Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Xanh hoá” nền kinh tế vùng đồng bào DTTS

Tùng Nguyên - 18:53, 28/07/2022

Chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh đang là cơ hội để phát triển bền vững đất nước; vùng đồng bào DTTS và miền núi cũng đang chuyển mình để hòa nhịp cùng xu thế này. Nhưng với xuất phát điểm thấp, khu vực này cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ kịp thời để có cơ hội bình đẳng trong chuyển đổi xanh.

Mục tiêu chuyển đổi xanh được lồng ghép trong Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng. (Ảnh minh họa)
Mục tiêu chuyển đổi xanh được lồng ghép trong Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng. (Ảnh minh họa)

Xu thế tất yếu

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Một trong những nguyên nhân khiến biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, là hoạt động sản xuất phát thải carbon cao, gây hiệu ứng nhà kính. Đây là hệ quả tất yếu của nền kinh tế một chiều, hay còn gọi là nền kinh tế tuyến tính.

Lấy dẫn chứng trong sản xuất nông nghiệp, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, cho biết, trong nền kinh tế một chiều, tài nguyên thiên nhiên được sử dụng là nguyên liệu đầu vào, quá trình tổ chức sản xuất theo tuyến tính nhằm mục tiêu cốt lõi là năng suất sản phẩm. Nhưng năng suất càng cao cũng có nghĩa là tài nguyên càng bị khai thác nhiều.

Đơn cử như biện pháp trồng sắn xen ngô của người dân thôn Pi Ây 1, xã Quảng Nhâm (huyện An Lưới, Thừa Thiên – Huế). Toàn thôn có 40 ha đất màu, trong đó có 30 ha chuyên trồng ngô. Ngô là cây trồng truyền thống, người dân thôn Pi Ây 1 cũng biết thâm canh, nên năng suất cây ngô đạt bình quân 50 tạ/ha; đưa tổng doanh thu từ 30ha trồng ngô của thôn bình quân đạt khoảng 750 triệu đồng/vụ.

Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, đã xuất hiện nhiều loại sâu bệnh, như sâu keo hại ngô gây thiệt hại năng suất, giảm thu nhập của nông dân. Ở huyện miền núi A Lưới, mùa mưa bão bắt đầu từ tháng 8 hàng năm nên việc trồng ngô 2 vụ rất khó thực hiện vì không có nắng để phơi, người dân lại chưa có máy sấy. Để tăng hiệu suất sử dụng đất, tiết kiệm công làm đất, cỏ và phân bón, người dân thôn Pi Ây 1 đã trồng sắn xen với ngô. Tuy nhiên, cách làm này khiến đất bạc màu, khô cứng, nghèo dinh dưỡng.

Từ dẫn chứng này, theo ông Hà Văn Thắng, có thể thấy rõ thách thức lớn của ngành nông nghiệp ở các vùng nông thôn và miền núi. Nhưng ông Thắng cũng nhận định, đây cũng là dư địa để chính quyền địa phương miền núi triển khai tổ chức lại sản xuất, cấu trúc lại các mô hình phát triển nông nghiệp theo hướng mô hình kinh tế mới, như kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ trên nền tảng công nghệ số và công nghệ sinh học.

Thực tế, như khẳng định của ông Thắng, chuyển từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu thế phát triển tất yếu, một cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam, trong đó có vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng đã khẳng định chủ trương “xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”, “xây dựng lộ trình, cơ chế, chính sách, pháp luật để hình thành, vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn”. Ngày 7/6/2022, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án “Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam”, trong đó nêu rõ quan điểm, mục tiêu cũng như đưa ra các nhiệm vụ giải pháp cụ thể.

Nhưng để “xanh hóa” nền kinh tế thì, một trong những giải pháp trọng tâm là ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu của khoa học công nghệ, nhất là cuộc cách mạng 4.0; cùng với đó là nguồn lực tài chính đủ mạnh cũng như nguồn nhân lực chất lượng cao để thực hiện kế hoạch chuyển đổi xanh. So với các vùng khác thì, trong tiến trình thực hiện mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh, vùng đồng bào DTTS và miền núi gặp nhiều bất lợi hơn cả. Do xuất phát điểm rất thấp nên vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ gặp nhiều trở ngại hơn trong thực hiện mục tiêu “xanh hóa” nền kinh tế.

