Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đặc sắc làn điệu dân ca Nùng

PV - 10:39, 30/07/2020

Người Nùng ở Tuyên Quang có trên 4.000 hộ với hơn 16.000 nhân khẩu tập trung chủ yếu ở các huyện Chiêm Hóa, Sơn Dương, Hàm Yên, Na Hang, Lâm Bình.

Người Nùng ở Tuyên Quang vẫn gìn giữ làn điệu dân ca đặc sắc của dân tộc. Ảnh: Hoàng Niềm
Người Nùng ở Tuyên Quang vẫn gìn giữ làn điệu dân ca đặc sắc của dân tộc. Ảnh: Hoàng Niềm

Văn hóa dân gian dân tộc Nùng phong phú về nội dung, đa dạng về thể loại. Trong kho tàng ấy, dân ca giữ vị trí trung tâm. Những làn điệu dân ca của dân tộc Nùng được hình thành từ quá trình lao động sản xuất, từ cuộc sống thường ngày, do vậy lời hát thể hiện tình cảm mộc mạc, dân dã, nói lên tâm trạng, cảm xúc của của người dân. Dân ca của người Nùng có nhiều thể loại: hát giao duyên, hát lượn, hát Sli giao lưu, hát kể...

Hát sli có nhiều nội dung phong phú, có thể là thăm hỏi, chúc mừng, ngỏ lời yêu thương, tình nghĩa thuỷ chung, thương nhớ khi xa nhau, trao đổi kinh nghiệm lao động sản xuất theo mùa vụ… Phổ biến hơn vẫn là hát sli giao duyên và chia thành các thể loại như: Sli bươn chinh (hát về tháng Giêng), Sli túc lò (hát ở dọc đường), Sli hai mắn (hát về trăng sao), Sli đíp (hát về thương yêu nhau), Sli kin lẩu (hát lúc uống rượu)…

Hát lượn thường được thanh niên nam nữ hát trong những ngày hội mùa xuân, những đêm trăng sáng trong dịp nông nhàn. Lời hát lượn thường có âm hưởng buồn, diễn tả những nỗi nhớ nhung da diết, tâm trạng không biết có thành đôi, gặp nhau đây rồi mai lại cách biệt biết bao giờ gặp lại.

Sli, lượn là làn điệu dân ca rất phổ biến và độc đáo đối với dân tộc Nùng, được thể hiện trong văn tế, hát mừng đám cưới, hát ru… Chẳng hạn như:

Ứ nọng nèn

Nèn đắc nèn đí
Nèn tha ý me mà
Me pây thôm au pia
Me pây nà au luổm
Đảy mè luổm pác đeng
Đảy mè mèng pác cắm
Đảy mè lăm gò lài
Đảy mè vài cóc á
Đảy mè mạ pác com
Đáy bioóc hom rắp sli
Ứ đắc đí nọng nèn.

Hầu hết các bài hát ru đều theo thể thơ 5 chữ, cấu trúc âm ngữ như đồng dao. Những lời ru cổ xưa thường rất tinh tế, dí dỏm: mẹ đi làm đồng, con hãy ngủ ngon để mẹ đi bắt con cá, con muỗm miệng đỏ, con ong miệng tím, con chim cổ hoa, con trâu sừng rộng,... hái được nhiều hoa ngát hương. Lời ru vừa hợp với tư duy trẻ thơ, vừa phản ánh khá rõ nét, cụ thể về nền văn minh lúa nước.

Mỗi làn điệu dân ca Nùng đều có cách thể hiện riêng, có những khả năng chuyển tải và gợi cảm riêng thông qua những lời Sli, Lượn, độ trầm bổng luyến láy của nhạc điệu và tiết tấu riêng. Ngày nay, bản làng người Nùng có nhiều thay đổi, nhưng đồng bào vẫn nỗ lực giữ gìn các bài dân ca truyền thống của dân tộc mình để những làn điệu hát dân ca này vẫn mãi được lưu truyền.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tuyên Quang: Tập quán trồng lúa nước của người Tày là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Tuyên Quang: Tập quán trồng lúa nước của người Tày là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định chứng nhận “Tri thức và tập quán trồng lúa nước của người Tày” ở thị trấn Lăng Can và các xã: Hồng Quang, Khuôn Hà, Thượng Lâm, Phúc Yên, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Tin nổi bật trang chủ
Tuyên Quang: Tập quán trồng lúa nước của người Tày là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Tuyên Quang: Tập quán trồng lúa nước của người Tày là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Sắc màu 54 - Minh Nhật - 1 giờ trước
Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định chứng nhận “Tri thức và tập quán trồng lúa nước của người Tày” ở thị trấn Lăng Can và các xã: Hồng Quang, Khuôn Hà, Thượng Lâm, Phúc Yên, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Sau Tết nông dân Lào Cai xuống đồng sản xuất vụ Xuân

