Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trở lại Phan Dũng

PV - 09:58, 13/02/2019

Vượt qua con đường quanh co, uốn lượn bên sườn núi cao vời vợi, Phan Dũng (huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận) đón chúng tôi bằng khung cảnh của một miền sơn cước hữu tình với sắc mai vàng rực rỡ xen lẫn màu tím ngan ngát của phong lan.

Cuộc sống ấm no

Tôi đã đến xã Phan Dũng nhiều lần. Cách đây ngót chục năm, khi tuyến đường nhựa lên xã Phan Dũng hoàn thành và những công nhân ngành điện kéo điện lưới quốc gia lên xã. Đưa dòng điện về đây quả là một kỳ công, bởi đường dây điện cứ phải vượt núi mà đi. Rồi tôi cũng có mặt tại đây ngày người dân Phan Dũng hân hoan đón dòng điện lưới quốc gia về xã. Đại ngàn uy nghi nhiều đêm không ngủ, hân hoan điện sáng dưới chân mình.

Vùng đất Phan Dũng ẩn chứa vẻ đẹp của một miền sơn cước hữu tình. Vùng đất Phan Dũng ẩn chứa vẻ đẹp của một miền sơn cước hữu tình.

Trong niềm xúc động thiêng liêng đó, nhiều cụ già ngồi thủ thỉ kể chuyện về những ngày thơ ấu của mình nơi núi thẳm rừng xanh, cách biệt với miền xuôi. Trải bao đời nay, đất chưa thật cũ, nhưng cũng không còn mới. Đôi bàn tay người dân Phan Dũng từng cạy cục cây dầu, đem ép ra dầu, thắp lên ánh sáng mà xua màn đêm và thú dữ; gieo hạt, trồng cây trên rừng mà tìm lấy trái bắp, củ khoai...

“Giờ đường lên Phan Dũng thuận lợi quá, cảnh đẹp như chốn thần tiên”, anh Nguyễn Hồ Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Tuy Phong nói. Cũng trong hoài niệm của mình, anh Nam vẫn còn nhớ, cái ngày Phan Dũng còn cách trở, vượt 30 cây số, từ thị trấn Liên Hương lên Phan Dũng mà phải chuẩn bị lương thực, mang vác trèo đèo, lội suối vất vả mấy ngày trời. Nhưng từ khi Nhà nước đầu tư tuyến đường nhựa lên Phan Dũng, thì mọi chuyện đã khởi sắc, kinh tế-xã hội từng bước phát triển, sinh kế của người dân được đảm bảo hơn.

Đúng như lời anh Nam nói, trở lại miền sơn cước vào dịp này, đâu đâu cũng là màu xanh tươi của những cánh rừng già và đồng lúa đang thì con gái; hệ thống kênh mương thuỷ lợi trải dài, đưa nước tưới mát ruộng nương, vườn tược cho cây đơm hoa kết trái. Lối sống đốt rừng làm nương rẫy đã không còn là nỗi ám ảnh truyền kiếp của người dân nơi đây; xóa đói giảm nghèo từ việc an cư lạc nghiệp, từ trồng lúa mỗi năm hai vụ, trồng cây ăn trái, chăn nuôi và nhận giao khoán bảo vệ rừng; đau ốm không còn mê tín mà tìm đến thầy thuốc; đồng bào biết quý trọng cái chữ nên chăm lo hơn cho con trẻ đến trường…

Gặp chúng tôi, anh Hoàng Văn Duy, Chủ tịch UBND xã cho biết, hiện nay, toàn xã có hơn 250 hộ, với 800 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Raglai, phần lớn số hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở kiên cố, 100% hộ sử dụng điện thắp sáng và nước sinh hoạt. Trạm y tế xã cơ bản đảm bảo trang thiết bị y tế để chăm sóc sức khoẻ nhân dân, phòng chống dịch bệnh.

Các trường học THCS, tiểu học và mẫu giáo được xây dựng quy mô, khang trang đáp ứng nhu cầu học tập của con em đồng bào. Giờ, người dân đã có xe gắn máy, tivi, điện thoại di động và sử dụng nhiều thiết bị khác phục vụ sinh hoạt gia đình. Đáng mừng là bà con đồng bào Raglai đã biết tiếp cận với một số tiến bộ khoa học kỹ thuật, phát huy thế mạnh chuyển đổi cây trồng… Nhiều hộ chăn nuôi bò, dê, heo đen và mua sắm cả máy cày để sản xuất nông nghiệp. Bộ mặt làng xã ngày càng tiến bộ hơn.

