Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Nghệ sĩ Thanh Loan - người đầu tiên hát “Việt Bắc nhớ Bác Hồ”

PV - 14:07, 07/07/2021

Nghệ sĩ Thanh Loan (sinh năm 1936, dân tộc Tày) là thế hệ nghệ sĩ thứ 2 của Đoàn Văn công Khu tự trị Việt Bắc (nay là Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Việt Bắc). Nhắc đến bà là nhắc đến người nghệ sĩ đầu tiên (song ca cùng Nghệ sĩ Ưu tú Nông Văn Khang) thể hiện ca khúc “Việt Bắc nhớ Bác Hồ” của nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Nghệ sĩ Thanh Loan trong chương trình biểu diễn phục vụ bà con cuối những năm 50 của thế kỷ trước. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Nghệ sĩ Thanh Loan trong chương trình biểu diễn phục vụ bà con cuối những năm 50 của thế kỷ trước. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Năm 1969, trước khi Bác Hồ qua đời vài tháng, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã có chuyến đi biểu diễn phục vụ đồng bào các dân tộc ở Việt Bắc và thấy được những tâm tư, tình cảm, tấm lòng của đồng bào các dân tộc nơi một thời là căn cứ địa cách mạng đối với Bác. Chính vì lẽ đó, ông đã có “sản phẩm” là ca khúc “Việt Bắc nhớ Bác Hồ” mà sau này, người dân nơi đây thường gọi là “Việt Bắc ca”.

Bài hát mang âm hưởng điệu “Nàng ới” của người Tày, Nùng nên dễ đi vào lòng đồng bào các dân tộc Việt Bắc. Có điều, nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác bằng tiếng Việt và muốn được phổ biến rộng rãi đến đồng bào các dân tộc nơi đây. Nhà thơ dân tộc Tày Nông Quốc Chấn, nguyên Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam đã dịch sang tiếng Tày - dân tộc chiếm phần lớn ở Việt Bắc.

Ca sĩ Thanh Loan hồi đó mới 33 tuổi, đang là nữ ca sĩ có giọng hát đẹp, trữ tình, da diết nổi tiếng của vùng Việt Bắc, chính vì vậy, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã “nhắm” đến bà cùng ca sĩ Nông Văn Khang để gửi gắm “đứa con tinh thần” của mình.

“Nhận được nhiệm vụ này, tôi vô cùng sung sướng, cảm thấy thật vinh dự và tự hào. Bản thân tôi thấy đây là bài hát rất hay, phù hợp với giọng hát của mình. Mặc dù rất xúc động khi cầm bản nhạc trên tay, nhưng chúng tôi phải cố kìm nén cảm xúc để thu cho được âm thanh tốt nhất, thể hiện đúng tư tưởng, tình cảm của người dân Việt Bắc dành cho Bác Hồ kính yêu. Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ như in những ngày thu thanh cùng anh Khang, đó là một “phòng thu” ngay trong rừng, thiếu thốn cơ sở vật chất đủ bề. Ngày ấy, phải thu từ đầu đến cuối, nếu như có bất kỳ lỗi nào thì phải thu lại toàn bài, rất mất công chứ không như bây giờ” - Ca sĩ Thanh Loan nhớ lại trong niềm xúc động nghẹn ngào.

Sau những ngày khổ luyện, cuối cùng, ca sĩ Thanh Loan và ca sĩ Nông Văn Khang đã hoàn thành xuất sắc hai bản thu bằng cả tiếng Việt và tiếng Tày cho ca khúc “Việt Bắc nhớ Bác Hồ”. Tuy nhiên, hiện nay, bản thu đầu tiên bằng tiếng Việt đã bị thất lạc, chỉ còn bản thu đầu tiên bằng tiếng Tày còn lưu giữ. Trong sự nghiệp ca hát của mình, bà đã từng thể hiện rất thành công nhiều tác phẩm âm nhạc cách mạng Việt Nam như: “Cánh chim báo tin vui”, “Bài ca hy vọng”, “Lên ngàn”, “Đảng đã cho tôi sáng mắt, sáng lòng”, “Aria Cô Sao”... nhưng được là người đầu tiên thể hiện ca khúc được ví như “Việt Bắc ca” là niềm vinh dự nhất trong cuộc đời bà.

