Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trao truyền văn hóa dân tộc Dao cho thế hệ trẻ

Vĩ Đức - Ngân Nhi - 16:05, 03/08/2021

Hơn 40 năm qua, với mong muốn giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Dao, tránh nguy cơ bị mai một, ông Hà Xuân Tiến, thôn Hả Trong, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) đã dày công nghiên cứu và truyền dạy lại những giá trị văn hóa đặc sắc của người Dao cho thế hệ trẻ.

Ông Tiến (bên trái) đang giới thiệu các cuốn sách về nghi thức, phong tục tập quán của người Dao
Ông Tiến (bên trái) đang giới thiệu các cuốn sách về nghi thức, phong tục tập quán của người Dao

Nghe danh Nghệ nhân Hà Xuân Tiến đã lâu, nhưng gần đây tôi mới có dịp gặp gỡ. Theo con đường quốc lộ chạy qua trung tâm xã, vượt qua những cánh rừng thông, keo, chúng tôi tới thăm ngôi nhà ấm cúng của gia đình ông Tiến.

Bên ấm trà xanh, ông Hà Xuân Tiến (76 tuổi), kể cho chúng tôi nghe về cái duyên với văn hóa Dao. Sinh ra ở xã vùng sâu Ba Chẽ, ông Tiến lớn lên trong nguồn văn hóa đậm chất dân gian Dao. Tình yêu, sự gắn bó với văn hóa Dao, theo ông từ khi còn lẫm chẫm bước đi. Ngày bé, ông thường được theo các Thầy cả người Dao đi làm lễ cấp sắc, lễ cúng trong làng. Lớn lên một chút ông trở thành đệ tử của các thầy. Thế rồi, văn hóa người Dao “ngấm dần” trong con người ông. Ban đầu ông chỉ tọ tọe vài chữ học của các thầy trong các ngày lễ. Rồi đến khi ông đọc thông viết thạo, thậm chí thuộc “làu làu” các bài cúng, bài hát lúc nào không hay.

Nghệ nhân Hà Xuân Tiến chia sẻ, ở vùng cao Ba Chẽ, người Dao chiếm gần 70%. Cộng đồng người Dao nơi đây còn bảo tồn nhiều loại hình tín ngưỡng, phong tục, tập quán đa dạng có thể kể đến là lễ cúng thần rừng, lễ cầu mùa, lễ cấp sắc (Phùn Vòong) là một nghi thức quan trọng không thể thiếu trong đời của đàn ông dân tộc Dao. Người Dao quan niệm rằng, phải trải qua lễ cấp sắc thì người đàn ông Dao mới được coi là trưởng thành. Lễ cấp sắc thường được tổ chức vào khoảng thời gian nông nhàn - tháng 11, 12 âm lịch hoặc tháng 1 năm sau. Lễ Cấp Sắc diễn ra suốt 1 ngày 1 đêm, gồm nhiều nghi thức khác nhau...

Không chỉ bảo lưu các nghi lễ và đặc biệt là lễ cấp sắc của người Dao, ông Tiến còn “dày công” sưu tầm nhiều cuốn sách của người Dao. Trong đó, nhiều cuốn được ông tỷ mẩn chép và biên tập lại. Các cuốn sách của ông thường nghiêng về các phong tục tập quán, tín ngưỡng và rất nhiều bài hát của người Dao. 

Thấy các cuốn sách của ông Tiến hay, nhiều người Dao ở nhiều địa phương khác đã tìm đến để mua. Không để các nghi lễ và các phong tục của người Dao bị mai một, ông Tiến đã vận động nhiều người yêu mến văn hóa Dao tham gia nhóm bảo tồn văn hóa Dao ở địa phương. Trong số họ, nhiều người chưa một lần biết đến các nghi thức, hay chữ viết của người Dao cũng đến nhờ ông truyền dạy. Thậm chí, có thành viên nhỏ tuổi, đang học cấp 2 cũng lặn lội đến học ông.

