Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bất cập trong phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi

PV - 09:20, 13/06/2018

Những năm qua, chủ trương đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho vùng DTTS và miền núi đã được cụ thể hóa bằng nhiều chính sách hỗ trợ đặc thù. Đó là hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú, là chính sách cử tuyển,… Tuy nhiên, do nhiều bất cập nên các chính sách này không phát huy hiệu quả như mong đợi.

Bài 1: Nút thắt trong tạo nguồn bậc phổ thông

Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) gồm hai cấp học: trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT). Do “dưới nhiều, trên ít” nên rất nhiều học sinh DTTS được hưởng chế độ nội trú, khi tốt nghiệp các trường PTDTNT THCS không “lọt” được vào các trường PTDTNT THPT, buộc phải “rẽ ngang”.

Dưới nhiều, trên ít

Tỉnh Nghệ An hiện có 8 trường PTDTNT; 2 trường THPT và 6 trường THCS ở 6 huyện miền núi, gồm: Kỳ Sơn, Con Cuông, Tương Dương, Quỳ Châu, Quế Phong và Quỳ Hợp. Các trường được ưu tiên ngân sách để dạy học, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục học sinh DTTS trên địa bàn.

Trường PTDTNT là nơi ươm mầm, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. (Ảnh minh họa) Trường PTDTNT là nơi ươm mầm, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. (Ảnh minh họa)

Là nơi đào tạo tạo nguồn nên số lượng học sinh người DTTS được tuyển vào 6 trường PTDTNT cấp THCS trên địa bàn tỉnh rất hạn chế. Theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Nghệ An, bình quân mỗi năm học, 6 trường PTDTNT cấp THCS đào tạo nội trú cho gần 1.800 học sinh, bình quân 300 học sinh/trường; chỉ chiếm khoảng 7,41% tổng số học sinh DTTS cấp THCS toàn tỉnh.

Không chỉ cấp THCS mà ở 2 trường PTDTNT cấp THPT, số lượng học sinh DTTS được tuyển vào cũng rất ít. Bình quân mỗi năm học, cả 2 trường này chỉ tuyển không quá 1.000 học sinh, chiếm gần 10% tổng số học sinh DTTS cấp THPT toàn tỉnh.

Theo Thông tư 01/2016/TT-BGDĐT, ngày 15/1/2016 của Bộ GD&ĐT ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của trường PTDTNT thì các trường PTDTNT có nhiệm vụ tạo nguồn cán bộ và đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Do đó, cùng với điều kiện ngân sách hỗ trợ còn hạn hẹp thì việc hạn chế số lượng học sinh nội trú tại các trường PTDTNT là hoàn toàn phù hợp.

Vấn đề đặt ra là, so sánh số lượng học sinh cấp THCS và cấp THPT trong hệ thống các trường PTDTNT vẫn có sự bất cập. Như ở Nghệ An, 6 trường PTDTNT cấp THCS mỗi năm đào tạo nội trú khoảng 1.800 em; nhưng 2 trường PTDTNT cấp THPT của tỉnh chỉ tiếp nhận được gần 1.000 em. Vị chi, bình quân mỗi năm có trên dưới 800 học sinh cấp THCS được đào tạo nội trú sẽ không được học nội trú khi lên cấp THPT.

Không vào được 2 trường PTDTNT cấp THPT, trên dưới 800 học sinh cấp THCS đã được nuôi dưỡng, đào tạo trong 4 năm cấp THCS sẽ đi đâu về đâu? Một số em sẽ nghỉ học giữa chừng do điều kiện kinh tế khó khăn, đó là tất yếu dù chưa có bất cứ một số liệu thống kê nào.

Với những em tiếp tục việc học, vẫn thuộc diện được thụ hưởng chế độ theo Nghị định 116/2016/NĐ-CP thì thuê trọ nhà dân để ở, đối diện với nhiều hệ lụy. Cuối tháng 11/2017, ngành Giáo dục tỉnh Nghệ An như “lên cơn sốt” trước tình trạng học sinh các trường THPT ở 6 huyện miền núi được hỗ trợ gạo đem gạo bán lại cho tư thương để lấy tiền.

“Nửa đường đứt gánh”

Phải khẳng định, học sinh được đào tạo trong các trường PTDTNT được xem là nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Nhưng do cấp THPT ít, trong khi cấp THCS nhiều nên không ít học sinh DTTS phải “nửa chừng đứt gánh”; kéo theo đó là một nguồn lực không hề nhỏ đã bị lãng phí.

