Cây nọc sởi được sử dụng rộng rãi trong Y học dân gian để điều trị nhiều bệnh như sởi ở trẻ em, viêm gan vàng da, viêm amidan, cam tích ở trẻ em. Đặc điểm thực vật
Cây nọc sởi là loài cây thân thảo, mọc thành chùm, cao tới 40cm. Thân mọc thẳng hoặc nhô ra, hình tứ giác, nhẵn. Rễ có dạng sợi, màu trắng hoặc nâu.
Lá đơn, không chia thùy hoặc chia thùy, mọc đối, không cuống, hình trứng, chiều dài và chiều rộng dưới 2cm, nhẵn cả hai mặt, có chấm, mép nguyên, đỉnh tù, gốc có hình trái tim, có gân song song.
Hoa lưỡng tính, tập hợp thành chùm, có cuống, 5 cánh hoa, Những bông hoa có đường kính từ 4 - 8mm và cánh hoa của chúng có màu vàng sáng hoặc cam. Số lượng nhị hoa của loài này là 5 - 30 nhị.
Quả dạng nang, mở bằng 3 van. Hạt của nó hình trụ, hơi thon có vạch dọc dài khoảng 50mm.
Bài thuốc từ cây nọc sởi
Giải độc sởi: Lấy 50g nọc sởi tươi hoặc 20g khô, sắc lấy nước, thêm chút đường quấy đều, uống ngày 2 - 3 lần, trước khi ăn, hoặc phối hợp với 4 - 6g kim ngân hoa cùng sắc uống. Nếu kèm theo sốt, cùng sắc với diếp cá, nhọ nồi đồng lượng. Nếu kèm theo ho, phối hợp với 6g cây cóc mẳn, hoặc 6g bách bộ cùng sắc uống.
Hoặc: Dùng lá nọc sởi, quả khế thái lát phơi khô, rau dệu, canh châu mỗi vị 20g, đều sao vàng, hạ thổ. Sắc uống mỗi ngày một thang.
Chữa trầm cảm: Sử dụng 30g lá cây nọc sởi, 20g rễ cây nọc sởi và 10g hoa cây nọc sởi. Sắc uống hàng ngày để cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng trầm cảm.
Trị viêm gan cấp tính, vàng da: Nọc sởi 40g sắc uống trong ngày.
Trị viêm thận cấp: Nọc sởi 50g, táo thuốc 12g, sắc uống 3 lần trong ngày.
Trị viêm kết mạc, viêm niêm mạc miệng: Lấy 50g cây nọc sởi tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt, rồi lau rửa vào chỗ viêm, ngày 2 - 3 lần.
Trị giun đũa: Vỏ thân nọc sởi tươi. Cạo bỏ lớp bần, rửa sạch, thái nhỏ, giã nát lọc lấy nước. Uống 4 thìa/lần, mỗi ngày 1 lần, trong 4 ngày.
Trị rắn độc cắn: Giã nát cây nọc sởi sau đó cho thêm ít băng phiến đắp lên vết rắn cắn đã được chích rộng ra.
Trị vết thương ngoài da: Vỏ thân nọc sởi tươi, cạo bỏ lớp bần, rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô hoặc sao khô, tán thành bột, pha vào nước tạo hỗn hợp sệt, đắp lên vùng da tổn thương.
Trị sốt: Dùng hoa nọc sởi 50g đem sắc với 500ml nước trong 45 phút, chia làm nhiều lần uống trong ngày, dùng trong 2-3 ngày.
Trị mụn nhọt sưng đau, lở loét: Nọc sởi nấu thành cao, bôi nơi bị bệnh.
Chữa viêm amidan: Dùng nọc sởi tươi 30g giã vắt nước uống hoặc sắc 15g khô lấy nước uống.
Chữa hôi miệng, sâu răng: Dùng nọc sởi tươi 40g, rửa sạch, sắc trong 100ml nước, dùng súc miệng thường xuyên.
Chữa đánh ngã tổn thương: Dùng nọc sởi 30g, sắc nước bỏ bã, thêm 50ml rượu nấu sôi chia 2 lần uống. Mặt khác lấy cỏ nọc sởi tươi rửa sạch, giã nát, cho thêm chút rượu trắng vào bó ngoài vết thương.
Chữa chàm lở: Dùng nọc sởi sắc nước ngâm rửa.
Phòng trị cảm mạo: Cỏ nọc sởi khô 15g, sắc 2 lần rồi trộn đều, chia 2 lần uống trong ngày, uống liên tục 6 ngày.
Hỗ trợ điều trị rối loạn giấc ngủ: Sử dụng 20g lá cây nọc sởi và 10g rễ cây nọc sởi. Sắc uống trước khi đi ngủ để giúp thư giãn và cải thiện giấc ngủ.
Chống vi khuẩn và kháng vi rút: Sử dụng 30g lá cây nọc sởi và 15g rễ cây nọc sởi. Sắc uống hàng ngày để tăng cường hệ miễn dịch và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và vi rút.
Bảo vệ gan: Sử dụng 20g lá cây nọc sởi và 10g rễ cây nọc sởi. Sắc uống hàng ngày để bảo vệ gan khỏi các tác động xấu từ môi trường và thức ăn.
Chữa bạch hầu: Dùng cây nọc sởi tươi 20-30g, thêm nước đã đun sôi để nguội, giã nát, vắt lấy nước uống. Hoặc dùng cây nọc sởi khô 15g, sắc nước uống.
Mùa hè bị đi lỵ, ỉa chảy nôn mửa: Dùng cây nọc sởi 15-20g, sắc uống.
Lưu ý
Phụ nữ mang thai, trẻ em, người bị dị ứng hoặc quá mẫn với thuốc cần cẩn trọng khi sử dụng.
Những bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo, cần dùng đúng liều lượng và sự chỉ dẫn của Bác sĩ y học cổ truyền.