Đồng bào dân tộc Dao huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) còn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc. (Ảnh minh họa)
Đồng bào dân tộc Dao huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) còn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc. (Ảnh minh họa)

Không chỉ nhiệt tình truyền dạy vốn văn hóa cổ của dân tộc, ông Tiến còn là hạt nhân nòng cốt của địa phương thường xuyên tham gia hát dân ca tại ngày Hội văn hóa thể thao các dân tộc huyện Ba Chẽ.

Song song với việc truyền dạy các vốn quý của đồng bào dân tộc Dao, ông Tiến còn là một già làng uy tín trong cộng đồng. Tuy tuổi đã cao, nhưng ông Tiến vẫn đến từng nhà vận động, tuyên truyền để bà con chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng nếp sống mới; xóa bỏ những hủ tục không còn phù hợp với cuộc sống hiện tại, cùng nhau xây dựng làng, xã văn hóa, không nghe lời kẻ xấu, cảnh giác với những thủ đoạn của kẻ xấu làm mất đoàn kết...

Với những đóng góp của mình, ông Hà Văn Tiến đã được Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh tặng Bằng khen vì đã có thành tích trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc năm 2013; Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua giành danh hiệu “Già làng, trưởng bản tiên tiến tiêu biểu” lần thứ XI (2013 - 2014) năm 2014. Năm 2019, ông vinh dự được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian Việt Nam./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kết nối hoạt động văn hóa vùng biên giới Việt - Lào

Kết nối hoạt động văn hóa vùng biên giới Việt - Lào

Trong những năm qua, hoạt động giao lưu văn hóa giữa Việt Nam - Lào trở nên sâu sắc vì truyền thống hữu nghị, quan hệ lâu đời giữa hai nước, 2 dân tộc. Nhiều địa phương đã làm tốt công tác kết nghĩa, giao lưu văn hóa. Đơn cử như các tỉnh miền Trung Việt Nam và Nam Lào được xem như mô hình nổi trội trong hoạt động giao lưu văn hóa đối ngoại, kết nghĩa giữa các tỉnh trong cả nước.
Tin nổi bật trang chủ
Hòa Bình: Người có uy tín góp sức xây dựng quê hương

Hòa Bình: Người có uy tín góp sức xây dựng quê hương

Công tác Dân tộc - Văn Hoa - 2 giờ trước
Trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, Người có uy tín ở Hòa Bình luôn phát huy vai trò tiên phong; họ không chỉ tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật, mở rộng sản xuất, kinh doanh, làm giàu chính đáng mà còn tuyên truyền, vận động giúp đỡ đồng bào DTTS phát triển kinh tế, hiến đất xây dựng các công trình, góp phần làm thay đổi diện mạo bản làng và nâng cao đời sống.
Cách xử lý nguồn nước bị ô nhiễm trong và sau lũ lụt

Cách xử lý nguồn nước bị ô nhiễm trong và sau lũ lụt

Xã hội - Phạm Tiến - 2 giờ trước
Liên tiếp những ngày gần đây, nhiều địa phương ở tỉnh Nghệ An xảy ra mưa lớn, có nơi ngập cục bộ. Đặc biệt là nhiều công trình nước tự chảy vùng đồng bào DTTS, nước giếng, nước bể phục vụ sinh hoạt hàng ngày bị nhiễm bẩn do lũ tràn vào. Do đó, cần có cách để xử lý nước trước khi đưa vào sinh hoạt để tránh dịch bệnh sau lũ.
iPhone 15 Series giá chỉ từ 21.490.000đ khi mua gói cước độc quyền từ nhà mạng MobiFone

iPhone 15 Series giá chỉ từ 21.490.000đ khi mua gói cước độc quyền từ nhà mạng MobiFone

Kinh tế - Khánh Sơn - 2 giờ trước
`Không để các iFans đợi lâu, bắt đầu từ ngày 22/09, các tín đồ “trái táo khuyết” đã có thể đặt trước ngay dòng sản phẩm iPhone 15 Series với giá bán chỉ từ 21.490.000 đồng, giảm thêm đến 700.000 đồng khi mua kèm gói cước độc quyền của MobiFone.
Quảng Trị: Xuất hiện sụt lún chưa rõ nguyên nhân trên tỉnh lộ 588A

