Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Cơ Tu ở phố

Tiêu Dao - 19:43, 21/08/2024

May mắn nằm trong địa giới hành chính của một thành phố trực thuộc Trung ương, đồng bào dân tộc Cơ Tu ở thành phố Đà Nẵng có cơ hội tiếp thu, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế để thoát nghèo, giữ gìn văn hóa dân tộc.

Người Cơ Tu ở Đà Nẵng vẫn lưu giữ được các điệu múa với các nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình.
Người Cơ Tu ở Đà Nẵng vẫn lưu giữ được các điệu múa với các nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình

Hội nhập để phát triển

Phía Tây Đà Nẵng có những bản làng của đồng bào Cơ Tu sinh sống như Tà Lang - Giàn Bí, xã Hòa Bắc và Phú Túc, xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang với khoảng 1.500 nhân khẩu. Cuộc sống của đồng bào Cơ Tu ở Đà Nẵng ngày càng khá giả, văn minh hơn nhờ làm du lịch cộng đồng từ bản sắc văn hóa. Theo Già làng ALăng Mỹ (64 tuổi, trú thôn Tà Lang, xã Hòa Bắc), hiện nay đồng bào Cơ Tu ở Hoà Bắc đã biết làm du lịch để phát triển kinh tế. Nơi đây thu hút du khách với vẻ đẹp hoang sơ, khí hậu mát mẻ. Dưới mái nhà Gươl, cả một nền văn hoá dân tộc Cơ Tu lâu đời còn được bảo tồn, gìn giữ. Đó là văn hóa ẩm thực của người Cơ Tu với những ống cơm lam, ché rượu cần, xiên thịt nướng; là điệu múa tung tung da dá và âm vang tiếng cồng chiêng...

Thời gian qua, bên cạnh việc đầu tư nâng cấp, cải tạo 3 nhà Gươl thôn với tổng kinh phí 2,4 tỷ đồng, chính quyền huyện Hòa Vang còn tổ chức cho người dân địa phương tham quan, nghiên cứu thực tế cách thức làm du lịch ở các làng du lịch cộng đồng Cơ Tu vùng cao; phục dựng các lễ hội “Ăn thề kết nghĩa”, “Mừng lúa mới”; tập huấn, khôi phục nghề nấu rượu cần, điêu khắc tượng gỗ và các kỹ năng cần thiết gắn với phát triển du lịch, góp phần nâng cao đời sống đồng bào Cơ Tu. Các nghề thủ công như dệt thổ cẩm, đan lát và làm ra các sản phẩm bán kèm theo như: khăn thổ cẩm, chè dây, mật ong rừng, ớt sim rừng… được nhiều du khách mua về làm quà.

Nhà Gươl của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại thôn Tà Lang - Giàn Bí được nâng cấp, sửa chữa trở thành nơi sinh hoạt của người Cơ Tu tại xã Hòa Bắc.
Nhà Gươl của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại thôn Tà Lang - Giàn Bí được nâng cấp, sửa chữa trở thành nơi sinh hoạt của người Cơ Tu tại xã Hòa Bắc

Chị Zơ Râm Thị Tin, thành viên Tổ liên kết dệt thổ cẩm chia sẻ, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, chị em phụ nữ ở 2 thôn làng Tà Lang và Giàn Bí tham gia khôi phục nghề dệt truyền thống. Hiện nay, Tổ liên kết dệt thổ cẩm của đồng bào Tà Lang và Giàn Bí có khoảng 30 thành viên với quy mô hoạt động theo hộ gia đình, thu nhập trung bình 3,5 triệu đến 4 triệu đồng/tháng.

