Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tính ưu việt trong chính sách dân tộc của Việt Nam: Nhất quán chủ trương (Bài 1)

Cù Hương - Tùng Nguyên - 07:26, 29/11/2023

LTS: Qua hơn 35 năm tiến hành công cuộc Đổi Mới, hơn 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (CNXH), lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa. Tính ưu việt của CNXH đã được thể hiện rõ trong những thành tựu to lớn của đất nước trên tất cả các lĩnh vực; trong đó có lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc.

Một trong những mục tiêu và đặc trưng của CNXH được chỉ rõ trong “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH” (tháng 6/1991) là các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ. Cương lĩnh tiếp tục được bổ sung, phát triển vào năm 2011, là “kim chỉ nam” để xây dựng, ban hành và thực hiện hệ thống chính sách dân tộc bao trùm, theo nguyên tắc: “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển”.

Diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi khang trang hơn mà vẫn giữ được những bản sắc truyền thống của đồng bào các DTTS. (Trong ảnh: Một góc làng Đê KJêng, xã Ayun, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai)
Diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi khang trang hơn mà vẫn giữ được những bản sắc truyền thống của đồng bào các DTTS. (Trong ảnh: Một góc làng Đê KJêng, xã Ayun, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai)

Chủ trương xuyên suốt

Trong Cương lĩnh vắn tắt đầu tiên (năm 1930), Đảng ta đã phác thảo về một xã hội Việt Nam trong tương lai. Đó là một xã hội độc lập, tự do, hạnh phúc; Nhân dân được tự do, nam nữ bình quyền, phổ thông giáo dục. Mặc dù mới chỉ là phác thảo về một xã hội mới, nhưng Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã phản ánh được tính ưu việt của xã hội mà Nhân dân ta đang hướng tới.

Sau khi đất nước thống nhất, non sông thu về một mối, cả nước đi lên CNXH, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tại Đại hội VII, lần đầu tiên, Đảng ta đề ra Cương lĩnh xây dựng đất nước trong điều kiện hòa bình. Đó là “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH” năm 1991.

Một trong những mục tiêu và đặc trưng của xã hội XHCN được Cương lĩnh năm 1991 xác định là xây dựng một xã hội trong đó mọi tầng lớp Nhân dân đều có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ. Cương lĩnh năm 1991 được phát triển vào năm 2011; trong đó tiếp tục khẳng định con đường XHCN, đồng thời bổ sung những nội dung mới phù hợp với những xu thế lớn của thời đại - đó là xu thế “hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển”.

Các chính sách đầu tư, hỗ trợ được thiết kế nhằm bảo đảm mức tiếp cận bình đẳng giữa các dân tộc trong các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó có sự ưu tiên tương đối dành cho những dân tộc có khó khăn hơn. (Trong ảnh: Đồng bào dân tộc Rơ Măm – một trong 14 dân tộc rất ít người có khó khăn đặc thù)
Các chính sách đầu tư, hỗ trợ được thiết kế nhằm bảo đảm mức tiếp cận bình đẳng giữa các dân tộc trong các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó có sự ưu tiên tương đối dành cho những dân tộc có khó khăn hơn. (Trong ảnh: Đồng bào dân tộc Rơ Măm – một trong 14 dân tộc rất ít người có khó khăn đặc thù)

Theo Gs.Ts Lê Hữu Nghĩa, Chủ tịch Hội Triết học - nguyên Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, CNXH mà Nhân dân ta đang xây dựng nhất thiết phải bảo đảm quyền bình đẳng giữa các dân tộc trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; không phân biệt dân tộc đa số hay thiểu số, về lịch sử ra đời sớm hay muộn, trình độ phát triển cao hay thấp. Đối lập với các chế độ áp bức bóc lột thường phân biệt, kỳ thị và chia rẽ các dân tộc, CNXH mà Nhân dân ta đang hướng tới gắn liền với việc xây dựng tình đoàn kết các dân tộc, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng phát triển, từng bước rút ngắn khoảng cách chênh lệch về trình độ phát triển giữa các dân tộc hiện nay.

Thực tiễn hơn 35 năm Đổi mới đất nước đã và đang chứng minh tính ưu việt trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta, chứng minh tính ưu việt của CNXH trong giải quyết các quan hệ dân tộc ở Việt Nam. Nhờ đó đã và đang phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, tính đồng thuận trong cộng đồng 54 dân tộc anh em, chống lại âm mưu chia rẽ dân tộc của các thế lực thù địch.

