Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Để văn hóa thực sự trở thành động lực cho phát triển kinh tế - xã hội

Minh Thu (thực hiện) - 16:01, 31/01/2022

Với vai trò là cơ quan tham mưu giúp Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ xây dựng, ban hành và thực hiện chính sách dân tộc, những năm qua, Uỷ ban Dân tộc (UBDT) đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tham mưu xây dựng chính sách, đạt nhiều kết quả cụ thể. Trong đó, việc triển khai hệ thống chính sách bảo tồn giá trị văn hoá truyền thống các DTTS được đặc biệt chú trọng, góp phần xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Bên thềm Xuân mới Nhâm Dần 2022, Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Hoàng Thị Hạnh về vấn đề này.


Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh thăm hỏi, tặng quà đồng bào DTTS bản Tà Cọ, xã Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La.
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh thăm hỏi, tặng quà đồng bào DTTS bản Tà Cọ, xã Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La.

Thưa Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hoá truyền thống của các DTTS. Dưới góc độ cơ quan tham mưu, giúp Chính phủ xây dựng, triển khai công tác dân tộc, chính sách dân tộc, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của hệ thống các văn bản, chính sách trong lĩnh vực này đối với việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống các DTTS?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh: Để bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống các DTTS, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách. Cụ thể, ngày 09/6/2014, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW về Xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước; Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới; Kết luận số 76/KL/TW ngày 4/6/2020 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội về phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Nghị định số 05/2011/NĐ-CP ngày 14/01/2011 của Chính phủ về công tác dân tộc; Nghị quyết số 12/NQ-CP ngày 15/02/2020 của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội về phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Quyết định số 1230/QĐ-TTg ngày 15/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021-2025…

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh trò chuyện với cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cửa khẩu Tén Tằn và Nhân dân huyện Mường Lát (Thanh Hóa).
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh trò chuyện với cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cửa khẩu Tén Tằn và Nhân dân huyện Mường Lát (Thanh Hóa).

Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng. Trong đó, Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh: Đảng ta luôn luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Đảng ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta. Nói sâu sắc, ngắn gọn như Bác Hồ là: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi!”.

Đặc biệt là trong 35 năm đổi mới gần đây, nhiều giá trị văn hóa truyền thống và di sản văn hóa của dân tộc được kế thừa, bảo tồn và phát triển. Văn hóa trong chính trị và trong kinh tế bước đầu được coi trọng và phát huy hiệu quả, tích cực. Công nghiệp văn hóa và thị trường văn hóa có bước khởi sắc. Hoạt động giao lưu, hợp tác và hội nhập quốc tế có bước phát triển mới. Nhiều tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã được biểu dương, lan tỏa vào đời sống xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với sự nghiệp xây dựng nền văn hóa nói riêng, xây dựng và phát triển đất nước nói chung.

Có thể khẳng định, các văn bản, chính sách của Trung ương đối với việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống các DTTS có chủ trương rõ ràng; có căn cứ pháp lý, hướng dẫn, cơ chế phối hợp cụ thể. Sự liên kết cùng các giải pháp toàn diện đã cho kết quả tích cực. Công tác phối hợp, triển khai các văn bản đi vào thực tiễn; đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt, hệ thống văn bản mang tính kết nối liên tục có giá trị rất quan trọng trong việc thống nhất hành động của các thế hệ, khắc phục tính nhiệm kỳ.....

Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các DTTS thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định.
Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các DTTS thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định.

Theo đó, vai trò của UBDT trong việc tham mưu xây dựng, quản lý, triển khai chính sách về bảo tồn văn hoá truyền thống các DTTS đã được thể hiện như thế nào, thưa Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh: UBDT là cơ quan ngang bộ của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác dân tộc trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý theo quy định của pháp luật. Hiện, UBDT đang chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tham mưu xây dựng chính sách, đạt nhiều kết quả cụ thể. Mỗi giai đoạn khác nhau có chính sách phù hợp khác nhau. Các chính sách đều đáp ứng được nhiệm vụ chính trị các thời kỳ. Với hệ thống các cơ quan làm công tác dân tộc đến tận các cơ sở, với đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc chuyên trách am hiểu vùng, có nhiều cán bộ là người DTTS nên am hiểu phong tục, tập quán, văn hoá của đồng bào các DTTS; cụ thể hoá các chính sách, để các chính sách sát thực tế, đi vào đời sống Nhân dân.

Trong chỉ đạo triển khai chính sách, UBDT là cơ quan điều phối, giúp Thủ tướng Chính phủ quản lý Nhà nước về các dự án, đề án triển khai ở cơ sở thông qua cơ quan làm công tác dân tộc cấp dưới và UBND tỉnh. Kiểm tra, giám sát, điều chỉnh chính sách, bổ sung chính sách, thu thập tổng hợp, sơ kết, tổng kết; hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện chính sách...

