Cây mật gấu là một loại thảo dược quý hiếm ở nước ta, có giá trị chữa các bệnh xương khớp hay đau họng,...Đặc điểm tự nhiên của cây mật gấu
Mật gấu thuộc loại thân thảo, dáng mềm và được phát triển theo từng bụi. Tùy vào độ màu mỡ của đất và ánh sáng mặt trời nơi cây sinh trưởng, mà cây có thể cao từ 2 - 5m. Lá cây mật gấu màu xanh lục, hình trái xoan, phần mép hai bên có răng cưa nhỏ, dài khoảng 8 - 10cm, rộng 2 - 4cm, vị rất là đắng.
Hoa cây mật gấu nở mỗi năm, từ tháng 2 đến tháng 4. Hoa màu vàng nhạt, mọc thành từng cụm nở trên ngon cây. Sau khi tàn, quả mật gấu sẽ được hình thành với màu xanh nhạt và khi chín sẽ chuyển sang màu nâu.
Nhiều người bệnh đang thắc mắc rằng, cây mật gấu có mấy loại và làm sao để phân biệt được chúng. Hiện nay, có 2 loại đang được dùng phổ biến là cây mật gấu bắc và cây mật gấu nam. Đặc điểm nhận diện là, mật gấu bắc sẽ có thân màu đỏ; còn mật gấu nam sẽ có thân màu trắng. Đồng thời, tùy vào mục đích sử dụng và điều trị bệnh mà sẽ chọn loại phù hợp.
Công dụng của cây mật gấu:
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư: Nhờ vào các hoạt chất beta sitosterol, glucoside hay ursolic acid bên trong cây đã giúp dược liệu này có khả năng ức chế, hỗ trợ ngăn ngừa sự phát triển, tăng sinh của tế bào ác tính. Nhờ vào sự kết hợp cùng với thảo dược quý hiếm khác, đã hỗ trợ ngăn chặn được sự lan rộng của tế bào ung thư vú hoặc dạ dày.
Bảo vệ gan: Bởi trong thành phần của mật gấu có chứa Exercise in A, beta sitosterol, ursolic acid và glucoside,...là những hoạt chất có công dụng rất tốt đối với cơ thể. Đặc biệt là giúp ngăn ngừa sự hình thành những tế bào gây hại nên khá hiệu quả trong việc bảo vệ gan.
Làm dịu vết loét dạ dày: Cây mật gấu nổi tiếng trong việc làm dịu vết loét dạ dày. Nó có chất chống oxy hóa mạnh rất tốt cho việc bảo vệ thành dạ dày. Đó là lý do tại sao Cây mật gấu có thể được sử dụng để điều trị viêm loét dạ dày. Theo nhiều nghiên cứu, các chất chống oxy hóa trong Cây mật gấu có tác dụng tích cực đối với sức khỏe dạ dày.
Chữa nấm: Cây mật gấu có đặc tính kháng nấm mạnh. Bạn có thể bôi hỗn hợp này lên vết nhiễm trùng da để điều trị nhiễm nấm.
Giúp giảm căng thẳng:Các chất lacton glycosides, andrographolide, flavonoid và fiterpene trong lá mật gấu có tác dụng làm giảm triệu chứng căng thẳng, lo âu. Cho nên chúng được nghiên cứu để bào chế làm thành phần trong thuốc để giảm rối loạn cảm xúc, lo âu của bệnh nhân mắc bệnh tâm lý.
Giúp giảm cân: Cây mật gấu có một số hóa chất giúp đốt cháy chất béo trong cơ thể. Loại cây này rất hữu ích trong việc loại bỏ cholesterol xấu khỏi cơ thể bạn và đốt cháy lượng calo dư thừa. Đó là lý do tại sao một ly nước ép cây mật gấu rất tốt cho quá trình giảm cân của bạn.