Bảo đảm bình đẳng trong phát triển

Quán triệt các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về vấn đề dân tộc, công tác dân tộc, những năm qua, Nhà nước đã ban hành và đảm bảo thực hiện chính sách phát triển toàn diện, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các DTTS. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khoá XV (tháng 6/2023), Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã khẳng định, công tác dân tộc được thực hiện thông qua các chủ trương của Đảng, các quy định pháp luật và hệ thống chính sách liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, góp phần quan trọng trong thực hiện chiến lược đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam.

Đồng bào các DTTS được hỗ trợ để tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản. (Trong ảnh: Huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn hỗ trợ téc nước cho người dân từ vốn Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025)
Đồng bào các DTTS được hỗ trợ để tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản. (Trong ảnh: Huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn hỗ trợ téc nước cho người dân từ vốn Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025)

Thực tế cho thấy, hệ thống chính sách dân tộc được thực hiện trong những năm qua đã tạo điều kiện thuận lợi cho các DTTS có điều kiện phát triển bình đẳng. Hệ thống chính sách được xây dựng, thực hiện trên nguyên tắc “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển” không chỉ thúc đẩy phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi trên tất cả các lĩnh vực mà còn kéo gần khoảng cách phát triển giữa các dân tộc.

Báo cáo số 1770/BC-UBDT ngày 17/12/2020 của Ủy ban Dân tộc về tổng kết Chiến lược Công tác dân tộc giai đoạn 2016 – 2020 cho thấy, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, bình quân đạt trên 7%/năm, cao hơn bình quân chung cả nước; trong đó, các tỉnh vùng Tây Bắc tăng bình quân 8,4%/năm, Tây Nguyên tăng bình quân 8,1%/năm, Tây Nam Bộ tăng bình quân 7,3%/năm..

Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc ngày càng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh theo từng năm. Đến cuối năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo của vùng đồng bào DTTS và miền núi cả nước là 18%, cận nghèo là 10%. Các chính sách đầu tư, hỗ trợ được thiết kế nhằm bảo đảm mức tiếp cận bình đẳng giữa các dân tộc trong các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó có sự ưu tiên tương đối dành cho những dân tộc có khó khăn hơn.

Hiện 100% xã vùng đồng bào DTTS và miền núi có trường lớp mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở. (Trong ảnh: Trường THCS xã khu vực III Chiềng On, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La được đầu tư xây dựng khang trang)
Hiện 100% xã vùng đồng bào DTTS và miền núi có trường lớp mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở. (Trong ảnh: Trường THCS xã khu vực III Chiềng On, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La được đầu tư xây dựng khang trang)

Với việc bảo đảm bình đẳng cho phát triển trong thực hiện chính sách dân tộc, đến nay ở vùng đồng bào DTTS và miền núi có 98,4% xã có đường ô tô đến trung tâm; 96,7% hộ DTTS được sử dụng điện lưới quốc gia; 100% xã có trường lớp mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,3% xã có trạm y tế với 83,5% xã có trạm y tế đạt chuẩn; trên 90% xã được phủ sóng phát thanh, truyền hình; 100% xã có hạ tầng viễn thông và được phủ sóng di động đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân; hệ thống kênh mương nội đồng, các công trình thủy lợi nhỏ và vừa đã đáp ứng một phần nhu cầu sản xuất của người dân.

Để tiếp tục phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019, Bộ Chính trị yêu cầu: Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến đồng bào DTTS. Các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh vùng đồng bào DTTS và miền núi phải toàn diện, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và phát huy lợi thế, tiềm năng của vùng và tinh thần tự lực của đồng bào DTTS. Việc liên tục bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách dân tộc để phù hợp với tình hình mới cho thấy tính ưu việt của một xã hội tương lai mà Đảng và Nhân dân ta đảng xây dựng.

Trong cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật năm 2022), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, CNXH là: i) “một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người”; ii) “sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội”; iii) “một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn”; iv) “sự phát triển bền vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong lành cho các thế hệ hiện tại và tương lai”; v) “một hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về Nhân dân, do Nhân dân và phục vụ lợi ích của Nhân dân”.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Thực hiện Tổng kiểm kê tài sản công toàn quốc từ 1/1/2026

Thực hiện Tổng kiểm kê tài sản công toàn quốc từ 1/1/2026

Thời sự - PV - 4 phút trước
Bộ Tài chính vừa ban hành Kế hoạch triển khai Tổng kiểm kê tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị và đối với tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý tại thời điểm 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2026.
5 địa phương sẽ tham gia Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường lần thứ II, năm 2025

