Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Nhà thơ trẻ Lữ Mai với đề tài người lính

Hồng Phúc - 15:26, 28/07/2021

“Tôi là con của một người lính. Trong gia đình tôi, cũng đã có những ngôi mộ bị thất lạc vì chiến tranh; đã có người cô bé nhỏ mong manh mặc tấm áo hoa mới đến trường, bom vùi ngay trong ngày khai giảng...” - nhà văn, nhà thơ, nhà báo Lữ Mai chia sẻ. Cảm giác yêu thương cũng như mắc nợ những người nằm xuống luôn thường trực ấy đã thôi thúc chị cầm bút viết về người lính.

Nhà văn Lữ Mai với tác phẩm Ngang qua bình minh
Nhà văn Lữ Mai với tác phẩm Ngang qua bình minh

Tôi không biết đã bao lần mình khóc

"Quê hương tôi là mảnh đất nhiều gian khó mà cũng rất nên thơ nên hình như những điều đó ngấm vào tôi rất sâu nặng. Bây giờ bố mẹ tôi vẫn ở đó, trong ngôi nhà ven sườn đồi toàn sim mua và rất nhiều ngôi mộ liệt sĩ chưa biết tên, chưa ai về nhận, vẫn được những người nông dân như bố mẹ và dân làng tôi hương khói", nhà thơ Lữ Mai bộc bạch.

Từ nhỏ, qua những câu chuyện ký ức của bố - một người lính trở về từ chiến trường Campuchia nỗi ám ảnh chiến tranh, niềm trăn trở, hy sinh lớn lao mà thầm lặng của họ đã ngấm sâu vào Lữ Mai. Đề tài về người lính đã trở nên quen thuộc trong văn chương của chị. 

“Chúng ta không thể đau thay những nỗi đau của người lính”, Lữ Mai chia sẻ. 

Trong chị, lòng biết ơn và sự tri ân đối với những người lính không bao giờ đủ. Dẫu thừa nhận mình là cây viết trẻ còn nhiều thiếu sót và hạn chế, nhất là với thể loại trường ca, một đề tài khó, cần có chiều sâu… nhưng với Lữ Mai, sự rung động và trắc ẩn khiến chị không thể không cầm bút.

Với trường ca “Chư Tankra mây trắng”, Lữ Mai không khai thác sử liệu về trận chiến oanh liệt mà đi sâu vào tình cảm, tâm lý, câu chuyện của những cựu chiến binh thời bình;  qua đó khẳng định khí chất, tinh thần dũng cảm, hào hoa, sống và hành động đầy ý nghĩa của các thế hệ người lính. Đó là các cựu chiến binh Chư Tan Kra, với hành trình hơn 10 năm qua đi tìm đồng đội, tiết kiệm từng đồng lương hưu, chia nhau từng chút lương khô và nước uống.

Trong suốt quá trình sáng tác trường ca này, tôi không biết mình đã khóc bao nhiêu lần, Lữ Mai kể lại.Thật nghẹn ngào, đau xót khi nghe những câu chuyện từ ông Hồ Đại Đồng, Cựu chiến binh Trung đoàn 209, Trưởng ban liên lạc CCB tìm liệt sĩ Sư đoàn 1, là nhân chứng trực tiếp có lần phải cùng đồng đội chia răng đều cho các gói hài cốt (vì không thể phân biệt được riêng từng người)... Những điều ấy đã đi vào trong trang viết của Lữ Mai một cách chân thật, đau đớn nhưng ẩn chứa sự cảm phục, tự hào.