Điều quan trọng nhất là chính quyền địa phương cùng đồng bào Cơ Tu nơi đây đã xây dựng được một ý thức và phong cách làm du lịch cộng đồng cho chính người dân bản địa, giúp họ có thể hưởng lợi từ du lịch dựa trên thế mạnh và tiềm năng sẵn có ở địa phương. Anh ALăng Như, Tổ trưởng Tổ hợp tác du lịch cộng đồng thôn Tà Lang - Giàn Bí chia sẻ: “Tổ hợp tác đã tổ chức các tuyến du lịch trải nghiệm trong ngày và khôi phục một số nghề truyền thống như đan lát, dệt thổ cẩm, điêu khắc hình tượng gỗ để du khách được tìm hiểu, trải nghiệm nét văn hóa truyền thống. Các dịch vụ ẩm thực, văn nghệ, Trekking, Homestay… được đầu tư bài bản để đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng, từ đó tạo thêm thu nhập cho người dân địa phương”.

Khi mô hình du lịch Homestay ra đời, đồng bào Cơ Tu ở 2 thôn Tà Lang và Giàn Bí thành lập Tổ hợp tác du lịch cộng đồng với 45 thành viên, do ông Đinh Văn Như làm Tổ trưởng. Trong Tổ có các nhóm ngành nghề như dệt thổ cẩm, đan lát, ẩm thực, cồng chiêng.

Các Homestay mở ra tại xã Hòa Bắc đã thu hút một lượng lớn khách du lịch, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho một lực lượng lao động trực tiếp tại Homestay và nhiều công việc khác cho các lao động gián tiếp. Khi hoạt động du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng phát triển, các dịch vụ kéo theo nhiều dịch vụ khác phát triển như: ăn uống, hướng dẫn viên du lịch, dịch vụ vận chuyển… cũng đã giải quyết vấn đề lao động cho nhiều người dân địa phương.

Đà Nẵng triển khai Đề án bảo tồn và phát huy văn hóa đồng bào dân tộc Cơ Tu giai đoạn 2022-2030 với kinh phí hơn 31,3 tỷ đồng, tạo điều kiện để người dân phục dựng các giá trị văn hóa truyền thống.
Đà Nẵng triển khai Đề án bảo tồn và phát huy văn hóa đồng bào dân tộc Cơ Tu giai đoạn 2022-2030 với kinh phí hơn 31,3 tỷ đồng, tạo điều kiện để người dân phục dựng các giá trị văn hóa truyền thống

Đến nay, trên địa bàn thôn đã có nhiều hộ mạnh dạn vay vốn, đầu tư xây dựng các mô hình Homestay làm nơi lưu trú cho khách du lịch, như hộ gia đình chị Zơ Zâm Thị Hồng, hộ ông Trương Sông Tề...  Xã Hòa Bắc có năm điểm du lịch sinh thái, 16 điểm du lịch cộng đồng, lưu trú. Xã Hòa Phú có Khu du lịch sinh thái Suối Hoa, Làng du lịch cộng đồng Toom Sara... Mỗi điểm tạo việc làm cho 5-10 lao động với thu nhập một người mỗi tháng trung bình 6 triệu đồng.

Du lịch cộng đồng Hòa Bắc hay du lịch cộng đồng thôn Phú Túc đã và đang giữ gìn được các nét văn hóa đặc trưng của người dân địa phương, đồng thời giữ cảnh quan núi rừng sạch đẹp. Người Cơ Tu nơi đây làm du lịch rất thật lòng, chân tình, hiếu khách nên đã chạm được đến trái tim của du khách. Chính quyền địa phương và người dân đang tiếp tục định hướng phát triển du lịch cộng đồng với các sản phẩm đa dạng như nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe, du lịch học tập, hoạt động bảo vệ đa dạng sinh học.

Giữ gìn bản sắc dân tộc

Những năm qua, Đà Nẵng đã có những chủ trương, chính sách cụ thể nhằm đẩy mạnh, huy động mọi nguồn lực cho bảo tồn và phát triển văn hóa các DTTS trên địa bàn. Nhiều chương trình, kế hoạch về phát triển văn hóa các DTTS đã được ban hành. Đề án bảo tồn và phát huy văn hóa đồng bào dân tộc Cơ Tu giai đoạn 2022-2030 được UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt với kinh phí hơn 31,3 tỷ đồng.