5 địa phương sẽ tham gia Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường lần thứ II, năm 2025

Sắc màu 54 - MInh Thu - 23 phút trước
Từ ngày 21 đến 23/11/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tổ chức Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường lần thứ II (Ngày hội) với chủ đề “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường trong kỷ nguyên mới”.
Người về vui hội với trằm

Người về vui hội với trằm

Du lịch - Tiêu Dao - Đức Hiếu - 2 giờ trước
Nằm nép mình dưới rặng rừng nguyên sinh, Trằm Trà Lộc thuộc xã Vĩnh Định, tỉnh Quảng Trị như một “ốc đảo xanh” hiếm hoi giữa miền cát trắng gió Lào. Ở nơi ấy, người ta tìm thấy không chỉ vẻ hoang sơ, thanh bình của thiên nhiên mà còn gặp lại những dấu ấn lịch sử và văn hóa đặc sắc đã tồn tại hơn ba thế kỷ.
Lan tỏa “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba” từ vùng mỏ Quảng Ninh

Lan tỏa “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba” từ vùng mỏ Quảng Ninh

Tin tức - Mỹ Dung - 2 giờ trước
Hưởng ứng chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba”, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Ninh đã triển khai chương trình hiệu quả, kịp thời và sáng tạo, góp phần lan tỏa sâu rộng tinh thần đoàn kết, nhân ái của người dân vùng mỏ.
Thủ tướng: Giải ngân vốn đầu tư công vừa là chức trách nhiệm vụ, vừa là lương tâm, đạo đức công vụ của cán bộ

Thủ tướng: Giải ngân vốn đầu tư công vừa là chức trách nhiệm vụ, vừa là lương tâm, đạo đức công vụ của cán bộ

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Kết luận hội nghị toàn quốc lần thứ 4 trong năm 2025 về thúc đẩy giải ngân đầu tư công, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, "phải xác định giải ngân vốn đầu tư công vừa là chức trách nhiệm vụ theo thẩm quyền được giao, vừa là lương tâm, đạo đức công vụ của người cán bộ, mỗi dự án hoàn thành, mỗi công trình mọc lên, mỗi nhiệm vụ hoàn thành tốt đều mang lại niềm vui, phấn khởi, hạnh phúc của nhân dân, đóng góp vào sự phát triển của đất nước, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước".
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
PC Quảng Ngãi: Thực tập phương án phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ

PC Quảng Ngãi: Thực tập phương án phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ

Chuyên đề - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Sáng 18/10, Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) tổ chức thực tập phương án phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại trụ sở PC Quảng Ngãi (cơ sở 2), phường Kon Tum.
Dâng hương tưởng nhớ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Dâng hương tưởng nhớ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Tin tức - Tào Đạt - 4 giờ trước
Hàng triệu người dân và du khách đã đổ về thắp hương, nhân kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025).
Quảng Ngãi: Đi lạc 2 ngày trong rừng, cụ bà 94 tuổi uống nước suối, ngủ trong bụi cây để sinh tồn

Quảng Ngãi: Đi lạc 2 ngày trong rừng, cụ bà 94 tuổi uống nước suối, ngủ trong bụi cây để sinh tồn

Pháp luật - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Đi lạc trong rừng 2 ngày, cụ bà Y Bẽ đã uống nước suối, ngủ trong bụi cây và dùng áo mưa nilon để giữ ấm. Sau đó, lực lượng Công an xã Kon Braih tìm thấy và đưa về nhà an toàn.
Hậu quả phải nhận của nhóm đối tượng chặn xe, hành hung tài xế xe

Hậu quả phải nhận của nhóm đối tượng chặn xe, hành hung tài xế xe

Pháp luật - Lê Hường - 5 giờ trước
Sáng 18/10, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam 4 đối tượng hành hung một tài xế xe dịch vụ để tranh giành khách.
Thấy gì từ cơn bão niềm tin “người nổi tiếng dùng gì, mình dùng nấy”

Thấy gì từ cơn bão niềm tin “người nổi tiếng dùng gì, mình dùng nấy”

Sự kiện - Bình luận - Minh Nhật - 5 giờ trước
Từ đầu năm 2025, những vụ việc liên quan đến “thực phẩm bẩn”, “thực phẩm giả” và “quảng cáo sai sự thật” liên tiếp được phanh phui...đã để lại dư chấn trong tâm lý xã hội.