Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh, trong thời gian qua, Hội Nhà báo Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả trong công tác phối hợp quản lý báo chí, quản lý hội viên, xây dựng và triển khai thực hiện Luật Báo chí 2016 gắn với 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam. Luật Báo chí và các văn bản hướng dẫn thi hành luật tạo hành lang pháp lý để hoạt động báo chí và các hoạt động liên quan phát triển vượt bậc, quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của nhân dân được đảm bảo, phát huy trong khuôn khổ Hiến pháp và Luật định.
Từ khi thực hiện Luật Báo chí 2016 và 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, báo chí có những bước phát triển mạnh mẽ về số lượng, quy mô cũng như đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền. Đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam có 24.900 hội viên, sinh hoạt tại 301 tổ chức Hội, trong đó, có 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 20 Liên Chi hội và 218 Chi hội trực thuộc Trung ương. Đội ngũ người làm báo trong cả nước đã trưởng thành, vững vàng, tự tin làm chủ công nghệ, vận dụng kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống và nền tảng lý luận, tạo nên tác phẩm báo chí xuất sắc, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước.
Cùng với các thành tựu, hoạt động báo chí còn một số tồn tại, bất cập. Hiện tượng cơ quan báo chí không thực hiện đúng tôn chỉ mục đích, thông tin sai sự thật có chiều hướng ngày càng tăng. Nhà báo - hội viên khai thác, sử dụng mạng xã hội cho những mục đích phi nghề nghiệp, hành xử, phát ngôn thiếu chuẩn mực, vi phạm quy chuẩn đạo đức và thậm chí vi phạm pháp luật đang trở thành vấn đề được không chỉ báo giới mà dư luận xã hội rất quan tâm...
Ở một số địa phương, còn có sự chồng chéo chức năng nhiệm vụ chỉ đạo, quản lý giữa cơ quan chỉ đạo và cơ quan quản lý báo chí. Công tác quản lý báo chí chưa theo kịp với thực tiễn, chưa đáp ứng được sự phát triển của báo chí, truyền thông.
Thời gian qua, với góc độ là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của người làm báo, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với cơ quan chức năng của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường biện pháp phòng ngừa, xử lý sai phạm.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã tham luận nêu rõ: Vai trò của Hội Nhà báo các cấp vẫn còn hạn chế, chưa thực sự chủ động trong xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp và Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam cũng như lên tiếng đánh giá, xếp hạng về chuyên môn nghiệp vụ đối với cơ quan báo chí nhằm góp phần nâng cao vị thế của công tác Hội và chất lượng báo chí. Cơ chế về bộ máy, nhân lực cơ quan báo chí bộc lộ nhiều hạn chế. Chuyển đổi số báo chí là vấn đề cấp thiết nhưng khả năng đáp ứng của đội ngũ những người làm báo chưa cao. Cơ sở vật chất phục vụ sản xuất thiếu đồng bộ, chắp vá...
Đại biểu đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như: Sửa đổi, bổ sung Điều 8 Luật Báo chí theo hướng nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội Nhà báo Việt Nam trong giáo dục bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ người làm báo; thường xuyên theo dõi giám sát, kiểm tra kết luận hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp và tăng cường xử lý vi phạm của hội viên, nhà báo; có quy định thêm về Hội Nhà báo, cơ quan báo chí trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ báo chí.
Các đại biểu đề nghị, cùng với quy định về nhà báo và phóng viên thường trú, cần bổ sung quy định chặt chẽ về Văn phòng đại diện, nhiệm vụ, quyền hạn của cộng tác viên ở Văn phòng đại diện tại các địa phương, tránh những kẽ hở trong phối hợp với địa phương trong thu nhận, cung cấp thông tin. Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo các cấp phối hợp chặt chẽ trong chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí; giáo dục, rèn luyện, xây dựng đội ngũ phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh vững vàng, đạo đức trong sáng, ý thức, trách nhiệm công dân trong hoạt động nghề nghiệp.
Cùng với đó, các cơ quan báo chí quán triệt, tuân thủ, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước về công tác báo chí, hoạt động báo chí, 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam; đề xuất, kiến nghị giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp luật về báo chí và pháp luật liên quan nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, hoàn thành tốt sứ mệnh của báo chí cách mạng, phát huy tối đa lợi thế của mình trong định hướng, dẫn dắt thông tin xã hội.