Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trải nghiệm vẽ sáp ong trên vải mộc của đồng bào dân tộc Mông, Dao

Vàng Ni - Thảo Quyên - 06:27, 21/11/2023

Vẽ sáp ong trên vải mộc là một trong số những nghề thủ công độc đáo của đồng bào dân tộc Mông ở Hòa Bình và dân tộc Dao (nhóm Dao Tiền, tỉnh Cao Bằng) được gìn giữ đến ngày nay. Hoa văn vẽ trên vải là những bức họa về thiên nhiên sống động miền sơn cước.

Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải là một kỹ thuật phổ biến, độc đáo của dân tộc Mông và dân tộc Dao. Bằng bàn tay khéo léo cộng với trí tưởng tượng phong phú, những người phụ nữ dân tộc Mông, Dao đã sử dụng sáp ong để tạo ra những hình ảnh hoa văn độc đáo nhằm tô điểm thêm cho vẻ đẹp của các sản phẩm truyền thống như túi xách, ví, khăn, trang phục quần áo... Đặc biệt, người Mông (nhóm Mông hoa) có những bí quyết tạo họa tiết hoa văn trên vải hết sức độc đáo và phong phú. Họ thêu không có mẫu vẽ sẵn mà bằng trí nhớ, thêu ở mặt trái, hoa văn hiện lên ở mặt phải vải với các mô típ hoa văn phong phú hàm chứa những giá trị đẹp đẽ. Kỹ thuật tạo hình hoa văn trên vải cho thấy ước vọng của con người trong suốt chiều dài lịch sử phát triển.


