Trình UNESCO công nhận Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là di sản văn hóa nhân loạiỦy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm các thủ tục cần thiết để gửi Hồ sơ, đệ trình UNESCO công nhận Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là di sản văn hóa nhân loại tới trước ngày 31/3/2022.
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội truyền thống được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ tại Châu Đốc, An Giang. Lễ hội mang đậm văn hóa của cư dân vùng Tây Nam bộ, thể hiện bản sắc và sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu tiếp biến văn hóa với người Hoa, Khmer, Chăm. Năm 2014, Lễ hội đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam diễn ra từ ngày 22-27/4 (âm lịch) hằng năm. Lễ hội được thực hiện theo nghi thức truyền thống, gồm: Lễ khai hội, lễ phục hiện rước tượng Bà từ đỉnh núi Sam xuống miếu thờ, lễ Tắm Bà, lễ Thỉnh sắc thần ông Thoại Ngọc Hầu và 2 vị phu nhân, lễ Túc yết, lễ Xây chầu, lễ Chánh tế và lễ Hồi sắc.
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam chứa đựng những cứ liệu sinh động về dấu ấn lịch sử thời kỳ người Việt đến vùng đất An Giang, với sự giao lưu, hội nhập về các mặt kinh tế, văn hóa, chính trị và quân sự cùng các dân tộc Khmer, Chăm, Hoa để rồi tạo ra sự đồng thuận trong quá trình dựng nước và giữ nước, sự hài hòa trong quan hệ cộng đồng về mặt văn hóa, vừa kế tục được sự nghiệp văn hóa của người cổ xưa, vừa tôn tạo, bồi đắp được nền văn hóa mang bản sắc Việt độc đáo./.
Trước đó, ngày 19/2/2022, trong khuôn khổ dự án lập hồ sơ Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam để đệ trình UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Nhằm mục đích làm rõ hơn các giá trị của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam tỉnh An Giang, nhận diện mặt tích cực và những hạn chế, bất cập trong tổ chức, quản lý và thực hành lễ hội để đưa ra những định hướng, giải pháp bảo tồn và phát triển lễ hội một cách hài hòa, phù hợp trong bối cảnh xã hội hiện nay. Trường Đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp cùng với Ban Quản lý Khu Di tích Văn hoá, Lịch sử và Du lịch núi Sam tổ chức trực tuyến Hội thảo khoa học quốc tế “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam và các dạng thức thờ nữ thần trên thế giới”.
