Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nồng nàn mỳ Quảng

Tiêu Dao - 18:33, 17/06/2025

Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.

Mỳ Quảng được làm từ bột gạo tẻ.
Mỳ Quảng được làm từ bột gạo tẻ.

Ở Việt Nam, có nhiều loại thực phẩm được làm từ bột gạo như phở, bún, bánh đa, hủ tiếu… nhưng chỉ duy nhất một món ăn làm từ gạo tẻ lại được gọi là “mỳ”, đó là mỳ Quảng. Người xứ Quảng đã tạo nên một món ăn mang đầy tính dân tộc, với tên gọi của một loại đồ ăn với cách thức đầy tự tin và hàm chứa chiều sâu nhận thức.

Nhiều người nhầm tưởng chữ “mỳ” trong mỳ Quảng phải là chữ “i” ngắn, nhưng chưa hẳn. Trong dòng chảy của thời cuộc, Hội An là một thương cảng phồn thịnh, mở lòng đón nhận những cánh buồm xa xứ, từ Nhật Bản, Trung Hoa, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh, Pháp, Xiêm, Cao Miên… đem theo các loại bột mỳ, và các loại mỳ sợi khác. Tại vùng đất Quảng ấy, một món ăn cũng mang hình sợi, cũng đượm hương truyền thống, nhưng được làm từ gạo tẻ, thứ ngũ cốc bản địa gắn bó với nông dân Việt, như khẳng định với thế giới rằng, món ăn này là của vùng đất Quảng Nam, nhưng cũng là bạn đồng hành của các nền văn minh sợi mỳ trên thế giới. “Mỳ Quảng” là một danh từ riêng, một biểu tượng văn hóa đã vượt khỏi quy phạm chính tả thông thường. Vậy nên, khi người Quảng gọi “mỳ”, không đơn thuần là quy luật ngữ âm của tiếng Việt hiện đại, mà là để nhắc nhớ, để gìn giữ.

Người đổ mỳ dùng khuôn tròn có căng vải thẳng trên nồi nước sôi, đổ bột lên đậy nắp một vài phút cho chín, tráng thêm một lớp bột mỏng để lá mỳ dày.
Người đổ mỳ dùng khuôn tròn có căng vải thẳng trên nồi nước sôi, đổ bột lên đậy nắp một vài phút cho chín, tráng thêm một lớp bột mỏng để lá mỳ dày.

Mỳ Quảng rộng mở và sẵn lòng đón nhận bất cứ nguyên liệu gì để dung nạp, tiếp biến, làm nên sự đa dạng, phong phú trong hương vị ẩm thực. Đây chính là một món ăn có nhiều biến tấu, làm nổi bật đặc trưng văn hóa ẩm thực dân gian, món ăn hiếm hoi có thể “chiều” được tất cả các kiểu khách, món ăn dân dã nhưng hàm chứa cả diễn trình lịch sử hình thành, hệ tri thức dân gian của vùng đất Quảng Nam. Đây là món ăn bình dân, không cầu kỳ, không khắt khe về cách chế biến. Có lẽ vì vậy mà món ăn này có sức sống mạnh mẽ với hơn 500 năm tuổi. Mỳ Quảng có nhiều biến thể khác nhau, từ mỳ gà, tôm, thịt, trứng, bò, cho tới mỳ sứa, mỳ cá lóc… phù hợp cho sự đa dạng về nhu cầu của du khách.

Người xứ Quảng nấu mỳ cũng không có công thức thuần nhất. Công đoạn chế biến món mỳ này cũng khá đơn giản, nhưng đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế. Trước hết gạo phải ngâm cho gạo mềm, xay với nước cho bột mịn. Sau đó dùng khuôn tròn có căng vải thẳng đặt lên trên nồi nước sôi, nắp đậy có thể là chiếc nón lá dùng để giữ hơi nước, dùng gáo dừa cắt thấp có cán tre. Khi đổ bột nước gạo lên khuôn vải, người ta lật ngược dùng đáy gáo để tráng lớp bột mỏng đều trên mặt khuôn, đậy nắp một vài phút cho chín, tráng thêm một lớp bột mỏng để lá mỳ dày hơn và dùng đũa tre vót mỏng và dài để lấy bánh ra và phơi trên các vỉ tre. Sau khi bánh nguội thì thoa dầu lên bánh rồi xếp vào thúng lá chuối đậy kín để mỳ không bị khô. Nếu để nguyên bánh như vậy được gọi là mỳ lá, còn xếp lại rồi dùng dao xắt ra thành sợi thì gọi là mỳ sợi.