Ung thư tuyến tiền liệt: Bệnh nhân mắc bệnh ung thư đang có xu hướng sử dụng cây thuốc, với hy vọng chữa khỏi và cải thiện bệnh, ngăn chặn bệnh di căn, hỗ trợ hệ miễn dịch, giảm căng thẳng, thư giãn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây Mật gấu kích thích sự phát triển của tế bào khỏe mạnh ở tuyến tiền liệt; gây stress oxy hóa, tổn thương DNA, “chết theo chu trình” apoptosis và hoại tử thứ cấp ở tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
Tăng cường khả năng sinh sản: Cây mật gấu rất tốt cho khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Các hợp chất hóa học có trong Cây mật gấu giúp cải thiện chất lượng tinh trùng.
Mặt khác, nó có tác dụng tốt đối với khả năng sinh sản của nữ giới. Vì nó giúp giải độc trong cơ thể, nó giúp cân bằng nội tiết tố của phụ nữ. Các hợp chất như edotide giúp cân bằng nội tiết tố và cải thiện hệ thống miễn dịch.
Một số bài thuốc dân gian từ cây mật gấu:
Chữa bệnh viêm túi mật: Dùng 10 – 15g lá mật gấu khô, đem sao vàng rồi sắc cùng 1 lít nước trong vòng 30 phút. Khi nước thuốc cô đặc lại cạn xuống còn khoảng 350ml thì tắt bếp. Chắt hết phần nước thuốc ra chén, chia đều làm 2 – 3 phần uống hết trong ngày. Kiên trì sử dụng trong khoảng 2 – 3 tháng hoặc cho đến khi các triệu chứng viêm túi mật được cải thiện.
Giải độc gan, làm mát cơ thể, hạ sốt: Chuẩn bị 20g lá mật gấu và một ít mật ong nguyên chất. Cho lá mật gấu vào chảo sao vàng rồi đem sắc cùng 800ml nước. Đun cho đến khi sôi bùng lên thì vặn nhỏ lửa đun tiếp khi nước thuốc cạn xuống còn khoảng 250ml thì tắt bếp. Rót nước thuốc ra ly rồi cho mật ong vào, khuấy cho tan đều rồi uống khi còn nóng. Thực hiện bài thuốc này thường xuyên không chỉ giúp trị bệnh mà còn giúp bồi bổ sức khỏe.
Trị đau họng, ho khan: Dùng 2 – 3 lá mật gấu tươi, rửa sạch và ngâm nước muối để diệt sạch vi khuẩn, bụi bẩn bám trên lá. Nhai lá mật gấu trực tiếp, lưu ý chỉ nuốt phần nước cốt, bỏ bã. Nên hiện cách này trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả tốt nhất.
Trị chứng cao huyết áp: Dùng 5g lá mật gấu tươi, rửa sạch và cho vào ấm sắc cùng 3 chén nước đầy. Đun cho đến khi nước thuốc cạn xuống còn khoảng 2 chén thì tắt bếp, lọc lấy nước, bỏ phần bã. Uống nước này 2 – 3 lần/ ngày để đạt hiệu quả cải thiện chứng huyết áp cao.
Chữa bệnh xương khớp: Chuẩn bị 1kg cây mật gấu Bắc và 5 lít rượu trắng trên 40 độ. Chú ý chỉ dùng phần thân cây sẽ hiệu quả hơn. Phần thân bào mỏng, rửa sạch và cho vào bình thủy tinh, đổ rượu vào ngập hết bề mặt. Lưu ý không được thêm vào bất kỳ loại gia vị Đông y nào.
Ngâm rượu trong vòng một tháng là có thể lấy ra sử dụng được. Tuy nhiên, càng ngâm lâu bao nhiêu thì rượu thuốc càng hiệu quả càng cao bấy nhiêu.
Mỗi ngày uống 1 – 2 ly nhỏ không quá 30ml/ ngày. Uống trước mỗi bữa ăn và không lạm dụng quá mức để tránh tác dụng phụ.