Theo Nghị định 116/2016/NĐ-CP, bình quân mỗi tháng, một học sinh được hỗ trợ 480 nghìn đồng và 15kg gạo. Quy thành tiền 10 nghìn đồng/kg gạo thì mỗi tháng một học sinh được hỗ trợ tổng số tiền 630 nghìn đồng; một năm học được 5,67 triệu đồng/học sinh; 4 năm cấp THCS, số tiền chi cho một học sinh nội trú cấp THCS là hơn 22 triệu đồng/học sinh.

Cụ thể ở Nghệ An, như đã nêu ở trên, mỗi năm có khoảng 800 học sinh các trường PTDTNT cấp THCS không thể vào trường PTDTNT cấp THPT. Việc học của trên dưới 800 học sinh cũng bất định như số tiền hơn 18 tỷ đồng đã chi hỗ trợ cho các em trong 4 năm học THCS.

Tính rộng ra, cả nước hiện có 314 trường PTDTNT; trong đó 54 trường cấp tỉnh, 260 trường cấp huyện, với quy mô đào tạo gần 95 nghìn học sinh. Nếu tính bình quân số tiền hỗ trợ cho mỗi em học sinh là 630 nghìn đồng/tháng thì mỗi tháng ngân sách chi gần 60 tỷ đồng, mỗi năm học chi gần 539 tỷ đồng.

Vậy có bao nhiêu học sinh được học tập 4 năm cấp THCS ở các trường PTDTNT không thể vào các trường PTDTNT cấp THPT? Bao nhiêu học sinh đã tốt nghiệp các trường PTDTNT cấp THCS nhưng không thể tiếp tục theo đuổi việc học hành?

Hiện vẫn chưa có số liệu thống kê cụ thể để trả lời những câu hỏi này. Chỉ biết rằng, theo tổng hợp của Vụ Giáo dục dân tộc-Bộ GD&ĐT, năm học 2017-2018, cả nước có 875.977 học sinh DTTS cấp THCS và 306.091 học sinh DTTS cấp THPT; tỷ lệ học sinh DTTS được học tập trong trường PTDTNT đạt trên 8% tổng số học sinh DTTS cấp THCS và THPT.

Tính ra, cả nước có khoảng 70.078 em được học tại các trường PTDTNT cấp THCS; trong khi đó chỉ khoảng 24.487 học sinh vào được các trường PTDTNT cấp THPT. Vậy là còn khoảng 45.600 học sinh các trường PTDTNT cấp THCS sau khi tốt nghiệp buộc phải rời môi trường nội trú để vào các trường công lập khác hoặc nghỉ học.

Không thể phủ nhận vai trò của hệ thống các trường PTDTNT trong việc bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Cũng chính từ những ngôi trường này, học sinh DTTS nhiều thế hệ đã phát triển cả trí tuệ lẫn thể chất, đóng góp vào sự phát triển chung của vùng cũng như của đất nước. Nhưng để phát huy hiệu quả hơn nữa thì cần có cách làm căn cơ hơn.

Ví như cần hài hòa về số lượng các trường PTDTNT cấp THCS và cấp THPT. Tất nhiên, việc sửa đổi này cần thời gian và cần được nghiên cứu một cách kỹ càng. Trước mắt, để tránh lãng phí (cả công sức của học sinh cũng như nguồn ngân sách hỗ trợ) thì cần phân luồng học sinh trong các trường PTDTNT cấp THCS. Việc phân luồng học sinh sẽ góp phần định hướng tương lai cho các em, đồng thời giảm tải “đầu vào” cho các trường PTDTNT cấp THPT.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vùng đồng bào DTTS Tây Ninh ngày càng khởi sắc

Vùng đồng bào DTTS Tây Ninh ngày càng khởi sắc

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước thông qua các chương trình, dự án, chính sách dân tộc, sự lãnh đạo, chỉ đạo tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự nỗ lực phấn đấu của Nhân dân, đời sống kinh tế - xã hội, văn hóa vùng đồng bào DTTS tỉnh Tây Ninh ngày càng khởi sắc.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 8 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 8 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 8 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 8 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 8 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 8 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 8 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 8 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 9 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 9 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.