Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trở lại Phan Dũng

PV - 09:58, 13/02/2019

Vượt qua con đường quanh co, uốn lượn bên sườn núi cao vời vợi, Phan Dũng (huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận) đón chúng tôi bằng khung cảnh của một miền sơn cước hữu tình với sắc mai vàng rực rỡ xen lẫn màu tím ngan ngát của phong lan.

Cuộc sống ấm no

Tôi đã đến xã Phan Dũng nhiều lần. Cách đây ngót chục năm, khi tuyến đường nhựa lên xã Phan Dũng hoàn thành và những công nhân ngành điện kéo điện lưới quốc gia lên xã. Đưa dòng điện về đây quả là một kỳ công, bởi đường dây điện cứ phải vượt núi mà đi. Rồi tôi cũng có mặt tại đây ngày người dân Phan Dũng hân hoan đón dòng điện lưới quốc gia về xã. Đại ngàn uy nghi nhiều đêm không ngủ, hân hoan điện sáng dưới chân mình.

Vùng đất Phan Dũng ẩn chứa vẻ đẹp của một miền sơn cước hữu tình. Vùng đất Phan Dũng ẩn chứa vẻ đẹp của một miền sơn cước hữu tình.

Trong niềm xúc động thiêng liêng đó, nhiều cụ già ngồi thủ thỉ kể chuyện về những ngày thơ ấu của mình nơi núi thẳm rừng xanh, cách biệt với miền xuôi. Trải bao đời nay, đất chưa thật cũ, nhưng cũng không còn mới. Đôi bàn tay người dân Phan Dũng từng cạy cục cây dầu, đem ép ra dầu, thắp lên ánh sáng mà xua màn đêm và thú dữ; gieo hạt, trồng cây trên rừng mà tìm lấy trái bắp, củ khoai...

“Giờ đường lên Phan Dũng thuận lợi quá, cảnh đẹp như chốn thần tiên”, anh Nguyễn Hồ Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Tuy Phong nói. Cũng trong hoài niệm của mình, anh Nam vẫn còn nhớ, cái ngày Phan Dũng còn cách trở, vượt 30 cây số, từ thị trấn Liên Hương lên Phan Dũng mà phải chuẩn bị lương thực, mang vác trèo đèo, lội suối vất vả mấy ngày trời. Nhưng từ khi Nhà nước đầu tư tuyến đường nhựa lên Phan Dũng, thì mọi chuyện đã khởi sắc, kinh tế-xã hội từng bước phát triển, sinh kế của người dân được đảm bảo hơn.

Đúng như lời anh Nam nói, trở lại miền sơn cước vào dịp này, đâu đâu cũng là màu xanh tươi của những cánh rừng già và đồng lúa đang thì con gái; hệ thống kênh mương thuỷ lợi trải dài, đưa nước tưới mát ruộng nương, vườn tược cho cây đơm hoa kết trái. Lối sống đốt rừng làm nương rẫy đã không còn là nỗi ám ảnh truyền kiếp của người dân nơi đây; xóa đói giảm nghèo từ việc an cư lạc nghiệp, từ trồng lúa mỗi năm hai vụ, trồng cây ăn trái, chăn nuôi và nhận giao khoán bảo vệ rừng; đau ốm không còn mê tín mà tìm đến thầy thuốc; đồng bào biết quý trọng cái chữ nên chăm lo hơn cho con trẻ đến trường…

Gặp chúng tôi, anh Hoàng Văn Duy, Chủ tịch UBND xã cho biết, hiện nay, toàn xã có hơn 250 hộ, với 800 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Raglai, phần lớn số hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở kiên cố, 100% hộ sử dụng điện thắp sáng và nước sinh hoạt. Trạm y tế xã cơ bản đảm bảo trang thiết bị y tế để chăm sóc sức khoẻ nhân dân, phòng chống dịch bệnh.

Các trường học THCS, tiểu học và mẫu giáo được xây dựng quy mô, khang trang đáp ứng nhu cầu học tập của con em đồng bào. Giờ, người dân đã có xe gắn máy, tivi, điện thoại di động và sử dụng nhiều thiết bị khác phục vụ sinh hoạt gia đình. Đáng mừng là bà con đồng bào Raglai đã biết tiếp cận với một số tiến bộ khoa học kỹ thuật, phát huy thế mạnh chuyển đổi cây trồng… Nhiều hộ chăn nuôi bò, dê, heo đen và mua sắm cả máy cày để sản xuất nông nghiệp. Bộ mặt làng xã ngày càng tiến bộ hơn.

