Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bùi Xuân Phái - cố họa sĩ của phố cổ Hà Nội

Ngọc Ánh (T/h) - 18:22, 06/08/2021

Nói đến hội họa Hà Nội hiện đại, không thể không nhắc đến phong cách tranh Bùi Xuân Phái. Bởi lẽ, họa sĩ vẽ phố cổ Hà Nội thì nhiều nhưng đối với cố họa sĩ tài ba Bùi Xuân Phái thì phố cổ đã trở thành người bạn tri âm. Tự bao giờ, tranh của Bùi Xuân Phái đã trở thành một phần của phố cổ Hà Nội.

Phố Hàng Mắm- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Hàng Mắm- Tranh Bùi Xuân Phái

Bùi Xuân Phái là một trong những họa sỹ thuộc thế hệ cuối cùng của sinh viên Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với các danh họa Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên. Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. Ông vẽ trên vải, giấy, bảng gỗ, thậm chí cả trên giấy báo, bao thuốc lá và sử dụng nhiều phương tiện hội họa khác nhau như sơn dầu, màu nước, phấn mầu, chì than, bút chì...

Bùi Xuân Phái (1920-1988)
Bùi Xuân Phái (1920-1988)

Trong tâm thức của người nghệ sĩ, quê hương luôn là một "mảnh tình riêng". Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, Bùi Xuân Phái đã vẽ về phố cổ với tất cả tình yêu quê hương của mình. Bàn tay tài hoa của ông đã tạo tác hàng trăm bức vẽ khác nhau về phố cổ Hà Nội. Dân gian Hà Nội vẫn đùa nhau rằng, những bức tranh phố cổ của ông đủ để dựng lên một thành phố thật. Và cũng không biết từ bao giờ, người ta cũng gọi phố cổ trong tranh của ông là "Phố Phái". Người dân Hà Nội cũng lại đùa nhau rằng, Hà Nội phải có 37 phố chứ không phải là 36 phố như câu ca dân gian vẫn truyền tụng, và con phố thứ 37 ấy chính là ..."Phố Phái".

"Phố Phái" nổi tiếng với các tác phẩm: Phố cổ Hà Nội (Sơn dầu, 1972), Hà Nội kháng chiến (Sơn dầu, 1966), Xe bò trong phố cổ (Sơn dầu, 1972), Phố vắng (Sơn dầu, 1981)...

Phố Chợ Gạo- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Chợ Gạo- Tranh Bùi Xuân Phái

Tranh phố cổ Hà Nội của Bùi Xuân Phái vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50-60-70 thế kỷ XX. Các mảng màu trong tranh Bùi Xuân Phái thường có đường viền đậm nét, phố không những trở thành chính nó mà còn gần hơn với con người, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong. Ngắm tranh phố cổ Hà Nội của Bùi Xuân Phái, người xem nhận thấy họa sỹ đã gửi gắm những kỷ niệm, những hoài cảm cùng nỗi buồn man mác, tiếc nuối bâng khuâng trên từng nét vẽ, như điềm báo về sự đổi thay và biến mất của từng mái nhà, từng con người mang hồn phách xưa cũ.

"Phố Phái" trong tranh Bùi Xuân Phái là phố mà dường như cũng không phải phố. Phố cổ Hà Nội không ồn ào, sầm uất mà lặng lẽ và lâu bền, giản dị và thân thiết. Đó chỉ là những ngôi nhà cũ kỹ với mái ngói rêu phong, một vài gánh hàng rong, một gánh hàng nước quạnh hiu... gợi lên nhiều xúc cảm thân quen.

