Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thanh Hóa: Nỗ lực làm "sống dậy" những nét văn hóa đặc sắc của các DTTS

Quỳnh Trâm - 00:15, 29/01/2021

Khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa có trên 1 triệu cư dân sinh sống, trong đó, đồng bào DTTS có trên 600.000 người, chủ yếu là dân tộc Mường, Thái, Thổ, Mông, Dao, Khơ Mú. Mỗi dân tộc lại có nét văn hóa đặc sắc riêng, góp phần làm phong phú, đa dạng kho tàng văn hóa của tỉnh. Những năm qua, bảo tồn nét văn hóa tốt đẹp, quý giá của các dân tộc là nhiệm vụ được các cấp chính quyền, cơ quan chuyên ngành tỉnh Thanh Hóa chú trọng...

Đồng bào các dân tộc Thanh Hóa luôn ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống
Đồng bào các dân tộc Thanh Hóa luôn ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống

Thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa triển khai thực hiện 12 dự án bảo tồn văn hóa các DTTS; trong đó, có một số dự án tiêu biểu như: Bảo tồn làng Mường truyền thống tại làng Lương Ngọc, xã Cẩm Ngọc; Lễ tục làm vía kéo si - dân tộc Mường (Cẩm Thủy); Lễ hội Xên Cung của đồng bào Khơ Mú (Mường Lát); kiểm kê khoa học Mo Mường Thanh Hóa; bảo tồn hát ru dân tộc Mường Thanh Hóa; bảo tồn hát khặp của người Thái...

Bên cạnh đó, nhiều lễ hội được khôi phục, gìn giữ và phát huy. Điển hình như: Lễ hội Mường Xia (Quan Sơn); Lễ hội Mường Ca Da (Quan Hóa), Lễ hội Mường Khô, Căm Mương (Bá Thước); Lễ hội Đình Thi (Như Xuân); Lễ hội sết Boọc Mạy (Như Thanh)... các lễ hội sau khi được phục dựng đã duy trì và phát huy tạo môi trường sinh hoạt văn hóa lành mạnh cho đồng bào các DTTS.

Trong cộng đồng các DTTS ở Thanh Hóa, người Mường có số dân đông nhất, sinh sống tập trung ở các huyện Thạch Thành, Ngọc Lặc, Cẩm Thủy, Bá Thước… Riêng ở Cẩm Thủy, người Mường chiếm gần 60% dân số. Để bảo tồn văn hóa của đồng bào, các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp: Tổ chức các lớp tập huấn nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng; tổ chức đoàn tham quan, học tập kinh nghiệm ở nhiều tỉnh phía Bắc có đông đồng bào dân tộc Mường sinh sống; xây dựng câu lạc bộ cồng, chiêng; khôi phục nghề dệt thổ cẩm truyền thống và các trò chơi, trò diễn truyền thống...

Ghi nhận tại xã Cẩm Lương cho thấy, từ khi có Dự án bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Mường vào năm 2012, xã Cẩm Lương đã khôi phục được Lễ hội Khai Hạ tại thôn Lương Ngọc; được Dự án cấp kinh phí hỗ trợ để bảo tồn 10 nhà sàn truyền thống đưa vào sử dụng có hiệu quả.

Ông Bùi Quốc Bảo, Chủ tịch UBND xã Cẩm Lương cho biết: “Từ khi có dự án, nhiều nét văn hóa tưởng chừng mai một, thì nay được sống lại; đặc biệt là đã tạo chuyển biến trong nhận thức và ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa của Nhân dân trong xã".

Chiếm tỷ lệ dân số đông thứ 2 (đứng sau người Mường), là người Thái. Dân tộc Thái  có kho tàng văn hóa lâu đời và đồ sộ trên mảnh đất xứ Thanh. Đồng bào Thái có ngôn ngữ, chữ viết riêng, đến nay bà con vẫn còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa riêng biệt và đặc sắc như, nghề dệt thổ cẩm, nhảy sạp, cồng chiêng, hát khặp Thái…

Trong đó, khặp Thái là loại hình dân ca đặc sắc mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của đồng bào. Tùy theo làn điệu mà khặp Thái có nhiều thể loại khác nhau: khặp xư (ngâm thơ); khặp chôm hươn mơ (hát mừng nhà mới); khặp xường khưởi, ton pợ (hát tiễn rể, đón dâu); khặp chôm pỉ mơ (hát mừng năm mới); khặp bào xảo (hát giao duyên); khặp chốm pợ (hát mừng dâu); khặp pan lau pan khau (hát trên mâm cơm); khặp à lơi lực (hát ru con).

