Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nữ Giám đốc HTX ở Sa Pa biến tri thức bản địa truyền thống thành cơ hội kinh doanh

PV - 15:04, 14/09/2021

Từ các bài thuốc gia truyền và các cây thuốc quý của người Dao Đỏ, chị Tẩn Tả Mẩy (bản Tả Phìn, Sa Pa, Lào Cai) đã phát triển kinh doanh, làm giàu cho mình, tạo việc làm cho các chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương và chữa trị bệnh cho nhiều người.

Chị Tẩn Tả Mẩy chuẩn bị nguyên liệu từ các cây dược liệu của người Dao
Chị Tẩn Tả Mẩy chuẩn bị nguyên liệu từ các cây dược liệu của người Dao

Giống như nhiều phụ nữ dân tộc Dao Đỏ khác ở Tả Phìn, một xã điểm du lịch của thị xã Sa Pa, chị Tẩn Tả Mẩy chỉ đi học hết cấp tiểu học. Tuổi thơ của chị gắn liền với cuộc sống vất vả, lam lũ của bản người Dao Đỏ trên vùng núi cao dãy Hoàng Liên Sơn. Hết tiểu học, chị theo cha mẹ đi làm nương rẫy, chăn trâu, vào rừng hái cây thuốc, xe lanh, dệt vải, thêu thùa. Những lúc nông nhàn, chị ra thị trấn Sa Pa làm nhiều nghề để kiếm thêm tiền như bán hàng rong, làm hướng dẫn viên du lịch…. 

Cơ duyên đến khi chị được mời làm nhân viên pha chế thuốc tắm và nước tắm tại một công ty kinh doanh dịch vụ nước tắm người Dao. Chị bắt đầu cảm thấy có thể khởi nghiệp với nghề đã gắn bó với chị từ khi sinh ra này, cùng với những phụ nữ trong bản có hoàn cảnh khó khăn giống như chị. Chị sửa sang nhà cửa, xây dựng phòng tắm thuốc, và đi hái lá thuốc về mở dịch vụ tắm lá thuốc tại nhà phục vụ khách du lịch. 

Thời gian trôi qua, chị thấy để phát triển sản xuất lớn hơn, thành một chuỗi từ hái lá thuốc đến sản phẩm bán ra thị trường, phải liên kết, hợp tác với chị em trong bản. Chị quyết tâm thành lập Hợp tác xã, lấy tên hợp tác xã là Cộng đồng Dao đỏ, bước đầu với sự tham gia của 7 chị em phụ nữ Tả Phìn để cung cấp dịch vụ tắm lá thuốc và phát triển sản phẩm thuốc tắm dựa trên các bài thuốc gia truyền của người Dao đỏ và các cây thuốc quý ở trong rừng đại ngàn Hoàng Liên.

 Bước khởi đầu thành lập hợp tác xã không được thuận lợi như chị mong đợi. Khi đi đăng ký kinh doanh, chị gặp khó khăn do chính quyền nghi ngờ khả năng điều hành mô hình kinh doanh của một phụ nữ, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số lại mới chỉ hoàn thành cấp tiểu học như chị. Ngay trong buổi làm việc với chính quyền, chị đã nỗ lực đọc hết một bài báo để chứng minh khả năng chị sẽ làm được. Sau đó thủ tục đăng kí cũng được hoàn tất, và Hợp tác xã Cộng đồng Dao đỏ đã ra đời dưới sự dẫn dắt của chị.

Thời gian đầu, nhờ các mối quan hệ với hướng dẫn viên du lịch ở Sa Pa, chị đã có khách đến tắm thuốc và mua thuốc tắm. Thời gian trôi đi, số khách tăng dần lên, thu nhập của xã viên tăng lên, số thành viên tăng lên và đến nay đã có 120 thành viên. Tuy nhiên, để duy trì và gia tăng thu nhập cho chị em xã viên, chị luôn trăn trở làm sao để mở rộng quy mô và cơ sở vật chất cũng như cải thiện dịch vụ để thu hút thêm du khách.

Năm đầu, HTX chỉ sản xuất thuốc tắm và dịch vụ tắm thuốc. Nhiều khách du lịch sau khi sử dụng dịch vụ, đã hỏi HTX có các sản phẩm để tắm gội làm từ thảo dược bán không? Họ nói rằng, hiện nay họ đang sử dụng bộ sản phẩm gội đầu, tắm rửa bằng hoá chất từ các hãng danh tiếng nước ngoài. Nhưng họ biết các sản phẩm này có nhiều hoá chất độc hại, và họ muốn mua loại sản phẩm này được sản xuất từ thảo dược. Qua tham khảo ý kiến của những người quen biết và những khách hàng, chị thấy rằng nhu cầu chất tẩy rửa vệ sinh cá nhân làm từ dược liệu như thuốc tắm của người Dao đỏ là rất lớn. HTX đã họp các thành viên bàn bạc, quyết định phải tìm cách sản xuất thêm những sản phẩm mới để bán, trên nền tảng là những cây thuốc của người dao đỏ để làm thuốc tắm.