Theo Đề án, đến năm 2030, 100% thiết chế văn hóa truyền thống của dân tộc Cơ Tu được bảo tồn và hoạt động hiệu quả; 100% lễ hội truyền thống tốt đẹp của dân tộc Cơ Tu được phục dựng, lưu giữ; phục hồi và phát triển nghề dệt thổ cẩm; 100% nghệ nhân dân tộc Cơ Tu được hỗ trợ trong việc trao truyền, đào tạo những người kế cận. Đề án được thực hiện ở 3 xã Hòa Bắc, Hòa Phú và Hòa Ninh, nhằm bảo tồn văn hóa truyền thống của các DTTS, tạo động lực phát triển văn hóa gắn với du lịch, xóa đói giảm nghèo; xây dựng đời sống văn hóa, môi trường lành mạnh; đẩy lùi những tập tục lạc hậu, tệ nạn xã hội vùng DTTS; làm đa dạng đời sống văn hóa; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Cơ Tu là động lực phát triển văn hóa gắn với du lịch, xóa đói, giảm nghèo.
Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Cơ Tu là động lực phát triển văn hóa gắn với du lịch, xóa đói, giảm nghèo

Hằng năm, đồng bào Cơ Tu nơi đây đều tổ chức lễ hội. Địa điểm được tổ chức luân phiên giữa 3 thôn: Tà Lang, Giàn Bí và Phú Túc. Các nghệ nhân lớn tuổi như già Nhơi hay già làng A Lăng Cần ở thôn Phú Túc rất bận rộn với việc biểu diễn hay giới thiệu mục đích, ý nghĩa và cách sử dụng từng loại nhạc cụ. Qua các lễ hội này, lớp trẻ trong làng hiểu thêm những nét đẹp trong văn hóa của dân tộc Cơ Tu. 

Những chủ trương, chính sách của Nhà nước, cùng các cấp chính quyền địa phương đã giúp đồng bào Cơ Tu phía Tây thành phố phát triển nhằm từng bước tiến kịp với đồng bằng. Đồng bào Cơ Tu có cơ hội tiếp thu áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa. Có thể nói, nhờ có động lực từ các “nhân tố” nêu trên mà những bản làng Cơ Tu giờ đây không còn là nơi xa xôi, quạnh hiu, lam lũ, nghèo khó như xưa mà nay đã từng ngày "thay da đổi thịt", có sức quyến rũ du khách gần xa. Đã có một cộng đồng Cơ Tu rất khác, với những nét hiện đại nhưng không đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.

Lãnh đạo TP Đà Nẵng thăm tổ liên kết dệt thổ cẩm của chị em phụ nữ ở 2 thôn làng Tà Lang và Giàn Bí.
Lãnh đạo TP. Đà Nẵng thăm Tổ liên kết dệt thổ cẩm của chị em phụ nữ ở 2 thôn làng Tà Lang và Giàn Bí

Ông Nguyễn Thúc Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang nhìn nhận: “Những kết quả có được trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Cơ Tu thực sự là động lực phát triển văn hóa gắn với du lịch, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa, môi trường lành mạnh và tiến bộ, đẩy lùi những tập tục lạc hậu và tệ nạn xã hội vùng dân tộc trên địa bàn huyện Hòa Vang. Để đáp ứng nhu cầu phát triển văn hóa của con người Hòa Vang phù hợp với phát triển đô thị, huyện Hòa Vang đã xây dựng Đề án Xây dựng đời sống văn hóa Hòa Vang đến năm 2025 và những năm tiếp theo, từ đó phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp gắn với xây dựng, hình thành các giá trị mới, có bản sắc riêng của văn hóa và con người nơi đây”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những nghệ nhân “thầm lặng” giữ nghề truyền thống ở xã Ngọk Réo