Giữ gìn bản sắc dân tộc

Người Raglai vốn mộc mạc từ lời ăn tiếng nói, giản dị trong cách sống nhưng lại rất quý trọng giá trị văn hóa tinh thần. Đó là những bản trường ca, những điệu mã la… trong đó những bản trường ca cổ Raglai nơi núi thẳm, rừng xanh đã thật sự thăng hoa. Với ca từ, cách luyến láy, cách buông hơi, lúc ngọt ngào êm dịu như suối, lúc mạnh mẽ như gió lay đại ngàn đã làm xao xuyến, nức lòng biết bao người mến mộ.

Người dân Phan Dũng làm rượu cần từ hạt gạo trên nương để cúng thần linh và đãi khách trong dịp lễ, Tết. Người dân Phan Dũng làm rượu cần từ hạt gạo trên nương để cúng thần linh và đãi khách trong dịp lễ, Tết.

Hôm gặp bà Đào Thị Quá, một “nghệ nhân” hát trường ca cổ trong căn nhà nhỏ giữa rừng, lời ca khúc “Rừng xanh xanh mãi” lại vang lên trong ráng chiều e ấp: “Tuổi thơ xanh mãi với trái tim vui. Rừng ơi xanh hoài mãi mãi rừng ơi”. Dù tiếng hát ở cái tuổi thất thập cổ lai hy không tròn vành rõ chữ nữa, nhưng sao vẫn nghe bâng khuâng một nỗi niềm hoài cổ vọng về từ xa xăm, âm hưởng của lời ca mang hơi thở của rừng già lời nhắn nhủ yêu thương, gìn giữ và trân trọng núi rừng...

Ngoài chuyện ca hát, hạt gạo của Phan Dũng cũng đong đầy nỗi nhớ thương. Người Raglai quý lúa như vàng, bởi hạt gạo dẻo thơm nơi đây đã duy trì sự tồn tại của dân làng bao đời. Trong lễ Tết đầu lúa, người Raglai cúng trời đất, cầu cho mưa thuận gió hòa, mong cho lúa tốt tươi, mùa màng bội thu. Từ những hạt gạo đồng rừng, người Raglai làm ra một thức uống “tâm linh” vừa có thần thánh lại vừa có con người hiện hữu trong cuộc vui, đó là rượu cần. Ở Phan Dũng, mỗi lần có lễ lớn như lễ cúng thần linh, mừng lúa mới hay những ngày hội làng, tiếp đãi khách…, đồng bào đánh mã la, nhảy múa, ca hát rồi uống rượu cần say túy lúy. Các trai làng, cô gái làng ăn mặc nhiều loại trang phục có nhiều hoa văn sặc sỡ và hát cho nhau nghe những bài ca chan chứa ân tình, cầu mùa màng tốt tươi, dân làng no đủ.

Tôi còn nhớ, trước đây già làng Mang Thanh Hoa bảo: “Dân làng quý rượu cần như quý hạt lúa, hạt bắp trên nương, con cá, con cua dưới suối. Có rượu cần thì lễ mới thiêng, mới vui”. Dễ gì được thưởng thức hương vị nồng ấm của rượu cần được làm từ chính hạt gạo thảo thơm nơi này để có thể hiểu hết “cái hồn” Phan Dũng.

Dạo quanh những con đường nội xã trong ánh chiều bảng lảng, tôi gặp những thiếu nữ Raglai xinh xắn đeo gùi hoa quả trở về nhà; các cụ già ngồi dưới bóng cây mát rượi trước hiên nhà tỉa bắp, đan gùi nói cười vui vẻ. Bọn trẻ con tan học đùa vui, thanh niên tụ tập đánh bóng chuyền. Từng đàn bò, dê thong thả trở về chuồng… Phan Dũng trong ánh nắng dịu cuối chiều hôm nay thật bình yên.

MINH CHIẾN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.