.jpg "Dòng sách phi hư cấu đang nở rộ, hấp dẫn độc giả toàn cầu Ảnh: ITN")
Dòng sách phi hư cấu đang nở rộ, hấp dẫn độc giả toàn cầu Ảnh: ITNCó một thời kỳ ở Việt Nam, sách hư cấu (fiction) được nhiều độc giả chọn lựa với các thể loại như truyện ngắn, tiểu thuyết hành động, trinh thám, viễn tưởng, lãng mạn, kinh dị… Dòng sách này là sản phẩm của trí tưởng tượng, các nhân vật, thông tin, sự kiện đã qua nhào nặn, thêm thắt hoặc hoàn toàn không có thật đã từng khá phổ biến, chiếm tỉ lệ lớn trong ngành xuất bản.
Tuy nhiên, trước những biến chuyển nhanh chóng của thế giới, đặc biệt gần đây là tác động của đại dịch Covid-19, ngoài sách văn chương, độc giả hiện nay còn có nhu cầu tìm hiểu thực tế, học hỏi, trang bị kiến thức áp dụng trong cuộc sống. Bởi vậy, sách phi hư cấu đang được quan tâm và có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Có thể thấy, từ các tác phẩm hồi ký của các vị tướng lĩnh như Võ Nguyên Giáp, Trần Văn Trà thu hút công chúng, nhật ký của Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc được xuất bản với số lượng lớn, cho đến gần đây là Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? (tác giả Rosie Nguyễn, đã bán 350.000 bản tới hết năm 2020), Muôn kiếp nhân sinh (tác giả Nguyên Phong, đã bán 210.000 bản tới hết năm 2020)...
Thị trường sách dịch cũng tương tự, từ hồi ký của các nhà hoạt động chính trị tới các thể loại sách như tôn giáo, lịch sử, khoa học, nghệ thuật, kỹ năng, cung cấp tri thức, sách kinh doanh, du lịch… được bạn đọc chú ý, với các tác phẩm bán chạy như: Chủ nghĩa khắc kỷ - Phong cách sống bản lĩnh và bình thản của tác giả William B. Irvine đã bán được hơn 23.000 bản chỉ sau 10 tháng; Power vs Force là thành quả quá trình nghiên cứu của tiến sĩ David R. Hawkins về mối liên hệ giữa bệnh tật của con người và những suy giảm năng lượng trong cơ thể, đã bán được hơn 15.000 bản sau nửa năm phát hành; Sapiens: Lược sử loài người của Yuval Noah Harari đã bán hơn 100.000 bản...
Có thể thấy, sách phi hư cấu có nội dung dựa trên những sự kiện, câu chuyện, nhân vật có thật, những nghiên cứu khoa học có thể xác thực. Sức hấp dẫn mà dòng sách này đem lại chính là sức hấp dẫn của sự thật, tri thức về các lĩnh vực mà nó đem lại cho độc giả.
Không phải đến thời điểm cả thế giới chịu tác động của Covid-19 sách phi hư cấu mới được quan tâm. Điều này không chỉ diễn ra ở Việt Nam, thị trường sách phi hư cấu đã và đang nở rộ, hấp dẫn công chúng toàn cầu. Tại nhiều quốc gia có ngành công nghiệp xuất bản phát triển, doanh thu sách phi hư cấu dành cho người lớn đang tăng áp đảo so với sách hư cấu. Theo báo cáo của The Business Research Company về Thị trường sách phi hư cấu toàn cầu 2021, thị trường sách phi hư cấu cho người lớn toàn cầu năm 2020 đạt 24,3 tỉ USD, dự kiến tăng lên 26,8 tỉ USD vào năm 2021 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 10,5% và dự báo sẽ đạt 35,65 tỉ USD năm 2025.
Trước nhu cầu của độc giả, dòng sách này cũng đang được nhiều đơn vị xuất bản tập trung ra mắt trong vài năm trở lại đây, như Thái Hà Books (với Lối sống tối giản của người Nhật, Triết lý kinh doanh của Kyocera, Làm cha mẹ tỉnh thức...); Nhã Nam (Buông tay để con bay, Học kiểu Mỹ tại nhà, Để con được chích, Đại dương đen...), NXB Trẻ (Từ tốt đến vĩ đại, Đừng bao giờ đi ăn một mình, Dịch tượng luận - Tử vi bí kiếp...).
Nhận định về xu hướng đọc, các nhà chuyên môn cho rằng dòng sách phi hư cấu sẽ được xuất bản nhiều hơn so với các năm trước. Giám đốc bản quyền Nhã Nam Nguyễn Xuân Minh cho biết, tỉ trọng sách phi hư cấu cho người lớn chiếm 30% sách của công ty. Nếu tính cả sách thiếu nhi, sách phi hư cấu sẽ nhiều hơn sách hư cấu. Dòng sách phi hư cấu đơn vị này tiếp tục hướng đến là dòng khoa học dành cho độc giả đại chúng, phổ biến kiến thức, nghệ thuật tư duy, sách kỹ năng, sách self-help…
Còn theo ông Vũ Trọng Đại, Giám đốc điều hành Alpha Books, sách phi hư cấu nói chung phát triển là do nó tạo món ăn tinh thần mới cho bạn đọc, tạo ra làn sóng tìm hiểu khoa học nền tảng. Dựa trên số lượng sách phát hành, những người làm trong ngành xuất bản cũng cho rằng đang có sự dịch chuyển từ đọc sách hư cấu sang sách phi hư cấu.
Có thể thấy, thị hiếu của độc giả thể hiện đúng thực tế của Việt Nam: Trong giai đoạn dân số trẻ và sách mà các bạn lựa chọn là những sách kỹ năng, sách cung cấp kiến thức để phục vụ thiết thực cho công việc, cuộc sống. Bên cạnh đó, trước những bước chuyển lớn lao của thế giới, kỷ nguyên mới, thách thức khủng hoảng xã hội, dịch bệnh Covid-19 cũng khiến thị hiếu đọc thay đổi, nhu cầu tự học, tự tìm hiểu, đọc sách phi hư cấu tăng lên. Có thể thấy, độc giả đã có cái nhìn và suy nghĩ thực tế hơn (xét trên một phương diện nào đó), ngoài việc đọc sách để giải trí và nuôi dưỡng tâm hồn, họ đã quan tâm nhiều hơn đến nâng cao kiến thức, tìm đọc những chủ đề khoa học, lịch sử, kinh doanh, trải nghiệm du lịch, nuôi dạy con cái - các chủ đề sát sườn, có thể áp dụng trong cuộc sống./.