Những nghệ nhân “thầm lặng” giữ nghề truyền thống ở xã Ngọk Réo

Chưa được quảng bá nhiều, sản phẩm làm ra phần lớn chỉ bán cho bà con trong làng, có khi chỉ để đổi những vật dụng cần thiết cho gia đình. Thế nhưng, những nghệ nhân người Xơ Đăng ở xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi vẫn đang ngày đêm miệt mài, thầm lặng giữ lại nghề truyền thống của cha ông.
Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã Tân Thành (Thái Nguyên): Chính quyền 2 cấp nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính

Xã hội - Vân Khánh - 1 giờ trước
Từ khi chính thức đưa Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Thành vào hoạt động, công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tại địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Sự đổi mới trong mô hình quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả đã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời nâng cao niềm tin vào chính quyền cơ sở.
Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Gia Lai phấn đấu tăng trưởng GRDP đạt hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 1 giờ trước
Sau hợp nhất, tỉnh Gia Lai đang từng bước ổn định tổ chức bộ máy, nhanh chóng triển khai các định hướng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Ngày 22/8, Đảng bộ UBND tỉnh Gia Lai tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với khát vọng vươn lên của một địa phương đang chuyển mình trong kỷ nguyên số.
Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Có cơ chế khuyến khích người dân, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Sáng 22/8, tại Hà Tĩnh, Phó Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Chí Dũng đã có buổi làm việc với các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị để đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Xã Trung Thành (Thanh Hóa) đoàn kết, vững bước phát triển

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Ngày 22/8, Đảng bộ xã Trung Thành (tỉnh Thanh Hóa) tổ chức thành công Đại hội đại biểu nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đại hội là sự kiện chính trị quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc xã Trung Thành.
Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Vùng áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, di chuyển nhanh

Tin tức - Anh Trúc - 6 giờ trước
Các chuyên gia khí tượng nhấn mạnh, đây là hệ thống xoáy thuận nhiệt đới có tốc độ di chuyển nhanh, cường độ tăng mạnh trong thời gian ngắn và quỹ đạo phức tạp, phạm vi ảnh hưởng rất rộng.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

PC Quảng Ngãi triển khai ký lại hợp đồng mua bán điện

Chuyên đề - Ngọc Chí - 6 giờ trước
Thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, kể từ ngày 01/7/2025, nhiều thông tin địa chỉ trên hợp đồng mua bán điện (HĐMBĐ) đã ký trước đây không còn phù hợp với đơn vị hành chính mới. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật, Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã triển khai điều chỉnh thông tin và tổ chức ký lại HĐMBĐ với khách hàng.
Gạo Việt vươn lên vị trí thứ 2 về xuất khẩu trên thế giới

Gạo Việt vươn lên vị trí thứ 2 về xuất khẩu trên thế giới

Tin tức - Anh Trúc - 6 giờ trước
Theo báo cáo của Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới.
Chủ động để người chăn nuôi không

Chủ động để người chăn nuôi không "trắng tay"

Trang địa phương - Mỹ Dung - 7 giờ trước
Thời tiết bất thường đang khiến nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm ở Quảng Ninh tăng cao. Trước thách thức này, ngành Nông nghiệp và người chăn nuôi đang đồng loạt “kích hoạt” biện pháp phòng dịch, từ vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng, đến ứng phó với thiên tai.
Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi - Những tác động từ dự án 7

Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi - Những tác động từ dự án 7

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 7 giờ trước
Với nguồn lực đầu tư từ Dự án 7 về Chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719), sau 5 năm dự án triển khai vào cuộc sống chất lượng dân số từng bước được nâng cao.
Xây dựng phường Châu Đốc là đô thị trung tâm vùng biên giới Tây Nam tỉnh An Giang

Xây dựng phường Châu Đốc là đô thị trung tâm vùng biên giới Tây Nam tỉnh An Giang

Tin tức - Tào Đạt - 8 giờ trước
Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ phường Châu Đốc đặt mục tiêu tốc độ tăng tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn bình quân hàng năm đạt 10%, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đến năm 2030 là 0%. Phấn đấu xây dựng Châu Đốc là đô thị trung tâm vùng biên giới Tây Nam tỉnh An Giang.