Nghệ sĩ Thanh Loan hiện nay đã bước vào tuổi 85. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Nghệ sĩ Thanh Loan hiện nay đã bước vào tuổi 85. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Ca sĩ Thanh Loan sinh ra tại thôn Nà Cạn, xã Đại Đồng, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn và sớm bộc lộc năng khiếu ca hát khi tham gia Câu lạc bộ (CLB) văn nghệ thôn Nà Cạn - CLB mạnh nhất huyện Tràng Định thời điểm đó. Bước ngoặt trong cuộc đời đã đến với Thanh Loan vào năm 1956, trong lần cùng CLB xuống Thái Nguyên tham gia Hội diễn chào mừng sự ra đời của Khu tự trị Việt Bắc, giọng hát trong trẻo ấy đã lọt vào “mắt xanh” của nhạc sĩ Đỗ Minh, tác giả của ca khúc nổi tiếng “Ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam”.

Với cương vị là Phó Trưởng Đoàn Văn công Khu tự trị Việt Bắc, nhạc sĩ Đỗ Minh nhận thấy khả năng tiến xa trên con đường ca hát của Thanh Loan nên đã tuyển vào Đoàn. Năm 1961, Thanh Loan được cấp trên tạo điều kiện cho đi học và đã thi đỗ vào Khoa Thanh nhạc, Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam). Và với sự kiện này, bà là nữ ca sĩ người dân tộc Tày đầu tiên được đào tạo thanh nhạc bài bản. Năm 1980, bà chuyển về công tác tại Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Việt Bắc (nay là Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Việt Bắc) với công việc giảng dạy cho đến khi về hưu.

Nhắc đến gia đình nghệ sĩ Thanh Loan là nhắc đến một gia đình có truyền thống âm nhạc bậc nhất xứ Lạng. Chồng của bà là cố nhạc sĩ Đinh Quang Khải, tác giả của nhiều bài hát nổi tiếng, như “Tiếng chim khảm khắc”, “Bài Then tặng mẹ”, “Nặm bó Bản Hẻo”, “Quê hương”... Người con trai của ông bà là nhạc sĩ Đinh Quang Trung, nguyên Phó Trưởng Đoàn Nghệ thuật Ca múa kịch Lạng Sơn, còn vợ là nghệ sĩ Vũ Thị Thúy Loan, hiện công tác tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật Lạng Sơn. Người con thứ 2 của ông bà là nghệ sĩ Đinh Thúy Phượng, từng công tác tại Đoàn Chèo Hà Nội, còn chồng là nhạc sĩ, Nghệ sĩ Ưu tú Đặng Mạnh Hà, nguyên Phó Trưởng Đoàn Văn công Tổng cục Chính trị Bộ Công an. Người con út của ông bà là nghệ sĩ Đinh Thiện Vỹ, hiện công tác tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật Lạng Sơn.

Hiện nay, nghệ sĩ Thanh Loan đang sống vui vầy cùng con cháu ở phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn. Bà được mọi người yêu mến không chỉ bởi giọng hát trời phú, mà còn bởi vẻ bề ngoài hiền lành, giản dị, cởi mở và giàu tình cảm. Đáng quý là ở tuổi 85, nhưng bà vẫn được “trời thương” ban cho sức khỏe và sự minh mẫn đáng kinh ngạc. Bởi thế mà mỗi khi trên sóng phát thanh, truyền hình phát bài “Việt Bắc nhớ Bác Hồ” qua giọng hát của bà và nghệ sĩ Nông Văn Khang thì trong lòng bà lại ăm ắp tràn về những ký ức về một thời đã qua. Có điều, hơi tiếc nuối là dù được đánh giá là giọng sprano số 1 Việt Bắc, được ví như “chim sơn ca” của núi rừng Việt Bắc với rất nhiều giải thưởng, giấy khen, bằng khen của Bộ Văn hóa, của Sở Văn hóa Khu tự trị Việt Bắc, nhưng đến nay, bà vẫn chưa được phong tặng bất cứ danh hiệu nào.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 16/6, tại Hà Nội, Báo Dân tộc và Phát triển và Báo Vietnamnet đã phối hợp tổ chức Giải Bóng bàn mở rộng. Giải thu hút sự tham gia của hơn 40 vận động viên đến từ nhiều cơ quan báo chí, bộ ngành.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.