Nghệ thuật nấu nước lèo và nhân gia vị cũng tùy sự khéo tay của các bà nội trợ, không tuyệt đối phải theo công thức nào nhất định.
Nghệ thuật nấu nước lèo và nhân gia vị cũng tùy sự khéo tay của các bà nội trợ, không tuyệt đối phải theo công thức nào nhất định.


Mỳ Quảng có nhiều biến thể khác nhau, từ mỳ gà, tôm, thịt, trứng, bò, cho tới mỳ sứa, mỳ cá lóc… phù hợp cho sự đa dạng về nhu cầu của du khách.
Mỳ Quảng có nhiều biến thể khác nhau, từ mỳ gà, tôm, thịt, trứng, bò, cho tới mỳ sứa, mỳ cá lóc… phù hợp cho sự đa dạng về nhu cầu của du khách.

Nghệ thuật nấu nước lèo và nhân gia vị cũng tùy sự khéo tay của các bà nội trợ, không tuyệt đối phải theo công thức nào nhất định. Nước dù nấu bằng xương gà hay xương heo thì cũng phải trong và đều có vị ngọt, khác với nước phở nấu xương bò. Ăn mỳ Quảng phải có bánh tráng nướng giòn bẻ kêu rôm rốp. và rau sống được kết hợp từ 9 loại như rau cải non, rau xà lách, húng, quế, giá đỗ có thể được trụng chín hoặc để sống, rau răm, rau ngò với hành hoa thái nhỏ trộn lẫn với bắp chuối sắt mỏng, tất cả trộn lẫn tạo nên mùi vị đậm đà đặc biệt khó quên. Tô mỳ Quảng sau khi chan nước nhân vừa phải không đầy không vơi, trên mỳ rắc những hạt đậu phộng rang vàng óng ả, giòn thơm. Sự kết hợp hoàn hảo giữa sợi mỳ vàng óng với thịt gà thơm mềm, đậu phộng béo bùi và rau thơm quyện trong nước sốt sánh quyện, đậm đà sẵn sàng chinh phục khẩu vị của bất kỳ thực khách khó tính nào. Món ăn này không chỉ ăn mà trước hết phải thích bằng mắt, mũi ngửi mùi thơm, tận hưởng những nét rất đặc trưng vừa ngon miệng, hấp dẫn, đằm thắm và gần gũi.

Giữa vô vàn các đặc sản của miền Trung, thì mỳ Quảng lâu nay vẫn giữ được chỗ đứng trong lòng những người yêu ẩm thực. Trải qua thời gian, mỳ Quảng đã trở thành niềm tự hào của đất và người Quảng Nam và khẳng định được giá trị thương hiệu ẩm thực với những nét độc đáo. trở thành một món ăn đặc sản nổi tiếng ở khắp các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM...và nhiều nơi trên thế giới.

