Huyện chưa dám nhận bàn giao
Nhằm giúp bà con vạn chài lênh đênh trên sông Lam có cuộc sống ổn định, tỉnh Nghệ An đã phê duyệt Dự án khu tái định cư Khe Mừ, thuộc xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, do Chi cục phát triển nông thôn Nghệ An làm chủ đầu tư. Dự án được phê duyệt từ năm 2009, với tổng mức đầu tư lên đến gần 80 tỷ đồng.
Hơn 100 hộ dân thuộc diện được tái định cư, khấp khởi chờ ngày lên bờ. Nhưng rồi dự án phải dừng lại vì… thiếu vốn. Năm 2020, dự án tiếp tục được bố trí vốn, bà con lại thêm một lần mừng thầm, chờ ngày được tuyên bố là “có đất cắm dùi”.
Năm 2022, dự án hoàn thành hạ tầng, chỉ chờ chủ nhân đến ở. Thế nhưng, theo chủ đầu tư dự án, cho đến nay vẫn chưa có ai đến ở, quang cảnh hoang vắng dẫn đến tình trạng hai nhà văn hóa thành nơi chăn thả trâu, bò; một số hộ dân lấn chiếm đất để trồng keo…
Một người dân địa phương cho biết, dự án đã thu hồi đất của dân, nhưng xây dở dang rồi bỏ hoang. Một số bà con thấy tiếc đất quá nên sử dụng để trồng cây keo. Người này cho biết: “Hai nhà văn hóa của hai khu dân cư đã xây xong từ nhiều năm trước, người ta bỏ hoang khiến trâu bò vào phóng uế. Mới đây, chủ đầu tư tiếp tục xây hoàn thiện rồi đóng cửa. Nhà không sử dụng nên đã có dấu hiệu xuống cấp, nhìn rất xót”.
Và, báo cáo của UBND xã Thanh Thủy (huyện Thanh Chương) cũng khẳng định: Qua rà soát, có 8 hộ dân đã tái lấn chiếm đất của dự án khu tái định cư này để trồng keo. Chính quyền xã đã yêu cầu các hộ dừng việc lấn chiếm để trả lại đất cho dự án.
Tìm đến ông Nguyễn Đình Thanh - Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương, chúng tôi được trả lời: Chủ đầu tư thông báo dự án đã cơ bản hoàn thành các hạng mục hạ tầng. Tuy nhiên, đất sản xuất vẫn chưa được chia cho người dân, nên huyện chưa dám nhận bàn giao vì sợ “mang con bỏ chợ”. Đồng thời, ông Thanh cũng chia sẻ, việc chia đất sản xuất cho dân mất khá nhiều thời gian và kinh phí để đo đạc, nhưng huyện chưa biết lấy nguồn ở đâu. Cuối cùng, Phó Chủ tịch huyện Nguyễn Đình Thanh, nói: “Chúng tôi sẽ phối hợp với chủ đầu tư để tìm cách tháo gỡ”.
Trong lúc đó, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An - ông Lê Văn Lương, cho hay, dự án đã thi công xong các hạng mục hạ tầng theo thiết kế phê duyệt và được các sở, ngành chấp thuận nghiệm thu để bàn giao. Hiện chúng tôi đang phối hợp với UBND huyện Thanh Chương tiến hành hoàn thiện các thủ tục để bàn giao, đưa vào sử dụng.
“Còn lâu nữa không”
Gặp các hộ vạn chài ở hai xã Võ Liệt và Thanh Chi, huyện Thanh Chương, ai cũng lắc đầu: Chờ tái định cư mệt mỏi lắm rồi. Một số gia đình đã không thể kiên nhẫn thêm được nữa, họ phải “liều mình” dựng nhà cạnh bờ sông để ở tạm.
Ông Nguyễn Viết Minh đã ở vào tuổi xưa nay hiếm, tâm sự: “Vợ chồng tôi giờ tuổi đã cao, không chài lưới trên sông được nên cuộc sống càng khó khăn. Chúng tôi chờ được đến khu tái định cư đã quá lâu, quá mệt mỏi rồi, nghe nói dự án đã xong mà không hiểu sao đến nay vẫn chưa được đến. Còn lâu nữa không, các chú”.
Bà Nguyễn Thị Hà, có 3 con trai, 2 người đã lập gia đình. Nhiều năm qua, mấy mẹ con, bà cháu phải sống ở căn nhà dựng tạm dọc bờ sông. Bà Hà đã đăng ký để vào khu tái định cư và đã được chính quyền phê duyệt, nhưng đến nay vẫn chưa biết khi nào được nhận đất để làm nhà. Một người dân khác cũng cho biết, hơn 10 năm qua, chính quyền địa phương đã tổ chức cho người dân đến khu tái định cư Khe Mừ tham quan. Người dân thấy đất khá rộng, đường nhựa vào tận nơi, hạ tầng khá tốt nên cũng rất vui, nhưng chờ mãi, chờ mãi, bây giờ thì hết vui rồi, chỉ còn lại mệt mỏi thôi.
Cũng thuộc dự án này, khu tái định cư Triều Dương (hoàn thành từ năm 2015) chưa được như bà con mong đợi. 43 hộ dân nhận đất từ năm 2019, thì nay chỉ còn 20 hộ trụ lại, còn nữa bà con phải đi làm ăn xa vì đất sản xuất quá ít, việc làm không có… Những công trình như nhà văn hóa, điểm trưởng lẻ vì thế mà bỏ hoang, rất lãng phí.