Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhọc nhằn vùng đất thượng nguồn Sông Gianh

Khánh Ngân - 11:10, 01/04/2021

Nằm dọc theo quốc lộ 12A, giáp ranh cửa khẩu và khu kinh tế cửa khẩu Cha Lo nhộn nhịp, cùng những chính sách hỗ trợ vùng 30a… nhưng bấy nhiêu vẫn chưa đủ để Dân Hóa - vùng đất thượng nguồn sông Gianh khởi sắc. Những ngôi nhà gỗ trống hơ trống hoắc nép mình bên dãy Trường Sơn sừng sững như một nốt trầm buồn!

Tảo hôn, sinh nhiều con là thực tế tồn tại ở Dân Hóa
Tảo hôn, sinh nhiều con vẫn đang tồn tại ở Dân Hóa

Trăn trở Dân Hóa.

Chúng tôi về Dân Hóa vào một ngày cuối tháng 3, tiết trời mát mẻ, trong lành. Từng dải mây trắng vẫn ôm lấy ngọn núi Cô Pi, nơi mà người Mày (dân tộc Chứt) vẫn quen gọi là nơi Trời- Đất gặp nhau. 

Uốn lượn phía dưới là khe nước Rụng, nơi khởi nguồn của dòng sông Gianh đi vào lịch sử. Phóng tầm mắt ra xa, những bản làng thấp thoáng, nép mình bên những sườn đồi, dọc theo khe suối. Đó là những bản làng của đồng bào Chứt, Bru Vân Kiều… thuộc xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình.

Trải qua quãng đường 180km, từ TP. Đồng Hới theo quốc lộ 1A hướng Bắc, rồi rẽ vào quốc lộ 12A hướng Tây thẳng tiến lên đến đỉnh đèo Mụ Giạ. Đây cũng là điểm cuối về phía Tây của xã vùng núi rẻo cao Dân Hóa. 

Những tên làng, tên bản như Ba loóc, Y Leng, Ka Ai, Ôốc, K- Reng… rất đỗi thân quen với đồng bào các dân tộc Chứt, Tày, Bru Vân Kiều…. ở Dân Hóa. Nhưng thật lạ lẫm và nhọc nhằn phát âm khi lần đầu tiên đặt chân đến đây, nhọc nhằn như những con đường quanh co, dốc thẳm dẫn vào bản.

Dân Hóa là xã miền núi rẻo cao nằm ở phía tây của huyện 30a Minh Hóa. Xã có diện tích tự nhiên lớn, có quốc lộ 12a đi qua; có cửa khẩu Cha Lo - cửa khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất cả nước trên tuyến biên giới Việt- Lào. Có đất đai màu mỡ, cộng thêm những  chính sách đầu tư cho vùng 30a... 

Đó là lợi thế để bà con Dân Hóa giao thương, chăn nuôi đại gia súc, trồng rừng để nâng cao nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống.Thế nhưng, Dân Hóa vẫn đang là một nốt trầm buồnvới gần 80%  hộ nghèo, 6,3% hộ cận nghèo.

Từng nhóm dân cư sống biệt lập khiến cho việc xây dựng nông thôn mới ở Dân Hóa gặp rất nhiều khó khăn
Từng nhóm dân cư sống biệt lập khiến cho việc xây dựng nông thôn mới ở Dân Hóa gặp rất nhiều khó khăn

Nhấp xong chén rượu, tiếp bạn xa đến thăm vừa xong, ông Hồ Thao ở bản K- Định lại nhấp ly nước, ngồi thả mình bên hiên nhà sàn trống huơ trống hoắc trầm ngâm: “Nhà ta là hộ nghèo từ lâu lắm rồi, không biết làm chi hết, đất trồng keo thì ít, lúa nương thì mất mùa”. 

Những câu chuyện tưởng chừng rất đỗi xa xưa vẫn hiện hữu ở Dân Hóa. Chỉ riêng trong năm 2020, có tới mười cặp đôi tảo hôn. Và cả câu chuyện “đi học chưa cần”, làm các chú bộ đội Biên phòng phải lặn lội cả đêm đi vận động… Cái vòng luẩn quẩn, tảo hôn, thất học, nghèo đói chưa biết đến bao giờ mới hết đeo bám lấy vùng đất thượng nguồn Sông Gianh này.

