Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Dân ca Mnông vẫn luôn được lưu truyền trong đời sống đương đại

Lê Hường - 09:23, 27/06/2023

Người Mnông ở tỉnh Đắk Nông có cả một kho tàng dân ca vô cùng phong phú được giữ gìn, lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác. Trong đó, nhiều di sản đã được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia về loại hình Nghệ thuật trình diễn dân gian. Những năm qua, tỉnh Đắk Nông đang triển khai nhiều giải pháp để bảo tồn, phát huy di sản văn hóa này.

Hát khấn trong các nghi lễ truyền thống cũng là một trong những thể loại của dân ca MNông
Hát khấn trong các nghi lễ truyền thống cũng là một trong những thể loại của dân ca Mnông

Loại hình văn hóa đặc trưng của người Mnông

Dân tộc Mnông có khoảng 103.000 người, là một trong những dân tộc cư trú lâu đời ở vùng đất Tây Nguyên, tập trung chủ yếu ở Đắk Lắk, Đắk Nông. Trải qua quá trình lịch sử lâu dời, người Mnông có nền văn hóa nghệ thuật đậm đà bản sắc phong phú về loại hình, hàm chứa giá trị lịch sử, văn hóa xã hội, trong đó nổi bật là dân ca.

Dân ca Mnông hay còn gọi là Nau M’pring ở Đắk Nông, là hình thức diễn xướng dân gian, không có nhạc đệm với 2 hình thức độc diễn và hát đối đáp. Dân ca của người Mnông phong phú về thể loại như hát ru con, hát khấn thần trong các nghi lễ, hát đố, hát đồng dao, hát giao duyên… 

Nội dung của các bài dân ca phản ánh thiên nhiên, cuộc sống thường ngày, tình yêu con người, ca ngợi quê hương đất nước, những người bảo vệ bon làng, cầu khấn các vị thần linh cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu…. Mặc dù, không có nhạc đệm, nhưng dân ca Mnông đa dạng về thang âm và giữ được những nét đặc trưng riêng.

Nghệ nhân Y Glơi Bkrông hát dân ca phục để ngành văn hóa ghi âm làm tư liệu
Nghệ nhân Y Glơi Bkrông hát dân ca để ngành văn hóa ghi âm làm tư liệu

Nghệ nhân Nhân dân Y Glơi Bkrông, Bon U3, thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút, là một trong những người am hiểu dân ca, thuộc nhiều bài dân ca Mnông của tỉnh Đắk Nông. Không chỉ thuộc nhiều bài dân ca, thường xuyên hát cho mọi người nghe, Nghệ nhân Y Glơi Bkrông còn góp công trong truyền dạy cho thế hệ trẻ.

Nghệ nhân Y Glơi Bkrông kể: Từ nhỏ, mình đã được nghe bà ngoại hát dân ca và vô cùng yêu mến những làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc. Lớn lên, mình được biểu diễn hát dân ca cho bà con trong bon nghe, hát giao duyên, đối đáp với các thanh niên trong bon. Các bài dân ca từ từ ngấm vào người, đến bây giờ mình vẫn còn thuộc rất nhiều bài và tham gia biểu diễn ở các chương trình của địa phương tổ chức.

Theo số liệu thống kê, tỉnh Đắk Nông hiện có khoảng 170 người biết hát dân ca Mnông, trong đó, có khoảng 20 nghệ nhân thường xuyên thực hành và truyền dạy dân ca Mnông.

Nhờ làm tốt công tác truyền dạy, nhiều nghệ nhân trẻ tuổi yêu thích dân ca Mnông
Nhờ làm tốt công tác truyền dạy, nhiều nghệ nhân trẻ tuổi yêu thích dân ca Mnông

Nỗ lực bảo tồn bằng nhiều cách

Để dân ca Mnông không bị mai một, ngành văn hóa tỉnh Đắk Nông đã triển khai nhiều giải pháp để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể độc đáo này. Ngoài mở các lớp truyền dạy dân ca, thành lập các đội văn nghệ dân gian..., ngành văn hóa và các huyện, thành phố còn tổ chức sưu tầm, thu âm, quay phim, chụp hình, phỏng vấn già làng, nghệ nhân am hiểu về dân ca và các bài dân ca của người Mnông để lưu giữ. Đến nay, ngành văn hóa đã thu âm hơn 80 bài dân ca Mnông.

