Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Âm hưởng Tây Nguyên trong ca khúc hiện đại

PV - 13:00, 24/06/2022

Trong trào lưu sáng tác âm nhạc Việt Nam thời gian gần đây, âm nhạc dân gian Tây Nguyên ngày càng được giới nhạc sĩ quan tâm khai thác, sáng tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị, thu hút sự quan tâm của người yêu nhạc trong cả nước.

 Ca khúc mang âm hưởng, phong cách Tây Nguyên luôn thu hút công chúng Ảnh: ITN
Ca khúc mang âm hưởng, phong cách Tây Nguyên luôn thu hút công chúng Ảnh: ITN

Vừa truyền thống, vừa hiện đại

Chia sẻ tại tọa đàm “Âm nhạc dân gian Tây Nguyên trong đời sống âm nhạc hiện nay” diễn ra vừa qua, nhạc sĩ Lê Xuân Hoan, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho rằng: “Mặc dù đến nay chưa có một tổ chức, cá nhân nào thống kê được đã có bao nhiêu tác phẩm âm nhạc được khai thác từ chất liệu dân gian Tây Nguyên, nhưng riêng về mảng ca khúc, chúng tôi ước tính có đến hàng trăm tác phẩm đã được vang lên. Có thể nói, hầu hết các ca khúc ra đời trong bất cứ hoàn cảnh, thời điểm nào, thời chiến hay thời bình đều có một điểm chung là vừa mang bản sắc truyền thống, vừa mang tính thời đại, phù hợp với thị hiếu thẩm mỹ âm nhạc của công chúng, đặc biệt là đồng bào các dân tộc Tây Nguyên”.

Những người đầu tiên kế thừa và phát triển âm nhạc dân gian Tây Nguyên vào sáng tác của mình một cách nhuần nhuyễn là nhạc sĩ Nhật Lai, nhạc sĩ Trần Quý và muộn hơn một chút là hàng loạt các tác phẩm ra đời trong kháng chiến chống Mỹ. Đến nay, nhiều tác phẩm vẫn vẹn nguyên trong lòng công chúng như Bóng cây Kơ nia (nhạc Phan Huỳnh Điểu, thơ Ngọc Anh); Em là hoa Pơ lang (Đức Minh); Cánh chim báo tin vui (Đàm Thanh); Bác Hồ sống mãi với Tây Nguyên (Lê Lôi); Người lái đò trên sông Pô Kô (Cầm Phong, thơ Mai Trang); Đắk Kroong mùa xuân về (Tố Hải)...

Sau ngày thống nhất đất nước, được thừa hưởng những giá trị văn hóa của đồng bào Tây Nguyên và tác phẩm của các thế hệ đi trước, nhiều trại sáng tác âm nhạc đã được tổ chức, động viên và thu hút đông đảo nhạc sĩ đến với Tây Nguyên. Kết quả là hàng trăm ca khúc và khí nhạc đã được ra đời, góp phần đáng kể vào đời sống âm nhạc của nước nhà. Trong đó, đáng kể nhất là những tác phẩm nổi tiếng như Tình ca Tây Nguyên của nhạc sĩ Hoàng Vân; Ngọn lửa cao nguyên của nhạc sĩ Trần Tiến; Hát giữa đêm trăng Chư Prông của nhạc sĩ Vũ Thanh; Đi tìm lời ru mặt trời của nhạc sĩ Y Phôn Ksor... Đặc biệt là nhạc sĩ Nguyễn Cường - một “hiện tượng” âm nhạc đáng chú ý nhất của Tây Nguyên từ trước tới nay, xuất sắc nhất là những tác phẩm được ông khai thác từ chất liệu âm nhạc của người Ê Đê như Hơ Zen lên rẫy, Ơi MĐrắk, Ly cà phê Ban Mê...

Những năm qua, các thế hệ nhạc sĩ, nghệ sĩ Việt Nam cũng đã sáng tác nhiều tác phẩm âm nhạc tiêu biểu, thể hiện rõ âm hưởng và phong cách Tây Nguyên. Nhiều ca sĩ đã chọn và đưa những ca khúc mang âm hưởng núi rừng vào các “đấu trường ca nhạc” danh tiếng trong và ngoài nước. Điều đó một lần nữa khẳng định sức sống mãnh liệt của phong cách âm nhạc này trong dòng chảy âm nhạc Việt Nam.

