Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tuyên truyền pháp luật bằng tiếng DTTS: Thiếu về lượng, yếu về chất (Bài 1)

Khánh Thư - 07:19, 01/11/2022

Đại bộ phận người dân ở vùng đồng bào DTTS và miền núi hiện có nhu cầu rất lớn trong tiếp cận chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; nhất là trong giai đoạn các địa phương đồng thời thời triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia, với những cơ chế, chính sách mới. Để công tác tuyên truyền, vận động đạt hiệu quả cao thì việc tăng cường sử dụng đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS được xem là giải pháp hiệu quả.

Một góc xã Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng.
Một góc xã Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng.

Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên là người DTTS, hoặc biết tiếng DTTS có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động và phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Tuy nhiên, lực lượng này vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, cả về số lượng lẫn chất lượng.

Hiệu quả tuyên truyền bằng ngôn ngữ đồng bào

Cách đây 10 năm, xã Đồng Nai Thượng (Cát Tiên, Lâm Đồng) được ví như “ốc đảo” giữa vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên. Bởi thế, một thời gian dài, các chính sách, pháp luật của Nhà nước gần như không thể đến Đồng Nai Thượng được một cách đầy đủ. Hệ lụy là, tình trạng vi phạm các quy định của pháp luật, nhất là vi phạm lâm luật diễn ra nhức nhối; cùng với đó là nhiều hủ tục tồn tại dai dẳng.

Nhưng Đồng Nai Thượng nay đã khác, “về đích” nông thôn mới năm 2020. Tại thời điểm “về đích”, thu nhập bình quân của xã đạt trên 40 triệu đồng/người/năm; xã có 415 hộ dân thì hiện còn 17 hộ nghèo.

Quan trọng hơn, theo bà Điểu Thị Prợt, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Nai Thượng, thay đổi lớn nhất của xã là nhận thức của người dân đã được nâng lên một cách rõ rệt. Tình trạng đốt nương làm rẫy không còn; những đồi lúa rẫy năm xưa nay đã được thay bằng các loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao. Toàn xã hiện có hơn 1.000 ha trồng điều, cao su, cà phê và cây ăn quả.

Cùng với đó, nhận thức về các vấn đề xã hội của bà con ở Đồng Nai Thượng cũng được mở mang, các hủ tục được xóa bỏ; tất cả công tác vận động theo chính sách, pháp luật của Nhà nước, đều được bà con Nhân dân ủng hộ. “Cầu nối” quan trọng để chính sách, pháp luật của Nhà nước “neo” được giữa rừng Đồng Nai Thượng là vai trò của đội ngũ già làng, Người có uy tín – những tuyên truyền viên pháp luật tích cực là người DTTS.

Đời sống của bà con ở Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng được nâng lên, văn hóa truyền thống được bảo tồn, các hủ tục được xóa bỏ. (Lễ hội truyền thống đồng bào Mạ ở xã Đồng Nai Thượng - Ảnh: TL)
Đời sống của bà con ở Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng được nâng lên, văn hóa truyền thống được bảo tồn, các hủ tục được xóa bỏ. (Lễ hội truyền thống đồng bào Mạ ở xã Đồng Nai Thượng - Ảnh: TL)

Già làng – Nghệ nhân ưu tú Điểu K’Lộc, dân tộc Mạ, ở thôn Bù Gia Rá, là một điển hình. Đã bước qua tuổi 69, gắn bó cả đời người với Đồng Nai Thượng, ông biết từng nóc nhà, hiểu từng con người ở trong thôn; hơn nữa khi tuyên truyền bằng ngôn ngữ của dân tộc mình nên bà con nghe, hiểu rõ ràng, việc vận dụng vào thực tiễn cũng nhờ đó mà hiệu quả hơn.

“Ví dụ như tuyên truyền, vận động bà con hiến đất làm đường giao thông thì phải thuyết phục là Nhà nước làm đường để giúp người dân phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn của thôn, của xã. Hiểu ra thì khi làm đường, nếu đất nhà nào vướng vào đường giao thông thì bà con sẵn sàng hiến đất”, già làng Điểu K’Lộc chia sẻ.

Già làng – Nghệ nhân ưu tú Điểu K’Lộc là một trong hàng chục nghìn tuyên truyền viên ở vùng đồng bào DTTS và miền núi đã và đang tích cực “cõng” chính sách, pháp luật bằng ngôn ngữ của đồng bào về vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. Không chỉ là những tuyên truyền viên, báo cáo viên tích cực mà họ còn là những hòa giải viên rất hiệu quả ở cơ sở.

Già làng – Nghệ nhân ưu tú Điểu K’Lộc là một trong hàng chục nghìn tuyên truyền viên ở vùng đồng bào DTTS và miền núi đã và đang tích cực “cõng luật” bằng ngôn ngữ của đồng bào về vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. (Ảnh: TL)
Già làng – Nghệ nhân ưu tú Điểu K’Lộc là một trong hàng chục nghìn tuyên truyền viên ở vùng đồng bào DTTS và miền núi đã và đang tích cực “cõng luật” bằng ngôn ngữ của đồng bào về vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới. (Ảnh: TL)

Như tại huyện Cát Tiên (Lâm Đồng), theo báo cáo của Hội đồng PBGDPL huyện, tỷ lệ hoà giải thành công năm sau luôn cao hơn năm trước. Cụ thể, năm 2019, tỷ lệ hoà giải thành công chiếm 88,75%, năm 2020 đạt 85,93%, năm 2021 đạt 90,58% và 6 tháng đầu năm 2022 đạt 90,63%. Một trong những nguyên nhân của thành công, như cách nói của già làng Điểu K’Lộc là “mình nói với bà con bằng tiếng của dân tộc mình, bà con nghe và hiểu nhiều hơn”.

Chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn

Vai trò của đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS hoặc biết tiếng DTTS đã được khẳng định. Nhưng thực tế cho thấy, lực lượng này hiện vẫn rất mỏng so với yêu cầu thực tiễn.

Số liệu được đưa ra tại buổi làm việc giữa Vụ Pháp chế (Ủy ban Dân tộc) với Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp) ngày 2/6/2022 cho thấy, hiện các địa phương có 1.137 báo cáo viên cấp tỉnh, 1.752 báo cáo viên cấp huyện và 13.115 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã là người DTTS hoặc biết tiếng DTTS. Vị chi, nếu chia bình quân thì mỗi xã vùng DTTS và miền núi chỉ có khoảng 4 tuyên truyền viên là người DTTS hoặc biết tiếng DTTS; cấp huyện cũng chỉ có khoảng 4 người, còn cấp tỉnh có khoảng 22 người.

Trong khi đó, giai đoạn 2021 – 2025, theo Quyết định 861/QĐ-TTg, vùng đồng bào DTTS và miền núi bao gồm 3.434 xã thuộc 51 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; trong đó có 1.673 xã khu vực I, 210 xã khu vực II và 1.551 xã khu vực III. Đây là địa bàn chiến lược về quốc phòng – an ninh; là nơi sinh sống của hơn 14 triệu đồng bào DTTS, đồng thời cũng là vùng “lõi nghèo” của cả nước.

Theo đánh giá của Ủy ban Dân tộc, tình hình an ninh chính trị, trật tư an toàn xã hội trên địa bàn DTTS cơ bản ổn định; tuy nhiên vẫn tiềm ẩn yếu tố phức tạp. Đặc biệt, tình trạng mua bán, tàng trữ, vận chuyển và sử dụng trái phép chất ma túy; mua bán người, đi lại trái phép qua biên giới; vi pháp lâm luật,… ở một số địa phương vùng DTTS vẫn còn xảy ra và diễn biến phức tạp. Đơn cử tại huyện Cát Tiên (Lâm Đồng), trong 9 tháng năm 2022, trên địa bàn huyện xảy ra 11 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, tăng 2 vụ so với cùng kỳ năm 2021, tương đương tăng 18,18% số vụ vi phạm.

Người dân vùng sâu, vùng xa có nhu cầu rất lớn trong tiếp cận chính sách, pháp luật. (Trong ảnh: Một góc thôn Làng Le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum)
Người dân vùng sâu, vùng xa có nhu cầu rất lớn trong tiếp cận chính sách, pháp luật. (Trong ảnh: Một góc thôn Làng Le, xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum)

Bên cạnh thiếu về số lượng, đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật hiện còn thiếu kỹ năng, nghiệp vụ, hiểu biết về văn hóa, tập quán, lối sống của đồng bào các DTTS. Trong báo cáo tổng kết Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 8/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp đánh giá, hình thức PBGDPL cho đồng bào còn nghèo nàn, chưa phong phú, hấp dẫn, chưa phù hợp từng loại đối tượng, đặc biệt chưa tận dụng được công nghệ internet để lan tỏa các kiến thức cho người dân; cơ chế, chính sách đãi ngộ vẫn còn bất cập…

Đây là những vướng mắc cần tháo gỡ để phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật là người DTTS hoặc biết tiếng DTTS. Bởi, trong giai đoạn tới, người dân ở vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới cần nắm rõ các chương trình, dự án sẽ triển khai; nhất là Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, từ đó chủ động tham gia.

Theo Báo cáo số 732/BC-UBDT ngày 10/6/2021 của Ủy ban Dân tộc về Tổng kết Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020, các địa phương đã chú trọng thực hiện chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS theo các Quyết định: 18/2011/QĐ-TTg, 56/2013/QĐ-TTg, 2561/QĐ-TTg và 12/2018/QĐ-TTg. Hằng năm đã tổ chức hội nghị phổ biến, cung cấp thông tin, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, tổ chức thăm hỏi, tặng quà, thăm quan, giao lưu học tập kinh nghiệm cho hơn 34 nghìn Người có uy tín; phát huy vai trò của Người có uy tín trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ đường biên mốc giới quốc gia.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồn Biên phòng Ia Pnôn (Gia Lai): Giữ vững một dải biên cương

Đồn Biên phòng Ia Pnôn (Gia Lai): Giữ vững một dải biên cương

Trên dải đất biên cương phía Tây tỉnh Gia Lai, bên núi Chư Pông hùng vĩ, Đồn Biên phòng Ia Pnôn như tấm lá chắn vững chãi của Tổ quốc, với hành trình hơn nửa thế kỷ (1975 - 2025) vượt lên muôn vàn gian khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xây dựng vững vàng thế trận lòng dân, trở thành điểm tựa vững chắc cho sự ổn định an ninh chính trị và phát triển kinh tế - xã hội của vùng biên cương.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.