Phố cổ Hà Nội -Tranh Bùi Xuân Phái
Phố cổ Hà Nội -Tranh Bùi Xuân Phái

Tranh phố cổ Bùi Xuân Phái dù có xuất hiện con người hay không đều có một không gian đặc biệt. Không gian ấy có khi tĩnh lặng cùng thời gian, có khi lại như đang chuyển động. Từng góc phố, từng hàng cây tưởng như rất đỗi quen thuộc mà vẫn lạ lẫm, xa vời. Cảnh vật phố cổ Hà Nội tưởng như có thể hiện hữu ngay đấy, nhưng cũng lại có thể thuộc về một thế giới khác - thế giới tâm hồn Bùi Xuân Phái. "Phố Phái" hiện lên thực mà hư, hư mà thực, đa cách nhìn, nhiều cảm xúc. Dường như Bùi Xuân Phái muối níu giữ thời gian, níu giữ những giá trị đẹp đẽ mà với tâm hồn nhạy cảm của người nghệ sỹ ông biết chắc rằng một ngày nào đó sẽ phôi pha.

Phố Mã Mây- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Mã Mây- Tranh Bùi Xuân Phái

Bùi Xuân Phái vẽ về phố cổ Hà Nội tự nhiên như sống và thở. Tâm hồn ông gắn với phố cổ và sự nghiệp của ông cũng gắn liền với phố cổ. Phố cổ Hà Nội là nguồn cảm hứng đặc biệt của Bùi Xuân Phái. Ông vẽ về phố cổ như đang kể chuyện về cuộc đời mình. Chính bởi vậy, phố cổ Hà Nội là cái gạch nối giữa hội họa và tình yêu quê hương trong con người Bùi Xuân Phái.

Bùi Xuân Phái (1920-1988), quê gốc ở làng Kim Hoàng (nay thuộc xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội). Ông tốt nghiệp khoa Hội họa, Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941-1946 Ông vẽ nhiều tranh phố cổ Hà Nội và tham dự triển lãm ở nhiều nơi. Năm 1952, ông trở về Thủ đô sống tại ngôi nhà số 87 phố Thuốc Bắc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cho đến khi mất.

Cố họa sĩ Bùi Xuân Phái được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn họa nghệ thuật đợt I (1996). Năm 2010, Hội đồng nhân dân TP. Hà Nội đã đặt tên Bùi Xuân Phái cho một phố ở huyện Từ Liêm, nay thuộc quận Nam Từ Liêm (Hà Nội)


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Múa sênh tiền - Nhịp điệu Cao nguyên trắng gọi mời du khách

Múa sênh tiền - Nhịp điệu Cao nguyên trắng gọi mời du khách

Múa sênh tiền là một nét văn hóa độc đáo của người Mông ở Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, mang âm sắc riêng biệt và giàu giá trị biểu cảm. Từ không gian lễ hội truyền thống, điệu múa đang được bảo tồn, phát huy trong hoạt động du lịch. Những nhịp gậy rộn ràng đã trở thành điểm nhấn văn hóa thu hút du khách đến với Cao nguyên trắng.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 165/CĐ-TTg về việc tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao đời sống Nhân dân.
Khai mạc Phiên chợ nông sản, đặc sản vùng miền năm 2025 tại Hà Nội

Khai mạc Phiên chợ nông sản, đặc sản vùng miền năm 2025 tại Hà Nội

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 7 phút trước
Trung tâm Xúc tiến Thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vừa tổ chức khai mạc Phiên chợ nông sản, đặc sản vùng miền năm 2025. Sự kiện diễn ra từ ngày 18 đến 21/9, với khoảng 60 gian hàng, thu hút sự tham gia của nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp, hội nông dân đến từ khắp các tỉnh, thành trên cả nước.
Suối Khe Chậm liên tục sạt lở, người dân nơm nớp lo

Suối Khe Chậm liên tục sạt lở, người dân nơm nớp lo

Xã hội - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Hơn 480 người dân thôn Tân Giao, xã Thăng Bình (Thanh Hóa) đang phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, khi bờ tả suối Khe Chậm liên tục sạt lở, cuốn trôi đất đai, đường bê tông và đe dọa trực tiếp nhà cửa.
Lào Cai phát triển nông, lâm nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị từ Dự án 3

Lào Cai phát triển nông, lâm nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị từ Dự án 3

