Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lời giải nào cho sinh kế ngư dân?

PV - 10:02, 12/04/2019

Bao đời nay, bám biển mưu sinh vốn là nghề truyền thống của ngư dân các làng chài ven biển khu vực duyên hải Nam Trung bộ. Tuy nhiên, nghề đi biển ngày càng khó khăn, vất vả. Thực tế này, đòi hỏi chính quyền và ngư dân các làng chài vừa phải đẩy mạnh vươn khơi bám biển, vừa phải có sự linh hoạt trong chuyển đổi ngành nghề để tìm hướng phát triển kinh tế bền vững.

Bài 1: Quẩn quanh ven bờ

Hằn in trong ý nghĩ của hàng vạn ngư dân Nam Trung bộ, bao đời nay vẫn xem biển là nhà bởi đó là nơi tạo ra nguồn sống, nuôi dưỡng khát vọng tương lai. Nhưng rồi, quẩn quanh với cách khai thác tận diệt, nguồn lợi hải sản gần bờ ngày càng cạn kiệt. Trong khi đó, vươn khơi lại là câu chuyện không hề dễ dàng… Vậy nên, lời giải nào cho sinh kế của ngư dân vẫn luôn là điều trăn trở lâu nay.

Dầu tăng, nhân công tăng, nhiều tàu công suất lớn phải nằm bờ. Dầu tăng, nhân công tăng, nhiều tàu công suất lớn phải nằm bờ.

Tận diệt ven bờ

Hưởng “đặc ân” từ đầm Thủy Triều (Cam Hải Đông, Cam Lâm, Khánh Hòa) suốt hơn nửa thế kỷ nay nhưng cuộc sống của hàng trăm hộ ngư dân bám vào cửa biển vẫn nằm gọn trong vòng luẩn quẩn. Nhìn những chiếc ghe và thuyền nhỏ chất đầy lờ dây, kích điện, lưới mắt nhỏ…ì ạch rẽ sóng trên đầm Thủy Triều, ngư dân Lê Văn Hậu thở dài, lo lắng: Dõi theo thì cứ thấy cá, tôm từ nhỏ đến to hất lên thuyền liên tục thế nhưng chẳng được bao nhiêu vì toàn bán theo mớ. Muốn có cá ngừ đại dương lẫn các nguồn hải sản lớn thì phải giỏi nghề và liều nữa. Vươn khơi cũng như “đánh bạc” với đại dương, nếu không tính toán kỹ, lỗ thê thảm như chơi.

Có mặt ở đầm Thủy Triều lẫn Vịnh Cam Ranh trong nhiều ngày của tháng Ba, bất kể sớm-tối những chiếc ghe nhỏ chất đầy lờ dây nhả khói mù mịt, đua nhau đánh bắt. Trần Văn T, một người đi biển dày dạn kinh nghiệm ở đầm Thủy Triều, thổ lộ: Trước cũng có một số người vay tiền đóng tàu công suất lớn nhưng sau đó lại chuyển nhượng rồi quay sang đánh bắt kiểu tận diệt. Trung bình chỉ cần bỏ ra 2 triệu đồng tiền lờ dây và 8 triệu đồng tiền đóng ghe là có thể đánh bắt mấy năm. 5 năm trước, mỗi ngày đánh được khoảng 2 triệu đồng mỗi ghe nhưng nay chỉ được 500-1 triệu đồng. Có người biết tận diệt thế, tương lai sẽ cạn hải sản nhưng vì cuộc sống trước mắt vẫn cứ phải hoạt động liên tục. Lúc cao điểm có hàng trăm phương tiện đánh bắt tận diệt ở Cam Ranh và đầm Thủy Triều.

Tại nhiều vùng biển khác ở Nam Trung bộ như: Bình Chánh (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) hay ven đảo Lý Sơn tình trạng đánh bắt tận diệt vẫn thường xuyên diễn ra dẫu đã được tuyên truyền, cấm. Ông Nguyễn Tùng vừa từ dã nghề đánh bắt bằng giã cào cho biết: Muốn dừng hẳn thì khó. Người ta cứ canh me, khi nào có đội tuần tra thì dừng, không thì đánh tiếp. Đánh bắt kiểu này, chả con nào thoát được. Có người còn đặt làm các loại lờ dây, lưới vây mắt thật nhỏ, có khi con ốc hương cũng không lọt.