Từ những bài thuốc cổ truyền, đến tham khảo những thông tin hiện tại, HTX đã thử nghiệm thành công, sản xuất và bán ra thị trường 4 bộ sản phẩm như sau:

  • Bộ sản phẩm tắm, bao gồm: Thuốc tắm người dao đỏ; thuốc tắm phụ nữ sau sinh; thuốc tắm trẻ em.
  • Bộ sản phẩm ngâm chân: thuốc ngâm chân túi lọc; thuốc ngâm chân chai nước.
  • Bộ sản phẩm gội đầu: dầu gội đầu; xà phòng dược liệu.
  • Bộ sản phẩm xoa bóp: tinh dầu chùa dù; tinh dầu ngải cứu; cao xoa bóp ngải cứu; rượu xoa bóp xương khớp.

Các bộ sản phẩm này đang được người mua đánh giá cao về tác dụng hữu ích cho sức khoẻ người dùng, giá cả hợp lý. Trong thời gian tới HTX đang muốn phát triển thêm nhiều các sản phẩm khác phục vụ cho nhu cầu hàng ngày của người Việt Nam cũng như xuất khẩu.

HTX Cộng đồng Dao đỏ hoạt động theo luật HTX năm 2012, định kỳ mỗi tháng một lần, đại diện các tổ nhóm trồng, hái cây thuốc của hợp tác xã đều tổ chức họp, lên kế hoạch sản xuất, đáp ứng các đơn hàng của đối tác. Luôn luôn tìm tòi cải tiến các sản phẩm đã có, hợp tác thử nghiệm các cây thuốc quý trong rừng để sản xuất những sản phẩm mới phục vụ việc chăm sóc sức khoẻ con người. Thành công lớn nhất là chị em tự tin, mạnh dạn hơn, chủ động nêu lên ý kiến, nguyện vọng của mình và cùng bàn cách kinh doanh.

Trồng cây thuốc dưới tán rừng có sự quản lý vừa giúp bảo vệ rừng, vừa mang lại giá trị kinh tế khi mỗi hộ biết cách khai thác hợp lý. Nguyên liệu tươi được bán cho hợp tác xã với giá cao hơn khi bán ra ngoài thị trường. Đây là cách để phát triển cây thuốc trên nhiều khu rừng của thị xã Sa Pa, giúp các thành viên gắn bó lâu bền với hợp tác xã.

Các kiến thức và kinh nghiệm gia truyền về cây thuốc và thuốc tắm người Dao cũng được chị nhiệt tình chia sẻ thông qua các hoạt động đào tạo và nâng cao kĩ năng. Thấu hiểu và đồng cảm với chị em phụ nữ dân tộc thiểu số phải chịu nhiều thiệt thòi, chị thường xuyên tổ chức các buổi chia sẻ về bình đẳng giới tới các hộ gia đình với mong muốn cải thiện vị thế của phụ nữ trong gia đình và cộng đồng và giúp họ có thêm sự tự tin.

Chị Tẩn Tả Mẩy gặp bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam tại sự kiện Từ bản làng đến Thị trường của dự án GREAT
Chị Tẩn Tả Mẩy gặp bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam tại sự kiện Từ bản làng đến Thị trường của dự án GREAT

Thông qua cơ hội hợp tác với Chương trình GREAT, Hợp tác xã Cộng đồng Dao đỏ ký hợp đồng liên kết với Vườn Quốc gia Hoàng Liên về việc khai thác cây thảo dược tự nhiên có sự giám sát, quản lý của lực lượng Kiểm lâm trên diện tích hơn 11.000 ha rừng, đồng thời phát triển một trung tâm sản xuất giống cây dược liệu với diện tích 4 ha. Mối liên kết này đang tạo cơ hội nâng cao mức thu nhập cho người dân địa phương và gìn giữ tri thức bản địa thông qua các bài thuốc cổ truyền.

Với sự đoàn kết hợp tác, chị Mẩy cùng các thành viên HTX Cộng đồng Dao đỏ đang từng bước phát triển các sản phẩm dược liệu bản địa phục vụ nhu cầu vệ sinh cá nhân cho người Việt Nam và hướng tới xuất khẩu ra thị trường thế giới./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
CLB Doanh nhân trẻ 1983 Việt Nam tham gia đồng hành cùng chương trình Tình nguyện mùa Đông 2023 tại Điện Biên

CLB Doanh nhân trẻ 1983 Việt Nam tham gia đồng hành cùng chương trình Tình nguyện mùa Đông 2023 tại Điện Biên

Nhân dịp chào mừng Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029, hướng tới kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 - 2024), Thành đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên TP. Hải Phòng khởi động chương trình “Tình nguyện mùa Đông 2023 - Xuân Tình nguyện năm 2024”.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 1 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 471 sản phẩm OCOP được công nhận; mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Sắc màu 54 - T.Nhân - 2 giờ trước
Đàn đá là nhạc cụ độc đáo có từ lâu đời của đồng bào DTTS huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa). Mới đây, bộ đàn đá Khánh Sơn đã được công nhận là bảo vật Quốc gia tạo ra niềm vui lớn cho cộng đồng người Raglai. Tỉnh Khánh Hoà đang lên kế hoạch đưa du lịch văn hóa trở thành một trong các sản phẩm chủ đạo thu hút du khách trong nước, quốc tế.
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 2 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 2 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 2 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 2 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 2 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 2 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.