Chính sách Dân tộc - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Việc triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719) đã và đang góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện vùng cao Lào Cai. Trong đó, nguồn lực từ Dự án 3 góp phần đưa nông, lâm nghiệp của Lào Cai phát triển theo hướng bền vững.
Gia Lai: Tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Trung thu

Gia Lai: Tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Trung thu

Sức khỏe - Ngọc Thu - 1 giờ trước
Từ ngày 16/9 đến 15/10, tỉnh Gia Lai tăng cường triển khai công tác kiểm tra, bảo đảm an toàn thực phẩm trong dịp Tết Trung thu 2025 trên địa bàn.
Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025

Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025

Du lịch - Anh Trúc - 6 giờ trước
Việc Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới không chỉ là niềm tự hào của địa phương, mà còn khẳng định sức hấp dẫn của du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Champions League: Van Dijk tỏa sáng phút bù giờ, Liverpool hạ gục Atlético Madrid 3-2 tại Anfield

Champions League: Van Dijk tỏa sáng phút bù giờ, Liverpool hạ gục Atlético Madrid 3-2 tại Anfield

Thể thao - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Liverpool có màn ra quân kịch tính tại vòng bảng Champions League 2025/26, khi đánh bại Atlético Madrid với tỷ số 3-2 trên sân Anfield. Trung vệ đội trưởng Virgil van Dijk trở thành người hùng, với bàn thắng quyết định ở phút bù giờ, giúp “Lữ đoàn đỏ” khởi đầu hoàn hảo tại đấu trường châu Âu.
Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ các hình thức kỷ luật đình chỉ học tập, cảnh cáo đối với học sinh vi phạm kỷ luật

Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ các hình thức kỷ luật đình chỉ học tập, cảnh cáo đối với học sinh vi phạm kỷ luật

Giáo dục - Anh Trúc - 6 giờ trước
Từ thời điểm ngày 31/10 trở đi, học sinh vi phạm kỷ luật sẽ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản tự kiểm điểm, thay vì các hình thức kỷ luật được áp dụng từ nhiều năm qua, như: Đình chỉ học tập, cảnh cáo trước lớp, cảnh cáo trước toàn trường…
Champions League: Allianz Arena rực lửa trong ngày Bayern quật ngã Chelsea 3-1

Champions League: Allianz Arena rực lửa trong ngày Bayern quật ngã Chelsea 3-1

Thể thao - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Trên sân Allianz Arena, Bayern Munich đã có màn khởi đầu ấn tượng tại vòng bảng Champions League 2025/26 khi giành chiến thắng 3-1 trước Chelsea. Tiền đạo người Anh Harry Kane trở thành tâm điểm với một cú đúp bàn thắng, giúp đại diện nước Đức khẳng định sức mạnh.
Cảnh báo về cây ngoại lai “Kỳ Hải Nam” bảo vệ đa dạng sinh học và quyền lợi của người dân

Cảnh báo về cây ngoại lai “Kỳ Hải Nam” bảo vệ đa dạng sinh học và quyền lợi của người dân

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 6 giờ trước
Thời gian gần đây, một số địa phương xuất hiện giống cây “Kỳ Hải Nam” không rõ nguồn gốc, được quảng bá là cây “làm giàu”, khiến nhiều người dân chặt bỏ cây trồng khác để thay thế, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã ban hành văn bản yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát và siết chặt công tác quản lý giống cây trồng lâm nghiệp.
Champions League: PSG khởi đầu hoàn hảo, thắng đậm Atalanta 4-0

Champions League: PSG khởi đầu hoàn hảo, thắng đậm Atalanta 4-0

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Trên sân Parc des Princes, Paris Saint-Germain đã có màn ra quân như mơ tại vòng bảng Champions League 2025/26, khi đánh bại Atalanta với tỷ số 4-0. Chiến thắng đậm đà này giúp thầy trò HLV Luis Enrique khẳng định sức mạnh và tham vọng bảo vệ ngôi vương châu Âu.