Khai thác kho tàng quý giá cho âm nhạc hiện đại

Những giá trị của kho tàng âm nhạc dân gian Tây Nguyên chẳng những góp phần khẳng định bản sắc văn hóa của vùng đất này trong quá khứ, hiện tại và tương lai mà còn đang tiếp tục có ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển âm nhạc chung của cả nước. Nhạc sĩ Trầm Tích nhận định: Trong quá trình xây dựng nền âm nhạc mới, các nhạc sĩ luôn xem âm nhạc dân gian là kho tàng quý giá để xây dựng ngôn ngữ âm nhạc cho tác phẩm. Đa số thường sử dụng những nhân tố hoặc hình tượng mang bản sắc dân tộc bằng cách chắt lọc chất liệu từ âm nhạc dân gian như giai điệu, tiết tấu, hòa âm, khúc thức, thang âm, điệu thức… để xây dựng, tạo nên đường nét độc đáo, điển hình trong tác phẩm của mình. Ông đưa ra nhiều ví dụ về việc khai thác, sử dụng chất liệu âm nhạc Ê Đê trong các sáng tác mới, góp phần làm cho bài hát mang đậm tính dân tộc, được công chúng trẻ đón nhận nồng nhiệt, như Chú voi con ở Bản Đôn của nhạc sĩ Phạm Tuyên, phỏng lại âm điệu bài dân ca Chiriria của điệu hát Ei Rey; nhạc sĩ Mạnh Trí với tổ khúc giao hưởng Đam Sa và ca khúc Bài ca trên đồi; nhạc sĩ Linh Nga Niê Kdam đã sử dụng chất liệu và phỏng lại âm điệu dân ca Ê Đê, kết hợp cùng nội dung câu chuyện cổ để viết ca khúc Tình ca Cao nguyên...

Đồng tình với ý kiến trên, nhạc sĩ Mạnh Trí cho rằng, để sáng tác một ca khúc mới mang âm hưởng dân tộc, việc đầu tiên là phải tiếp cận, nắm bắt được chất liệu âm nhạc vùng miền của địa phương mà mình muốn viết, thông qua các bài bản dân ca và diễn tấu nhạc cụ truyền thống phổ biến, tiêu biểu và đặc trưng nhất. Tuy nhiên, việc này hiện nay khá hạn chế về môi trường tiếp cận, sưu tầm và gặp không ít những trở ngại khách quan khi bước vào thâm nhập thực tế, điền dã tại các buôn làng vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Do đó, để vận dụng đưa vào sáng tác ca khúc mang âm hưởng dân gian Tây Nguyên, nhạc sĩ Mạnh Trí gợi ý, người sáng tạo cần chắt lọc một vài giai điệu, tiết tấu độc đáo và đặc trưng, có tính phổ biến, tiêu biểu nhất trong một bài bản dân ca, dân nhạc của họ. Có thể khai thác các từ ngữ dân tộc lặp đi lặp lại để làm câu đệm, xen kẽ vào ca khúc mới… Nếu từ chất liệu nguyên gốc của bài dân ca, tác giả muốn phát triển, mở rộng thì cần tránh đưa thêm các giai điệu xa lạ với thang âm, điệu thức đặc trưng của âm nhạc truyền thống...

Nhiều nhạc sĩ cũng cho rằng, khai thác chất liệu âm nhạc dân gian cần được quan tâm nhiều hơn nữa, bởi điều đó không những làm phong phú kho tàng âm nhạc nước nhà, mà còn góp phần quan trọng để lưu giữ những giá trị văn hóa, âm nhạc dân gian các tộc người trên dải đất hình chữ S. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bóng đá Việt Nam thuộc nhóm hạt giống số 1 tại SEA Games 33 - Thái Lan 2025

Bóng đá Việt Nam thuộc nhóm hạt giống số 1 tại SEA Games 33 - Thái Lan 2025

Ban Thi đấu Liên đoàn Bóng đá Đông Nam Á (AFF) vừa có cuộc họp tại Bangkok (Thái Lan), nhằm thảo luận, thông qua kế hoạch tổ chức các giải bóng đá ở giai đoạn còn lại của năm 2025 và các giải đấu quan trọng của năm 2026, trong đó trọng tâm là môn bóng đá nam và nữ tại SEA Games 33.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: 63 tỉnh thành hay 34 tỉnh thành cũng là đất nước, là quê hương

Thủ tướng: 63 tỉnh thành hay 34 tỉnh thành cũng là đất nước, là quê hương

Phát biểu bế mạc Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị ở cấp xã, ngày 15/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, 63 tỉnh thành, hay 34 tỉnh thành cũng là đất nước, là quê hương, phải thay đổi tư duy, xóa bỏ định kiến để tất cả vì sự phát triển chung, đồng thời điều quan trọng nhất của cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy là chuyển đổi trạng thái sang kiến tạo, chủ động phục vụ, giải quyết các công việc, vấn đề của người dân và doanh nghiệp, gần dân, sát dân, bám dân, bám cơ sở.
Người có uy tín Trà Văn Có: Xây dựng tộc họ khuyến học

Người có uy tín Trà Văn Có: Xây dựng tộc họ khuyến học

Gương sáng giữa cộng đồng - Thái Sơn Ngọc - 17:35, 15/06/2025
Tại thôn Trà Nô, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam, ông Trà Văn Có là Người có uy tín chăm lo xây dựng tộc họ khuyến học, khuyến tài tiêu biểu của địa phương, được Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Ninh Thuận biểu dương, khen thưởng. Đây là tộc họ điển hình về tinh thần hiếu học, nhiều người tốt nghiệp đại học tham gia công tác địa phương. Với vai trò là Người có uy tín, ông Có tích cực tham gia xây dựng bản làng no ấm, thanh bình.
Người “vác tù và” ở buôn Trum

Người “vác tù và” ở buôn Trum

Gương sáng giữa cộng đồng - Lê Hường - 17:32, 15/06/2025
Ông Y Taih Priêng (SN 1962), Trưởng buôn Trum, xã Tâm Thắng, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông được người dân gọi bằng cái tên trìu mến “người vác tù và” của buôn. Ông chia sẻ với dân cách làm kinh tế, hòa giải, gắn kết các mối quan hệ, động viên người dân cùng nhau bảo vệ an ninh, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.
Chung kết cuộc thi Miss & Mister Fitness Super Model World mùa 3 tại Quy Nhơn

Chung kết cuộc thi Miss & Mister Fitness Super Model World mùa 3 tại Quy Nhơn

Thể thao - Giải trí - T.Nhân-H.Trường - 17:10, 15/06/2025
Tối 14/6, tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn (Bình Định) diễn ra đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu và Nam vương siêu mẫu thể hình thế giới mùa 3 năm 2025 (Miss & Mister Fitness Super Model World 2025) với sự góp mặt của 33 thí sinh đến từ nhiều quốc gia trên thế giới. Đây là lần đầu tiên tỉnh Bình Định đăng cai tổ chức sự kiện này.
Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới)

Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới)

Tin tức - Minh Nhật - 15:05, 15/06/2025
Trong 2 ngày (14 và15/6), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới).
Báo chí Cách mạng Việt Nam - Nhịp cầu nối hiệu quả giữa Quốc hội với Nhân dân

Báo chí Cách mạng Việt Nam - Nhịp cầu nối hiệu quả giữa Quốc hội với Nhân dân

Thời sự - Minh Nhật - 13:42, 15/06/2025
Sáng 15/6, tại Nhà Quốc hội diễn ra cuộc gặp mặt thân tình với lãnh đạo các cơ quan báo chí, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gửi lời tri ân sâu sắc tới đội ngũ những người làm báo cả nước, đồng thời nhấn mạnh vai trò to lớn của báo chí trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Sáp nhập Khánh Hòa - Ninh Thuận: “Cơ hội vàng” để vùng đồng bào DTTS phát triển

Sáp nhập Khánh Hòa - Ninh Thuận: “Cơ hội vàng” để vùng đồng bào DTTS phát triển

Vấn đề - Sự kiện - Ngọc Ánh - 13:40, 15/06/2025
Ngày 12/6 vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Theo đó, hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa sẽ sáp nhập thành tỉnh Khánh Hòa (mới) có diện tích tự nhiên 8.555km2, quy mô hơn 2,2 triệu dân và 65 đơn vị hành chính trực thuộc (48 xã, 16 phường, 1 đặc khu). Việc sáp nhập hai tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận đang mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy vùng đồng bào DTTS phát triển.
Cà Mau: Giai đoạn 2026 – 2030 thêm 815 tỉ đồng cho người nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn

Cà Mau: Giai đoạn 2026 – 2030 thêm 815 tỉ đồng cho người nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn

Xã hội - Như Tâm - 13:27, 15/06/2025
Ông Nguyễn Minh Luân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh vừa ký ban hành Quyết định số: 1122/QĐ-UBND về việc Ban hành Đề án Kế hoạch vốn ngân sách tỉnh Cà Mau ủy thác sang Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2026 – 2030.
Thuận Châu (Sơn La): Hỗ trợ 2,5 tỷ đồng thực hiện gói chính sách chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em

Thuận Châu (Sơn La): Hỗ trợ 2,5 tỷ đồng thực hiện gói chính sách chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em

Tin tức - Minh Anh - 12:22, 15/06/2025
Thuận Châu (tỉnh Sơn La) là huyện miền núi, với trên 90% dân số là đồng bào DTTS; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chiếm 18,16%, giao thông đi lại còn khó khăn; một số hủ tục, tập quán lạc hậu còn tồn tại; trình độ nhận thức của người dân còn hạn chế. Trong những năm gần đây, số lượng phụ nữ được tiếp cận, sử dụng dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ, trẻ em DTTS ngày càng tăng.
Tâm là gốc của phước lành

Tâm là gốc của phước lành

Dân tộc - Tôn giáo - Việt Hà - 12:14, 15/06/2025
Không cần nhiều tài sản, người nghèo vẫn có thể tạo nên phước báu lớn nếu biết thực hành bố thí bằng tâm thanh tịnh, đúng như lời dạy của Đức Phật.
Bão số 1 ở miền Trung khiến 7 người chết, mất tích

Bão số 1 ở miền Trung khiến 7 người chết, mất tích

Tin tức - Minh Nhật - 21:02, 14/06/2025
Mưa lũ phức tạp do bão số 1 đã khiến 7 người chết, mất tích, hàng nghìn ngôi nhà, hàng chục ha hoa màu bị ngập, nhiều tuyến đường giao thông bị hư hỏng nghiêm trọng.