Ngược ra phía Phá Tam Giang-Cầu Hai (Thừa Thiên-Huế) nơi được ví như cái túi hải sản khổng lồ, có thể nuôi sống cho trên 10 ngàn ngư dân. Thế nhưng, chính kiểu đánh bắt tận diệt, hải sản đã cạn dần. Làm nghề chài lưới nhiều năm trên phá Tam Giang, ông Võ Văn Phú buồn rầu, lo lắng: Không chỉ người dân thiếu ý thức mà “thủy tặc” nơi khác cũng về quần thảo. Giờ đi biển một ngày cũng chỉ đủ ăn cho gia đình chứ không dư giả được. Tại các tỉnh Phú Yên, Bình Thuận, người dân cũng lo lắng về tình trạng đánh bắt kiểu tận diệt này.

Đánh bắt tận diệt bằng kích và lờ dây diễn ra công khai ở đầm Thủy Triều. Đánh bắt tận diệt bằng kích và lờ dây diễn ra công khai ở đầm Thủy Triều.

Vươn khơi không dễ

Hiểu rõ tác hại của kiểu đánh bắt tận diệt, nhiều ngư dân đầu tư tàu công suất lớn, giá trị hàng chục tỷ đồng để vươn ra các ngư trường. Vậy nhưng một thực tế đang diễn ra là… thiếu bạn đi biển trầm trọng.

Tại cảng Hòn Rớ (TP. Nha Trang, Khánh Hòa), nhìn chiếc tàu trên 880CV của mình, ông Lê Văn Hội trăn trở: Mình đã mấy đời đánh bắt xa bờ rồi. Trước đây cứ đi 20-25 ngày là thu về mấy trăm triệu tiền bán hải sản nhưng nay thì giảm mất một nửa. Đặc biệt, từ cuối năm 2018 đến giờ vẫn chưa tìm đủ bạn đi biển, tàu vẫn phải nằm đó. Nhiều bạn tàu vì bất đắc dĩ đành chuyển sang đánh bắt tận diệt cho nhanh có thu nhập. Trung bình, vươn khơi xa, tổng chi phí tiền dầu, nhân công, nhu yếu phẩm mất khoảng 170-200 triệu đồng. Vài năm trước, tiền công, tiền dầu đều rẻ nhưng giờ đắt quá.

Để người dân không chán nản, Chi cục thủy sản Khánh Hòa đã triển khai chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản. Bên cạnh đó còn triển khai các chuỗi liên kết để tiêu thụ hải sản. Tuy nhiên cũng chỉ đáp ứng được một lượng nhỏ tàu thuyền đánh bắt xa bờ trong khi toàn tỉnh Khánh Hòa có trên 1.300 tàu công suất lớn.

Tương tự, tại hàng chục cảng cá khác ở Nam Trung bộ cũng chịu cảnh ngộ, tàu tiền tỷ nằm phơi sương, phơi gió vì sợ không cáng đáng nổi các chi phí, không tìm đủ bạn đồng hành trong những chuyến vươn khơi xa.

Tại Gành Cả (ở xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) hai năm về trước, lúc nào cũng tấp nập cảnh mua bán và hơn 60 tàu công suất lớn vươn khơi, cập cảng liên tục. Nguồn hải sản xuất bán đi khắp nơi ở khu vực miền Trung. Thế nhưng, những ngày đầu năm 2019 này, một nửa số tàu đã “đắp chiếu”. Ông Nguyễn Văn Tàu, chủ tàu QNg 95239 ở Bình Sơn cho biết: Một tàu lớn ra biển cần trên 20 người, phải đều là những ngư dân thành thạo các kỹ năng đánh bắt và xử lý tình huống trên biển. Mỗi ngày tiền công phải trả hàng triệu cho mỗi người nhưng tìm người vẫn khó.

Theo UBND xã Bình Châu, để gỡ khó trước mắt cho các chủ tàu, địa phương vẫn thường xuyên tuyên truyền các lợi ích về lâu dài của việc vươn khơi bám biển, bám ngư trường, tuy nhiên tác dụng vẫn không như mong muốn...

HÀ VĂN ĐẠO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 15 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 15 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 15 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 15 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 15 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 15 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 15 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 15 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 16 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 16 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.