Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ý nghĩa của đánh trống đất trong Nghi lễ cầu mưa của người Co

Sơn Gia Phúc - 08:29, 09/06/2023

Từ xa xưa, người Co có nhiều phong tục, tập quán dân gian thông qua các lễ hội cộng đồng. Một hoạt động dân gian lưu truyền qua nhiều thế hệ của người Co là làm trống đất để thực hiện trong Nghi lễ cầu mưa, thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên, mong ước cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống của người dân được an lành, yên vui, ấm no, hạnh phúc. Mỗi chiếc trống đất mang ý nghĩa đại diện cho một vị thần

Người Cor gói bánh chuẩn bị Nghi lễ Cầu mưa.
Người Co gói bánh chuẩn bị Nghi lễ cầu mưa

Huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc Co. Từ xa xưa, người Co cũng đã nhận thức được, nguồn nước có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống hằng ngày, là yếu tố sống còn cho sinh hoạt và sản xuất của cộng đồng. Người Co theo tín ngưỡng đa thần, năm nào trời hạn hán, đồng bào lại tổ chức làm trống đất và thực hiện Nghi lễ cầu mưa, nhằm cầu nguyện các vị thần mang mưa xuống tưới tắm cho cây cối, mang nguồn nước đến cho con người. Vì vậy, trước khi tiến hành nghi lễ, những già làng có uy tín tìm những thế đất rộng, bằng phẳng để chọn làm nơi đặt trống đất và tổ chức nghi lễ.

Những người đàn ông dân tộc Cor chuẩn bị các lễ vật để thực hiện Nghi lễ Cầu mưa.
Những người đàn ông dân tộc Co chuẩn bị các lễ vật để thực hiện Nghi lễ cầu mưa

Già làng Phạm Lâm (75 tuổi) ở thôn 1, xã Trà Kót cho biết: Hằng năm, vào tháng 5, tháng 6 Âm lịch, sau khi dọn sạch rẫy cũ hoặc khai hoang rẫy mới và việc gieo trồng của mùa vụ trong năm đã xong, người Cor sẽ tổ chức làm trống đất và tiến hành Nghi lễ cầu mưa. 

Người Co tin rằng, trống đất rất linh thiêng, Nghi lễ cầu mưa sẽ mang những lời cầu nguyện của dân làng đến 5 vị thần: Thần Trời, thần Mây, thần Mưa, thần Đất và thần Người, sớm ban mưa cho mọi vật được sinh sôi, xanh tốt, mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm.

Đồng bào Cor tái hiện Nghi lễ Cầu mưa ngoài trời.
Đồng bào Co tái hiện Nghi lễ cầu mưa

Trống đất được làm bằng mo cau để trên 5 miệng lỗ đào dưới đất. Mỗi lỗ có bề ngang, bề dài, độ sâu vào khoảng một gang tay (khoảng hơn 20 cm), có dạng hình chum trên một mặt đất phẳng. Mỗi lỗ cách nhau cũng chừng một gang tay và xếp thành hai hàng, hàng trước 2 lỗ, hàng sau 3 lỗ.

Mặt trống được ghim xuống đất bằng 4 que tre, sau đó được ép phẳng kín với mặt đất bằng 4 chiếc nẹp nứa. Âm thanh của trống đất phụ thuộc vào độ kín của mặt trống, cũng như đường kính và chiều rộng, chiều sâu của hố đất. Độ mịn, quánh, dẻo của đất cũng có tác động lên âm thanh của trống.

Thầy cúng cùng những vị già làng uy tín tái hiện Nghi lễ cầu mưa trên sân khấu.
Thầy cúng cùng những vị già làng uy tín tái hiện Nghi lễ cầu mưa trên sân khấu

Để Nghi lễ Cầu mưa diễn ra theo đúng nghi thức truyền thống, già làng và thầy cúng họp bàn với bà con dân làng, thống nhất việc chọn ngày lành tháng tốt, cùng các khoản đóng góp lễ vật, cách thức tổ chức nghi lễ. Trong nghi lễ, nhất thiết phải có cây nêu tượng trưng cho tấm lòng người Co. Đây là trung tâm để thực hiện nghi lễ ngoài trời ở giữa làng.

