Nâng cao nhận thức cho người dân
Nậm Nhùn là địa phương còn xảy ra nhiều trường hợp tảo hôn, năm 2022, huyện có 29 trường hợp tảo hôn. Để ngăn chặn tình trạng này chính quyền địa phương, các trường học, đơn vị trên địa bàn đã đẩy mạnh nội dung tuyên truyền tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, đưa giáo dục giới tính và sức khoẻ sinh sản vào trường học nhằm tuyên truyền tới người dân và học sinh nâng cao nhận thức.
Có mặt tại xã Trung Chải đúng dịp Phòng Tư pháp huyện Nậm Nhùn tổ chức tuyên truyền luật hôn nhân gia đình nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, loại bỏ tình trạng hôn nhân cận huyết thống. Chúng tôi chứng kiến, bà con rất lắng nghe cán bộ Phòng Tư pháp phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến hôn nhân, gia đình. Theo quy định thì độ tuổi kết hôn đối với Nam là từ 20 tuổi trở lên, Nữ đủ 18 tuổi. Nếu kết hôn sớm sẽ khiến cho các em không còn hoặc giảm cơ hội đến trường, tăng tỷ lệ trẻ em bỏ học, cản trở các em học tập tiếp thu kiến thức, khó tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến hiện đại.
Việc bỏ học sớm khiến các em chưa có đủ khả năng tìm kiếm công việc có thu nhập và đóng góp kinh tế cho gia đình, làm tăng nguy cơ đói nghèo lạc hậu. Về chất lượng cuộc sống xung đột, mâu thuẫn hoặc ly hôn sẽ dễ xảy ra ở các cặp vợ chồng tảo hôn do họ chưa có hoặc còn ít kiến thức kinh nghiệm chăm sóc con cái, xây dựng nuôi dưỡng gia đình hòa thuận, hạnh phúc. Kết hôn sinh con sớm và thực hiện nghĩa vụ chăm sóc gia đình khiến các em không được nghỉ ngơi và tham gia các hoạt động vui chơi giải trí đúng với lứa tuổi của mình.
Từ những thông tin, cách tuyên truyền trực quan, sinh động, dễ hiểu của cán bộ tư pháp người dân đã biết thêm thông tin. Ông Giàng A Páo, bản Nậm Sảo, xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn cho biết: Hôm nay được cán bộ huyện, xã đến tuyên truyền pháp luật, tôi cũng đã nắm được các quy định không cho con cái lấy vợ lấy chồng sớm. Tôi cũng sẽ tuyên truyền để bà con nhân dân không để con cái kết hôn cùng dòng máu như con của anh trai lấy con của em gái sẽ ảnh hưởng đến nòi giống sau này…
Chia sẻ với chúng tôi, chị Sìn Thị Bình, Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn chia sẻ: Hiện nay cũng do tuyên truyền nên ý thức của bà con nhân dân cũng đã thay đổi rất nhiều so với trước kia. Nhiều cặp cũng có ý định tảo hôn tuy nhiên được xã tuyên truyền vận động thì bà con cũng hiểu và chấp hành đợi đúng độ tuổi mới cho kết hôn nên chúng tôi cũng cảm thấy rất vui mừng…
Nâng cao chất lượng cuộc sống, đẩy lùi tảo hôn
Tảo hôn là tình trạng từng phổ biến trong đồng bào dân tộc thiểu số ở Lai Châu. Điều này kéo theo nhiều hệ lụy cho cả phụ nữ và trẻ em. Những năm qua, các cấp Hội Phụ nữ của tỉnh triển khai nhiều giải pháp nâng cao ý thức, nhận thức cho hội viên, Nhân dân trong xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, hạnh phúc và tiến bộ.
Bà Chẻo Thị Hà, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Sìn Hồ (Lai Châu) cho biết: Ngăn chặn vấn nạn tảo hôn, Hội đã mở rộng thành lập các mô hình câu lạc bộ như: gia đình hạnh phúc, phụ nữ với pháp luật, không sinh con thứ 3 ở các chi hội bản. Hoạt động của các câu lạc bộ rất đa dạng, đây không chỉ là địa chỉ tin cậy để hội viên, phụ nữ tiếp nhận nhanh, sớm chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, hội phụ nữ cấp trên mà còn nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật.
