Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Thắp” đam mê văn hóa đọc chốn non sâu

PV - 10:25, 19/07/2019

Từ thuở lên 10, Nguyễn Bá Nha (sinh năm 1987, hiện ở thôn Nguyên Hà, Sơn Nguyên, Sơn Hòa, Phú Yên) vừa học vừa rong ruổi qua hàng trăm lũng đồi ở Tây Nguyên làm nghề chăn bò thuê. Hết trung học cơ sở, Nha cặm cụi tập viết báo, làm thơ và đến nay luôn cháy bỏng đam mê sưu tầm các loại sách, báo đưa về vùng sâu, lan tỏa văn hóa đọc, nhân lên những điều cao cả.

Nguyễn Bá Nha (đứng bên trái) nhận sách cho thư viện cộng đồng Nắng Mai. Nguyễn Bá Nha (đứng bên trái) nhận sách cho thư viện cộng đồng Nắng Mai.

Vượt mọi nghịch cảnh

Lặng lẽ lắng nghe trong nhiều cuộc trò chuyện với Nha, tôi cảm nhận sâu sắc, rõ ràng, nỗi trăn trở với cộng đồng, với văn hóa đọc và vấn đề bảo vệ sức khỏe, nét đẹp truyền thống… như kho dữ liệu sống động luôn thường trực trong ý nghĩ của anh, chạm vào là tuôn ra ào ạt.

Nhiều đêm khuya vắng, tìm được đề tài hay, nhân vật thú vị, Nha lại nhắn tin chia sẻ trong niềm hân hoan, rạng rỡ, rồi chốt lại “thấy người khác hy sinh vì cộng đồng mà không viết để động viên, có cuốn sách hay mà không chuyền tay cho mọi người cùng đọc thì day dứt lắm”.

Nhìn thư viện Nắng Mai do chính Nha lập nên tại xã Sơn Nguyên với hơn 2.000 cuốn sách mua và quyên góp được cùng gần 200 tác phẩm báo chí do chính mình viết, ký ức năm tháng cũ lại ùa về. Nha định nghĩa: “Hạnh phúc chính là đi qua nhọc nhằn và viết vì người khác. Viết để đời sống đẹp hơn, nhân từ, bác ái hơn”.

Nguyên quán ở Bình Định nhưng vì điều kiện khó khăn, tuổi thơ của Nha buổi đến lớp, buổi đi chăn bò thuê trên các cung đèo ở Mang Yang (Gia Lai). Nhớ lại, Nguyễn Bá Nha chia sẻ: 13 tuổi đã thấm cảnh nắng cháy, mưa tuôn. Ký ức sâu đậm nhất của tuổi thơ là những quả đồi trọc trụi, những thảo nguyên mênh mông, những đứa trẻ thiếu sách, những xóm làng còn nghèo nhưng đậm đầy nghĩa tình. Tất cả tôi ghi chép lại dưới dạng nhật ký. Sau này, trên sườn ấy sáng tạo cả thành thơ hay chuyển thể thành các bài ký. Nhọc nhằn là vậy nhưng năm nào cũng đứng đầu lớp. Hết lớp 9, sức khỏe cha mẹ yếu nên Nha quyết định nghỉ học đi làm đủ thứ việc ở Đăk Lăk, Kon Tum để kiếm tiền phụ gia đình và học thêm nghề thợ hàn.

Giải tỏa bớt nhọc nhằn, bồi đắp thêm niềm tin yêu cuộc sống, những lúc giải lao hay đêm vắng, Nha lại đi tìm mượn những cuốn sách về Kĩ năng sống, về văn hóa và lịch sử, về những tấm gương bình dị để đọc. Đến đâu, gặp điều gì gây xúc động, Nha đều tập viết thành bài báo.

Sau này, khi lập gia đình, có hai đứa con, khát vọng viết và lan tỏa văn hóa đọc lại trỗi dậy mạnh mẽ, Nha đăng ký học và tốt nghiệp THPT với điểm cao, được xét thẳng vào ngành Văn hóa và ngôn ngữ báo chí (ĐH Thái Bình Dương) năm 2016. Nguyễn Bá Nha thổ lộ: Đã đến lúc mình phải hiện thực hóa dần khát vọng thôi. Những ý tưởng cứ thôi thúc dữ dội lắm. Nhất là mỗi lần đi làm ruộng về lại thấy rất nhiều trẻ em nông thôn vùi đầu vào game, vào các trò chơi vô bổ khác, nhất là ngày hè. Phải có thư viện cho các em thôi…

Luôn đầy ắp các ý tưởng

Là sinh viên “già” nhất lớp đồng thời là người giành mức học bổng cao nhất trường, hàng loạt phương pháp học trải nghiệm của Nha được đông đảo bạn bè áp dụng. Các bài viết của Nha cũng liên tục đăng, phát trên hàng chục báo, đài. Hầu hết nhuận bút anh tích cóp lại để mua sách, không phải cho mình.

Sợ độc giả ở các vùng quê sẽ buồn khi đến các thư viện do mình lập nên mà ít sách quá, hằng đêm Nha tranh thủ đi làm bảo vệ. Anh phân chia rõ ràng, một phần lương cho vợ nuôi con, một phần cho mua gạch, gỗ làm thư viện, một phần để mua sách. Khi có hàng ngàn cuốn sách các loại, Nha chính thức xin chính quyền địa phương cho phép lập thư viện cộng đồng đầu tiên.