Giữ gìn bản sắc dân tộc

Người Raglai vốn mộc mạc từ lời ăn tiếng nói, giản dị trong cách sống nhưng lại rất quý trọng giá trị văn hóa tinh thần. Đó là những bản trường ca, những điệu mã la… trong đó những bản trường ca cổ Raglai nơi núi thẳm, rừng xanh đã thật sự thăng hoa. Với ca từ, cách luyến láy, cách buông hơi, lúc ngọt ngào êm dịu như suối, lúc mạnh mẽ như gió lay đại ngàn đã làm xao xuyến, nức lòng biết bao người mến mộ.

Người dân Phan Dũng làm rượu cần từ hạt gạo trên nương để cúng thần linh và đãi khách trong dịp lễ, Tết. Người dân Phan Dũng làm rượu cần từ hạt gạo trên nương để cúng thần linh và đãi khách trong dịp lễ, Tết.

Hôm gặp bà Đào Thị Quá, một “nghệ nhân” hát trường ca cổ trong căn nhà nhỏ giữa rừng, lời ca khúc “Rừng xanh xanh mãi” lại vang lên trong ráng chiều e ấp: “Tuổi thơ xanh mãi với trái tim vui. Rừng ơi xanh hoài mãi mãi rừng ơi”. Dù tiếng hát ở cái tuổi thất thập cổ lai hy không tròn vành rõ chữ nữa, nhưng sao vẫn nghe bâng khuâng một nỗi niềm hoài cổ vọng về từ xa xăm, âm hưởng của lời ca mang hơi thở của rừng già lời nhắn nhủ yêu thương, gìn giữ và trân trọng núi rừng...

Ngoài chuyện ca hát, hạt gạo của Phan Dũng cũng đong đầy nỗi nhớ thương. Người Raglai quý lúa như vàng, bởi hạt gạo dẻo thơm nơi đây đã duy trì sự tồn tại của dân làng bao đời. Trong lễ Tết đầu lúa, người Raglai cúng trời đất, cầu cho mưa thuận gió hòa, mong cho lúa tốt tươi, mùa màng bội thu. Từ những hạt gạo đồng rừng, người Raglai làm ra một thức uống “tâm linh” vừa có thần thánh lại vừa có con người hiện hữu trong cuộc vui, đó là rượu cần. Ở Phan Dũng, mỗi lần có lễ lớn như lễ cúng thần linh, mừng lúa mới hay những ngày hội làng, tiếp đãi khách…, đồng bào đánh mã la, nhảy múa, ca hát rồi uống rượu cần say túy lúy. Các trai làng, cô gái làng ăn mặc nhiều loại trang phục có nhiều hoa văn sặc sỡ và hát cho nhau nghe những bài ca chan chứa ân tình, cầu mùa màng tốt tươi, dân làng no đủ.

Tôi còn nhớ, trước đây già làng Mang Thanh Hoa bảo: “Dân làng quý rượu cần như quý hạt lúa, hạt bắp trên nương, con cá, con cua dưới suối. Có rượu cần thì lễ mới thiêng, mới vui”. Dễ gì được thưởng thức hương vị nồng ấm của rượu cần được làm từ chính hạt gạo thảo thơm nơi này để có thể hiểu hết “cái hồn” Phan Dũng.

Dạo quanh những con đường nội xã trong ánh chiều bảng lảng, tôi gặp những thiếu nữ Raglai xinh xắn đeo gùi hoa quả trở về nhà; các cụ già ngồi dưới bóng cây mát rượi trước hiên nhà tỉa bắp, đan gùi nói cười vui vẻ. Bọn trẻ con tan học đùa vui, thanh niên tụ tập đánh bóng chuyền. Từng đàn bò, dê thong thả trở về chuồng… Phan Dũng trong ánh nắng dịu cuối chiều hôm nay thật bình yên.

MINH CHIẾN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 9 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 9 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 9 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 9 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 9 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 9 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 9 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 9 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 10 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 10 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.