Xã Tả Ngảo, huyện Sìn Hồ, là một trong các địa phương có tỷ lệ tảo hôn cao. Từ năm 2017 đến nay, cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể xã cùng huyện xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động, đưa nội dung này vào quy ước bản. Đến thời điểm hiện tại tình trạng kết hôn cận huyết thống trên địa bàn xã không còn xảy ra. Tuy nhiên, tỷ lệ tảo hôn hiện nay đang cao và có chiều hướng gia tăng. Trong năm 2022, toàn xã có gần 10 cặp tảo hôn. Trong công tác tuyên truyền xã cũng phân công tất cả các đoàn thể phối hợp với các bản, nhất là chi hội phụ nữ tăng cường triển khai. Đồng thời, xây dựng mô hình chống kết hôn sớm đối với trẻ em.
Phát huy vai trò, trách nhiệm, góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn trên địa bàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tả Ngảo triển khai nhiều giải pháp để hội viên, phụ nữ “nói không” với tảo hôn. Đối tượng tuyên truyền tập trung vào thanh, thiếu niên, chị em trong độ tuổi chuẩn bị kết hôn. Các nội dung gồm hệ lụy, hậu quả của việc tảo hôn đến hội viên, phụ nữ. Ngoài ra, các cấp hội, câu lạc bộ phụ nữ ở địa phương còn vận động hội viên, phụ nữ tích cực phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần.
Hội liên hiệp phụ nữ huyện Nậm Nhùn đóng vai trò quan trọng trong tuyên truyền, vận động hội viên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, đẩy lùi tảo hôn. Với nhiều biện pháp hỗ trợ phụ nữ đem lại hiệu quả thiết thực, vai trò của chị em trong phát triển kinh tế ngày một được khẳng định, từ đó góp phần thiết thực đẩy lùi tảo hôn, nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và trẻ em gái.
Hội LHPN huyện Nậm Nhùn đã có nhiều cách làm hay, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Trong đó, Ban Thường vụ Hội LHPN huyện chỉ đạo các cơ sở đẩy mạnh phong trào thi đua lao động, sản xuất phát triển kinh tế gia đình, xóa đói, giảm nghèo bằng nhiều hình thức như: Phát huy tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp đỡ gia đình hội viên; hỗ trợ phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện phát triển kinh tế gia đình bằng nguồn vốn vay lãi suất thấp. Thành lập được 24 tổ vay vốn với 796 tổ viên; 24 tổ có hoạt động tiết kiệm với số tiền tiết kiệm được gần 600 triệu đồng. Để hội viên phụ nữ sử dụng vốn vay hiệu quả, Hội LHPN huyện phối hợp với Ngân hàng và các đơn vị xã, thị trấn tham gia tuyên truyền, vận động tổ viên nộp gốc và lãi đúng kỳ hạn, sử dụng nguồn vốn đúng mục đích vay.
Xây dựng kế hoạch giúp đỡ phụ nữ làm chủ hộ thoát nghèo và hộ đạt tiêu chí 5 không, 3 sạch, có 3.173 hộ hội viên hội phụ nữ các xã đạt 8 tiêu chí gia đình 5 không 3 sạch. Tổ chức giúp 32 hộ phụ nữ nghèo bằng ngày công lao động, tiền mặt và hỗ trợ vay vốn từ các ngân hàng trên địa bàn.
Theo số liệu thống kê của Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Sìn Hồ, từ năm 2019 đến nay trên địa bàn có gần 550 cặp vợ chồng tảo hôn. Trong đó từ đầu năm đến nay có gần 200 cặp và chủ yếu trong độ tuổi từ 13 - 17. Ngăn chặn nạn tảo hôn trên địa bàn, các cấp hội đã và đang tăng cường công tác tuyên truyền các hành vi nghiêm cấm trong Luật Hôn nhân và Gia đình dưới nhiều hình thức.
Ngoài ra, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện đã xây dựng văn bản hướng dẫn về công tác tuyên truyền, vận động, triển khai văn bản, quy định ngăn chặn tình trạng tảo hôn đến hội viên phụ nữ. Rất cần sự đồng hành, vào cuộc của các cấp, ngành, địa phương và cộng đồng trong việc nâng cao vai trò, trách nhiệm chung tay thực hiện, quyết tâm từng bước giảm thiểu tình trạng tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Hội xác định nâng cao chất lượng cuộc sống cho hội viên, khi cuộc sống được nâng lên, vấn nạn tảo hôn sẽ được đẩy lùi.
Từ sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết tâm của các cấp ngành, sự thay đổi trong nhận thức của người dân, hy vọng một ngày không xa, nạn tảo hôn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số Lai Châu sẽ được đẩy lùi.