Thời gian qua, thị trấn Ea Tling đã tổ chức tuyên truyền, vận động bà con dân tộc ở 3 bon trên địa bàn thực hiện việc lưu giữ nét văn hóa dân ca của tộc mình. Mới đây, thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút vừa tổ chức cho các nghệ nhân đến từ 3 bon trên địa bàn thị trấn hát dân ca để ghi hình, ghi âm phục vụ công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể quốc gia dân ca Mnông. Những bài dân ca Mnông nổi tiếng như Tết têu vêu, ru em, Nau Dring… được các nghệ nhân thể hiện theo từng giai điệu một cách mượt mà.

Nghệ nhân Y’ Si MôZa ở Bon U3 - một trong những nghệ nhân trẻ tuổi nhất ở Bon U3, thị trấn Ea Tling cho biết: Được nghe thế hệ ông bà, cha mẹ hát và được học hỏi thêm từ các nghệ nhân, đến nay tôi thuộc rất nhiều bài dân ca. Trong đó, có nhiều bài đã ra đời từ buổi sơ khai của lịch sử hình thành và phát triển tộc người.

Đối với đồng bào Mnông, dân ca là chỗ dựa tinh thần mỗi khi gặp khó khăn hay vui buồn. Nó như một lời ước vọng, khao khát về một ngày mai tươi sáng hơn nên tôi muốn được gìn giữ, phát huy.

Các nghệ nhân thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút trình diễn dân ca để ghi hình, ghi âm
Các nghệ nhân thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút trình diễn dân ca để ghi hình, ghi âm

Bà H’Oanh B’Krông - Phó Chủ tịch UBND thị trấn Ea Tling chia sẻ: Xác định bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào các DTTS, trong đó là di sản văn hóa phi vật thể dân ca Mnông, là nhiệm vụ hàng đầu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Vì vậy, địa phương luôn quan tâm tổ chức các hoạt động nhằm lưu giữ, bảo tồn sẽ góp phần nhằm nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm của cộng đồng.

Theo bà H’Oanh B’Krông, trên địa bàn thị trấn hiện chỉ còn khoảng 10 nghệ nhân biết hát dân ca Mnông, chủ yếu là những nghệ dân đã cao tuổi. Hàng năm, thị trấn tổ chức các hoạt động biểu diễn văn hóa, văn nghệ tạo sân chơi giao lưu cho các các nghệ nhân và tạo điều kiện đưa các đoàn nghệ nhân tham gia các cuộc thi, hội diễn do các cấp ngành tổ chức.

Dân ca Mnông là tài sản tinh thần vô giá của người Mnông, có sức sống mạnh mẽ trong đời sống đương đại. Dân ca được biểu diễn phổ biến trong các cuộc vui, lễ hội, liên hoan, giao lưu giữa các nhóm cộng đồng và trên sân khấu. Điều đó, đã góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn và phát huy di sản dân ca Mnông.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia

Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia

Tin tức - Tào Đạt - 19:38, 15/08/2025
Đại hội Đại biểu lần thứ I Đảng bộ UBND TP. Cần Thơ đề ra mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân từ 10%/năm trở lên; tổng thu ngân sách hàng năm tăng khoảng 15%. Thành phố phấn đấu trở thành cực tăng trưởng của quốc gia.
9 người bị lĩnh án sau vụ hỗn chiến bởi thua độ trên sới gà

9 người bị lĩnh án sau vụ hỗn chiến bởi thua độ trên sới gà

Pháp luật - Tào Đạt - 17:18, 15/08/2025
Mâu thuẫn sau khi thua độ trên sới gà, Tâm cùng Dương và Phú đánh Quí. Sau đó, đối tượng Quí đã gọi điện rủ Chiến và nhiều người khác kéo đến “trả thù”. Các đối tượng đã dùng hung khí chém anh Dương nhiều nhát, gây thương tích với tổng tỷ lệ 26%. Qua công tác điều tra và xét xử, 9 đối tượng liên quan đã bị lĩnh án về tội “Giết người” và “Cố ý gây thương tích”.
Công An Hà Nội và Nam Định đứng trước thách thức lớn, cùng cơ hội không nhỏ tại Cúp C2 châu Á 2025/26

Công An Hà Nội và Nam Định đứng trước thách thức lớn, cùng cơ hội không nhỏ tại Cúp C2 châu Á 2025/26

