản Facebook Lò Văn Vui bày tỏ.

Ngoài ý kiến của bà Thơ và tài khoản Lò Văn Vui, nhiều người Thái, trong đó có nhiều người cao niên, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa Thái cũng tỏ ra khó hiểu, khi NTK sử dụng chất liệu thổ cẩm đỏ vào trong trang phục truyền thống người Thái.

Có thể thấy rằng, những ý kiến của cộng đồng người Thái là hoàn toàn có cơ sở, thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của người Thái trong việc gìn giữ trang phục dân tộc, cũng như giữ hình ảnh dân tộc, hay nói rộng hơn là bản sắc văn hóa dân tộc.

Và điều lo lắng nhất của người Thái là sợ các dân tộc khác hiểu lầm, đây là bộ trang phục truyền thống của phụ nữ dân tộc Thái.

Nhiều ý kiến trái chiều của cộng đồng dân tộc Thái về những bộ trang phục cách tân
Nhiều ý kiến trái chiều của cộng đồng dân tộc Thái về những bộ trang phục cách tân

Thời trang là không giới hạn

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chủ Shop XX cho thuê những bộ trang phục mà người Thái lên tiếng. Chủ Shop XX cho biết, em đã tìm hiểu và cũng hỏi ý kiến của ông bà, bà em cũng đã 90-95 tuổi rồi, cũng là người Thái Điện Biên. Bà nói người xưa không hay dùng vải đỏ để trang trí lên trang phục, nhưng nếu muốn thì vẫn dùng được và cũng không ai nói, là kiêng kỵ dùng vải đỏ mặc lên người. Mà chỉ là thiết kế bên em còn mới lạ và chưa được nhiều người, đặc biệt là người dân tộc Thái biết đến nên mọi người phản ứng hơi quá.

“Tuy nhiên, qua những phản hồi của cộng đồng người Thái, em vẫn sẽ lắng nghe và tiếp thu. NTK cũng đã tiếp nhận những phản ánh đó và những bộ sưu tập sau sẽ hạn chế sử dụng vải đỏ ạ”, chủ Shop XX bày tỏ.

Chủ Shop XX cho biết thêm: “Theo em thì trang phục bên em không đi trái thuần phong mỹ tục. Là trang phục cách tân, NTK đã thiết kế 2 bộ trang phục đó rất mới lạ và phá cách. Mà bản thân em nghĩ trang phục cách tân, đa số là để tiếp cận giới trẻ hiện nay. Nên có những sự thay đổi mới lạ để thu hút hơn, và đi cùng đó vẫn giữ được những nét đặc trưng của thổ cẩm dân tộc, không đi trái thuần phong mỹ tục. Thời trang là không giới hạn, giữ gìn cần đi đôi với phát triển”.

Nhiều bạn trẻ người Thái cũng có quan điểm, cần có những cách tân để phù hợp hơn với xu thế thời trang hiện đại và cho rằng, những bộ trang phục của Shop XX rất đẹp, được giới trẻ yêu mến.

Cách tân là cần thiết

Trang phục truyền thống dân tộc Thái kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ (Ảnh Bông Ban Xanh)
Trang phục truyền thống dân tộc Thái kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ (Ảnh Bông Ban Xanh)

Có thể thấy rằng, trang phục truyền thống dân tộc Thái, nhất là nữ giới có một nét riêng biệt, kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ. Tuy nhiên, nếu cứ giữ khư khư nét cũ sẽ dễ gây nhàm chán với giới trẻ. 

Chính sự cách tân phù hợp từ sự thay đổi chất liệu vải, kiểu dáng đã tạo sự mới mẻ, giúp cho trang phục dân tộc Thái được giới trẻ người Thái nói riêng, giới trẻ các dân tộc khác nói chung yêu thích.

Chị Quàng Thị Biên, thợ may trang phục dân tộc Thái tại Bản Chậu, phường Chiềng Cơi, TP. Sơn La chia sẻ, trang phục Thái bây giờ cũng đã khác đi một chút so với trang phục Thái cổ để phù hợp và dễ mặc hơn với cuộc sống. Chị Biên nhấn mạnh, dù cách tân nhưng người thợ may vẫn may theo kiểu dáng cũ của người Thái, và chỉ cần nhìn vào là biết đó là người Thái.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, bà Cầm Trang Thơ cho rằng, trong thiết kế thời trang, rất khuyến khích các nhà thiết kế sử dụng thổ cẩm. Tuy nhiên, khi tạo nên một trang phục lấy ý tưởng từ trang phục truyền thống thì cần xét nhiều yếu tố, không nên phá cách một cách quá đà.