Với hệ thống các chính sách bảo tồn văn hoá khá dày dặn như hiện nay, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm đánh giá như thế nào về tác động của các chính sách qua quá trình triển khai thực tiễn trong những năm qua?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh: Về tác động chính sách thời gian qua, đã có nhiều kết quả cụ thể, tạo sức lan toả sâu rộng. Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các DTTS nước ta đã đạt được những kết quả nhất định. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống các DTTS được bảo tồn và phát huy. Đời sống văn hoá của đồng bào DTTS từng bước được nâng lên. Nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được bảo tồn, tôn tạo; nhiều phong tục, tập quán của đồng bào DTTS được nghiên cứu, sưu tầm và phục dựng. Các thiết chế văn hóa ngày càng được xây dựng và phát triển theo xu hướng xã hội hoá. Công tác quản lý Nhà nước về văn hóa các DTTS được tăng cường; thể chế văn hóa từng bước được hoàn thiện. Đội ngũ làm công tác văn hóa, văn nghệ DTTS dần được kiện toàn. Hợp tác quốc tế về văn hóa đạt được những thành công đáng kể.

Ngành Văn hoá ở các cấp đã thực hiện nhiều chương trình công tác, bám sát yêu cầu, nhiệm vụ, xây dựng phát triển đời sống văn hoá, từng bước cải thiện, nâng cao mức hưởng thụ về văn hoá, nghệ thuật; tăng cường đầu tư để bảo tồn, phát huy, phát triển những giá trị văn hoá truyền thống của đồng bào các DTTS. Nhờ đó, vùng DTTS và miền núi đã có nhiều chuyển biến, đổi mới rõ nét về mọi mặt. Sự nhất quán trong nhận thức và triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu, phát triển đời sống văn hóa trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Bên cạnh đó, sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, Chương trình mục tiêu phát triển văn hóa tập trung thực hiện các dự án trọng điểm. Các đề án, dự án đầu tư có trọng tâm, đúng địa chỉ, có hiệu quả. Việc kết hợp, lồng ghép các dự án văn hóa với các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển văn hóa, thể thao, du lịch các DTTS đã góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của các dân tộc; tạo động lực phát triển văn hóa gắn với du lịch, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa lành mạnh, tiến bộ, đẩy lùi tập tục lạc hậu và tệ nạn xã hội vùng DTTS.

Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các DTTS thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định.
Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các DTTS thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định.

Dưới góc độ quản lý, theo Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm, hiện nay, trong lĩnh vực bảo tồn văn hoá truyền thống DTTS, vấn đề tồn tại lớn nhất là gì? Làm thế nào để giải quyết vấn đề đó một cách căn cơ, bền vững để công tác bảo tồn các giá trị văn hoá truyền thống đạt được kết quả tốt nhất?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh: Thời gian qua, văn hóa đã có bước phát triển mới nhưng chưa thực sự trở thành mục tiêu, động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Kinh tế đi lên nhưng có một số mặt của văn hóa đang đi xuống. Tình trạng trên có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng thuộc về chủ quan. Đó là do sự buông lỏng quản lý của không ít cơ quan chịu trách nhiệm quản lý và bảo vệ văn hóa.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng cần tiếp tục có nhiều giải pháp quyết liệt và hiệu quả hơn nữa trong phát triển văn hóa. Trong đó, đặc biệt chú trọng các giải pháp nhằm xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện và môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, khắc phục sự xuống cấp về đạo đức xã hội . Tăng cường đoàn kết trong đồng bào, giữa đồng bào thiểu số với đa số. Tập trung khắc phục, xây dựng các chuẩn mực đạo đức, hành vi ứng xử bắt đầu từ văn hóa trong lãnh đạo, quản lý, văn hóa trong kinh doanh, chuẩn mực về văn hóa ứng xử trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó văn hóa nêu gương là vấn đề cốt lõi.

Đồng thời, cần chú trọng xây dựng chuẩn mực đạo đức, lối sống văn hóa trong thực thi công vụ, quản lý của công chức, viên chức Nhà nước. Hoàn thiện các thể chế nhằm khai thác tối đa và hiệu quả kinh tế đối với các giá trị văn hóa; đồng thời, đầu tư thỏa đáng, nhằm bảo vệ tôn tạo các giá trị văn hóa, di sản văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc. Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 là một cơ hội cho bảo tồn bản sắc văn hoá các DTTS. Trong quá trình xây dựng, thẩm định và phê duyệt các chương trình dự án đầu tư cụ thể, cần phải bảo đảm lồng ghép và cân nhắc về phát triển bền vững, nhất là văn hóa và môi trường. Muốn giải quyết căn cơ vấn đề này, các tỉnh phải tập trung điều tra thống kê các di sản, có chiến lược bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá; chú trọng công tác đào tạo cán bộ văn hoá là người DTTS. Xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện, gắn với triển khai thực hiện Chương trình MTQG…

Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm!