Mở đầu nghi lễ, những già làng uy tín mặc trang phục truyền thống đứng ra làm chủ lễ, trong đó một già làng khấn chính. Thầy cúng dẫn đoàn người trong làng ra làm lễ cúng thần Thổ địa và thần Nước. Lễ cúng được tổ chức vào giữa trưa. Lễ vật cúng trong Nghi lễ cầu mưa gồm: mâm trầu cau, rượu, gạo, 1 con gà luộc, 1 con gà trống tơ và sản vật khô là nhím hoặc sóc (hiện nay đã được thay thế bằng con vật nuôi khác).

Người Cor gõ trống đất trong Nghi lễ Cầu mưa. Mỗi chiếc trống đất mang ý nghĩa đại diện cho một vị thần
Người Co gõ trống đất trong Nghi lễ cầu mưa. 5 chiếc trống đất đại diện cho 5 vị thần là: Trời, Mây, Mưa, Đất và thần Người

Khi âm thanh của chiêng trống đồng loạt nổi lên, già làng thực hiện nghi lễ cúng trong nhà, sau đó tiến hành cúng ngoài trời. Lúc trời có sấm sét, thầy cúng nâng con gà trống đã luộc chín cùng các già làng ngồi khấn gửi lên các vị thần linh.

Tạm dịch: “Hôm nay là ngày lành tháng tốt, người Co có mâm lễ xin dâng lên thần Trời, thần Mây, thần Mưa, thần Đất, thần Người, thần Sông, thần Núi, thần Thổ địa, tổ tiên ông bà về thụ hưởng đồ lễ của bà con trong làng. Hỡi ông thần Người kêu ông thần Đất, ông thần Đất gọi cho ông thần Trời, ông thần Trời gọi cho ông thần Mây để ông thần Mây gọi ông thần Mưa cứu loài người trên trần gian này đang khát nước. Thần Mây, thần Mưa hãy mau đổ nước xuống để cây lúa trên rẫy nẩy mầm. Hãy phù hộ đổ mưa xuống cho nguồn nước các khe, các suối chảy về để người Co có nước uống, sinh hoạt nấu nướng; cho cây sắn, cây lúa, cấy bắp lên xanh tốt, mùa màng được bội thu. Hãy phù hộ không cho xảy ra lũ lụt, xói mòn, thiên tai ảnh hưởng đến sản xuất và cuộc sống của bà con trong làng".

Đồng bào Cor đấu chiêng trong phần hội của Nghi lễ cầu mưa
Đồng bào Co đấu chiêng trong phần hội của Nghi lễ cầu mưa

Sau mỗi câu khấn cầu mưa xuống, già làng hoặc một người đàn ông của làng sẽ gõ trống đất 1 lần. Đối với các trống đất đại diện cho các vị thần Trời, Mây, Mưa, thì gõ 7 tiếng; riêng trống thần Người phải gõ 9 tiếng. Cứ thế, người Co thực hiện đánh trống đất và thực hiện Nghi lễ cầu mưa cho tới khi trời chuyển dông báo hiệu sắp có mưa thì mới thôi.

Tiếp theo phần lễ là phần hội diễn ra tưng bừng, náo nhiệt với nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng. Nam nữ thanh niên trong trang phục truyền thống nhịp nhàng trong điệu múa ka đấu. Nghi lễ cầu mưa cũng là ngày hội đoàn kết của cộng đồng người Co, đưa mọi người đến gần nhau hơn, bà con gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, hỏi thăm sức khỏe để chung sức xây dựng quê hương và phát triển cộng đồng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.