Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nữ Giám đốc HTX ở Sa Pa biến tri thức bản địa truyền thống thành cơ hội kinh doanh

PV - 15:04, 14/09/2021

Từ các bài thuốc gia truyền và các cây thuốc quý của người Dao Đỏ, chị Tẩn Tả Mẩy (bản Tả Phìn, Sa Pa, Lào Cai) đã phát triển kinh doanh, làm giàu cho mình, tạo việc làm cho các chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương và chữa trị bệnh cho nhiều người.

Chị Tẩn Tả Mẩy chuẩn bị nguyên liệu từ các cây dược liệu của người Dao
Chị Tẩn Tả Mẩy chuẩn bị nguyên liệu từ các cây dược liệu của người Dao

Giống như nhiều phụ nữ dân tộc Dao Đỏ khác ở Tả Phìn, một xã điểm du lịch của thị xã Sa Pa, chị Tẩn Tả Mẩy chỉ đi học hết cấp tiểu học. Tuổi thơ của chị gắn liền với cuộc sống vất vả, lam lũ của bản người Dao Đỏ trên vùng núi cao dãy Hoàng Liên Sơn. Hết tiểu học, chị theo cha mẹ đi làm nương rẫy, chăn trâu, vào rừng hái cây thuốc, xe lanh, dệt vải, thêu thùa. Những lúc nông nhàn, chị ra thị trấn Sa Pa làm nhiều nghề để kiếm thêm tiền như bán hàng rong, làm hướng dẫn viên du lịch…. 

Cơ duyên đến khi chị được mời làm nhân viên pha chế thuốc tắm và nước tắm tại một công ty kinh doanh dịch vụ nước tắm người Dao. Chị bắt đầu cảm thấy có thể khởi nghiệp với nghề đã gắn bó với chị từ khi sinh ra này, cùng với những phụ nữ trong bản có hoàn cảnh khó khăn giống như chị. Chị sửa sang nhà cửa, xây dựng phòng tắm thuốc, và đi hái lá thuốc về mở dịch vụ tắm lá thuốc tại nhà phục vụ khách du lịch. 

Thời gian trôi qua, chị thấy để phát triển sản xuất lớn hơn, thành một chuỗi từ hái lá thuốc đến sản phẩm bán ra thị trường, phải liên kết, hợp tác với chị em trong bản. Chị quyết tâm thành lập Hợp tác xã, lấy tên hợp tác xã là Cộng đồng Dao đỏ, bước đầu với sự tham gia của 7 chị em phụ nữ Tả Phìn để cung cấp dịch vụ tắm lá thuốc và phát triển sản phẩm thuốc tắm dựa trên các bài thuốc gia truyền của người Dao đỏ và các cây thuốc quý ở trong rừng đại ngàn Hoàng Liên.

 Bước khởi đầu thành lập hợp tác xã không được thuận lợi như chị mong đợi. Khi đi đăng ký kinh doanh, chị gặp khó khăn do chính quyền nghi ngờ khả năng điều hành mô hình kinh doanh của một phụ nữ, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số lại mới chỉ hoàn thành cấp tiểu học như chị. Ngay trong buổi làm việc với chính quyền, chị đã nỗ lực đọc hết một bài báo để chứng minh khả năng chị sẽ làm được. Sau đó thủ tục đăng kí cũng được hoàn tất, và Hợp tác xã Cộng đồng Dao đỏ đã ra đời dưới sự dẫn dắt của chị.

Thời gian đầu, nhờ các mối quan hệ với hướng dẫn viên du lịch ở Sa Pa, chị đã có khách đến tắm thuốc và mua thuốc tắm. Thời gian trôi đi, số khách tăng dần lên, thu nhập của xã viên tăng lên, số thành viên tăng lên và đến nay đã có 120 thành viên. Tuy nhiên, để duy trì và gia tăng thu nhập cho chị em xã viên, chị luôn trăn trở làm sao để mở rộng quy mô và cơ sở vật chất cũng như cải thiện dịch vụ để thu hút thêm du khách.