Một tiết mục biểu diễn cồng chiêng của đồng bào dân tộc Mường
Một tiết mục biểu diễn cồng chiêng của đồng bào dân tộc Mường

Đặc sắc là vậy, song, việc bảo tồn khặp Thái cũng gặp không ít khó khăn từ việc xâm lấn, giao thoa của các loại hình văn hóa khác. Trong khi đó, thế hệ nghệ nhân có tuổi ngày càng ít, thế hệ trẻ kế cận lại chưa thực sự mặn mà với khặp Thái, điều đó dẫn đến sự trao truyền giữa các thế hệ khá rời rạc. Mặc dù, đã có một số nhóm sinh hoạt biểu diễn khặp Thái được thành lập tự phát, song hiệu quả thực sự vẫn chưa nhiều…

Từ năm 2014, thực hiện Dự án Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa hát khặp dân tộc Thái của tỉnh, hằng năm huyện tổ chức các hội diễn nghệ thuật quần chúng cấp huyện; khuyến khích các xã có đồng bào dân tộc Thái khôi phục các lễ hội truyền thống và đưa các loại hình dân ca, dân vũ vào chương trình hội diễn, như: ném còn, nhảy sạp, hát xường, hát giao duyên, hát ru, hòa tấu nhạc cụ cồng chiêng và các trò chơi dân gian đánh mảng, đi cà kheo..

Trung tâm Văn hóa tỉnh cũng phối hợp với huyện Thường Xuân đã mở lớp tập huấn  “Phục dựng, truyền dạy cách thức khặp giao duyên, khua luống, khèn bè, sáo ôi dân tộc Thái” cho  khoảng 100  học viên là những hạt nhân văn nghệ tiêu biểu được tuyển chọn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Các học viên được truyền dạy những kiến thức về các điệu múa dân gian dân tộc Thái, các kỹ năng gõ chày tạo âm thanh cũng như tìm hiểu sâu hơn về một số điệu dân ca, dân vũ dân tộc Thái như: Khặp giao duyên, khèn bè, sáo ôi... Cùng với đó, các học viên được trang bị kỹ năng quảng bá du lịch, giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái. 

Từ cách làm trên, các học viên sẽ là nhân tố quan trọng trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị của điệu khua luống, nhảy sạp nói riêng, văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái nói chung; 

Bên cạnh đó, huyện cũng đã chỉ đạo các xã  thống kê, rà soát số người còn lưu giữ được các bài khặp cổ...; "Hiện nay, huyện đang triển khai xây dựng Đề án "Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể (trong đó có khặp Thái) kết hợp với phát triển du lịch cộng đồng”, ông Cầm Bá Huyến, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Thường Xuân chia sẻ.

Với các giải pháp phù hợp, cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước bằng các chính sách thiết thực, việc bảo tồn, phát huy giá trị  văn hóa các DTTS của các cấp chính quyền, sự nỗ lực lưu giữ của các nghệ nhân, của đồng bào, tin tưởng rằng, bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục được các thế hệ kế thừa và phát triển.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kết nối hoạt động văn hóa vùng biên giới Việt - Lào

Kết nối hoạt động văn hóa vùng biên giới Việt - Lào

Trong những năm qua, hoạt động giao lưu văn hóa giữa Việt Nam - Lào trở nên sâu sắc vì truyền thống hữu nghị, quan hệ lâu đời giữa hai nước, 2 dân tộc. Nhiều địa phương đã làm tốt công tác kết nghĩa, giao lưu văn hóa. Đơn cử như các tỉnh miền Trung Việt Nam và Nam Lào được xem như mô hình nổi trội trong hoạt động giao lưu văn hóa đối ngoại, kết nghĩa giữa các tỉnh trong cả nước.
Tin nổi bật trang chủ
Tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người

Tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người

Media - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Vitamin B9 hay còn có tên gọi khác là folate hoặc acid folic và một loại vitamin thiết yếu có nhiều vai trò quan trọng đối với cơ thể của con người, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người mời các bạn cùng theo dõi những nội dung sau đây nhé.
Hòa Bình: Người có uy tín góp sức xây dựng quê hương

Hòa Bình: Người có uy tín góp sức xây dựng quê hương

Công tác Dân tộc - Văn Hoa - 3 giờ trước
Trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, Người có uy tín ở Hòa Bình luôn phát huy vai trò tiên phong; họ không chỉ tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật, mở rộng sản xuất, kinh doanh, làm giàu chính đáng mà còn tuyên truyền, vận động giúp đỡ đồng bào DTTS phát triển kinh tế, hiến đất xây dựng các công trình, góp phần làm thay đổi diện mạo bản làng và nâng cao đời sống.
Cách xử lý nguồn nước bị ô nhiễm trong và sau lũ lụt

