Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đưa hình ảnh đất nước ra thế giới qua con đường di sản: Chính sách nâng tầm di sản (Bài 2)

Khánh Thi - 07:16, 21/12/2022

Di sản văn hóa không chỉ là điểm tựa vững chắc cho đời sống tinh thần, môi trường nuôi dưỡng và làm giàu bản sắc văn hóa, đa dạng văn hóa của dân tộc, mà còn là nguồn lực dồi dào cho tăng trưởng kinh tế. Đảng, Nhà nước ta đã có những quyết sách kịp thời để nâng tầm di sản trong tiến trình hội nhập.

Cùng với nguồn lực đầu tư của Nhà nước, di sản văn hóa của dân tộc được bảo tồn thông qua đội ngũ nghệ nhân dân gian. (Trong ảnh: Nghệ nhân Lò Văn Biến – Yên Bái, truyền dạy xòe Thái cho lớp trẻ)
Cùng với nguồn lực đầu tư của Nhà nước, di sản văn hóa của dân tộc được bảo tồn thông qua đội ngũ nghệ nhân dân gian. (Trong ảnh: Nghệ nhân Lò Văn Biến, tỉnh Yên Bái, truyền dạy xòe Thái cho lớp trẻ)

Trách nhiệm của toàn xã hội

Di sản Văn hóa Việt Nam là tài sản quý giá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, và là một bộ phận của di sản văn hóa nhân loại, có vai trò to lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của Nhân dân ta. Vì vậy, trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng, Nhà nước ta luôn luôn coi trọng, quan tâm và xác định di sản văn hóa là bản sắc của văn hóa dân tộc, là cơ sở để xây dựng nền văn hóa mới, con người mới, là một nguồn lực để xây dựng và phát triển đất nước.

Một trong những sự kiện nổi bật đánh giá về công tác bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam là vào tháng 12/2017, Hát Xoan Phú Thọ trở thành di sản đầu tiên được UNESCO đưa ra khỏi Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp và sau đó ghi danh vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Với kết quả nêu trên, Việt Nam đã đóng góp kinh nghiệm cũng như thể hiện nỗ lực cho việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Hơn 2 tháng sau khi nước nhà giành được độc lập, ngày 23/11/1945, Chủ tịch Chính phủ lâm thời Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 65/SL “Ấn định nhiệm vụ của Đông Phương Bác cổ Học viện” - Sắc lệnh đầu tiên của Nhà nước ta về việc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc. Sắc lệnh số 65/SL gồm các nội dung cơ bản như: Khẳng định việc bảo tồn cổ tích “là công việc rất quan trọng và rất cần thiết cho công cuộc kiến thiết nước Việt Nam”; Đông Phương Bác cổ Học viện có nhiệm vụ bảo tồn cổ tích trong toàn cõi Việt Nam.

Sắc lệnh số 65/SL tuy ngắn gọn, nhưng súc tích, phản ánh những tư tưởng, quan điểm rất cơ bản, sâu sắc của Nhà nước ta đối với việc bảo tồn di sản văn hóa, cho đến nay vẫn giữ nguyên ý nghĩa lý luận và thực tiễn trong sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của đất nước. 

 Ngày 24/2/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 36/2005/QĐ - TTg về việc hàng năm lấy ngày 23/11 là “Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam”. Việc tổ chức ngày Di sản Văn hóa có ý nghĩa to lớn trong việc tăng cường ý thức trách nhiệm, niềm tự hào của những người làm công tác bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Sau này, Nhà nước ta ban hành nhiều văn bản pháp luật khác về bảo tồn di sản văn hóa, từng bước đồng bộ hơn, toàn diện hơn, cụ thể hơn, như: Luật Di sản Văn hóa (2001); Luật sửa đổi, bổ sung Luật Di sản văn hóa (2009); 9 Nghị định của Chính phủ, 3 quyết định và 1 chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, 15 thông tư, 8 quyết định, 3 chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ… Đó là “kim chỉ nam” quan trọng mang tính chính thể trong công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa ở Việt Nam.

Nghệ thuật bài chòi Trung bộ được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2017.
Nghệ thuật bài chòi Trung bộ được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2017.

