Về xã Ba Tô, huyện Ba Tơ (Quảng Ngãi) vào những ngày này, chúng tôi cảm thấy rất phấn khởi bởi cơ sở hạ tầng nơi đây được Nhà nước đầu tư xây dựng khá bài bản, đời sống người dân đã có phần khấm khá. Nhưng ẩn sau diện mạo khang trang ấy, vẫn còn tồn tại tập tục tảo hôn, kéo theo nhiều hệ lụy. Ông Phạm Văn Hiền, Bí thư Đảng ủy xã Ba Tô cho biết, từ năm 2017 đến nay, toàn xã có 19 trường hợp tảo hôn.
Theo chân ông Phạm Văn Kính, Trưởng thôn Mô Lang, xã Ba Tô, chúng tôi đến nhà em PTR, một trường hợp tảo hôn khi mới 14 tuổi. Người nhà em R cho hay, em học lớp 8 thì có thai nên phải nghỉ học, ở nhà với bố mẹ. Bố đứa bé trong bụng R cũng là một học sinh lớp 12, cách nhà vài trăm mét. Chúng tôi hỏi R, sau khi sinh con có tiếp tục đến trường nữa không, R ấp úng trả lời, không biết nữa. Chắc là nghỉ học luôn, khi nào đủ 18 tuổi, sẽ đến chính quyền đăng ký kết hôn.
Tình trạng tảo hôn không chỉ nổi lên ở huyện Ba Tơ, mà còn xảy ra ở nhiều huyện miền núi trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê của Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi, năm 2017 toàn tỉnh có 212 cặp tảo hôn, giảm 96 cặp so với năm 2016. Tuy con số thống kê giảm, nhưng vẫn chưa thể lạc quan, bởi đặc thù ở các huyện miền núi, dân cư sống thưa thớt, nhiều gia đình vì sợ bị xử lý khi để xảy ra tảo hôn, nên không khai báo. Bên cạnh đó, ở các huyện miền núi, trình độ dân trí của một bộ phận người dân còn rất thấp. Nhiều đồng bào dân tộc Hrê, Cor xem tảo hôn là chuyện bình thường, có rất nhiều trường hợp chính quyền biết, nhưng rất khó xử lý. Cá biệt có những gia đình tảo hôn đến hai thế hệ.
Để ngăn chặn tình trạng tảo hôn, tỉnh Quảng Ngãi đang tích cực triển khai thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020”. Ông Hồ Văn Thế, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Mục đích của đề án là nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, ban ngành, MTTQ, đoàn thể chính trị xã hội, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân vùng đồng bào DTTS trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, DS-KHHGĐ; tác hại và những ảnh hưởng của việc tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, sinh con thứ ba đối với gia đình, dòng họ và xã hội; ngăn ngừa tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống để nâng cao chất lượng dân số, nguồn nhân lực vùng DTTS của tỉnh.
Cùng với quyết tâm của tỉnh trong việc giảm thiểu tình trạng tảo hôn, các huyện miền núi cũng hưởng ứng nhiệt tình. Ông Đinh Kà Để, Bí thư Huyện ủy Sơn Tây cho hay: Trước đây, Sơn Tây là địa bàn có tỷ lệ tảo hôn rất cao. Tính từ 2011-2016, toàn huyện có 170 cặp tảo hôn. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ tảo hôn đã giảm rất nhiều. Có được kết quả này, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo rất quyết liệt. Năm 2016, hầu hết các địa phương dù chưa được bố trí kinh phí nhưng huyện Sơn Tây đã chủ động bố trí 40 triệu đồng để thực hiện đề án này và đã tổ chức 9 lớp tập huấn ở 9 xã. Cùng với đó là nhiều biện pháp đồng bộ đã được triển khai, trong đó có hình thức sân khấu hóa về những hệ lụy của nạn tảo hôn.
THÀNH NHÂN