Như đã đưa tin, vừa qua, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã tổ chức trải nghiệm vẽ sáp ong trên vải mộc. Chương trình nằm trong khuôn khổ sự kiện “Sáp ong - Sắc chàm”, nhân dịp kỷ niệm Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18/11) và Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11). Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án thành phần số 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình “Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.
Vừa qua, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã tổ chức trải nghiệm vẽ sáp ong trên vải mộc. Chương trình nằm trong khuôn khổ sự kiện “Sáp ong - Sắc chàm”, nhân dịp kỷ niệm Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18/11) và Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11). Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án thành phần số 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.
Cùng với việc phát triển nông nghiệp, từ xa xưa, đồng bào các dân tộc Mông, Dao (Dao Tiền) đã phát triển một số nghề thủ công đặc sắc như dệt vải, thêu hoa văn thổ cẩm,… trong đó có kỹ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong trên vải mộc.
Cùng với việc phát triển nông nghiệp, từ xa xưa, đồng bào các dân tộc Mông, Dao (Dao Tiền) đã phát triển một số nghề thủ công đặc sắc như dệt vải, thêu hoa văn thổ cẩm,… trong đó có kỹ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong trên vải mộc.
Sáp ong vẽ trên vải mộc được dùng là sáp của loài ong khoái. Tổ ong khoái được đồng bào các dân tộc thiểu số bảo vệ từ xưa đến nay. Ong đến làm tổ trong các hang, có tổ cao đến 1m.
Sáp ong vẽ trên vải mộc được dùng là sáp của loài ong khoái. Tổ ong khoái được đồng bào các DTTS bảo vệ từ xưa đến nay. Ong đến làm tổ trong các hang, có tổ cao đến 1m.
 Mùa xuân ong về, thu sang ong đi. Độ tháng 6 tháng 7 âm lịch hàng năm là dịp để bà con các dân tộc Mông, Dao tiến hành thu hoạch sáp ong. Là một trong số những nghệ nhân người Mông, chị Sùng Y Thanh (Hòa Bình) chia sẻ: “Mình cứ thu hoạch rồi chia cho cả làng, năm được nhiều thì 2kg, năm ít được 1kg, sáp ong được dùng để vẽ họa tiết trên các trang phụ truyền thống”.
Mùa xuân ong về, thu sang ong đi. Độ tháng 6 tháng 7 âm lịch hàng năm là dịp để bà con các dân tộc Mông, Dao tiến hành thu hoạch sáp ong. Là một trong số những nghệ nhân người Mông, chị Sùng Y Thanh (Hòa Bình) chia sẻ: “Mình cứ thu hoạch rồi chia cho cả làng, năm được nhiều thì 2kg, năm ít được 1kg, sáp ong được dùng để vẽ họa tiết trên các trang phục truyền thống”.
Khi in thì đun sáp ong nóng vừa, nhiệt độ khoảng 70-80 độ C, đủ để sáp bám vào vải.
Khi in thì đun sáp ong nóng vừa, nhiệt độ khoảng 70-80 độ C, đủ để sáp bám vào vải.
Dụng cụ để vẽ hoa văn được gọi là bút vẽ. Với người dân tộc Mông, bút vẽ có cán làm bằng tre. Ngòi được tạo bời các miếng đồng hình thang chéo nhau, có khoang trống nhỏ để chứa sáp.
Dụng cụ để vẽ hoa văn được gọi là bút vẽ. Với người dân tộc Mông, bút vẽ có cán làm bằng tre. Ngòi được tạo bỡi các miếng đồng hình thang chéo nhau, có khoang trống nhỏ để chứa sáp.
Với phụ nữ Dao Tiền, họ sử dụng các dụng cụ bằng tre vót mỏng, hơi trên lửa thành hình tam giác, gọi là gòee. Họ thường làm từ 5-10 gòee có kích thước từ 1-5cm để tạo các hoa văn khác nhau.
Với phụ nữ Dao Tiền, họ sử dụng các dụng cụ bằng tre vót mỏng, hơ trên lửa thành hình tam giác, gọi là gòee. Họ thường làm từ 5-10 gòee có kích thước từ 1-5cm để tạo các hoa văn khác nhau.
Bên cạnh các loại bút vẽ truyền thống, các dân tộc còn sáng tạo thêm các khuôn đúc hoa văn hiện đại, giúp rút ngắn thời gian làm sản phẩm.
Bên cạnh các loại bút vẽ truyền thống, các dân tộc còn sáng tạo thêm các khuôn đúc hoa văn hiện đại, giúp rút ngắn thời gian làm sản phẩm.