Công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc được nâng lên tầm mới, kể từ khi Chiến lược Ngoại giao văn hóa đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 208/2011/QĐ-TTg, ngày 14/2/2011. Theo đó, công tác vận động để Việt Nam có nhiều di sản được UNESCO công nhận là một trong 5 hoạt động chính của Chiến lược Ngoại giao văn hóa.

Kế thừa những thành tựu đã đạt được, ngày 30/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2013/QĐ-TTg, ngày 30/11/2021, phê duyệt Chiến lược Ngoại giao văn hóa đến năm 2030 với quan điểm bám sát chủ trương, đường lối đối ngoại và chính sách phát triển văn hóa của đất nước. Một trong những mục của Chiến lược là đến năm 2030, Việt Nam mong muốn có trên 60 di sản, danh hiệu được quốc tế công nhận; có trên 10 danh nhân người Việt Nam được quốc tế vinh danh.

Thành viên tích cực trong bảo tồn di sản

Việt Nam chính thức tham gia Công ước Công ước về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới (Công ước UNESCO 1972) từ ngày 19/10/1987. Theo đánh giá của UNESCO, từ khi tham gia Công ước UNESCO 1972, Việt Nam đã trở thành một thành viên tích cực. Việt Nam đã hợp tác với UNESCO triển khai nhiều dự án để hỗ trợ các địa phương trong bảo vệ, thúc đẩy các thực hành văn hóa đa dạng và phong phú.

Hát Xoan Phú Thọ trở thành di sản đầu tiên được UNESCO đưa ra khỏi Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp năm 2017, sau đó ghi danh vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hát Xoan Phú Thọ trở thành di sản đầu tiên được UNESCO đưa ra khỏi Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp năm 2017, sau đó ghi danh vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ở trong nước, bên cạnh nguồn lực từ ngân sách đầu tư cho công tác bảo tồn, tôn tạo thì những cuộc vận động Nhân dân sống trong vùng di sản, tham gia bảo vệ môi trường và các hoạt động, góp phần chăm sóc di sản đã dược phát động, đã nhận được sự hưởng ứng, tham gia tích cực của Nhân dân. Đặc biệt, di sản văn hóa của các DTTS và hàng ngàn di tích thuộc các tôn giáo, tín ngưỡng đình chùa, nhà thờ được xếp hạng, đầu tư chống xuống cấp và tôn tạo đã góp phần vào sự củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa, Việt Nam đã tham gia Công ước 1972, Công ước của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (Công ước 2003), Công ước của UNESCO về bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa (Công ước 2005). Sắp tới, sẽ tham gia Công ước của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa dưới nước (Công ước 2001).

Từ sau năm 1987, sau khi tham gia Công ước 1972, Việt Nam đã đạt được bước tiến quan trọng về nhận thức, lý luận và thực tiễn trong bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới. Việc này được thể hiện qua hệ thống pháp luật về di sản văn hóa được xây dựng dần tiệm cận với tinh thần của Công ước.

Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2019.
Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2019.

Trong khuôn khổ cơ chế UNESCO nói chung và Công ước 1972 nói riêng, Việt Nam là thành viên có trách nhiệm, uy tín, luôn hoàn thành tốt, chất lượng các nghĩa vụ thành viên, được cộng đồng quốc tế công nhận, đánh giá cao. Trong giai đoạn 2013 ­ 2017, Việt Nam được tín nhiệm, bầu là thành viên Ủy ban Di sản Thế giới, cơ quan gồm 21 quốc gia đại diện các nước thành viên Công ước UNESCO 1972, thúc đẩy công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới trên phạm vi toàn cầu.

Ngày 5/9/2005, Việt Nam tiếp tục tham gia và đã trở thành một trong 30 quốc gia đầu tiên gia nhập Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Trong quá trình tham gia, Việt Nam đã từng giữ vai trò là thành viên Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 nhiệm kỳ 2006 - 2010, với nhiều thành công và ủng hộ cao từ các quốc gia thành viên.

