Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cách bảo tồn văn hóa truyền thống của người Dao ở Minh An

Văn Hoa - 12:31, 23/09/2021

Dù chưa thành lập các câu lạc bộ (CLB), chưa mở các lớp bài bản chuyên nghiệp, tự túc kinh phí hoạt động, nhưng thời gian qua, tại các thôn, bản đồng bào dân tộc Dao ở xã Minh An, huyện Văn Chấn (Yên Bái) đã có nhiều nhóm nhỏ được thành lập như, nhóm học chữ Nôm Dao, nhóm văn nghệ, nhóm thêu, nhóm múa...; Với sự nỗ lực hoạt động của các nhóm này, đang góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Dao.

Một lớp dạy chữ Nôm Dao ở Minh An
Một lớp dạy chữ Nôm Dao ở Minh An

Một xã có 7 nhóm bảo tồn văn hóa

Minh An có dân số hơn 4.000 người, với 67% là người Dao. Trong đó có 4/7 thôn, bản tập trung người Dao sinh sống. Dù chưa chính thức thành lập CLB, nhưng hiện nay, xã Minh An đang có 7 nhóm bảo tồn văn hóa đang hoạt động, thu hút khoảng 200 thành viên với nhiều thế hệ, lứa tuổi tham gia.

Những năm qua, các CLB thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt, luyện tập. Tất cả đều chung mục đích cùng nhau giữ gìn, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình.  Để duy trì hoạt động, các nhóm đã tự đóng góp kinh phí.

Các hoạt động, các buổi sinh hoạt tập trung vào việc bảo tồn, lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao, như: mở lớp truyền dạy chữ viết Nôm Dao, dạy những làn điệu dân ca, hướng dẫn những điệu múa truyền thống, cách thêu hoa văn thổ cẩm…Các lớp đều do các nghệ nhân ở địa phương tự nguyện truyền dạy miễn phí. 

Là người am hiểu văn hóa Dao, giỏi và tâm huyết với chữ Nôm Dao, nắm rõ từng nghi lễ thờ cúng, ông Dương Trung Vi đã sưu tầm, lưu giữ được nhiều sách cổ. Được sự động viên của các nghệ nhân, cùng với lòng nhiệt huyết, những năm gần đây, ông Vi cùng với một số nghệ nhân trong xã đã tự mở nhiều lớp học chữ Nôm Dao miễn phí cho lớp trẻ trong bản.

Theo ông Vi, vì chưa có bộ tài liệu giảng dạy bài bản, người dạy thường lấy tài liệu trong các bài cúng để dạy cách đọc, cách viết, giải nghĩa chữ Nôm Dao. Chữ Nôm Dao là loại chữ khó viết, khó học, nên đòi hỏi người tham gia học phải kiên trì, chịu khó. Những người dạy và học đều tranh thủ vào các buổi tối. Mỗi lớp học thường kéo dài 2 - 3 năm thì mới có thể đọc thông viết thạo. Ngoài tham gia lớp học, các học viên còn thường xuyên đi theo các thầy tham gia các lễ như tết nhảy, lễ cấp sắc để học từ thực tiễn.

Với người Dao ở xã Minh An, gìn giữ bản sắc văn hóa là thể hiện tình yêu dân tộc. (Ảnh chụp trước ngày 27/4/2021)
Với người Dao ở xã Minh An, gìn giữ bản sắc văn hóa là thể hiện tình yêu dân tộc. (Ảnh chụp trước ngày 27/4/2021)

Trân trọng và tự hào bản sắc văn hóa

Bên cạnh  những nỗ lực bảo tồn chữ Nôm Dao, đồng bào luôn ý thức giữ gìn những nét văn hóa truyền thống, nhất là trang phục truyền thống. Phụ nữ người Dao ở xã Minh An đã lập thành các nhóm nhỏ tại các thôn, bản, những lúc rảnh rỗi hay buổi tối, các bà, các chị lại cùng nhau ngồi thêu cho mình và người thân những bộ trang phục truyền thống, đồng thời truyền dạy cho lớp trẻ.