Cách xử lý nguồn nước bị ô nhiễm trong và sau lũ lụt

Xã hội - Phạm Tiến - 3 giờ trước
Liên tiếp những ngày gần đây, nhiều địa phương ở tỉnh Nghệ An xảy ra mưa lớn, có nơi ngập cục bộ. Đặc biệt là nhiều công trình nước tự chảy vùng đồng bào DTTS, nước giếng, nước bể phục vụ sinh hoạt hàng ngày bị nhiễm bẩn do lũ tràn vào. Do đó, cần có cách để xử lý nước trước khi đưa vào sinh hoạt để tránh dịch bệnh sau lũ.
iPhone 15 Series giá chỉ từ 21.490.000đ khi mua gói cước độc quyền từ nhà mạng MobiFone

iPhone 15 Series giá chỉ từ 21.490.000đ khi mua gói cước độc quyền từ nhà mạng MobiFone

Kinh tế - Khánh Sơn - 3 giờ trước
`Không để các iFans đợi lâu, bắt đầu từ ngày 22/09, các tín đồ “trái táo khuyết” đã có thể đặt trước ngay dòng sản phẩm iPhone 15 Series với giá bán chỉ từ 21.490.000 đồng, giảm thêm đến 700.000 đồng khi mua kèm gói cước độc quyền của MobiFone.
Quảng Trị: Xuất hiện sụt lún chưa rõ nguyên nhân trên tỉnh lộ 588A

Quảng Trị: Xuất hiện sụt lún chưa rõ nguyên nhân trên tỉnh lộ 588A

Tin tức - Khánh Ngân - 3 giờ trước
Sáng 29/9, ông Hồ Văn Do, Chủ tịch UBND xã Mò Ó (huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị) cho biết, trên tuyến tỉnh lộ 588A, đoạn thuộc địa phận thôn Đồng Đờng vừa xuất hiện một điểm sụt lún.
Tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người

Tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người

Vitamin B9 hay còn có tên gọi khác là folate hoặc acid folic và một loại vitamin thiết yếu có nhiều vai trò quan trọng đối với cơ thể của con người, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của vitamin B9 với cơ thể con người mời các bạn cùng theo dõi những nội dung sau đây nhé.
Mưa lũ khiến 3 người mất tích tại huyện Phù Yên

Mưa lũ khiến 3 người mất tích tại huyện Phù Yên

Media - Thuỳ Anh - 5 giờ trước
Trong ngày 28/9, trên địa bàn huyện Phù Yên tỉnh Sơn La có mưa lớn, dông lốc, sạt lở, lũ quét gây thiệt hại về tính mạng, nhà ở, tài sản của người dân. 3 người bị lũ cuốn mất tích.
Kon Tum: Vinh danh các nghệ nhân có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống

Kon Tum: Vinh danh các nghệ nhân có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống

Công tác Dân tộc - Ngọc Chí - 6 giờ trước
Sáng 29/9, Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum tổ chức Hội nghị vinh danh, khen thưởng các nghệ nhân, cá nhân, hộ gia đình, cơ sở nghề truyền thống có nhiều thành tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị nghề truyền thống năm 2023.
Khẩn trương ứng phó và khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Khẩn trương ứng phó và khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Tin tức - Trương Vui - 7 giờ trước
Những ngày qua, do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, nhiều địa phương trên cả nước đã có mưa to đến rất to, gây lũ, ngập lụt, sạt lở đất, một số tuyến đường bị sạt lở nghiêm trọng làm gián đoạn giao thông. Hiện các địa phương đang tập trung khắc phục thiệt hại, ổn định cuộc sống của người dân sau trận mưa lũ.
Tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ tại khu vực phía Nam

Tăng cường phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ tại khu vực phía Nam

Sức khỏe - T.Hợp - 7 giờ trước
Sau khi ghi nhận các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại hai tỉnh Đồng Nai và Bình Dương, Cục Y tế dự phòng vừa ban hành Công văn khẩn gửi một số tỉnh thành khu vực phía Nam đề nghị kịp thời kiểm soát ổ dịch, không để bùng phát dịch bệnh Đậu mùa khỉ, hạn chế tối đa số mắc và tử vong.
Thọ Xuân (Thanh Hóa): Biểu dương 70 Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân tiêu biểu trong đồng bào DTTS

Thọ Xuân (Thanh Hóa): Biểu dương 70 Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân tiêu biểu trong đồng bào DTTS

Người có uy tín - Quỳnh Trâm - 7 giờ trước
Sáng 29/9, UBND huyện Thọ Xuân (Thanh Hóa) long trọng tổ chức Hội nghị biểu dương Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân DTTS sản xuất kinh doanh giỏi tiêu biểu. Đến dự có ông Cầm Bá Tường - Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, cùng lãnh đạo các ban, ngành và 70 đại biểu là điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn huyện Thọ Xuân.