Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Xanh hoá” nền kinh tế vùng đồng bào DTTS

Tùng Nguyên - 18:53, 28/07/2022

Chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh đang là cơ hội để phát triển bền vững đất nước; vùng đồng bào DTTS và miền núi cũng đang chuyển mình để hòa nhịp cùng xu thế này. Nhưng với xuất phát điểm thấp, khu vực này cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ kịp thời để có cơ hội bình đẳng trong chuyển đổi xanh.

Mục tiêu chuyển đổi xanh được lồng ghép trong Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng. (Ảnh minh họa)
Mục tiêu chuyển đổi xanh được lồng ghép trong Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng. (Ảnh minh họa)

Xu thế tất yếu

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Một trong những nguyên nhân khiến biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, là hoạt động sản xuất phát thải carbon cao, gây hiệu ứng nhà kính. Đây là hệ quả tất yếu của nền kinh tế một chiều, hay còn gọi là nền kinh tế tuyến tính.

Lấy dẫn chứng trong sản xuất nông nghiệp, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, cho biết, trong nền kinh tế một chiều, tài nguyên thiên nhiên được sử dụng là nguyên liệu đầu vào, quá trình tổ chức sản xuất theo tuyến tính nhằm mục tiêu cốt lõi là năng suất sản phẩm. Nhưng năng suất càng cao cũng có nghĩa là tài nguyên càng bị khai thác nhiều.

Đơn cử như biện pháp trồng sắn xen ngô của người dân thôn Pi Ây 1, xã Quảng Nhâm (huyện An Lưới, Thừa Thiên – Huế). Toàn thôn có 40 ha đất màu, trong đó có 30 ha chuyên trồng ngô. Ngô là cây trồng truyền thống, người dân thôn Pi Ây 1 cũng biết thâm canh, nên năng suất cây ngô đạt bình quân 50 tạ/ha; đưa tổng doanh thu từ 30ha trồng ngô của thôn bình quân đạt khoảng 750 triệu đồng/vụ.

Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, đã xuất hiện nhiều loại sâu bệnh, như sâu keo hại ngô gây thiệt hại năng suất, giảm thu nhập của nông dân. Ở huyện miền núi A Lưới, mùa mưa bão bắt đầu từ tháng 8 hàng năm nên việc trồng ngô 2 vụ rất khó thực hiện vì không có nắng để phơi, người dân lại chưa có máy sấy. Để tăng hiệu suất sử dụng đất, tiết kiệm công làm đất, cỏ và phân bón, người dân thôn Pi Ây 1 đã trồng sắn xen với ngô. Tuy nhiên, cách làm này khiến đất bạc màu, khô cứng, nghèo dinh dưỡng.

Từ dẫn chứng này, theo ông Hà Văn Thắng, có thể thấy rõ thách thức lớn của ngành nông nghiệp ở các vùng nông thôn và miền núi. Nhưng ông Thắng cũng nhận định, đây cũng là dư địa để chính quyền địa phương miền núi triển khai tổ chức lại sản xuất, cấu trúc lại các mô hình phát triển nông nghiệp theo hướng mô hình kinh tế mới, như kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ trên nền tảng công nghệ số và công nghệ sinh học.

Thực tế, như khẳng định của ông Thắng, chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu thế phát triển tất yếu, một cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam, trong đó có vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng đã khẳng định chủ trương “xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”, “xây dựng lộ trình, cơ chế, chính sách, pháp luật để hình thành, vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn”. Ngày 7/6/2022, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án “Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam”, trong đó nêu rõ quan điểm, mục tiêu cũng như đưa ra các nhiệm vụ giải pháp cụ thể.

Nhưng để “xanh hóa” nền kinh tế thì, một trong những giải pháp trọng tâm là ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu của khoa học công nghệ, nhất là cuộc cách mạng 4.0; cùng với đó là nguồn lực tài chính đủ mạnh cũng như nguồn nhân lực chất lượng cao để thực hiện kế hoạch chuyển đổi xanh. So với các vùng khác thì, trong tiến trình thực hiện mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh, vùng đồng bào DTTS và miền núi gặp nhiều bất lợi hơn cả. Do xuất phát điểm rất thấp nên vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ gặp nhiều trở ngại hơn trong thực hiện mục tiêu “xanh hóa” nền kinh tế.

Trồng xen canh để tăng giá trị sử dụng đất, tăng năng suất nhưng khiến đất dễ bạc màu
Trồng xen canh để tăng giá trị sử dụng đất, tăng năng suất nhưng khiến đất dễ bạc màu

Xây dựng chính sách hỗ trợ đặc thù

Phân tích về những khó khăn, thách thức của vùng nông thôn, miền núi khi tiến hành chuyển đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, PGS. TS Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chính sách Kinh tế Môi trường (Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam), nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng, nhiều vùng nông thôn và khu vực miền núi sinh kế người dân còn gặp nhiều khó khăn. Phát triển “kinh tế xanh” phải gắn với xóa đói giảm nghèo và an sinh xã hội; đây là thách thức không nhỏ trong lựa chọn chính sách thực hiện kế hoạch hành động xanh.

Về huy động nguồn vốn cho thực hiện mục tiêu “xây dựng nền kinh tế xanh”, theo ông Chinh, mặc dù Việt Nam đã thoát khỏi ngưỡng của nước nghèo, nhưng tích luỹ quốc gia so với các nước đã phát triển còn thấp. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình triển khai hướng tới nền kinh tế xanh thực hiện tăng trưởng xanh.