Đặc biệt, tại kỳ họp Đại hội đồng lần thứ 9 các quốc gia thành viên Công ước 2003 vào tháng 7/2022, Việt Nam đã trúng cử Ủy ban Bảo vệ di sản di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO nhiệm kỳ 2022 - 2026 với số phiếu cao nhất. Điều này cho thấy uy tín, vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao, đặc biệt là trong giữ gìn, bảo tồn, phát huy các giá trị di sản trong nước và thế giới. 

Đây cũng là cơ hội thuận lợi để Việt Nam tiếp tục đóng góp một cách chủ động, tích cực hơn nữa trong các chương trình, định hướng lớn của UNESCO nói chung về văn hóa, quảng bá rộng rãi hơn nữa các giá trị đặc sắc văn hóa, con người Việt Nam trên trường quốc tế.

Những năm qua, Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia vào các tổ chức quốc tế để nâng vị thế và tầm ảnh hưởng; xây dựng và triển khai kế hoạch ứng cử vào 3 cơ quan quan trọng của UNESCO là Hội đồng Chấp hành UNESCO nhiệm kỳ 2021 - 2025, Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 - 2027, Ủy ban liên Chính phủ về Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể, nhiệm kỳ 2022 - 2026. Việt Nam cũng đảm nhiệm một số vị trí quan trọng tại các ủy ban chuyên môn, như Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội UNESCO thế giới, nhiệm kỳ 2011 - 2015; Phó Chủ tịch Ủy ban Hải Dương học khu vực Tây Thái Bình Dương (IOC/ WESTPAC), nhiệm kỳ 2012 – 2015; Phó Chủ tịch Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP), nhiệm kỳ 2014 - 2018 và mới được bầu vào Hội đồng chấp hành UNESCO, nhiệm kỳ 2021 - 2025...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Óng ánh sắc vàng trên những thửa ruộng bậc thang

Thu về, những thửa ruộng bậc thang ở vùng cao Lào Cai trải dài như dải lụa óng ánh giữa đại ngàn hùng vĩ, vừa tạo nên bức tranh thiên nhiên mê đắm lòng người, vừa là minh chứng cho sự cần cù, sáng tạo và tinh thần hòa hợp với thiên nhiên của đồng bào nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS là nhiệm vụ trọng tâm

Nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS là nhiệm vụ trọng tâm

Tiếp tục chuyến công tác thăm, nắm tình hình về thực hiện công tác dân tộc, tôn giáo sau khi thực hiện chính quyền mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chiều 11/9, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên cùng Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo làm việc tại xã Ea Wer, tỉnh Đắk Lắk.
Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình:

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình: "Lãnh đạo phải nghĩ sâu, làm lớn, vì dân…"

Thời sự - T.Nhân - H.Trường - 22:23, 11/09/2025
Sáng 11/9, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã chính thức khai mạc. Sự kiện có sự tham dự của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, các đại biểu Trung ương, cùng 450 đại biểu chính thức, đại diện cho hơn 91.700 đảng viên trong toàn Đảng bộ tỉnh.
Quảng Ninh: Cử tri miền núi kỳ vọng hạ tầng, dịch vụ công khởi sắc

Quảng Ninh: Cử tri miền núi kỳ vọng hạ tầng, dịch vụ công khởi sắc

Trang địa phương - Mỹ Dung - 17:19, 11/09/2025
Tiếng nói từ miền núi đã vang tới nghị trường Quảng Ninh chiều 11/9, khi Kỳ họp thứ 30, HĐND tỉnh khóa XIV khai mạc với 21 nội dung quan trọng. Hạ tầng giao thông, trường lớp, dịch vụ công… là những mong mỏi được cử tri vùng sâu, vùng xa gửi gắm, kỳ vọng sẽ sớm trở thành hành động cụ thể.
Công nhận Cổng Tò Vò ở đặc khu Lý Sơn là Di tích Quốc gia

Công nhận Cổng Tò Vò ở đặc khu Lý Sơn là Di tích Quốc gia

Tìm trong di sản - T.Nhân - H.Trường - 17:15, 11/09/2025
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng vừa ký Quyết định xếp hạng danh lam thắng cảnh Cổng Tò Vò ở đặc khu Lý Sơn (Quảng Ngãi) là Di tích Quốc gia.
Bà Bùi Thị Quỳnh Vân giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2025 - 2030