Quảng Trị: Xuất hiện sụt lún chưa rõ nguyên nhân trên tỉnh lộ 588A

Tin tức - Khánh Ngân - 2 giờ trước
Sáng 29/9, ông Hồ Văn Do, Chủ tịch UBND xã Mò Ó (huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị) cho biết, trên tuyến tỉnh lộ 588A, đoạn thuộc địa phận thôn Đồng Đờng vừa xuất hiện một điểm sụt lún.
Mưa lũ khiến 3 người mất tích tại huyện Phù Yên

Mưa lũ khiến 3 người mất tích tại huyện Phù Yên

Media - Thuỳ Anh - 4 giờ trước
Trong ngày 28/9, trên địa bàn huyện Phù Yên tỉnh Sơn La có mưa lớn, dông lốc, sạt lở, lũ quét gây thiệt hại về tính mạng, nhà ở, tài sản của người dân. 3 người bị lũ cuốn mất tích.
Tin trong ngày - 27/9/2023

Tin trong ngày - 27/9/2023

Bản tin hôm nay, 27/9 có những thông tin đáng chú ý sau: Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dự Đêm hội Trăng rằm tại Đắk Lắk. “Vua bí ngô” và sản phẩm “Du lịch canh nông” ở Đà Lạt. Lễ nhảy lửa người Pà Thẻn ở Tuyên Quang được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Kon Tum: Vinh danh các nghệ nhân có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống

Kon Tum: Vinh danh các nghệ nhân có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống

Công tác Dân tộc - Ngọc Chí - 5 giờ trước
Sáng 29/9, Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum tổ chức Hội nghị vinh danh, khen thưởng các nghệ nhân, cá nhân, hộ gia đình, cơ sở nghề truyền thống có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống năm 2023.
Khẩn trương ứng phó và khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Khẩn trương ứng phó và khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Tin tức - Trương Vui - 6 giờ trước
Những ngày qua, do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, nhiều địa phương trên cả nước đã có mưa to đến rất to, gây lũ, ngập lụt, sạt lở đất, một số tuyến đường bị sạt lở nghiêm trọng làm gián đoạn giao thông. Hiện các địa phương đang tập trung khắc phục thiệt hại, ổn định cuộc sống của người dân sau trận mưa lũ.
Tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ tại khu vực phía Nam

Tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ tại khu vực phía Nam

Sức khỏe - T.Hợp - 6 giờ trước
Sau khi ghi nhận các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại hai tỉnh Đồng Nai và Bình Dương, Cục Y tế dự phòng vừa ban hành Công văn khẩn gửi một số tỉnh thành khu vực phía Nam đề nghị kịp thời kiểm soát ổ dịch, không để bùng phát dịch bệnh Đậu mùa khỉ, hạn chế tối đa số mắc và tử vong.
Thọ Xuân (Thanh Hóa): Biểu dương 70 Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân tiêu biểu trong đồng bào DTTS

Thọ Xuân (Thanh Hóa): Biểu dương 70 Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân tiêu biểu trong đồng bào DTTS

Người có uy tín - Quỳnh Trâm - 6 giờ trước
Sáng 29/9, UBND huyện Thọ Xuân (Thanh Hóa) long trọng tổ chức Hội nghị biểu dương Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân DTTS sản xuất kinh doanh giỏi tiêu biểu. Đến dự có ông Cầm Bá Tường - Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, cùng lãnh đạo các ban, ngành và 70 đại biểu là điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn huyện Thọ Xuân.
Đồng Nai tổ chức các hội nghị chuyên đề phổ biến pháp luật cho đồng bào DTTS

Đồng Nai tổ chức các hội nghị chuyên đề phổ biến pháp luật cho đồng bào DTTS

Chính sách dân tộc - Mạnh Cường - 7 giờ trước
Vừa qua, Ban Dân tộc phối hợp Công an tỉnh, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai tổ chức 13 hội nghị chuyên đề phổ biến, giáo dục pháp luật cho trên 1.600 lượt người là đồng bào Chăm, Hoa và Khmer tại các huyện: Trảng Bom, Tân Phú, Định Quán, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ, Long Thành và Tp. Long Khánh.