Liên quan đến thách thức chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp ở vùng nông thôn, miền núi, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh, hiện chưa có nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững làm cơ sở phát triển hệ sinh thái nông nghiệp tuần hoàn. Ví dụ, chưa có mô hình trung tâm vùng lõi có tính dẫn dắt, kết nối các nông hộ, nông trại; các dịch vụ phục vụ phát triển nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp bền vững còn thiếu... Hiện tượng sản xuất manh mún, mạnh ai nấy làm còn rất phổ biến.

Trên thực tế, mục tiêu chuyển đổi xanh cho nền kinh tế vùng đồng bào DTTS và miền núi đã được triển khai lồng ghép trong nhiều chương trình, dự án, nhất là từ khi Chiến lược tăng trưởng xanh được phê duyệt tại Quyết định số 1393/QĐ-TTg, ngày 25/9/2012. Chẳng hạn, đối với đầu tư từ ngân sách Nhà nước có Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng…

 Trong lĩnh vực môi trường mức chi cho công tác bảo vệ môi trường hàng năm, là 1% tổng chi ngân sách và chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng;… Tuy nhiên, vẫn chưa có “cú hích” thực sự về mặt chính sách để hỗ trợ vùng đồng bào DTTS và miền núi chuyển đổi xanh.

Thúc đẩy bình đẳng trong chuyển đổi nền kinh tế xanh ở vùng đồng bào DTTS
Thúc đẩy bình đẳng trong chuyển đổi nền kinh tế xanh ở vùng đồng bào DTTS

Một tin vui là, ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi xanh giai đoạn 2021 – 2030, tại Quyết định số 882/QĐ-TTg. Kế hoạch đặt ra 18 nhóm nhiệm vụ, trong đó có nhóm nhiệm vụ thực hiện bình đẳng trong chuyển đổi xanh (nhóm nhiệm vụ thứ 7).

Trong nhóm nhiệm vụ này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, phải bảo đảm các nhóm đối tượng khác nhau, nhất là các nhóm yếu thế (phụ nữ, trẻ em, người DTTS, người nghèo, người khuyết tật, người già) được tiếp cận bình đẳng các cơ hội, thông tin, kết cấu hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ xã hội cơ bản, phù hợp với các lĩnh vực, việc làm mới trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Để triển khai nhiệm vụ này, các bộ ngành, địa phương khẩn trương rà soát, xây dựng và bổ sung các chính sách ưu đãi, hỗ trợ các nhóm yếu thế trong quá trình chuyển đổi.

Trong nhóm nhiệm vụ 7 của Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi xanh giai đoạn 2021 – 2030, Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ trì thực hiện nhiệm vụ tích hợp và thúc đẩy thực hiện các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các nhóm yếu thế và các nhóm bị ảnh hưởng tiêu cực đến việc làm trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đồng thời, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các bộ ngành liên quan rà soát, xây dựng và bổ sung các chính sách ưu đãi, hỗ trợ các nhóm yếu thế trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Thoái hóa đầu bông, gié, không kết hạt, lép lửng, lép xanh… đang là những hiện tượng xảy ra ở nhiều địa phương trên toàn tỉnh Nghệ An, gây ảnh hưởng đến hàng ngàn ha lúa Xuân 2025. Ngành Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An đang “mổ xẻ” nguyên nhân để có giải pháp khắc phục.
Tin nổi bật trang chủ
Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị

Sáng nay (18/5), đã diễn ra Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Tổng Bí thư Tô Lâm có phát biểu quan trọng chỉ đạo Hội nghị. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng - 4 giờ trước
Với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, giúp cho chị em có điều kiện khởi nghiệp, Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025” trên địa bàn Lạng Sơn đang tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh, góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Kinh tế - An Yên - 4 giờ trước
Thoái hóa đầu bông, gié, không kết hạt, lép lửng, lép xanh… đang là những hiện tượng xảy ra ở nhiều địa phương trên toàn tỉnh Nghệ An, gây ảnh hưởng đến hàng ngàn ha lúa Xuân 2025. Ngành Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An đang “mổ xẻ” nguyên nhân để có giải pháp khắc phục.
Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Tin tức - Lê Hường - 4 giờ trước
Tối 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình thời trang thổ cẩm Việt Nam - Đắk Lắk 2025 với chủ đề “Sắc vóc non cao”. Chương trình nhằm tôn vinh và bảo tồn những giá trị của “Di sản thổ cẩm” các dân tộc thiểu số và Chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/05/1890 - 19/05/2025).
Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Thể thao - Minh Nhật - 5 giờ trước
Diễn ra trong hai ngày 21 và 22/6, tại Thái Nguyên, Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025 quy tụ các tay ná kỳ cựu từ khắp các tỉnh thành trên cả nước tham dự.
Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Xã hội - Trọng Bảo - 6 giờ trước
Cách đây tròn 67 năm (24/9/1958), Nhà máy điện Lào Cai được đón Bác Hồ tới thăm, đây là dấu son lịch sử thiêng liêng, trở thành động lực để các thế hệ cán bộ công nhân viên (CBCNV) Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) không ngừng phấn đấu, lan tỏa tinh thần tiết kiệm thành hành động cụ thể trong sản xuất, kinh doanh và trong phục vụ Nhân dân.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thời sự - PV - 19:56, 17/05/2025
Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 17:21, 17/05/2025
Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Thời sự - Hoàng Quý - 17:19, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.