Thể thao - Hoàng Minh - 17:16, 15/08/2025
Chiều 15/8, tại Kuala Lumpur (Malaysia), Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đã tiến hành bốc thăm chia bảng AFC Champions League Two 2025/26 (Cúp C2 châu Á). Hai câu lạc bộ đại diện bóng đá Việt Nam góp mặt là Công An Hà Nội và Nam Định, lần lượt rơi vào Bảng E và Bảng F của khu vực Đông Á.
EVNNPC lập kỷ lục công suất, đảm bảo cấp điện an toàn giữa nắng nóng và mưa lũ

EVNNPC lập kỷ lục công suất, đảm bảo cấp điện an toàn giữa nắng nóng và mưa lũ

Xã hội - H. P - 17:08, 15/08/2025
Tháng 7/2025, Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) hoàn thành tốt nhiệm vụ cung cấp điện an toàn, ổn định, liên tục cho 17 tỉnh, thành phố, kịp thời ứng phó với nắng nóng gay gắt, mưa lũ và các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Vạn Đức (Gia Lai): Phát triển bền vững, đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác

Vạn Đức (Gia Lai): Phát triển bền vững, đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác

Kinh tế - T.Nhân - 16:57, 15/08/2025
Được sáp nhập từ 3 xã của huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định cũ, là Ân Thạnh, Ân Tín và Ân Sơn, xã Vạn Đức, tỉnh Gia Lai có nhiều tiềm năng để phát triển kinh - xã hội. Ngày 15/8, xã Vạn Đức tổ chức Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với phương châm hành động “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, toàn Đảng bộ và Nhân dân xã quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, phát triển bền vững và đưa hai thôn đồng bào DTTS “gần” với các thôn khác.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
TP. Hồ Chí Minh thúc đẩy kết nối giao thương tại Pusan - Hàn Quốc

TP. Hồ Chí Minh thúc đẩy kết nối giao thương tại Pusan - Hàn Quốc

Kinh tế - Duy Chí - 16:35, 15/08/2025
TP. Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị của khu vực với hệ sinh thái công nghiệp hoàn thiện, phát triển theo mô hình các khu công nghiệp sinh thái, cộng sinh công nghiệp, tạo ra giá trị gia tăng cao cho các nhà đầu tư khi đến với TP. Hồ Chí Minh, là những chủ đề xúc tiến đầu tư mà Đoàn công tác của TP. Hồ Chí Minh đã giới thiệu tại Thành phố Busan (Hàn Quốc).
Hàu nhập lậu: “Cú đánh” kép với ngư dân Quảng Ninh

Hàu nhập lậu: “Cú đánh” kép với ngư dân Quảng Ninh

Kinh tế - Mỹ Dung - 16:22, 15/08/2025
“5.000 đồng một ký hàu, rẻ đến mức chúng tôi chỉ biết lắc đầu”, anh Vũ Văn Tuân, ngư dân ở Vân Đồn, thốt lên với nỗi lo lắng hiện hữu. Sau bão, dịch bệnh, giờ đây hàng nghìn hộ nuôi hàu ven biển Quảng Ninh lại phải đối mặt với “cơn bão” mới: giá hàu rớt xuống mức thấp chưa từng có, trong khi nguồn hàu nhập lậu từ Trung Quốc ồ ạt tràn vào.
Đồng Nai cần chính sách đặc thù để tăng trưởng 2 con số

Đồng Nai cần chính sách đặc thù để tăng trưởng 2 con số

Tin tức - Duy Chí - 16:17, 15/08/2025
6 tháng đầu năm, GRDP tỉnh Đồng Nai đạt trên 8%, thu hút đầu tư, giải ngân vốn đầu tư công, các ngành, các lĩnh vực đều tiến triển tốt. Để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, tỉnh Đồng Nai kiến nghị Chính phủ có chính sách đặc thù, hỗ trợ 27 ngàn tỷ đồng kết nối và phát triển giao thông.
Xã biên giới “đổi” hoa mừng Đại hội thành quà cho học sinh nghèo

Xã biên giới “đổi” hoa mừng Đại hội thành quà cho học sinh nghèo

Trang địa phương - Lê Hường - 16:16, 15/08/2025
Xã biên giới không nhận hoa chúc mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, thay vào đó vận động các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn trước thềm năm học mới.
Tập trung nguồn lực đưa xã Ia Phí phát triển toàn diện, bền vững

Tập trung nguồn lực đưa xã Ia Phí phát triển toàn diện, bền vững

Tin tức - Ngọc Thu - 16:12, 15/08/2025
Đó là một trong những mục tiêu quan trọng được đề ra tại Đại hội Đảng bộ xã Ia Phí (tỉnh Gia Lai) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, diễn ra sáng 15/8.