Sau khi in xong, người ta đem vải đi nhuộm chàm. Nhuộm xong phơi nắng cho khô, cứ nhiều lần như vậy cho đến khi lên màu đẹp. Công đoạn này kéo dài 4-7 ngày (đối với người Mông) và 20-30 ngày (đối với người dân tộc Dao Tiền).
Sau khi in xong, người ta đem vải đi nhuộm chàm. Nhuộm xong phơi nắng cho khô, cứ nhiều lần như vậy cho đến khi lên màu đẹp. Công đoạn này kéo dài 4-7 ngày (đối với người Mông) và 20-30 ngày (đối với người dân tộc Dao Tiền).
Tham dự buổi trải nghiệm, bạn Nguyễn Minh Hiểu Lê (Lớp 7A2.1, Trưởng THCS Ngô Sĩ Liên) tâm sự: “Buổi trải nghiệm giúp con trân trọng hơn những giá trị văn hóa truyền thống, hiểu hơn về kỹ thuật vẽ sáp ong của người dân tộc Dao Tiền”.
Tham dự buổi trải nghiệm, bạn Nguyễn Minh Hiểu Lê (Lớp 7A2.1, Trưởng THCS Ngô Sĩ Liên) tâm sự: “Buổi trải nghiệm giúp con trân trọng hơn những giá trị văn hóa truyền thống, hiểu hơn về kỹ thuật vẽ sáp ong của người Dao Tiền”.
Chị Nguyễn Hoài Phương (Hà Nội) chia sẻ: “Chị rất thích sự kiện giới thiệu văn hóa cũng như những nghề truyền thống của dân tộc. Chị rất vui vì được hiểu thêm phần nào cuộc sống của bà con dân tộc thiểu số”.
Chị Nguyễn Hoài Phương (Hà Nội) chia sẻ: “Chị rất thích sự kiện giới thiệu văn hóa cũng như những nghề truyền thống của dân tộc. Chị rất vui vì được hiểu thêm phần nào cuộc sống của bà con DTTS”.
Họa tiết hoa văn trên váy, áo của các dân tộc hết sức độc đảo. Với người Dao Tiền là quả trám, đồi cao,… còn với người Mông ấy là hình xoắn ốc, là hình bông hoa, mặt trời,… Song tất cả các họa tiết ấy đều là kết tinh tri thức dân gian quý giá, phản ánh cá tính, ước vọng của con người trong suốt chiều dài lịch sử phát triển. Mỗi họa tiết, hoa văn đều thể hiện những khát vọng cao đẹp của con người.
Họa tiết hoa văn trên váy, áo của các dân tộc hết sức độc đáo. Với người Dao Tiền là quả trám, đồi cao,… còn với người Mông ấy là hình xoắn ốc, là hình bông hoa, mặt trời,… Song tất cả các họa tiết ấy đều là kết tinh tri thức dân gian quý giá, phản ánh cá tính, ước vọng của con người trong suốt chiều dài lịch sử phát triển. Mỗi họa tiết, hoa văn đều thể hiện những khát vọng cao đẹp của con người.
Chương trình không chỉ thu hút các bạn học sinh, sinh viên mà còn có khách du lịch trong và ngoài nước.
Chương trình không chỉ thu hút các bạn học sinh, sinh viên mà còn có khách du lịch trong và ngoài nước.
Bà Frances Crawford (Australia) nói: “Tôi thực sự rất vui khi được tham gia vào chương trình này. Chúng tôi đã thực hiện một số tác phẩm vẽ bằng sáp ong. Tôi còn mua một số sản sẩm truyền thống của người Dao Tiền để lưu lại kỷ niệm”.
Bà Frances Crawford (Australia) nói: “Tôi thực sự rất vui khi được tham gia vào chương trình này. Chúng tôi đã thực hiện một số tác phẩm vẽ bằng sáp ong. Tôi còn mua một số sản phẩm truyền thống của người Dao Tiền để lưu lại kỷ niệm”.
Bên cạnh hoạt động trải nghiệm vẽ sáp ong trên vải mộc, khách tham quan còn được mặc thử những bộ trang phục truyền thống của dân tộc Mông và Dao Tiền.
Bên cạnh hoạt động trải nghiệm vẽ sáp ong trên vải mộc, khách tham quan còn được mặc thử những bộ trang phục truyền thống của dân tộc Mông và Dao Tiền.
Trước xu thế hội nhập, thời trang ngày càng hiện đại, song chị Bàn Thị Liên vẫn tin rằng: “Trang phục của dân tộc mình sẽ không bao giờ mai một vì chiếc áo, chiếc váy ấy theo người Dao Tiền suốt cuộc đời. Thế hệ sau tiếp nối các thế hệ trước, kế thừa, gìn giữ và phát triển”. Chị cũng hi vọng truyền thống dân tộc mình sẽ lan tỏa khắp nơi, khắp mọi miền Tổ quốc.
Trước xu thế hội nhập, thời trang ngày càng hiện đại, song chị Bàn Thị Liên vẫn tin rằng: “Trang phục của dân tộc mình sẽ không bao giờ mai một vì chiếc áo, chiếc váy ấy theo người Dao Tiền suốt cuộc đời. Thế hệ sau tiếp nối các thế hệ trước, kế thừa, gìn giữ và phát triển”. Chị cũng hi vọng truyền thống dân tộc mình sẽ lan tỏa khắp nơi, khắp mọi miền Tổ quốc.
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”

Góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”

Ngày 28/12, tại Tp. Kon Tum (Kon Tum), Ủy Ban Dân tộc tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”. Ông Đào Xuân Quy - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Dân tộc (Ủy Ban Dân tộc) và ông Đinh Quốc Tuấn - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum đồng chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo các sở, ban, ngành của 5 tỉnh Tây Nguyên.
Tin nổi bật trang chủ
Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Chiều nay, 21/11, tại trụ sở Quốc hội Campuchia, Thủ đô Phnompenh, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Khuon Sudary đã chủ trì Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lần đầu tiên thăm chính thức Vương quốc Campuchia.
Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết, chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia lần này có ý nghĩa quan trọng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực an ninh, quốc phòng, hợp tác biển và một số lĩnh vực hợp tác về điện, kinh tế số…
Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Công tác Dân tộc - An Yên - 9 giờ trước
Nhằm thúc đẩy đồng bào các DTTS phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội, trong nhiều năm qua, việc nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực… cho người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi Nghệ An được các cấp, các ngành trong tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt, từ khi triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) nội dung này càng được thực hiện bài bản, quyết liệt hơn nhờ nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Chương trình.
Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Kinh tế - Minh Thu - 9 giờ trước
Chủ động nâng cao nhận thức, tư duy trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường. Đây là việc làm quan trọng mà ngành Nông nghiệp tỉnh Sơn La đang hướng tới, nhằm phát triển nền nông nghiệp cạnh tranh, tiến tới xây dựng Sơn La trở thành tỉnh phát triển xanh, nhanh và bền vững.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thời sự - PV - 9 giờ trước
Trưa 21/11, tại Phủ Thủ tướng ở Thủ đô hành chính Putrajaya, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân chủ trì Lễ đón trọng thể Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11.
Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Tại vùng đất miền đá xám Mèo Vạc - Hà Giang, nơi có những dãy núi trùng điệp và những bản làng xa xôi, có một thầy giáo mầm non mà tên tuổi đã trở nên quen thuộc không chỉ với các em học sinh mà còn với đồng bào nơi đây. Đó là thầy giáo Hoàng Đại Nghĩa, người đã giành hơn 14 năm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, giúp các em mở rộng cánh cửa tri thức, vươn lên từ những khó khăn của cuộc sống.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 10 giờ trước
Nhận lời mời của Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Khuon Sudary và Chủ tịch Ủy ban Thường trực Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á Chung Eui-yong, ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì bao dung và hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.
Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và

Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và "thắp lửa" đam mê âm nhạc truyền thống dân tộc Thái ở xã vùng sâu

Phóng sự - Phạm Tiến- Đình Tuân - 10 giờ trước
Ở tuổi 60, nhưng ngay từ thuở 15, 16, ông Kha Văn Hưng đã say mê với nhạc cụ truyền thống dân tộc Thái của mình. Bao năm qua, ông dành biết bao tâm sức học hỏi để sử dụng, chế tác được nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào. Điều ông Hưng trăn trở, mong mỏi nhất là thế hệ trẻ trong bản tiếp nối truyền thống cha ông để giữ gìn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Thời sự - PV - 11 giờ trước
Vào 11h ngày 21/11 (giờ địa phương), tức 10h (giờ Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Sân bay quốc tế Kuala Lumpur (Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia) bắt đầu chuyến thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân.
Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Kinh tế - Xuân Hải - 13 giờ trước
Thời gian qua, bằng việc tập trung khai thác các tiềm năng, lợi thế có sẵn, tận dụng những ưu thế mới, thành phố Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) chuyển mình mạnh mẽ và đang trở thành một thành phố năng động, hiện đại với kinh tế tăng trưởng tốt, diện mạo đô thị, nông thôn khởi sắc.
Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Kinh tế - Minh Thu - 13 giờ trước
Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là kết thúc năm 2024, đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp (DN) đang tăng tốc sản xuất nhằm kịp thời gian giao hàng cho các đối tác trong dịp cuối năm. Mặt khác, các tập đoàn phân phối toàn cầu cũng gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam để tìm kiếm đối tác cung ứng cho năm 2025.