Như vừa đi qua một quãng đường đầy nhọc nhằn và hạnh phúc, Nha hồ hởi: Ban đầu nhiều người bảo tôi khùng khi đi làm thêm thâu đêm, cuối tuần thì cuốc đất, bốc đá và còn bao nhiêu tiền để làm thư viện cộng đồng. Nhưng không làm điều đó thì tôi lại thấy đời sống mình không trọn vẹn hạnh phúc và ý nghĩa. Tôi đặt tên thư viện là Nắng Mai là sự khởi đầu của ngày mới, mang ánh sáng tri thức về với cộng đồng. Chuyển tải những lý tưởng, những giá trị văn hóa, nâng cao hiểu biết, nhận thức, tư duy, kinh nghiệm cho mọi thế hệ từ học sinh đến người cao niên ở những nơi gian khó nhất. Sau thư viện này, tôi sẽ tiếp tục vận động, tiết kiệm để làm thư viện ở các vùng quê khác nữa.

Mới bước vào vận hành không lâu nhưng thư viện cộng đồng Nắng Mai của Nha thu hút hàng trăm người mỗi ngày. Các tủ sách được phân chia rất khoa học. Đồng cảm với chồng, vợ Nha là người hướng dẫn và phục vụ miễn phí tận tình cho độc giả. Mỗi dịp cuối tuần, Nha lại tranh thủ về hướng dẫn người khiếm thị dùng sách chữ nổi và lặn lội đến những nơi còn gian nan nhất để viết báo. Nha bảo: Không biết tự bao giờ, nhưng: Những người ngã xuống vì đất nước, những cô giáo, thầy thuốc hy sinh tuổi xuân bám trụ ở nơi đèo cao, dốc thẳm, những người lặng thầm chịu khổ để sáng tạo ra các loại máy móc có lợi cho nông dân, những di tích lịch sử… Có sức hút rất mạnh với tôi. Có thể say sưa viết mãi về điều đó mà không biết chán.

Vừa chạy nước rút cho ý tưởng nhân rộng thư viện cộng đồng đến vùng DTTS, Nguyễn Bá Nha còn vạch ra nhiều mục tiêu khác như; Lập cộng đồng sách sinh viên (xây dựng tủ sách cộng đồng của các thế hệ sinh viên ở đô thị); Lập ngôi nhà tri thức xanh Phú Yên (tập hơn những người yêu rừng, yêu môi trường để đi tuyên truyền); Lập câu lạc bộ văn hóa (để thu hút những người yêu văn hóa để chia sẻ, sáng tạo và xây dựng xã hội học tập).

Vì sức khỏe cộng đồng

Dõi theo những việc làm của Nguyễn Bá Nha, ông Nguyễn Công Thành (trưởng thôn Nguyên Hà, xã Sơn Nguyên) thán phục: Nha là một cây viết đặc biệt với chúng tôi. Từ chăn bò đến thợ hàn đến nông dân vươn lên thoát nghèo và sắp làm cử nhân. Không chỉ mê kéo người dân đến với sách, báo mà nhà nào có hoạn nạn là anh có mặt.

Đi từ ngỡ ngàng này đến bất ngờ khác, TS. Mai Thị Kiều Phượng-Giảng viên ĐH Thái Bình Dương cũng chia sẻ: Đọc các tác phẩm báo chí của Nha đã được đăng thấy ở anh niềm đam mê và lòng trăn trở rất lớn với cộng đồng, với nơi gian khó. Nha luôn có góc nhìn trực quan, tư duy phong phú, sâu sắc. Gần đây, anh là “cha đẻ” của một số đề tài nghiên cứu sơ khảo về văn hóa bản sắc các dân tộc trên Tây Nguyên.

Luôn đặt mình trong nỗi lo âu những giá trị tốt đẹp sẽ phôi phai, những việc làm xấu tác hại đến cộng đồng nên trước khi bước chân vào giảng đường đại học, Nguyễn Bá Nha lưu lại nhiều mô hình, sáng chế hay, độc đáo cho địa phương. Nha tâm tình: Môi trường có tác động rất quan trọng đến sức khỏe con người. Đi thực tế nơi để viết báo, tôi rất ám ảnh với tình trạng ô nhiễm nên đã phác thảo đề án và sáng tạo Máy quạt làm mát môi trường không khí tự nhiên (đoạt giải Ba, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Phú Yên năm 2015; rồi mô hình “Bếp tiện ích” do Nha chế tạo và nhân rộng bán cho bà con thu nhập thấp, người nghèo cũng đoạt giải Ba-Hội thi sáng tạo kỹ thuật Phú Yên năm 2013…

Một chân trời mới với khát vọng viết nên những điều cao đẹp, những số phận thiệt thòi đang rộng mở với Nha sau những chông gai. Và, mới đây, anh còn sẻ chia niềm vui khi Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, ông Phạm Đại Dương đã đến thư viện cộng đồng Nắng Mai tặng máy tính cho thư viện, tặng nước suối, trà cho các độc giả sử dụng đồng thời động viên tinh thần vì cộng đồng và đam mê viết, sáng tạo của Nha.

HÀ VĂN ĐẠO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Theo Kantar Việt Nam, Vinamilk tiếp tục là thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất năm thứ 13, và chiếm sóng Top 10 với các nhãn hiệu cùng “nhà” là Ông Thọ, Ngôi sao Phương Nam, Susu và Probi. Đáng chú ý, sản phẩm Vinamilk có mặt trong gần 9/10 hộ gia đình Việt với tần suất mua đều đặn hàng tháng (14 lần/năm).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.