Trên thực tế, ngoài câu chuyện cách tân trang phục dân tộc Thái, có nhiều NTK đã sử dụng chất liệu thổ cẩm đặc trưng của các DTTS, để sáng tạo ra những bộ trang phục đẹp mắt và thu hút công chúng.

Đặc biệt, trong quá trình hội nhập văn hóa diễn ra mạnh mẽ, giới trẻ ngày càng thích những bộ trang phục phá cách, những mẫu “độc”, “lạ”. Tuy nhiên, cũng có không ít các mẫu thiết kế bị coi là “lố bịch”, phạm phải điều kiêng kị, phản cảm, xúc phạm đến cộng đồng các dân tộc.

Do vậy có thể nói rằng, sự sáng tạo là khuyến khích, nhưng việc thỏa sức sáng tạo cần trong một giới giạn nào đó, vừa thể hiện sự tươi mới, phù hợp với cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần đảm bảo nét đặc trưng truyền thống, vừa góp phần bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa từ những bộ trang phục các dân tộc. Đây là vấn đề được đặt ra không những riêng đối với dân tộc Thái mà còn với thời trang Việt.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bảo vệ "tính thiêng" trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Bảo vệ "tính thiêng" trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu

Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại 7 năm qua. Việc khai thác và tiếp lửa di sản văn hóa này là một việc nên làm, và cần được khuyến khích. Tuy nhiên, làm sao để bảo tồn, quảng bá nghi thức cho phù hợp với đời sống đương đại, mà không làm mất đi giá trị linh thiêng vốn có, vẫn là câu chuyện trăn trở của các nhà quản lý văn hóa, chuyên gia và những người thực hành di sản.
Tin nổi bật trang chủ
Đầu tư ứng trước cho đồng bào DTTS - Cách làm hay ở Bình Thuận

Đầu tư ứng trước cho đồng bào DTTS - Cách làm hay ở Bình Thuận

Thông qua Trung tâm Dịch vụ miền núi, Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận đã triển khai chính sách đầu tư ứng trước, trợ cước vận chuyển giống, vật tư..., đồng thời thu mua nông sản cho bà con đồng bào DTTS với giá ổn định hơn so với thị trường. Chính sách này không chỉ giúp bà con có điều kiện để sản xuất, hạn chế tình trạng vay mượn vốn từ bên ngoài với lãi suất cao mà quan trọng hơn là đã khơi dậy ý chí vươn lên thoát nghèo của người dân, góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đắk Lắk: Bắt đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App

Đắk Lắk: Bắt đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App

Pháp luật - Lê Hường - 3 giờ trước
Ngày 3/10, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị vừa bắt giữ một đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App “Henho” và “Kynu” chiếm đoạt trên 200 tỷ đồng.
Tin trong ngày - 3/10/2023

Tin trong ngày - 3/10/2023

Media - BDT - 3 giờ trước
Bản tin hôm nay, ngày 3/10, có những thông tin đáng chú ý sau: Tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa truyền thống đại đoàn kết dân tộc. Cao Bằng: Sẵn sàng cho chương trình xác lập kỷ lục về Hát Then, đàn Tính. Người La Chí xóa bỏ tập tục lạc hậu. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Cầu mây Việt Nam đứng trước cơ hội đoạt tấm Huy chương Vàng Asiad 19

Cầu mây Việt Nam đứng trước cơ hội đoạt tấm Huy chương Vàng Asiad 19

Thể thao - PV - 4 giờ trước
Đội tuyển cầu mây Việt Nam đã giành quyền vào chơi trận chung kết tranh Huy chương Vàng nội dung cầu mây 4 nữ, sau khi dễ dàng vượt qua chủ nhà Trung Quốc với tỷ số 2-0 tại trận bán kết chiều nay, 3/10.
Đắk Lắk: Hơn 300 Người có uy tín được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức

Đắk Lắk: Hơn 300 Người có uy tín được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức

Người có uy tín - Lê Hường - 4 giờ trước
Ngày 3/10, Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk cho biết, đến thời điểm hiện tại, Ban Dân tộc đã tổ chức 4 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Đắk Lắk năm 2023.
Miss Universe sẽ kiểm tra tính minh bạch của Miss Universe Vietnam 2023

Miss Universe sẽ kiểm tra tính minh bạch của Miss Universe Vietnam 2023

Giải trí - Trương Vui - 4 giờ trước
Thông tin tổ chức Miss Universe (MU) đang tiến hành kiểm tra tính minh bạch của kết quả cuộc thi Miss Universe Vietnam (MUVN) 2023 đang khiến dân mạng “dậy sóng”.
Tin trong ngày - 2/10/2023

Tin trong ngày - 2/10/2023

Bản tin hôm nay, 02/10 có những thông tin đáng chú ý sau: Khai mạc Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII. Bộ Y tế phát động Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023. Bám làng tận tâm “gieo chữ”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Yêu cầu giải trình việc Phú Lê mặc trang phục không phù hợp biểu diễn tại trường học vùng cao

Yêu cầu giải trình việc Phú Lê mặc trang phục không phù hợp biểu diễn tại trường học vùng cao

Xã hội - PV - 4 giờ trước
Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái đang yêu cầu báo cáo giải trình việc Phú Lê mặc trang phục như vua chúa nước ngoài, biểu diễn tại Trường Tiểu học và THCS Làng Nhì.
Ngân hàng Chính sách xã hội: Lan tỏa nghĩa cử cao đẹp từ phong trào hiến máu tình nguyện

Ngân hàng Chính sách xã hội: Lan tỏa nghĩa cử cao đẹp từ phong trào hiến máu tình nguyện

Xã hội - Việt Hải - Phan Anh - 5 giờ trước
Nhân Kỷ niệm 21 năm thành lập Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) (04/10/2002 - 04/10/2023), NHCSXH phối hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện với tinh thần “Một giọt máu cho đi - Một cuộc đời ở lại”, lan tỏa phong trào nhân đạo, hiến máu cứu người.
Quảng Nam: Xử phạt Cơ sở bánh mì Phượng gần 100 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 3 tháng

Quảng Nam: Xử phạt Cơ sở bánh mì Phượng gần 100 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 3 tháng

Pháp luật - T.Nhân - N.Quỳnh - 5 giờ trước
Ngày 3/10, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh bánh mì Phượng (số 2B Phan Châu Trinh, phường Minh An, Tp. Hội An, tỉnh Quảng Nam). Ngoài việc bị tạm đình chỉ hoạt động 3 tháng, cơ sở kinh doanh bánh mì Phượng 2 (Tp. Hội An, Quảng Nam) còn bị phạt hành chính 96 triệu đồng và phải hoàn trả kinh phí cho các cá nhân, tổ chức bị ngộ độc thực phẩm được khám và điều trị tại các cơ sở y tế…
Đắk Lắk: Củng cố hồ sơ xử lý người bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe vẫn điều khiển xe ô tô

Đắk Lắk: Củng cố hồ sơ xử lý người bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe vẫn điều khiển xe ô tô

Pháp luật - Hoàng Thùy - 6 giờ trước
Ngày 3/10, lãnh đạo Công an huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị đang củng cố hồ sơ để xử lý 1 trường hợp bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe, nhưng vẫn điều khiển xe ô tô.
Giữ bình yên cho vùng biên giới Long An

Giữ bình yên cho vùng biên giới Long An

Pháp luật - Minh Luận – Đinh Quân - 6 giờ trước
Cuộc chiến phòng, chống các loại tội phạm trên tuyến biên giới luôn là trận chiến đầy cam go và nguy hiểm. Nhưng với bản lĩnh chính trị vững vàng, sự mưu trí, dũng cảm, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Mỹ Quý Tây (Bộ đội Biên phòng tỉnh Long An) đã đấu tranh, triệt phá thành công nhiều chuyên án, bắt giữ nhiều đối tượng tội phạm nguy hiểm, kiểm soát bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia...