Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Livonian nỗ lực hồi sinh ngôn ngữ trước nguy cơ bị biến mất

Duy Ly (biên dịch) - 18:27, 20/11/2021

Livonians là nhóm người dân tộc thiểu số ít người nhất ở châu Âu, với ước tính chỉ còn khoảng 200 người. Thực tế này đặt ra cho Chính phủ Latvia và chính người dân bản địa yêu cầu, tìm kiếm những giải pháp cấp thiết, nhằm bảo tồn văn hóa và ngôn ngữ Livonia, vốn đang đứng trước nguy cơ biến mất.

Dân số Livonian ít ỏi còn lại tôn vinh di sản của mình thông qua trang phục, nghi lễ và âm nhạc truyền thống
Người Livonian luôn có ý thức tôn vinh di sản của mình thông qua trang phục, nghi lễ và âm nhạc truyền thống

Dân tộc thiểu số ít người nhất ở châu Âu

Người Livonians là những người địa phương của Livonia, miền Bắc Latvia và Tây Nam Estonia ngày nay. Trong các tài liệu lịch sử, người Livonia sống ở hai vùng riêng biệt của Latvia, là Livonia và bờ biển phía Bắc Courland. Đến thế kỷ XIV, người Livonians đã bị đồng hóa với người Latvia vùng Baltic.

Bất chấp sự đồng hóa này, người Livonians vẫn luôn cố gắng giữ gìn bản sắc dân tộc mình, dù đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Trong suốt tiến trình lịch sử, người Livonians thường xuyên bị phân tán sắc tộc, dẫn đến sự sụt giảm đáng kể về dân số Livonia địa phương. Hiện tại, người Livonians có số lượng ít nhất và là dân tộc thiểu số nhỏ nhất ở châu Âu.

Không như tiếng Latvia thuộc nhóm ngôn ngữ Baltic, tiếng Livonian thuộc nhóm Finno-Ugric, hầu hết chỉ được một số dân tộc thiểu số tại Nga sử dụng tới ngày nay. Giống như những “anh em họ” cùng hệ ngôn ngữ như tiếng Phần Lan và Estonia, tiếng Livonian có một hệ thống ngữ pháp phức tạp, bao gồm 17 ngữ cảnh, các danh từ không có giới tính.

Trong quá khứ, cộng đồng ngư dân Finno - Ugric từng phát triển mạnh trên các bờ biển phía Tây xa xôi của Latvia, với khoảng 30.000 người nói ngôn ngữ Livonia vào thời trung cổ. Người dân Livonia hết sức trân trọng và bảo tồn di sản riêng biệt của họ ở khu vực này, qua nhiều thế kỷ và tới đầu thế kỷ XX, nó trở thành một phần của nước Cộng hòa Latvia độc lập. Tuy nhiên, sau nhiều năm chiến tranh, cùng những thay đổi về chính trị - xã hội, cộng đồng người Livonia đã bị chia cắt, cộng thêm việc kết hôn với người Latvia dần khiến cho văn hóa và ngôn ngữ Livonia mai một.

Ngày nay chỉ còn rất ít người địa phương nói tiếng Livonian sống ở Latvia. Trong khi đó, các chuyên gia bày tỏ, sự lo ngại về việc ngôn ngữ này đang đứng trước nguy cơ “tuyệt chủng”. Tất cả đang trông vào những người trẻ, những người đam mê với ngôn ngữ này, với hy vọng họ sẽ giữ được ngôn ngữ của tổ tiên mình và phổ biến văn hóa người Livonians sâu rộng hơn nữa.

Nhà cộng đồng Livonian nơi tổ chức các lớp học tiếng Livonian cho những ai quan tâm và yêu thích
Nhà cộng đồng Livonian nơi tổ chức các lớp học tiếng Livonian cho những ai quan tâm và yêu thích

Từng bước hồi sinh

Mặc dù chỉ có một số ít người nói tiếng Livonian như tiếng mẹ đẻ của họ, nhưng ngôn ngữ Finno - Ugric thực sự đã được hồi sinh trong vài năm qua.

Zoja Silje - một giáo viên ngôn ngữ và là tác giả của một cuốn sách giáo khoa tiếng Livonian cho biết: “Tôi rất ngạc nhiên về điều này. Hiện nay, các bạn trẻ thậm chí còn thích thú với việc nhắn tin cho nhau bằng tiếng Livonian”.

Silje lần đầu tiên tiếp xúc với ngôn ngữ Livonian thông qua ông của cô. Cô bắt đầu học ngôn ngữ này khi còn là sinh viên, vào những năm 1970. Kể từ đó, cô dành khá nhiều thời gian để tham gia vào các hoạt động cộng đồng, để trau dồi thêm khả năng ngôn ngữ của mình, ví dụ như việc tham gia vào dàn hợp xướng Livonian địa phương.

Lớp thế hệ như Silje và cả những người trẻ hơn sau này, đã bắt đầu có ý thức phục hưng di sản văn hóa của họ. Không chỉ ở việc quảng bá ngôn ngữ, mà còn trong các hoạt động của đời sống như chăn nuôi, đánh bắt cá và trồng trọt… Họ đã và đang tìm ra những cách để cân bằng giữa truyền thống và toàn cầu hóa.

Việc ra đời Trung tâm văn hóa Livonia tại Kolka do Liên hiệp châu Âu (EU) tài trợ, cho thấy vẫn có hy vọng khôi phục văn hóa và ngôn ngữ cho cộng đồng nhỏ bé này. Thực tế, mối quan tâm đến văn hóa Livonia đã hồi sinh trong những năm gần đây, do việc tạo ra các chương trình và khóa học ngôn ngữ Livonia của Chính phủ Latvia và nhiều tổ chức phi chính phủ nước ngoài tài trợ. 

Cùng với đó, nhiều người Livonia đang kết nối lại với di sản ngôn ngữ của cha ông, và nỗ lực để ngăn nó biến mất vĩnh viễn. Cụ thể, một số gia đình đang cố gắng nuôi dạy con cái họ học lại ngôn ngữ của tổ tiên, bảo đảm thế hệ tiếp theo lớn lên trong môi trường văn hóa Livonia.

Dân số Livonia ngày nay ước tính chỉ khoảng 200 người, nhưng có chưa đến 30 người có thể giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ. Vậy nên âm nhạc đã trở thành một trong những cách thức quan trọng, để bảo tồn di sản tổ tiên. Một số nhóm nhạc dân gian đã biểu diễn các bài hát cổ, thể hiện cho lối sống truyền thống của người Livonia. “Liên hoan bài hát Livonia” là một trong số những chương trình rất được quan tâm tại đây. Chương trình được tổ chức 2 năm 1 lần, tại thủ đô Riga của Latvia.

Thông qua một loạt các tiết mục truyền thống và đương đại của người Livonia, nhiều bạn trẻ cho biết: Chúng tôi hát bằng tiếng Livonia, pha trộn âm nhạc điện tử với những rung cảm truyền thống dân tộc. Điều quan trọng là phải tạo ra một điều mới mẻ nhằm kết hợp văn hóa truyền thống với nhịp sống hiện đại, để đưa di sản lên một tầm cao mới.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.