Chuyển đổi cây ăn quả hướng tới kinh tế bền vững vùng cao

Những năm gần đây, nhờ sự đồng hành của hệ thống khuyến nông từ tỉnh đến cơ sở, diện mạo nông nghiệp của Pú Nhung đã có bước chuyển mình rõ nét. Các cán bộ khuyến nông đã trực tiếp đến từng bản, từng hộ, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cho các loại cây ăn quả phù hợp với điều kiện địa phương như xoài, mắc ca, cà phê, bưởi và dứa.

Được biết trước đây, bà con tại Pú Nhung chỉ trồng cây theo kinh nghiệm, chưa chú ý đến kỹ thuật, mật độ, tỉa cành hay bón phân. Từ khi có chương trình khuyến nông, chính quyền xã hướng dẫn cụ thể từng bước, giúp người dân canh tác khoa học, năng suất và chất lượng đều tăng rõ rệt.

Thật vậy, nhờ định hướng và hỗ trợ kỹ thuật từ lực lượng khuyến nông, diện tích cây ăn quả tại xã Pú Nhung tăng nhanh. Tính đến cuối năm 2025, xã đã có hơn 1.000 ha mắc ca, 705 ha cà phê, 90 ha dứa, 244 ha xoài, bưởi và các loại cây ăn quả khác.

Nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi đất trồng ngô, sắn kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả có giá trị cao. Gia đình chị Lường Thị Nhân (bản Nậm Mu) trồng 1,5 ha xoài và bưởi, năm nay thu về hơn 50 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Nhiều hộ ở bản Rạng Đông chuyển sang trồng xoài cũng đạt thu nhập cao gấp 2 - 3 lần so với trước đây.

Theo ông Nguyễn Văn Bách, Chủ tịch UBND xã Pú Nhung, sự vào cuộc chủ động của đội ngũ khuyến nông chính là “chìa khóa” giúp địa phương thay đổi tư duy sản xuất.

“Trước đây, người dân chỉ sản xuất nhỏ lẻ, trồng cây theo phong trào. Giờ đây, nhờ khuyến nông hướng dẫn, bà con biết cách trồng đúng kỹ thuật, bón phân hợp lý, tạo hình cây chuẩn. Sản phẩm làm ra đạt chất lượng cao, có thể liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp” ông Nguyễn Văn Bách chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở khâu kỹ thuật, lực lượng khuyến nông còn làm cầu nối giữa nông dân và doanh nghiệp. Tại Pú Nhung, cán bộ khuyến nông đã hỗ trợ xã ký kết liên kết tiêu thụ với Công ty Cổ phần Xuất khẩu Đồng Giao (Doveco), giúp nông sản của người dân được thu mua, chế biến ổn định.

Nhờ đó, người dân yên tâm sản xuất theo quy trình VietGAP, không còn lo cảnh “được mùa mất giá”. Các sản phẩm như xoài, dứa, cà phê Pú Nhung đã từng bước có chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài tỉnh.

Đây là mô hình liên kết “4 nhà” (Nhà nước – nhà nông – nhà khoa học – nhà doanh nghiệp) đang được tỉnh Điện Biên khuyến khích nhân rộng. Trong đó, hệ thống khuyến nông đóng vai trò “chất keo” kết nối các bên, bảo đảm hiệu quả và bền vững.

Đáng chú ý, thực hiện chủ trương hiện đại hóa nông nghiệp, Pú Nhung đang từng bước chuyển đổi số trong công tác khuyến nông, ứng dụng công nghệ thông tin để hướng dẫn, tư vấn sản xuất cho nông dân vùng cao.

Theo đó, cán bộ khuyến nông xã Pú Nhung được tập huấn sử dụng ứng dụng quản lý cây trồng qua điện thoại thông minh, giúp theo dõi, cập nhật tình hình sinh trưởng, sâu bệnh và đề xuất biện pháp xử lý kịp thời.

Có thể thấy rằng, sự đồng hành của hệ thống khuyến nông đã giúp Pú Nhung không chỉ thay đổi cơ cấu cây trồng mà còn chuyển biến mạnh mẽ về tư duy sản xuất. Từ canh tác tự phát sang sản xuất hàng hóa, từ “lấy công làm lãi” sang “làm nông nghiệp có kế hoạch, có liên kết”.

Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm rõ rệt, nhiều hộ đã vươn lên khá giả nhờ cây ăn quả. Việc phát triển các mô hình nông nghiệp bền vững còn góp phần giữ gìn môi trường sinh thái, ổn định đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới ở vùng cao Điện Biên.