Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Giải mã” những phục sức trong lễ hội của người Gié Triêng

Tấn Vịnh - 19:34, 22/08/2024

Dân tộc Gié Triêng sinh sống tập trung ở tỉnh Kon Tum và một bộ phận cư trú ở huyện Nam Giang, Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Đây là dân tộc còn bảo tồn nhiều dấu ấn văn hóa cổ xưa, đặc biệt là trong tập quán, lễ hội và phục sức và những trang phục truyền thống để thực hành trong sinh hoạt văn hóa, lễ hội mang đậm sắc màu hoang sơ và giàu tính nhân văn.

Trong Lễ hội ăn than, những người ăn than đội chiếc mũ làm bằng lá cây vừa gùi than về làng, vừa thổi đinh tút
Trong Lễ hội ăn than, những người ăn than đội chiếc mũ làm bằng lá cây vừa gùi than về làng, vừa thổi đinh tút

Trong Lễ hội ăn than, người được cử đi đốt than phải đội chiếc mũ làm bằng lá của cây thuộc họ lồ ô, gọi là long kliă klao. Lá của cây này có cọng dài, lá mỏng, màu sáng hơi trắng và chắc bền, không dễ bị rách. Phía trước mũ tạo hình chóp như mỏ chim và phía sau tạo tua rua. Theo quan niệm của đồng bào Gié Triêng, chiếc mũ chính là lễ vật kết nối con người với thần linh.

 Những người ăn than được cõng lên nhà rông để ăn mừng
Những người ăn than được cõng lên nhà Rông để ăn mừng

Khi thực hành nghi lễ, thanh niên trai tráng, khỏe mạnh cõng những người đi đốt than lên nhà Rông để ăn mừng. Sau khi già làng cầu khấn thì những người đi lấy than đồng loạt ném chiếc mũ hình chim lên trên mái nhà, nơi đặt các sọ thú. Khi những chiếc mũ ấy trúng đích, vành mũ treo vào chiếc sừng tức là lời khấn đã linh ứng, mọi người đều toại nguyện, hứa hẹn mùa rẫy mới bội thu, ngô, lúa đầy kho, cuộc sống dân làng no ấm.

Những người đàn ông mặc váy, cải trang thành phụ nữ khi thổi đinh tút
Những người đàn ông mặc váy, cải trang thành phụ nữ khi thổi đinh tút

Nét khác lạ trong trang phục truyền thống dân tộc Gié Triêng so với các dân tộc khác thể hiện ở tấm áo khoác thổ cẩm. Tấm áo khoác được đồng bào sử dụng khá phổ biến trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong các sinh hoạt lễ hội. 

Những người ăn than ném chiếc mũ hình chim lên nơi đặt các sọ thú trong nhà làng để mong những lời cầu khấn được linh ứng
Những người ăn than ném chiếc mũ hình chim lên nơi đặt các sọ thú trong nhà làng để mong những lời cầu khấn được linh ứng

Phụ nữ khoác tấm áo choàng lên vai, thả dài xuống lưng, buộc cố định về trước ngực. Tấm áo choàng vào thân người, tạo nên nét dịu dàng, nữ tính của các cô gái Gié Triêng. Khi múa, tấm áo khoác nhẹ nhàng chuyển động theo nhịp điệu nhún nhảy, tạo thành “dòng suối” thổ cẩm tươi tắn sắc màu.

Trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số phụ nữ trong làng sẽ đi hái lá, hoa cỏ để chuẩn bị kết thành từng chùm trang trí trên mái tóc
Trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số phụ nữ trong làng sẽ đi hái lá, hoa cỏ để chuẩn bị kết thành từng chùm trang trí trên mái tóc

Một điều đặc biệt nữa trong phục sức của người Gié Triêng là khi thổi đinh tút - một loại nhạc cụ làm bằng ống nứa, thường được sử dụng trong Lễ cúng lúa thì người thổi phải cải trang. Chỉ có cánh mày râu mới được biểu diễn loại nhạc cụ này. Dẫu già hay trẻ họ đều phải cải trang thành phụ nữ. Theo quan niệm của đồng bào, âm thanh của đinh tút có thể mời gọi hồn lúa từ nương rẫy về với buôn làng. Nữ thần lúa là một cô gái hồn nhiên, xinh đẹp nhưng rất yếu đuối và nhút nhát. Nếu thấy bóng dáng đàn ông, thần lúa sẽ xấu hổ, bỏ chạy, không về với buôn làng nữa. Cho nên khi thổi nhạc cụ đinh tút, đàn ông dứt khoát phải mặc trang phục của phụ nữ!

Nghi thức cúng thần lúa linh thiêng xung quanh ché rượu cần
Nghi thức cúng thần lúa linh thiêng xung quanh ché rượu cần

Đặc biệt, trước Lễ hội cúng lúa trăm, bà chủ nhà cùng một số người đi hái lá, hoa tươi để bó lại thành hoa cúng và trang trí lên ché rượu cần. Chủ nhà cùng 12 cô gái (đều là chủ bếp) tham gia lễ cúng đều có 2 bó hoa, 1 bó để cài lên đầu, 1 bó cầm trên tay nhằm thực hiện nghi thức cúng. Mọi người ngồi xung quanh mâm cúng và ché rượu cần để thực hiện Lễ cúng mời gọi thần lúa.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tuyên Quang: Giải thưởng Du lịch Quốc gia 2025 không phải là đích cuối cùng...

Tuyên Quang: Giải thưởng Du lịch Quốc gia 2025 không phải là đích cuối cùng...

Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 vừa đem đến cho Tuyên Quang hai danh hiệu giá trị, vừa là niềm tự hào, vừa tăng cường uy tín ngành du lịch của tỉnh. Đây cũng là động lực để ngành du lịch tiếp tục nâng tầm trở thành lựa chọn nổi bật cho các hành trình khám phá.
Tin nổi bật trang chủ
Tỉnh Lào Cai cần quan tâm coi trọng bồi dưỡng cán bộ người DTTS bài bản, chiến lược

Tỉnh Lào Cai cần quan tâm coi trọng bồi dưỡng cán bộ người DTTS bài bản, chiến lược

Thời sự - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Phát biểu ý kiến chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Bí thư Trung ương Đảng Lê Hoài Trung, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh việc tỉnh cần quan tâm coi trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người DTTS...
Hướng dẫn đồng bào Xơ Đăng kỹ thuật trồng cà phê đặc sản Bourbon

Hướng dẫn đồng bào Xơ Đăng kỹ thuật trồng cà phê đặc sản Bourbon

Trang địa phương - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Ngày 29/9, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi, tổ chức Chương trình Giúp người dân phát triển nông nghiệp hữu cơ, cà phê đặc sản Bourbon (là một giống cà phê thuộc nhóm Arabica, với hương vị đặc trưng và chất lượng cao) nhằm xây dựng sinh kế bền vững, giúp đồng bào Xơ Đăng thoát nghèo.
Tuyên Quang: Giải thưởng Du lịch Quốc gia 2025 không phải là đích cuối cùng...

Tuyên Quang: Giải thưởng Du lịch Quốc gia 2025 không phải là đích cuối cùng...

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 1 giờ trước
Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 vừa đem đến cho Tuyên Quang hai danh hiệu giá trị, vừa là niềm tự hào, vừa tăng cường uy tín ngành du lịch của tỉnh. Đây cũng là động lực để ngành du lịch tiếp tục nâng tầm trở thành lựa chọn nổi bật cho các hành trình khám phá.
Từ “họp không giấy” đến quét QR điểm danh tại xã vùng cao Điền Xá

Từ “họp không giấy” đến quét QR điểm danh tại xã vùng cao Điền Xá

Trang địa phương - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Thay vì những tập tài liệu dày cộp, hàng trăm trang giấy in, kỳ họp HĐND xã Điền Xá (Quảng Ninh) nay đã được “thu nhỏ” gọn gàng trong chiếc điện thoại. Điểm danh đại biểu cũng chỉ mất vài giây nhờ quét mã QR.
Ông Trịnh Việt Hùng được chỉ định giữ chức Bí thư tỉnh ủy Lào Cai

Ông Trịnh Việt Hùng được chỉ định giữ chức Bí thư tỉnh ủy Lào Cai

Tin tức - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 diễn ra sáng nay, 29/9/2025 đã công bố quyết định của Bộ Chính trị chỉ định Ban Chấp hành, Bí thư các Phó Bí thư tỉnh ủy Lào Cai nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Kon Đào là xã miền núi, nằm phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi. Toàn xã có 19 thôn, với hơn 13.500 nhân khẩu, đồng bào DTTS chiếm hơn 75%. Để giúp đồng bào DTTS phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, chính quyền xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong lao động, sản xuất để bà con học tập, noi theo.
Xã vùng cao ở Đà Nẵng bị sạt lở nghiêm trọng sau mưa lớn

Xã vùng cao ở Đà Nẵng bị sạt lở nghiêm trọng sau mưa lớn

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Mưa lớn do ảnh hưởng của bão số 10 đã gây ra hàng loạt điểm sạt lở lớn nhỏ trên địa bàn xã Hùng Sơn (TP. Đà Nẵng), trong đó nghiêm trọng nhất xảy ra ở thôn Ga’nil, khiến nhiều hộ bị ảnh hưởng.
Mưa dông làm gần 300 ngôi nhà bị hư hỏng ở Lào Cai

Mưa dông làm gần 300 ngôi nhà bị hư hỏng ở Lào Cai

Thời sự - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Do chịu ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 10 (Bualoi), nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Lào Cai có mưa to đến rất to và dông, gây nhiều thiệt hại.
Lồng ghép hiệu quả giáo dục bình đẳng giới trong trường học

Lồng ghép hiệu quả giáo dục bình đẳng giới trong trường học

Giáo dục - Minh Anh - 2 giờ trước
Giáo dục giới và bình đẳng giới trong nhà trường đang được triển khai linh hoạt qua nhiều hình thức như hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề, tuyên truyền trực quan… Qua đó, học sinh được nâng cao nhận thức về giới, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, công bằng và bao trùm.
Trao tặng xe đạp tiếp sức học sinh xã Bắc Quang đến trường

Trao tặng xe đạp tiếp sức học sinh xã Bắc Quang đến trường

Nhịp cầu nhân ái - Minh Đức - 3 giờ trước
Nhân dịp năm học mới 2025 - 2026, ngày 29/9, UBND xã Bắc Quang phối hợp với Nhà sách Phương Thảo (thôn 4, xã Bắc Quang, tỉnh Tuyên Quang) tổ chức chương trình trao tặng xe đạp cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, giúp các em thêm điều kiện vươn lên trong học tập.
Bão số 10 Bualoi: Nhiều người thương vong, nhà tốc mái, cột điện đổ, ngập lụt nhiều nơi

Bão số 10 Bualoi: Nhiều người thương vong, nhà tốc mái, cột điện đổ, ngập lụt nhiều nơi

Tin tức - Minh Nhật - 3 giờ trước
Cơn bão có sức tàn phá tương đương bão số 5 vừa qua, thậm chí có thời điểm gió giật còn mạnh hơn, gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Một đêm dài không ngủ đối với người dân miền Trung.