Bà Triệu Thị Duyên sinh ra và lớn lên ở xã Minh An. Từ bé, bà đã được mẹ dạy cách thêu. Lớn lên bà đi học và trở thành cô giáo. Những năm tháng là giáo viên đứng trên bục giảng, nhưng bà vẫn không quên và vẫn tự tay thêu cho mình và người thân những bộ quần áo người Dao. Sau khi nghỉ chế độ, ngoài thêu trang phục cho gia đình, bà còn dành nhiều thời gian truyền dạy lại cho lớp trẻ.

Tôi cảm thấy mình cần phải có trách nhiệm với dân tộc mình. Mình biết thêu, mình phải dạy lớp trẻ thêu để truyền đời này sang đời khác, nếu không lớp già qua đi sẽ không còn ai biết thêu. Việc thêu hoa văn của người Dao cần phải lưu giữ, để có được những bộ trang phục đúng truyền thống người Dao, để tham dự các ngày lễ, ngày tết thể hiện sắc màu dân tộc mình…”, bà Duyên bộc bạch.

Văn hóa, văn nghệ cũng là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong đời sống của đồng bào Dao nơi đây. Mỗi khi rảnh rỗi, các nghệ nhân người Dao ở xã Minh An lại tập trung tại Nhà văn hóa, cùng sưu tầm và ôn lại những bài dân ca cổ để hát mỗi khi tết đến Xuân về, hay dịp lễ cấp sắc, lễ vào nhà mới, đám cưới…

Các nghệ nhân còn sáng tác lời mới có nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước đổi mới, lao động sản xuất mùa vụ, ca ngợi tình bạn, tình yêu đôi lứa, lời răn dạy ... Những câu hát dân ca Dao thường giản dị, mộc mạc nhưng đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào Dao.

Những buổi sinh hoạt thêu hoa văn trên thổ cẩm giúp những phụ nữ Dao thêm gắn kết, xóa tan mệt mỏi sau buổi lao động vất vả
Những buổi sinh hoạt thêu hoa văn trên thổ cẩm giúp chị em phụ nữ Dao thêm gắn kết, xóa tan mệt mỏi sau buổi lao động vất vả

Đứng trước nguy cơ bị mai một bởi nhiều người không còn biết hát, một số nghệ nhân người Dao ở xã Minh An đã họp bàn tổ chức truyền dạy cho lớp trẻ. Đội văn nghệ các thôn, bản thường xuyên tổ chức theo nhóm, phân công nghệ nhân biết hát, biết điệu múa truyền thống để truyền dạy cho các thành viên về các làn điệu páo dung, tộ dung, một số điệu múa truyền thống như múa chuông, múa bắt ba ba, múa kiếm, múa đao...

Nhờ đó mà những năm gần đây, nhiều người trẻ tuổi đã biết hát dân ca, những điệu múa truyền thống dân tộc Dao. Và, ngoài biểu diễn trong lễ cấp sắc, đám cưới, vào nhà mới, những điệu hát, bài múa còn được đem đến các hội thi nghệ thuật quần chúng hay biểu diễn phục vụ các ngày lễ lớn, ngày tết tại địa phương.

Để công tác bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Dao thêm hiệu quả hơn, UBND xã Minh An đã phân công ông Dương Đức Tơ, nguyên Bí thư Đảng ủy, nay là Chủ tịch Hội người Cao tuổi xã Minh An phụ trách việc bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Dao ở Minh An.

Ông Tơ cho biết: "Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện cho đồng bào Dao ở đây thành lập các CLB như: CLB múa, hát Dao; CLB thêu văn hoa thổ cẩm; CLB yêu thích chữ Nôm Dao… Đặc biệt, được sự quan tâm của UBND tỉnh Yên Bái, tới đây sẽ mở lớp dạy chữ Nôm Dao tại xã, chúng tôi sẽ vận động tất cả các lứa tuổi và phụ nữ tham gia lớp học này". 

Có thể thấy rằng, phong trào gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của người Dao ở xã Minh An thể hiện niềm tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm trong gìn giữ bản sắc văn hóa. Đây là yếu tố quan trọng, giúp người Dao bảo tồn, mãi lưu truyền được mạch nguồn văn hóa-  tài sản quý báu của cha ông đến thế hệ mai sau.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.