“Tiếng bom cũ xô những người lính già/suối đêm róc rách như hờn trách/bảy mươi ngại gì sông suối núi đèo/sẽ khai quật hầm hào/sẽ biết trước muỗi vắt nhiều vô kể/sẽ chằng chịt ngã ba không ở trong bản đồ/còn sức còn đicòn thương còn nghĩ”…

Ở tác phẩm trường ca “Ngang qua bình minh”, người đọc lại cảm nhận được điệp trùng những câu chuyện của người lính biển, không chỉ là câu chuyện của những người đang sống mà còn có rất nhiều câu chuyện của những người lính đã hy sinh. Nhưng họ vẫn hiện diện trên sóng nước Tổ quốc, với những suy tư tâm sự đời thường mà rất đỗi thiêng liêng:

“Lửa bùng lên sẽ mặc nhiên tro tàn/ phía sau tro tàn vẫn tình yêu thuần khiết/ vẫn đoàn người hành quân từ miền khác/ không về quê mình mà tới biển mênh mông”…

Quãng thời gian 2019-2021, là quãng nhà thơ Lữ Mai ra sách nhiều và liên tục nhất, chị trở về từ Trường Sa và viết “Ngang qua bình minh”; tản văn Nơi đầu sóng”, “Mắt trùng khơi” rồi tiếp tục là “Chư Tan Kra mây trắng". Sự viết cần mẫn ấy, như một chứng minh cho mối duyên nợ của nghiệp viết Lữ Mai với đề tài người lính.

Dấu gạch nối giữa quá khứ và hiện tại

Đã có một giai đoạn, khi nhận xét về người viết trẻ, nhiều ý kiến cho rằng, người trẻ chỉ sáng tác quanh quẩn về cái tôi cá nhân, những chi tiết nhỏ lẻ, hạn hẹp; thiếu tinh thần dân tộc, … Thế nên trong buổi trò chuyện với chúng tôi, tác giả cho rằng, ngày nay việc các tác giả trẻ xuất hiện nhiều hơn về đề tài lịch sử là một tín hiệu đáng mừng.

Chư Tankra mây trắng là trường ca đầy xúc động về hành trình đi tìm đồng đội của những người lính "trung đoàn mũ sắt”
Chư Tankra mây trắng là trường ca đầy xúc động về hành trình đi tìm đồng đội của những người lính "trung đoàn mũ sắt”

Tuy nhiên, khó khăn về mặt lứa tuổi, tiếp cận với sử liệu, thể loại, và những “cái bóng” lớn, cũng là vấn đề khiến người viết phải suy ngẫm. Nhưng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải quan sát, trăn trở, nung nấu…bằng sự nỗ lực viết.

“Khi viết những tác phẩm về người lính, tôi thấy mình “được” quá nhiều, đó là những xúc cảm mạnh mẽ sâu thẳm trong con người mình, không chỉ là ở tư cách người viết, mà tôi còn là một người Việt Nam. Viết trường ca này (Chư Tankra mây trắng), tôi cũng phát hiện ra thêm nhiều góc cạnh của tâm hồn mình”, Lữ Mai chia sẻ.

Tại sao có lúc chúng ta lo lắng khi người trẻ ít hứng thú với sách về lịch sử? Trên thực tế, người lớn, cũng khó cầm được lòng trước những cám dỗ của thế giới giải trí hiện đại chứ chưa nói đến người trẻ.

Nhà thơ Lữ Mai cho rằng, mỗi một tác phẩm đều có đời sống riêng của nó, nhưng chị mong muốn những gì mình viết sẽ mang lại một góc nhìn khác về lịch sử, nhân văn và ý nghĩa đối với độc giả, đặc biệt là những người trẻ. Những cuốn sách sẽ là những dấu gạch nối giữa quá khứ và hiện tại, khơi gợi lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, nhắc nhớ chúng ta không bao giờ được phép quên đi lịch sử dân tộc mình.

Cũng chính vì mục đích ấy, sau mỗi cuốn sách, tác giả đều tặng sách cho nhiều trường học, chị còn trích lợi nhuận để thực hiện những chương trình cộng đồng ý nghĩa như: Tặng những mô hình biển đảo cho nhiều trường học, tổ chức chương trình viết thư, tặng những món quà nhỏ cho các chiến sỹ ngoài đảo xa với học sinh nhiều địa phương trên cả nước. 

Với trường ca “Chư Tankra mây trắng”, toàn bộ kinh phí thu được tác giả sẽ công khai chi tiết và gửi tặng lại Ban Liên lạc Cựu chiến binh tìm liệt sĩ Sư đoàn 1, đang thực hiện công việc đi tìm đồng đội…

“Đó là sự tri ân nhỏ bé của chúng tôi tới những con người vĩ đại”, Lữ Mai chia sẻ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Dù mùa mưa ở Nam bộ đã bắt đầu hơn tháng nay, nhưng dòng nước nổi ở thượng nguồn sông Mê Kông tại khu vực biên giới Tây Ninh, Đồng Tháp vẫn thấp. Nhiều người dân mưu sinh dựa vào mùa nước đang ngóng chờ sản vật quen thuộc như cá tôm… quay về.
Tin nổi bật trang chủ
Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Thời sự - Minh Thu - 14 phút trước
Ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thàng công (19/8/1945 - 19/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) cả nước sẽ chứng kiến một sự kiện lịch sử trong phát triển hạ tầng của đất nước, khi 250 công trình được đồng loạt khởi công tại 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Tin tức - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), từ ngày 30/8 đến 2/9, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc mang chủ đề "Vui Tết Độc lập".
“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

Pháp luật - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Trong nỗ lực xây dựng các địa bàn “không ma túy”, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, trong đó nổi bật là việc phát huy vai trò đặc biệt của đội ngũ Người có uy tín. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân mà còn trở thành “tai mắt” đắc lực, góp phần giữ bình yên cho từng bản làng, khu phố.
‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

Bạn đọc - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Thời gian gần đây, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra trên sông Tranh (đoạn qua địa bàn giáp ranh giữa xã Nam Trà My và Trà Tân, TP. Đà Nẵng) diễn ra rầm rộ với quy mô lớn. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cá nhân, tổ chức nào bị phát hiện và xử lý.
Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước
Người dân được khuyến khích sử dụng xe buýt khi tham gia sự kiện tại Quảng trường Ba Đình để giảm áp lực giao thông.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Xã hội - Lê Hường - 2 giờ trước
Sau 3 năm triển khai (2022 - 2025), Dự án “Vươn mình - She Thrives” đã hỗ trợ hơn 16.000 người phụ nữ và đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thực hành sản xuất nông nghiệp bền vững và cải thiện sinh kế.
Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Vào khoảng 18 giờ 30 phút ngày 17/8, một cơn lốc xoáy bất ngờ quét qua khu vực Ba Hòn, xã Đầm Hà (Quảng Ninh) khiến một bè chở 17 người đi làm bãi nuôi ngao, hầu bị lật. Vụ việc xảy ra quá nhanh, nhiều người không kịp trở tay.
Arsenal giành chiến thắng tối thiểu trước Manchester United trong ngày ra quân Ngoại hạng Anh

Arsenal giành chiến thắng tối thiểu trước Manchester United trong ngày ra quân Ngoại hạng Anh

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Tối 17/8, sân Old Trafford chứng kiến màn khởi đầu mùa giải Ngoại hạng Anh 2025/26 đầy kịch tính, khi Manchester United tiếp đón Arsenal. Dù nắm thế chủ động và tạo ra hàng loạt cơ hội, “Quỷ đỏ” vẫn phải chấp nhận thất bại 0-1 trước đối thủ đến từ London, với bàn thắng duy nhất được ghi bởi hậu vệ Riccardo Calafiori.
Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Trang địa phương - Tào Đạt - 20:13, 17/08/2025
Ngày 17/8, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh An Giang cho biết, 2 du khách đi tham quan, chèo sup tại bãi tắm thuộc xã Tiên Hải bị sóng đánh lật phương tiện và tử vong.
Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 17:13, 17/08/2025
Ngày 16/8, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Nhóm Cộng đồng từ thiện Sân Đình tổ chức Lễ cắt băng khánh thành công trình nhà lớp học Điểm trường Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.