Chưa phát huy nội lực

Trong khi đó, nhiều địa phương khác có điều kiện địa lý tương đồng với Dân Hóa, chẳng hạn như, ở xã Sơn Kim 1 của huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh (cũng là một xã miền núi rẻo cao, có đường 8, có của khẩu Cầu Treo…), nhưng đời sống người dân nơi đây đã đổi thay nhanh chóng, xã đã về đích nông thôn mới. 

Hay như ở xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An, cũng có quốc lộ 7 đi qua, có cửa khẩu Nậm Cắn, nơi sinh sống của đồng bào Mông, Thái… Người dân ở đây đã xây dựng mô hình nuôi bò vỗ béo, cho thu nhập cao, đời sống kinh tế, xã hội đã bước sang một trang mới.

Tác giả trò chuyện cùng ông Hồ Xong ở bản Y Leng
Tác giả trò chuyện cùng ông Hồ Xong ở bản Y Leng

Quốc lộ 12a phẳng lỳ, xe cộ tấp nập chạy ngược xuôi, cửa khẩu Cha Lo tấp nập nhưng dường như chưa thể thay đổi vùng thượng nguồn Sông Gianh thơ mộng.

Vẫn là lối sản xuất tự cung tự cấp, chưa tận dụng hết diện tích đất sản xuất. Tết đến và mùa giáp hạt là hàng chục tấn gạo lại được đưa lên, cấp phát hỗ trợ, cứu đói. Dạo quanh chợ phiên ở bản Y Leng, được xây dựng khang trang đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới. Thế nhưng, cũng thật buồn khi chỉ có mấy mớ rau rừng, vài bó măng đắng.

Dù đã bước sang cái tuổi “xưa nay hiếm”, nhưng ông Hồ Xong ở bản Y Leng vẫn rắn chắc như cây lim, cây sến trong rừng già. Đang ngồi bên cầu thang sơ sài lên ngôi nhà sàn làm bằng gỗ xiêu vẹo, nhìn mông lung về phía con suối. 

Ông nói như thầm thì “bà (vợ ông- pv) đi làm cỏ sắn rồi, tôi thì ở nhà thôi. Nhà tôi là hộ nghèo mà, nghèo từ lúc nào thì tôi không nhớ”.

Cũng giống như những người dân trong bản, cuộc sống vợ chồng ông chỉ quẩn quanh bên lúa nương, sắn và đi lấy lộc rừng. Cái nghèo, cái đói cứ vận lấy gia đình. Các con của ông cũng vậy, dựng vợ gả chồng từ lâu lắm rồi. Ông có 3 người con, thì cả 3 cũng chỉ ở quây quần trong bản, trong xã. Cái vòng xoay ấy dường như chưa muốn dừng lại, nó vẫn tiếp diễn, không biết đến đời cháu ông, rồi chúng nó sẽ ra sao.

Ông Đoàn Hạnh Phúc, Chủ tịch UBND xã Dân Hóa trăn trở: “Đời sống bà con ở đây còn nghèo lắm, Tết và mùa giáp hạt vừa rồi chúng tôi đã cấp phát tổng cộng hơn 45 tấn gạo cho Nhân dân. Cũng đã vận động, hướng dẫn nhiều rồi, nhưng bà con vẫn chưa thay đổi, chưa tích cực lao động sản xuất, chưa tận dụng hết tiềm năng, thế mạnh vườn đồi để vươn lên thoát nghèo cho chính mình”.

Tuột theo con dốc Cổng Trời và nhiều con dốc không tên để về xuôi. Dọc quốc lộ 12a, tiếp giáp với Dân Hóa là xã Trọng Hóa, cũng thuộc huyện Minh Hóa. Trọng Hóa cũng đã thay da đổi thịt, lòng càng thấy trĩu nặng về cuộc sống  của người dân ở Dân Hóa.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.