Sự kết hợp hoàn hảo giữa sợi mỳ vàng óng với thịt gà thơm mềm, đậu phộng béo bùi và rau thơm quyện trong nước sốt sánh quyện, đậm đà.
Sự kết hợp hoàn hảo giữa sợi mỳ vàng óng với thịt gà thơm mềm, đậu phộng béo bùi và rau thơm quyện trong nước sốt sánh quyện, đậm đà.
Đại diện Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam trao Quyết định của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đưa “Tri thức dân gian mỳ Quảng tỉnh Quảng Nam” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đại diện Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam trao Quyết định của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đưa “Tri thức dân gian mỳ Quảng tỉnh Quảng Nam” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trong hành trình chinh phục khẩu vị của thực khách trong và ngoài nước, chuyên trang ẩm thực Taste Atlas mới đây cũng đã công bố mỳ Quảng đứng đầu danh sách Top 100 món ăn ngon nhất Việt Nam. Tháng 8/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng công bố danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với tri thức dân gian mỳ Quảng. Festival Mỳ Quảng năm 2025 diễn ra ngày 7 và 8/6/2025 tại làng nghề Đông Khương (phường Điện Phương, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) vừa qua cũng không chỉ giới thiệu tinh hoa mỳ xứ Quảng mà còn là một không gian ẩm thực đầy sắc màu. Ở đó, mọi người vừa được thưởng thức món ăn ngon, lại mãn nhãn với những phần trình diễn chế biến, trang trí tinh tế của mỳ Quảng cùng nhiều món ăn dân gian xứ Quảng. Đây là một trong sự kiện điểm nhấn nằm trong chuỗi hoạt động Những ngày Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam 2025.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Mỹ vị của người Tà Ôi

Mỹ vị của người Tà Ôi

Đêm vùng cao biên giới A Lưới (TP. Huế), trong bập bùng lửa và nồng nàn men rượu cần, những món mỹ vị của miền cao được các a mế chuẩn bị cứ hút hồn người. Ở đó, cả một thế giới ẩm thực khác lạ bày ra khiến ai cũng háo hức.
Tin nổi bật trang chủ
Điện Biên: Tìm thấy hai cháu bé dưới lớp bùn đất ở bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung

Điện Biên: Tìm thấy hai cháu bé dưới lớp bùn đất ở bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung

Tin tức - Hoàng Minh - 1 giờ trước
Sau nhiều giờ liên tục tìm kiếm, lực lượng tìm kiếm cứu nạn đã tìm thấy thi thể của hai nạn nhân mất tích trong trận lũ quét sảy ra đêm 31/7 đến rạng sáng 1/8 tại bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên.
Vùng trồng sâm Ngọc Linh lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi bị thiệt hại gần 12 tỷ đồng do mưa bão

Vùng trồng sâm Ngọc Linh lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi bị thiệt hại gần 12 tỷ đồng do mưa bão

Trang địa phương - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Theo thống kê, xã Măng Ri, vùng trồng sâm Ngọc Linh lớn nhất của tỉnh Quảng Ngãi có 26.486 gốc sâm Ngọc Linh bị hư hại, ước tính tổng thiệt hại gần 12 tỷ đồng và tác động trực tiếp đến 189 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Xơ Đăng.
Bộ Quốc phòng điều máy bay cứu trợ khẩn cấp đến vùng lũ Điện Biên

Bộ Quốc phòng điều máy bay cứu trợ khẩn cấp đến vùng lũ Điện Biên

Tin tức - Vàng Ni - 2 giờ trước
Sáng ngày 2/8, Bộ Quốc phòng đã huy động lực lượng không quân để đưa hàng cứu trợ khẩn cấp đến các xã bị cô lập nghiêm trọng do mưa lũ tại tỉnh Điện Biên. Một máy bay vận tải xuất phát từ sân bay Gia Lâm đã chở 2 tấn nhu yếu phẩm, bao gồm lương khô và mì tôm, để tiếp tế cho người dân bị ảnh hưởng.
Cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo, góp phần xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại

Cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo, góp phần xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng - 3 giờ trước
“Với sự nỗ lực không ngừng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo TP. Hà Nội - cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng văn hiến, văn minh, hiện đại, Nhân dân hạnh phúc”, ông Nguyễn Sỹ Trường, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hà Nội cho biết.
Tìm kiếm thêm được 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên

Tìm kiếm thêm được 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên

Thời sự - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Theo thông tin mới nhất, vào cuối ngày 1/8, các lực lượng chức năng đã tìm thấy thêm 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên. Đến thời điểm hiện tại, công tác tìm kiếm cứu nạn vẫn đang được gấp rút triển khai.
Dự án 8: Hành trình thúc đẩy bình đẳng giới cho phụ nữ DTTS Tây Nguyên

Dự án 8: Hành trình thúc đẩy bình đẳng giới cho phụ nữ DTTS Tây Nguyên

Tây Nguyên là vùng đất sinh sống của nhiều đồng bào DTTS như Ê Đê, Ba Na, Gia Rai, M’nông, Xơ Đăng... Ở những bản làng heo hút giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, không ít phụ nữ, trẻ em DTTS từng đối mặt với những hủ tục, thiếu kiến thức, từng phải bỏ học, lấy chồng sớm, sống trong đói nghèo... Nay, họ đang dần vượt qua những rào cản bất bình đẳng giới, đẩy lùi hủ tục để xây dựng cuộc sống mới. Kết quả này là tác động tích cực từ các mô hình hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS, do Hội Phụ nữ các cấp triển khai thực hiện trong suốt gần 5 năm qua.
Mỹ vị của người Tà Ôi

Mỹ vị của người Tà Ôi

Sắc màu 54 - Tiêu Dao - 5 giờ trước
Đêm vùng cao biên giới A Lưới (TP. Huế), trong bập bùng lửa và nồng nàn men rượu cần, những món mỹ vị của miền cao được các a mế chuẩn bị cứ hút hồn người. Ở đó, cả một thế giới ẩm thực khác lạ bày ra khiến ai cũng háo hức.
Cây ô đầu - Vị thuốc hay từ dân gian

Cây ô đầu - Vị thuốc hay từ dân gian

Vườn thuốc quanh ta - T.Hợp - 5 giờ trước
Cây ô đầu còn có tên gọi khác là củ ấu tàu, củ gấu tàu, xuyên ô, thiên hùng, trắc tử, ô uế, cố y, ú tàu (Tày), co u tàu (Thái)… có vị cay, đắng, tính nóng và có độc mạnh. Là một loại dược liệu quý hiếm có nhiều ứng dụng trong việc chăm sóc sức khỏe con người, tuy nhiên, đây cũng là loại thảo dược cực độc nếu không sử dụng đúng cách, gây nguy hiểm đến tính mạng. Sau đây là một số bài thuốc hay từ cây ô đầu mời các bạn tham khảo.
Đồng bào Công giáo ở Lào Cai lan tỏa lối sống

Đồng bào Công giáo ở Lào Cai lan tỏa lối sống "tốt đời, đẹp đạo"

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Tích cực tham gia phát triển kinh tế gia đình để làm giàu và giúp đỡ hộ còn khó khăn hơn; tham gia các phong trào quan trọng do địa phương phát động; nêu cao tinh thần đoàn kết, chung sức xây dựng quê hương... Đó là những việc làm thiết thực mà đồng bào tôn giáo trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã và đang thực hiện mỗi ngày với phương châm sống "tốt đời, đẹp đạo".
Búa rèn là tiếng của bản, lửa lò là lửa của tổ tiên để lại

Búa rèn là tiếng của bản, lửa lò là lửa của tổ tiên để lại

Sắc màu 54 - Hoàng Quý - 7 giờ trước
Giữa vùng núi đá khô cằn và hiểm trở của tỉnh Điện Biên, nơi tưởng như chỉ có gió và sương mù bủa vây quanh năm, vẫn có những thanh âm rộn rã của tiếng búa rèn vang vọng từ các bản làng của đồng bào dân tộc Mông. Nghề rèn truyền thống không chỉ là một phương tiện mưu sinh mà còn là biểu tượng văn hóa, là niềm tự hào của người Mông trong hành trình gìn giữ bản sắc giữa vòng xoáy đổi thay của cuộc sống hiện đại.
Sản xuất theo chuỗi giá trị: Thúc đẩy giảm nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Sản xuất theo chuỗi giá trị: Thúc đẩy giảm nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Kinh tế - T.Nhân - H.Trường - 8 giờ trước
Trong những năm gần đây, nhờ sự hỗ trợ từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình MTQG 1719), nhiều địa phương đã triển khai hiệu quả các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị. Qua đó, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập, giúp hàng chục nghìn hộ đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo.