Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bất cập trong phát triển nguồn nhân lực vùng DTTS và miền núi

PV - 09:20, 13/06/2018

Những năm qua, chủ trương đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho vùng DTTS và miền núi đã được cụ thể hóa bằng nhiều chính sách hỗ trợ đặc thù. Đó là hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú, là chính sách cử tuyển,… Tuy nhiên, do nhiều bất cập nên các chính sách này không phát huy hiệu quả như mong đợi.

Bài 1: Nút thắt trong tạo nguồn bậc phổ thông

Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) gồm hai cấp học: trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT). Do “dưới nhiều, trên ít” nên rất nhiều học sinh DTTS được hưởng chế độ nội trú, khi tốt nghiệp các trường PTDTNT THCS không “lọt” được vào các trường PTDTNT THPT, buộc phải “rẽ ngang”.

Dưới nhiều, trên ít

Tỉnh Nghệ An hiện có 8 trường PTDTNT; 2 trường THPT và 6 trường THCS ở 6 huyện miền núi, gồm: Kỳ Sơn, Con Cuông, Tương Dương, Quỳ Châu, Quế Phong và Quỳ Hợp. Các trường được ưu tiên ngân sách để dạy học, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục học sinh DTTS trên địa bàn.

Trường PTDTNT là nơi ươm mầm, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. (Ảnh minh họa) Trường PTDTNT là nơi ươm mầm, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. (Ảnh minh họa)

Là nơi đào tạo tạo nguồn nên số lượng học sinh người DTTS được tuyển vào 6 trường PTDTNT cấp THCS trên địa bàn tỉnh rất hạn chế. Theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Nghệ An, bình quân mỗi năm học, 6 trường PTDTNT cấp THCS đào tạo nội trú cho gần 1.800 học sinh, bình quân 300 học sinh/trường; chỉ chiếm khoảng 7,41% tổng số học sinh DTTS cấp THCS toàn tỉnh.

Không chỉ cấp THCS mà ở 2 trường PTDTNT cấp THPT, số lượng học sinh DTTS được tuyển vào cũng rất ít. Bình quân mỗi năm học, cả 2 trường này chỉ tuyển không quá 1.000 học sinh, chiếm gần 10% tổng số học sinh DTTS cấp THPT toàn tỉnh.

Theo Thông tư 01/2016/TT-BGDĐT, ngày 15/1/2016 của Bộ GD&ĐT ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của trường PTDTNT thì các trường PTDTNT có nhiệm vụ tạo nguồn cán bộ và đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Do đó, cùng với điều kiện ngân sách hỗ trợ còn hạn hẹp thì việc hạn chế số lượng học sinh nội trú tại các trường PTDTNT là hoàn toàn phù hợp.

Vấn đề đặt ra là, so sánh số lượng học sinh cấp THCS và cấp THPT trong hệ thống các trường PTDTNT vẫn có sự bất cập. Như ở Nghệ An, 6 trường PTDTNT cấp THCS mỗi năm đào tạo nội trú khoảng 1.800 em; nhưng 2 trường PTDTNT cấp THPT của tỉnh chỉ tiếp nhận được gần 1.000 em. Vị chi, bình quân mỗi năm có trên dưới 800 học sinh cấp THCS được đào tạo nội trú sẽ không được học nội trú khi lên cấp THPT.

Không vào được 2 trường PTDTNT cấp THPT, trên dưới 800 học sinh cấp THCS đã được nuôi dưỡng, đào tạo trong 4 năm cấp THCS sẽ đi đâu về đâu? Một số em sẽ nghỉ học giữa chừng do điều kiện kinh tế khó khăn, đó là tất yếu dù chưa có bất cứ một số liệu thống kê nào.

Với những em tiếp tục việc học, vẫn thuộc diện được thụ hưởng chế độ theo Nghị định 116/2016/NĐ-CP thì thuê trọ nhà dân để ở, đối diện với nhiều hệ lụy. Cuối tháng 11/2017, ngành Giáo dục tỉnh Nghệ An như “lên cơn sốt” trước tình trạng học sinh các trường THPT ở 6 huyện miền núi được hỗ trợ gạo đem gạo bán lại cho tư thương để lấy tiền.

“Nửa đường đứt gánh”

Phải khẳng định, học sinh được đào tạo trong các trường PTDTNT được xem là nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Nhưng do cấp THPT ít, trong khi cấp THCS nhiều nên không ít học sinh DTTS phải “nửa chừng đứt gánh”; kéo theo đó là một nguồn lực không hề nhỏ đã bị lãng phí.

Theo Nghị định 116/2016/NĐ-CP, bình quân mỗi tháng, một học sinh được hỗ trợ 480 nghìn đồng và 15kg gạo. Quy thành tiền 10 nghìn đồng/kg gạo thì mỗi tháng một học sinh được hỗ trợ tổng số tiền 630 nghìn đồng; một năm học được 5,67 triệu đồng/học sinh; 4 năm cấp THCS, số tiền chi cho một học sinh nội trú cấp THCS là hơn 22 triệu đồng/học sinh.

Cụ thể ở Nghệ An, như đã nêu ở trên, mỗi năm có khoảng 800 học sinh các trường PTDTNT cấp THCS không thể vào trường PTDTNT cấp THPT. Việc học của trên dưới 800 học sinh cũng bất định như số tiền hơn 18 tỷ đồng đã chi hỗ trợ cho các em trong 4 năm học THCS.

Tính rộng ra, cả nước hiện có 314 trường PTDTNT; trong đó 54 trường cấp tỉnh, 260 trường cấp huyện, với quy mô đào tạo gần 95 nghìn học sinh. Nếu tính bình quân số tiền hỗ trợ cho mỗi em học sinh là 630 nghìn đồng/tháng thì mỗi tháng ngân sách chi gần 60 tỷ đồng, mỗi năm học chi gần 539 tỷ đồng.

Vậy có bao nhiêu học sinh được học tập 4 năm cấp THCS ở các trường PTDTNT không thể vào các trường PTDTNT cấp THPT? Bao nhiêu học sinh đã tốt nghiệp các trường PTDTNT cấp THCS nhưng không thể tiếp tục theo đuổi việc học hành?

Hiện vẫn chưa có số liệu thống kê cụ thể để trả lời những câu hỏi này. Chỉ biết rằng, theo tổng hợp của Vụ Giáo dục dân tộc-Bộ GD&ĐT, năm học 2017-2018, cả nước có 875.977 học sinh DTTS cấp THCS và 306.091 học sinh DTTS cấp THPT; tỷ lệ học sinh DTTS được học tập trong trường PTDTNT đạt trên 8% tổng số học sinh DTTS cấp THCS và THPT.

Tính ra, cả nước có khoảng 70.078 em được học tại các trường PTDTNT cấp THCS; trong khi đó chỉ khoảng 24.487 học sinh vào được các trường PTDTNT cấp THPT. Vậy là còn khoảng 45.600 học sinh các trường PTDTNT cấp THCS sau khi tốt nghiệp buộc phải rời môi trường nội trú để vào các trường công lập khác hoặc nghỉ học.

Không thể phủ nhận vai trò của hệ thống các trường PTDTNT trong việc bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng DTTS và miền núi. Cũng chính từ những ngôi trường này, học sinh DTTS nhiều thế hệ đã phát triển cả trí tuệ lẫn thể chất, đóng góp vào sự phát triển chung của vùng cũng như của đất nước. Nhưng để phát huy hiệu quả hơn nữa thì cần có cách làm căn cơ hơn.

Ví như cần hài hòa về số lượng các trường PTDTNT cấp THCS và cấp THPT. Tất nhiên, việc sửa đổi này cần thời gian và cần được nghiên cứu một cách kỹ càng. Trước mắt, để tránh lãng phí (cả công sức của học sinh cũng như nguồn ngân sách hỗ trợ) thì cần phân luồng học sinh trong các trường PTDTNT cấp THCS. Việc phân luồng học sinh sẽ góp phần định hướng tương lai cho các em, đồng thời giảm tải “đầu vào” cho các trường PTDTNT cấp THPT.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.