Bà Bùi Thị Quỳnh Vân giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2025 - 2030

Trang địa phương - T.Nhân - H.Trường - 17:14, 11/09/2025
Bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2020 - 2025, được Bộ Chính trị chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Cần tự trang bị kiến thức bảo vệ trước thông tin xấu, độc trên không gian mạng

Cần tự trang bị kiến thức bảo vệ trước thông tin xấu, độc trên không gian mạng

Pháp luật - Minh Thu - 16:43, 11/09/2025
Với sự bùng nổ của khoa học công nghệ trong thời đại số, gần đây, không gian mạng thường bị lợi dụng thành “mặt trận” chống phá. Tin giả, luận điệu xuyên tạc và cả sự tiếp tay vô tình từ những gương mặt có ảnh hưởng đang khiến trận địa này nóng bỏng hơn bao giờ hết. Điều này đòi hỏi mỗi cá nhân cần tự trang bị kiến thức bảo vệ mình và cộng đồng trước những thông tin xấu, độc, chưa được kiểm chứng.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Thượng úy Công an xã kịp thời hiến máu cứu bệnh nhân nhi

Thượng úy Công an xã kịp thời hiến máu cứu bệnh nhân nhi

Gương sáng - Quỳnh Trâm - 16:40, 11/09/2025
Thượng úy Lê Đức Long, Phó Trưởng Công an xã Trung Lý (Thanh Hóa) đã kịp thời hiến máu cứu sống cháu Lục Phúc Thịnh (sinh năm 2017, bản Táo, xã Trung Lý) đang cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa.
Diễn đàn Việt Nam - Australia: “Xây dựng nền công vụ ưu tú trong kỷ nguyên phát triển mới

Diễn đàn Việt Nam - Australia: “Xây dựng nền công vụ ưu tú trong kỷ nguyên phát triển mới"

Thời sự - Thúy Hồng - 16:33, 11/09/2025
Sáng 11/9, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Đại sứ quán Australia tại Việt Nam phối hợp tổ chức Diễn đàn Việt Nam - Australia (VAF) thường niên lần thứ ba, với chủ đề “Xây dựng nền công vụ ưu tú trong kỷ nguyên phát triển mới”. Toàn quyền Australia Sam Mostyn và Gs.Ts. Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, đồng chủ trì Diễn đàn.
Dự án 8 góp phần thúc đẩy bình đẳng giới ở vùng cao Lào Cai

Dự án 8 góp phần thúc đẩy bình đẳng giới ở vùng cao Lào Cai

Chính sách Dân tộc - Trọng Bảo - 16:31, 11/09/2025
Việc triển khai hiệu quả Dự án 8 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS (Chương trình MTQG 1719) đã và đang góp phần thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Đầu tư 500 triệu đồng để nâng cấp nhà văn hóa cộng đồng bản Chăm Pu

Đầu tư 500 triệu đồng để nâng cấp nhà văn hóa cộng đồng bản Chăm Pu

Tin tức - Khánh Ngân - 16:30, 11/09/2025
Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng vừa ban hành quyết định, hỗ trợ 500 triệu đồng để nâng cấp điểm trường không sử dụng, thành nhà văn hóa cộng đồng bản Chăm Pu, xã Thượng Trạch (Quảng Trị).
Đồng bào Công giáo Đồng Nai tiếp tục thi đua “7 tốt đời, 3 đẹp đạo”

Đồng bào Công giáo Đồng Nai tiếp tục thi đua “7 tốt đời, 3 đẹp đạo”

Dân tộc - Tôn giáo - Sỹ Hào - 16:29, 11/09/2025
Trong 5 năm (2020 - 2025), từ cuộc thi đua “7 tốt đời, 3 đẹp đạo”, với lòng yêu nước và tinh thần dấn thân phục vụ, đồng bào Công giáo tỉnh Đồng Nai đã đóng góp cho các hoạt động xã hội hơn 1.000 tỷ đồng.