Năm đầu, HTX chỉ sản xuất thuốc tắm và dịch vụ tắm thuốc. Nhiều khách du lịch sau khi sử dụng dịch vụ, đã hỏi HTX có các sản phẩm để tắm gội làm từ thảo dược bán không? Họ nói rằng, hiện nay họ đang sử dụng bộ sản phẩm gội đầu, tắm rửa bằng hoá chất từ các hãng danh tiếng nước ngoài. Nhưng họ biết các sản phẩm này có nhiều hoá chất độc hại, và họ muốn mua loại sản phẩm này được sản xuất từ thảo dược. Qua tham khảo ý kiến của những người quen biết và những khách hàng, chị thấy rằng nhu cầu chất tẩy rửa vệ sinh cá nhân làm từ dược liệu như thuốc tắm của người Dao đỏ là rất lớn. HTX đã họp các thành viên bàn bạc, quyết định phải tìm cách sản xuất thêm những sản phẩm mới để bán, trên nền tảng là những cây thuốc của người dao đỏ để làm thuốc tắm.

Từ những bài thuốc cổ truyền, đến tham khảo những thông tin hiện tại, HTX đã thử nghiệm thành công, sản xuất và bán ra thị trường 4 bộ sản phẩm như sau:

  • Bộ sản phẩm tắm, bao gồm: Thuốc tắm người dao đỏ; thuốc tắm phụ nữ sau sinh; thuốc tắm trẻ em.
  • Bộ sản phẩm ngâm chân: thuốc ngâm chân túi lọc; thuốc ngâm chân chai nước.
  • Bộ sản phẩm gội đầu: dầu gội đầu; xà phòng dược liệu.
  • Bộ sản phẩm xoa bóp: tinh dầu chùa dù; tinh dầu ngải cứu; cao xoa bóp ngải cứu; rượu xoa bóp xương khớp.

Các bộ sản phẩm này đang được người mua đánh giá cao về tác dụng hữu ích cho sức khoẻ người dùng, giá cả hợp lý. Trong thời gian tới HTX đang muốn phát triển thêm nhiều các sản phẩm khác phục vụ cho nhu cầu hàng ngày của người Việt Nam cũng như xuất khẩu.

HTX Cộng đồng Dao đỏ hoạt động theo luật HTX năm 2012, định kỳ mỗi tháng một lần, đại diện các tổ nhóm trồng, hái cây thuốc của hợp tác xã đều tổ chức họp, lên kế hoạch sản xuất, đáp ứng các đơn hàng của đối tác. Luôn luôn tìm tòi cải tiến các sản phẩm đã có, hợp tác thử nghiệm các cây thuốc quý trong rừng để sản xuất những sản phẩm mới phục vụ việc chăm sóc sức khoẻ con người. Thành công lớn nhất là chị em tự tin, mạnh dạn hơn, chủ động nêu lên ý kiến, nguyện vọng của mình và cùng bàn cách kinh doanh.

Trồng cây thuốc dưới tán rừng có sự quản lý vừa giúp bảo vệ rừng, vừa mang lại giá trị kinh tế khi mỗi hộ biết cách khai thác hợp lý. Nguyên liệu tươi được bán cho hợp tác xã với giá cao hơn khi bán ra ngoài thị trường. Đây là cách để phát triển cây thuốc trên nhiều khu rừng của thị xã Sa Pa, giúp các thành viên gắn bó lâu bền với hợp tác xã.

Các kiến thức và kinh nghiệm gia truyền về cây thuốc và thuốc tắm người Dao cũng được chị nhiệt tình chia sẻ thông qua các hoạt động đào tạo và nâng cao kĩ năng. Thấu hiểu và đồng cảm với chị em phụ nữ dân tộc thiểu số phải chịu nhiều thiệt thòi, chị thường xuyên tổ chức các buổi chia sẻ về bình đẳng giới tới các hộ gia đình với mong muốn cải thiện vị thế của phụ nữ trong gia đình và cộng đồng và giúp họ có thêm sự tự tin.

Chị Tẩn Tả Mẩy gặp bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam tại sự kiện Từ bản làng đến Thị trường của dự án GREAT
Chị Tẩn Tả Mẩy gặp bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam tại sự kiện Từ bản làng đến Thị trường của dự án GREAT

Thông qua cơ hội hợp tác với Chương trình GREAT, Hợp tác xã Cộng đồng Dao đỏ ký hợp đồng liên kết với Vườn Quốc gia Hoàng Liên về việc khai thác cây thảo dược tự nhiên có sự giám sát, quản lý của lực lượng Kiểm lâm trên diện tích hơn 11.000 ha rừng, đồng thời phát triển một trung tâm sản xuất giống cây dược liệu với diện tích 4 ha. Mối liên kết này đang tạo cơ hội nâng cao mức thu nhập cho người dân địa phương và gìn giữ tri thức bản địa thông qua các bài thuốc cổ truyền.

Với sự đoàn kết hợp tác, chị Mẩy cùng các thành viên HTX Cộng đồng Dao đỏ đang từng bước phát triển các sản phẩm dược liệu bản địa phục vụ nhu cầu vệ sinh cá nhân cho người Việt Nam và hướng tới xuất khẩu ra thị trường thế giới./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nữ doanh nhân người Mường được đề cử Giải thưởng “Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu”

Nữ doanh nhân người Mường được đề cử Giải thưởng “Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu”

Lúng túng với những bước chân khởi nghiệp đầu tiên khi kiến thức, kinh nghiệm kinh doanh gần như là con số 0 tròn trĩnh, với khát khao quảng bá món ăn truyền thống, chị Nguyễn Thị Thu Hoa đã hiện thực hóa ước mơ mang thịt chua - món ăn truyền thống của dân tộc Mường tại Thanh Sơn, Phú Thọ đến khắp mọi miền Tổ quốc.
Tin nổi bật trang chủ
Trải nghiệm Vườn Quốc gia Cúc Phương

Trải nghiệm Vườn Quốc gia Cúc Phương

Media - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Vườn Quốc gia Cúc Phương (hay rừng Cúc Phương) là một khu bảo tồn thiên nhiên, khu rừng đặc dụng nằm trên địa phận ranh giới 3 tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa. Vườn Quốc gia này có hệ động thực vật phong phú đa dạng mang đặc trưng rừng mưa nhiệt đới. Nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện và bảo tồn tại đây. Đây cũng là vườn quốc gia đầu tiên tại Việt Nam.
Dân tộc Pà Thẻn

Dân tộc Pà Thẻn

Media - Hồng Phúc - Việt Hùng - 1 giờ trước
Pà Thẻn thuộc nhóm DTTS rất ít người cư trú chủ yếu tại các huyện Bắc Quang, Quang Bình, tỉnh Hà Giang; và các huyện Chiêm Hóa, Yên Sơn, Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Theo số liệu Điều tra thực trạng kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số năm 2019, dân số người Pà Thẻn là 8.248 người.
Rau càng cua với sức khỏe con người

Rau càng cua với sức khỏe con người

Media - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Rau càng cua là loại rau chứa nhiều dinh dưỡng với 92% nước cùng 8% là các vitamin, khoáng chất như beta caroten, sắt, kali, magiê, vitamin C,… Không chỉ là một loại rau có nhiều giá trị về dinh dưỡng, rau càng cua còn đóng vai trò như một vị thuốc dùng để điều trị nhiều bệnh và bảo vệ sức khỏe con người như chống viêm, giảm lượng cholesterol, chống oxy hóa,... Sau đây là một số công dụng của rau càng cua với sức khỏe con người mời các bạn tham khảo.
Thông cáo báo chí số 11, Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Thông cáo báo chí số 11, Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Tin tức - PV - 1 giờ trước
Thứ sáu, ngày 2/6/2023, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ 11 của Kỳ họp thứ 5 tại Nhà Quốc hội với các phiên họp toàn thể tại hội trường dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Tin trong ngày - 2/6/2023

Tin trong ngày - 2/6/2023

Media - BDT - 20:00, 02/06/2023
Bản tin hôm nay có những thông tin đáng chú ý sau: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm, chúc mừng các chức sắc, tăng ni, Phật tử Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; 12 di sản được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Trải nghiệm Vườn Quốc gia Cúc Phương

Trải nghiệm Vườn Quốc gia Cúc Phương

Vườn Quốc gia Cúc Phương (hay rừng Cúc Phương) là một khu bảo tồn thiên nhiên, khu rừng đặc dụng nằm trên địa phận ranh giới 3 tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa. Vườn Quốc gia này có hệ động thực vật phong phú đa dạng mang đặc trưng rừng mưa nhiệt đới. Nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện và bảo tồn tại đây. Đây cũng là vườn quốc gia đầu tiên tại Việt Nam.
Độc đáo ẩm thực của người Gia Rai

Độc đáo ẩm thực của người Gia Rai

Media - Ngọc Thu - 19:41, 02/06/2023
Từ nguyên liệu sẵn có cùng cách chế biến đơn giản, các món ăn lá mì, cơm lam, gà nướng… không chỉ là món ăn dân dã trong bữa cơm hằng ngày của người Gia Rai mà còn là văn hóa ẩm thực đặc trưng của vùng đất Tây Nguyên nắng gió.
Đắk Lắk: Bắt đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với chiêu trò mới

Đắk Lắk: Bắt đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với chiêu trò mới

Pháp luật - Hoàng Thùy - 17:20, 02/06/2023
Ngày 2/6, Công an huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị vừa điều tra làm rõ, bắt giữ một đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với chiêu trò rất mới, rất tinh vi, lần đầu tiên xuất hiện tại tỉnh Đắk Lắk.
Bà Rịa - Vũng Tàu: Một ngày liên tiếp triệt phá 2 vụ tàng trữ ma túy

Bà Rịa - Vũng Tàu: Một ngày liên tiếp triệt phá 2 vụ tàng trữ ma túy

Pháp luật - Lê Vũ - Quang Anh - 16:20, 02/06/2023
Ngày 2/6, Đồn Biên phòng Phước Tỉnh (Bộ đội Biên phòng Bà Rịa – Vũng Tàu) cho biết: Chỉ trong 1 ngày (1/6) đơn vị đã liên tiếp triệt phá 2 vụ, bắt giữ 2 đối tượng về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ gồm 18 gói ma túy tổng hợp dạng đá có trọng lượng khoảng 7,6 gram và 3 điện thoại di động.
Đắk Lắk: Mở lớp truyền dạy kỹ năng đánh chiêng Arap của người Gia Rai

Đắk Lắk: Mở lớp truyền dạy kỹ năng đánh chiêng Arap của người Gia Rai

Tìm trong di sản - Lê Hường - 16:15, 02/06/2023
Ngày 2/6, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk tổ chức Khai mạc lớp truyền dạy kỹ năng đánh chiêng Arap và dân vũ của dân tộc Gia Rai cho 25 học viên tại xã Ea Sol, huyện Ea H’leo. Đây là chương trình thuộc Dự án Hỗ trợ kỹ thuật “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk”, do Trung tâm Hợp tác Quốc tế tỉnh Jeollabuk (JBCIA, Hàn Quốc) tài trợ.
Bộ sưu tập

Bộ sưu tập "Sen trong đời sống văn hóa Việt" xác lập kỷ lục châu Á

Sắc màu 54 - Hồng Phúc - 15:08, 02/06/2023
Nhà sưu tập Nguyễn Thị Thanh Tâm - Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) Di sản áo dài Việt Nam vừa được ghi nhận kỷ lục người phụ nữ sở hữu bộ sưu tập chủ đề “Sen trong đời sống văn hóa Việt”.