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Trang bị kiến thức và nâng cao năng lực lồng ghép giới từ Dự án 8

Trang bị kiến thức và nâng cao năng lực lồng ghép giới từ Dự án 8

Triển khai thực hiện Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp đã chú trọng trang bị kiến thức về bình đẳng giới, nâng cao năng lực lồng ghép giới cho cán bộ thôn, xóm…
Tin nổi bật trang chủ
Cần bố trí cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo riêng biệt, không lồng ghép

Cần bố trí cán bộ công tác dân tộc, tôn giáo riêng biệt, không lồng ghép

Dân tộc - Tôn giáo - Tào Đạt - 32 phút trước
Đây là đề nghị của Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr khi đến kiểm tra công tác vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại xã An Cư và Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Thầy cô nghẹn ngào nhớ lại khoảnh khắc cơn lũ ập xuống trong đêm

Thầy cô nghẹn ngào nhớ lại khoảnh khắc cơn lũ ập xuống trong đêm

Xã hội - Vũ Mừng - 3 giờ trước
Cơn lũ ống bất ngờ đổ về trường trong đêm, trong tình huống khẩn cấp, các thầy cô giáo cùng lực lượng Công an xã, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng, dân quân đã kịp thời sơ tán toàn bộ 301 học sinh ra khỏi khu vực nguy hiểm. Thế nhưng khoảnh khắc đầy ám ảnh đó vẫn khiến các thầy cô, các em học sinh cùng mọi người bàng hoàng.
Bộ Chính trị cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương

Bộ Chính trị cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Sáng 9/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ Chính trị đã làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương để cho ý kiến vào dự thảo các văn kiện, phương án nhân sự và công tác chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Quốc hội Việt Nam - 80 năm khẳng định vai trò xuyên suốt trong sự phát triển của đất nước

Quốc hội Việt Nam - 80 năm khẳng định vai trò xuyên suốt trong sự phát triển của đất nước

Thời sự - Hoàng Quý - 4 giờ trước
Chiều 9/9, tại Nhà Quốc hội, Đảng ủy Quốc hội phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề “Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển”. Đây là sự kiện quan trọng hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026).
Lễ hội đền Bảo Hà tôn vinh tri ân công lao các bậc tiền nhân

Lễ hội đền Bảo Hà tôn vinh tri ân công lao các bậc tiền nhân

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Nhật - 4 giờ trước
Sáng 8/9, xã Bảo Hà (tỉnh Lào Cai) tưng bừng tổ chức Lễ hội đền Bảo Hà năm 2025 để tri ân và tưởng nhớ tới Thần vệ quốc Hoàng Bảy, vị tướng đã có công dẹp giặc phương Bắc giữ yên non sông bờ cõi, mang lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho Nhân dân.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Quảng Ninh phát động thi đua, hướng tới thành phố trực thuộc Trung ương

Quảng Ninh phát động thi đua, hướng tới thành phố trực thuộc Trung ương

Trang địa phương - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Ngày 9/9, Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ VI của tỉnh Quảng Ninh (2025 - 2030) khơi dậy tinh thần thi đua mới, hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030. Đại hội diễn ra với sự tham dự của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân.
Lá thư tay xúc động của người phụ nữ dân tộc Dao viết trong căn nhà mới

Lá thư tay xúc động của người phụ nữ dân tộc Dao viết trong căn nhà mới

Xã hội - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Dù không biết chữ nhưng để bày tỏ tình cảm, lòng biết ơn đối với chính quyền, các nhà hảo tâm và bộ đội biên phòng đã giúp gia đình có ngôi nhà mới khang trang thay thế ngôi nhà tạm dột nát, bà Phùng Tả Mẩy ở Lai Châu đã nhờ con dâu viết một lá thư tay để gửi cho các đơn vị, tổ chức.
Trao 200 suất học bổng cho học sinh khu vực biên giới biển TP. Cần Thơ

Trao 200 suất học bổng cho học sinh khu vực biên giới biển TP. Cần Thơ

Tin tức - Văn Long - Minh Triết - 5 giờ trước
Trong 2 ngày 8 - 9/9, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng TP. Cần Thơ phối hợp với Hội Khuyến học TP. Cần Thơ tổ chức Lễ trao học bổng thực hiện chương trình “Nâng bước em tới trường” năm 2025 cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới biển của thành phố.
Xây trường nội trú liên cấp: Thắp sáng tương lai cho học sinh vùng biên

Xây trường nội trú liên cấp: Thắp sáng tương lai cho học sinh vùng biên

Giáo dục - Minh Anh - 5 giờ trước
Ngày 18/7/2025, Bộ Chính trị ban hành Thông báo kết luận số 81-TB/TW về chủ trương xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền. Hiện nay, các địa phương đã và đang tiến hành các bước để cụ thể hóa chủ trương này. Khi các trường học được xây dựng không chỉ giải quyết bài toán về thiếu cơ sở vật chất mà còn mở rộng cơ hội học tập cho nhiều học sinh nội trú.
Gia Lai tăng cường công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp

Gia Lai tăng cường công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp

Trang địa phương - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
UBND tỉnh Gia Lai đã có văn bản yêu cầu, các địa phương tăng cường công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đợt cao điểm, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra Ủy ban châu Âu (lần thứ 5).