Trồng xen canh để tăng giá trị sử dụng đất, tăng năng suất nhưng khiến đất dễ bạc màu
Trồng xen canh để tăng giá trị sử dụng đất, tăng năng suất nhưng khiến đất dễ bạc màu

Xây dựng chính sách hỗ trợ đặc thù

Phân tích về những khó khăn, thách thức của vùng nông thôn, miền núi khi tiến hành chuyển đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, PGS. TS Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chính sách Kinh tế Môi trường (Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam), nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng, nhiều vùng nông thôn và khu vực miền núi sinh kế người dân còn gặp nhiều khó khăn. Phát triển “kinh tế xanh” phải gắn với xóa đói giảm nghèo và an sinh xã hội; đây là thách thức không nhỏ trong lựa chọn chính sách thực hiện kế hoạch hành động xanh.

Về huy động nguồn vốn cho thực hiện mục tiêu “xây dựng nền kinh tế xanh”, theo ông Chinh, mặc dù Việt Nam đã thoát khỏi ngưỡng của nước nghèo, nhưng tích luỹ quốc gia so với các nước đã phát triển còn thấp. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình triển khai hướng tới nền kinh tế xanh thực hiện tăng trưởng xanh.

Liên quan đến thách thức chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp ở vùng nông thôn, miền núi, ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh, hiện chưa có nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững làm cơ sở phát triển hệ sinh thái nông nghiệp tuần hoàn. Ví dụ, chưa có mô hình trung tâm vùng lõi có tính dẫn dắt, kết nối các nông hộ, nông trại; các dịch vụ phục vụ phát triển nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp bền vững còn thiếu... Hiện tượng sản xuất manh mún, mạnh ai nấy làm còn rất phổ biến.

Trên thực tế, mục tiêu chuyển đổi xanh cho nền kinh tế vùng đồng bào DTTS và miền núi đã được triển khai lồng ghép trong nhiều chương trình, dự án, nhất là từ khi Chiến lược tăng trưởng xanh được phê duyệt tại Quyết định số 1393/QĐ-TTg, ngày 25/9/2012. Chẳng hạn, đối với đầu tư từ ngân sách Nhà nước có Chương trình phủ xanh đất trống đồi núi trọc, kế tiếp là Chương trình 5 triệu ha rừng…

 Trong lĩnh vực môi trường mức chi cho công tác bảo vệ môi trường hàng năm, là 1% tổng chi ngân sách và chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng;… Tuy nhiên, vẫn chưa có “cú hích” thực sự về mặt chính sách để hỗ trợ vùng đồng bào DTTS và miền núi chuyển đổi xanh.

Thúc đẩy bình đẳng trong chuyển đổi nền kinh tế xanh ở vùng đồng bào DTTS
Thúc đẩy bình đẳng trong chuyển đổi nền kinh tế xanh ở vùng đồng bào DTTS

Một tin vui là, ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi xanh giai đoạn 2021 – 2030, tại Quyết định số 882/QĐ-TTg. Kế hoạch đặt ra 18 nhóm nhiệm vụ, trong đó có nhóm nhiệm vụ thực hiện bình đẳng trong chuyển đổi xanh (nhóm nhiệm vụ thứ 7).

Trong nhóm nhiệm vụ này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, phải bảo đảm các nhóm đối tượng khác nhau, nhất là các nhóm yếu thế (phụ nữ, trẻ em, người DTTS, người nghèo, người khuyết tật, người già) được tiếp cận bình đẳng các cơ hội, thông tin, kết cấu hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ xã hội cơ bản, phù hợp với các lĩnh vực, việc làm mới trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Để triển khai nhiệm vụ này, các bộ ngành, địa phương khẩn trương rà soát, xây dựng và bổ sung các chính sách ưu đãi, hỗ trợ các nhóm yếu thế trong quá trình chuyển đổi.

Trong nhóm nhiệm vụ 7 của Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi xanh giai đoạn 2021 – 2030, Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ trì thực hiện nhiệm vụ tích hợp và thúc đẩy thực hiện các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các nhóm yếu thế và các nhóm bị ảnh hưởng tiêu cực đến việc làm trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đồng thời, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các bộ ngành liên quan rà soát, xây dựng và bổ sung các chính sách ưu đãi, hỗ trợ các nhóm yếu thế trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Theo Kantar Việt Nam, Vinamilk tiếp tục là thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất năm thứ 13, và chiếm sóng Top 10 với các nhãn hiệu cùng “nhà” là Ông Thọ, Ngôi sao Phương Nam, Susu và Probi. Đáng chú ý, sản phẩm Vinamilk có mặt trong gần 9/10 hộ gia đình Việt với tần suất mua đều đặn hàng tháng (14 lần/năm).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.