Chữa bệnh viêm gan cấp: Chuẩn bị các dược liệu gồm 49g cây mật gấu khô, 15g cây chó đẻ, 20g cà gai leo, 15g cây cỏ chỉ (cỏ gà). Rửa sạch tất cả các vị thuốc, nếu dùng dược liệu tươi nên ngâm vào nước muối pha loãng trước khi sử dụng. Cho hết dược liệu vào ấm, sắc cùng một lít nước trên lửa nhỏ. Kiểm tra khi nước thuốc cạn xuống còn khoảng 350ml thì tắt bếp. Lọc lấy nước thuốc chia làm 3 phần uống hết trong ngày. Kiên trì áp dụng bài thuốc này đều đặn trong vòng 1 – 2 tháng sẽ đạt hiệu quả cải thiện bệnh tối ưu.
Chữa viêm ruột thừa: Dùng 30g lá mật gấu tươi sắc cùng 400ml nước lọc. Cho thêm 1 thìa cà phê mật ong vào phần nước thu được, khuấy đều lên rồi chia làm 3 phần bằng nhau uống hết trong ngày.
Trị mụn: Ngâm rượu rễ cây mật gấu với liều lượng 1kg rễ mật gấu khô và 3.5 lít rượu trắng. Ngâm trong khoảng 2 – 3 tuần là có thể lấy ra sử dụng. Đầu tiên, làm sạch da mặt bằng nước muối sinh lý, sau đó dùng tăm bông thấm rượu mật gấu thoa nhẹ nhàng lên vùng da bị mụn. Đợi khoảng 30 phút có thể rửa sạch lại bằng nước ấm.
Khi bôi rượu mật gấu lên da mặt, da sẽ dần bị bong ra và sau khoảng 20 ngày sẽ có sự cải thiện. Lưu ý trong quá trình sử dụng nếu gây cảm giác bỏng rát khó chịu thì không nên áp dụng cách này.
Chữa bệnh tiểu đường từ cây mật gấu: Dùng 5g lá mật gấu tươi, rửa sạch và ngâm nước muối 15 phút. Cho vào ấm hãm với nước sôi 15 phút và uống 2 lần/ ngày. Tốt nhất là uống vào buổi sáng và buổi tối.
Chữa bệnh nhiễm trùng đường hô hấp: Dùng 9 – 15g lá mật gấu rửa sạch, sao vàng và sắc cùng 3 chén nước đầy. Đậy kín nắp và đun trên lửa nhỏ cho đến khi nước thuốc cạn xuống còn 1 chén thì tắt bếp. Lọc lấy nước thuốc, bỏ bã uống ngày 2 lần và kiên trì trong 1 – 2 tháng sẽ giúp cải thiện bệnh hiệu quả.
Lưu ý
Không nên sử dụng trong thời gian dài bởi vì bên trong thảo dược này có chứa thành phần kháng sinh, nên việc sử dụng quá nhiều sẽ không tốt cho cơ thể. Bạn chỉ nên sử dụng trực tiếp hoặc chế phẩm thuốc từ cây mật gấu tối đa hai tuần, sau đó ngừng sử dụng cho đến tối thiểu 2 đến 4 tuần sau mới được dùng lại.
Nên sử dụng liều lượng ít khi mới bắt đầu bởi cơ thể cần thời gian để thích ứng với các hoạt chất trong cây.
Tránh dùng cho phụ nữ đang có thai hoặc đang cho con bú.
Có thể tương khắc với một số loại thuốc đặc trị: Bởi bên trong cây mật gấu chứa rất nhiều thành phần, chất dinh dưỡng nên sẽ dễ bị tương khác với một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng. Do đó, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về thành phần và khai báo với bác sĩ điều trị trước khi dùng.
Do thành phần và công dụng của loại thảo dược này là giúp hạ huyết áp cho nên những đối tượng có huyết áp thấp thì không nên sử dụng. Vì vậy, trước khi sử dụng cây mật gấu, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.