Các đại biểu tham dự Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc 2019. (Ảnh IT)Lễ Phật đản Vesak được tổ chức vào ngày rằm tháng Tư âm lịch hằng năm. Năm 1999, Liên Hiệp Quốc đã chính thức công nhận Vesak là ngày lễ hội tôn giáo thế giới, khẳng định tầm quan trọng của Phật giáo đối với nhân loại.
Ngày lễ này gắn liền với ba sự kiện quan trọng trong cuộc đời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni:
Đản sinh: Vào ngày rằm tháng Tư năm 624 TCN (theo nhiều tài liệu lịch sử), Thái tử Tất Đạt Đa (Siddhartha Gautama) ra đời tại vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini, nay thuộc Nepal). Sự kiện này đánh dấu sự xuất hiện của một bậc giác ngộ, mang sứ mệnh giải thoát chúng sinh khỏi khổ đau.
Thành đạo: Sau nhiều năm tu hành và khổ luyện, vào năm 35 tuổi, Ngài đã đạt giác ngộ dưới cội bồ đề tại Bồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya, Ấn Độ), trở thành Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Ngài tìm ra con đường giải thoát, truyền dạy giáo lý Tứ diệu đế và Bát chánh đạo để hướng dẫn nhân loại thoát khỏi đau khổ.
Niết bàn: Ở tuổi 80, Đức Phật nhập niết bàn tại Câu Thi Na (Kushinagar, Ấn Độ), khép lại một cuộc đời đầy từ bi, trí tuệ và cống hiến cho nhân loại. Sự ra đi của Ngài không phải là sự kết thúc mà là sự khẳng định con đường tu tập để đạt đến giải thoát.
Các chư Tôn đức Giáo phẩm cử hành nghi lễ khai mạc Đại lễ Phật đản Vesak 2019. (Ảnh IT)Mỗi năm, Lễ Vesak được tổ chức với nhiều nghi lễ trang trọng như tắm Phật, diễu hành xe hoa, phóng sinh, tụng kinh, ngồi thiền và thuyết giảng về giáo lý Phật pháp. Nhưng hơn cả những nghi lễ, Vesak còn mang đến nhiều thông điệp ý nghĩa:
Thực hành từ bi, yêu thương: Vesak nhắc nhở con người về lòng từ bi, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Trong thế giới hiện đại đầy biến động, giáo lý nhà Phật giúp con người tìm lại sự bình an trong tâm hồn.
Thúc đẩy hòa bình và hiểu biết: Phật giáo không chỉ là một tôn giáo mà còn là một triết lý sống đề cao hòa bình. Vesak là dịp để mọi người suy ngẫm về cách sống vị tha, tránh bạo lực, hướng tới một thế giới hòa hợp.
Hướng tới giác ngộ và giải thoát: Đức Phật dạy rằng, mọi khổ đau đều có nguyên nhân, và giải thoát không phải là một điều xa vời mà nằm ngay trong cuộc sống hiện tại, nếu con người biết tu tập và chuyển hóa bản thân.
Lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế và 1.650 đại biểu tham dự Đại lễ Phật đản Vesak 2019. (Ảnh IT)Ngày nay, Vesak không chỉ là ngày lễ của Phật giáo mà còn là một sự kiện văn hóa - tâm linh có ý nghĩa toàn cầu. Tại Việt Nam, Đại lễ Vesak thường được tổ chức long trọng tại các chùa lớn như chùa Bái Đính (Ninh Bình), chùa Tam Chúc (Hà Nam), chùa Vĩnh Nghiêm (TP. Hồ Chí Minh), thu hút đông đảo tăng ni, phật tử và du khách.
Không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo, Vesak còn là dịp để mỗi người tự nhìn lại bản thân, sống thiện lành hơn, giảm bớt tham sân si và biết trân trọng những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.
Đặc biệt, Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 06 đến 08/5/2025, ở Học viện Phật giáo Việt Nam tại xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh, với chủ đề "Hòa hợp và bao hàm vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững".
Ngoài ra, Đại lễ còn có năm chủ đề phụ là: Nuôi dưỡng hòa bình nội tâm vì hòa bình thế giới; Tha thứ và chữa lành bằng chánh niệm: con đường hòa giải; Từ bi Phật giáo bằng hành động: trách nhiệm chung vì sự phát triển con người; Chánh niệm trong giáo dục vì tương lai từ bi và bền vững; Thúc đẩy đoàn kết: nỗ lực hợp tác vì hòa hợp toàn cầu.
Lễ thả bồ câu trong Đại lễ Phật đản Liên Hiệp Quốc Vesak 2019. (Ảnh IT)Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 do Ủy ban tổ chức quốc tế Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc (ICDV), Giáo hội Phật giáo Việt Nam đồng tổ chức. Đây là lần thứ tư Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc.
Dự kiến có 80 quốc gia, vùng lãnh thổ tham gia Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 tại Việt Nam. Đây cũng là lần thứ 20 đại lễ được tổ chức. Các hoạt động, hội thảo khoa học quốc tế trong khuôn khổ Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 dự kiến có 2.000 đại biểu chính thức tham dự.
Trước đó, Việt Nam từng đăng cai tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hiệp Quốc tại Hà Nội (năm 2008), Ninh Bình (2014) và tại Hà Nam (2019).