Sau Tết nông dân Lào Cai xuống đồng sản xuất vụ Xuân

Kinh tế - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Ngay sau kỳ nghỉ tết Nguyên Đán, bà con nông dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã xuống đồng để sản xuất vụ Xuân bảo đảm kịp khung thời vụ.
Thanh niên cả nước nhập ngũ từ 13-15/2 và điểm mới trong tuyển quân

Thanh niên cả nước nhập ngũ từ 13-15/2 và điểm mới trong tuyển quân

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước
Từ ngày 13-15/2, thanh niên cả nước sẽ lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự. Quá trình khám sức khỏe được thực hiện chặt chẽ giúp hạn chế việc bù đổi, loại trả công dân không đủ tiêu chuẩn.
Du khách nô nức trẩy Hội Lim Xuân Ất Tỵ

Du khách nô nức trẩy Hội Lim Xuân Ất Tỵ

Sắc màu 54 - Minh Nhật - 1 giờ trước
Trong hai ngày 9 - 10/2 (tức ngày 12 - 13 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Hội Lim - lễ hội lớn nhất vùng Kinh Bắc, đã chính thức khai hội, thu hút hàng nghìn du khách thập phương đến trẩy hội, du Xuân.
Xuân ấm áp trong những căn nhà “3 cứng”

Xuân ấm áp trong những căn nhà “3 cứng”

Công tác Dân tộc - Thái Sơn Ngọc - 2 giờ trước
Thời gian qua, tỉnh Ninh Thuận đã huy động nhiều nguồn lực chung tay xây dựng nhà ở cho những gia đình khó khăn bảo đảm an cư, vươn lên ổn định cuộc sống. Trong mùa Xuân mới Ất Tỵ 2025 này, nhiều gia đình ở tỉnh Ninh Thuận phấn khởi đón Tết đầm ấm, vui tươi trong những căn nhà “3 cứng” còn thơm mùi sơn mới...
Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê

Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 8/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ hội Thuyền hoa và Đua thuyền trên sông Dinh. Lễ hội cầu ngư xã An Phú. Tục giã bánh giầy làng Trúc Phê. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nét đẹp văn hoá trong hội “Hát qua làng” tại xã Bản Phiệt

Nét đẹp văn hoá trong hội “Hát qua làng” tại xã Bản Phiệt

Tin tức - Thanh Nga - 2 giờ trước
Cứ mỗi độ Xuân về, người Dao Tuyển ở xã Bản Phiệt lại mong chờ lễ hội "Hát qua làng" để chúc phúc, mừng năm mới qua các câu hát giao duyên và tham gia các trò chơi dân gian. Đây là phong tục truyền thống mang đậm nét văn hoá độc đáo của đồng bào Dao Tuyển tại xã Bản Phiệt.
Tăng cường bảo vệ đàn gia súc và diện tích rau màu trong những ngày rét đậm

Tăng cường bảo vệ đàn gia súc và diện tích rau màu trong những ngày rét đậm

Trang địa phương - Minh Nhật - 2 giờ trước
Những ngày qua, nhiệt độ tại các tỉnh miền núi phía bắc giảm mạnh, trời rét đậm, một số khu vực vùng núi cao có băng giá, ảnh hưởng việc sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi.
Định hình cho một thành phố di sản

Định hình cho một thành phố di sản

Sắc màu 54 - Tiêu Dao - 2 giờ trước
Huế định hướng phát triển trên cơ sở những nét đặc thù về lịch sử, văn hóa, cảnh quan kiến trúc của mô hình thành phố trực thuộc trung ương. Trước vận hội mới, di sản văn hóa Huế giàu tiềm năng đứng trước ngưỡng lịch sử được cởi bỏ “tấm áo” gò bó để tỏa sáng giá trị lịch sử, văn hóa.
“Nước trời” của người Tà Riềng

“Nước trời” của người Tà Riềng

Phóng sự - Hồng Phúc - Văn Sơn - 4 giờ trước
Đến xã Đắc Tôi, huyện vùng biên Nam Giang (Quảng Nam) mà không một lần thưởng thức “nước trời” thì quả thật uổng phí. Khắp dãy Trường Sơn, những vạt rừng đoák xanh tươi đựng thứ nước màu trắng đục, thơm dịu, nồng nàn đã gắn bó với đồng bào Tà Riềng (một nhóm địa phương thuộc dân tộc Gié-Triêng) và trở thành đặc sản quê hương Nam Giang. Nơi đây gọi là rượu tà vạt.
Đánh thức du lịch Nam Trà My

Đánh thức du lịch Nam Trà My

Du lịch - Minh Ngọc - 4 giờ trước
Chú trọng đầu tư, phát triển hạ tầng du lịch vùng sâm và phát huy các giá trị văn hóa đặc trưng của dân tộc Xơ Đăng, tạo điểm nhấn cho bức tranh du lịch Nam Trà My là hướng đi mà chính quyền địa phương đã và đang thực hiện.