Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Âm hưởng Tây Nguyên trong ca khúc hiện đại

PV - 13:00, 24/06/2022

Trong trào lưu sáng tác âm nhạc Việt Nam thời gian gần đây, âm nhạc dân gian Tây Nguyên ngày càng được giới nhạc sĩ quan tâm khai thác, sáng tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị, thu hút sự quan tâm của người yêu nhạc trong cả nước.

 Ca khúc mang âm hưởng, phong cách Tây Nguyên luôn thu hút công chúng Ảnh: ITN
Ca khúc mang âm hưởng, phong cách Tây Nguyên luôn thu hút công chúng Ảnh: ITN

Vừa truyền thống, vừa hiện đại

Chia sẻ tại tọa đàm “Âm nhạc dân gian Tây Nguyên trong đời sống âm nhạc hiện nay” diễn ra vừa qua, nhạc sĩ Lê Xuân Hoan, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Nhạc sĩ Việt Nam cho rằng: “Mặc dù đến nay chưa có một tổ chức, cá nhân nào thống kê được đã có bao nhiêu tác phẩm âm nhạc được khai thác từ chất liệu dân gian Tây Nguyên, nhưng riêng về mảng ca khúc, chúng tôi ước tính có đến hàng trăm tác phẩm đã được vang lên. Có thể nói, hầu hết các ca khúc ra đời trong bất cứ hoàn cảnh, thời điểm nào, thời chiến hay thời bình đều có một điểm chung là vừa mang bản sắc truyền thống, vừa mang tính thời đại, phù hợp với thị hiếu thẩm mỹ âm nhạc của công chúng, đặc biệt là đồng bào các dân tộc Tây Nguyên”.

Những người đầu tiên kế thừa và phát triển âm nhạc dân gian Tây Nguyên vào sáng tác của mình một cách nhuần nhuyễn là nhạc sĩ Nhật Lai, nhạc sĩ Trần Quý và muộn hơn một chút là hàng loạt các tác phẩm ra đời trong kháng chiến chống Mỹ. Đến nay, nhiều tác phẩm vẫn vẹn nguyên trong lòng công chúng như Bóng cây Kơ nia (nhạc Phan Huỳnh Điểu, thơ Ngọc Anh); Em là hoa Pơ lang (Đức Minh); Cánh chim báo tin vui (Đàm Thanh); Bác Hồ sống mãi với Tây Nguyên (Lê Lôi); Người lái đò trên sông Pô Kô (Cầm Phong, thơ Mai Trang); Đắk Kroong mùa xuân về (Tố Hải)...

Sau ngày thống nhất đất nước, được thừa hưởng những giá trị văn hóa của đồng bào Tây Nguyên và tác phẩm của các thế hệ đi trước, nhiều trại sáng tác âm nhạc đã được tổ chức, động viên và thu hút đông đảo nhạc sĩ đến với Tây Nguyên. Kết quả là hàng trăm ca khúc và khí nhạc đã được ra đời, góp phần đáng kể vào đời sống âm nhạc của nước nhà. Trong đó, đáng kể nhất là những tác phẩm nổi tiếng như Tình ca Tây Nguyên của nhạc sĩ Hoàng Vân; Ngọn lửa cao nguyên của nhạc sĩ Trần Tiến; Hát giữa đêm trăng Chư Prông của nhạc sĩ Vũ Thanh; Đi tìm lời ru mặt trời của nhạc sĩ Y Phôn Ksor... Đặc biệt là nhạc sĩ Nguyễn Cường - một “hiện tượng” âm nhạc đáng chú ý nhất của Tây Nguyên từ trước tới nay, xuất sắc nhất là những tác phẩm được ông khai thác từ chất liệu âm nhạc của người Ê Đê như Hơ Zen lên rẫy, Ơi MĐrắk, Ly cà phê Ban Mê...

Những năm qua, các thế hệ nhạc sĩ, nghệ sĩ Việt Nam cũng đã sáng tác nhiều tác phẩm âm nhạc tiêu biểu, thể hiện rõ âm hưởng và phong cách Tây Nguyên. Nhiều ca sĩ đã chọn và đưa những ca khúc mang âm hưởng núi rừng vào các “đấu trường ca nhạc” danh tiếng trong và ngoài nước. Điều đó một lần nữa khẳng định sức sống mãnh liệt của phong cách âm nhạc này trong dòng chảy âm nhạc Việt Nam.

Khai thác kho tàng quý giá cho âm nhạc hiện đại

Những giá trị của kho tàng âm nhạc dân gian Tây Nguyên chẳng những góp phần khẳng định bản sắc văn hóa của vùng đất này trong quá khứ, hiện tại và tương lai mà còn đang tiếp tục có ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển âm nhạc chung của cả nước. Nhạc sĩ Trầm Tích nhận định: Trong quá trình xây dựng nền âm nhạc mới, các nhạc sĩ luôn xem âm nhạc dân gian là kho tàng quý giá để xây dựng ngôn ngữ âm nhạc cho tác phẩm. Đa số thường sử dụng những nhân tố hoặc hình tượng mang bản sắc dân tộc bằng cách chắt lọc chất liệu từ âm nhạc dân gian như giai điệu, tiết tấu, hòa âm, khúc thức, thang âm, điệu thức… để xây dựng, tạo nên đường nét độc đáo, điển hình trong tác phẩm của mình. Ông đưa ra nhiều ví dụ về việc khai thác, sử dụng chất liệu âm nhạc Ê Đê trong các sáng tác mới, góp phần làm cho bài hát mang đậm tính dân tộc, được công chúng trẻ đón nhận nồng nhiệt, như Chú voi con ở Bản Đôn của nhạc sĩ Phạm Tuyên, phỏng lại âm điệu bài dân ca Chiriria của điệu hát Ei Rey; nhạc sĩ Mạnh Trí với tổ khúc giao hưởng Đam Sa và ca khúc Bài ca trên đồi; nhạc sĩ Linh Nga Niê Kdam đã sử dụng chất liệu và phỏng lại âm điệu dân ca Ê Đê, kết hợp cùng nội dung câu chuyện cổ để viết ca khúc Tình ca Cao nguyên...

Đồng tình với ý kiến trên, nhạc sĩ Mạnh Trí cho rằng, để sáng tác một ca khúc mới mang âm hưởng dân tộc, việc đầu tiên là phải tiếp cận, nắm bắt được chất liệu âm nhạc vùng miền của địa phương mà mình muốn viết, thông qua các bài bản dân ca và diễn tấu nhạc cụ truyền thống phổ biến, tiêu biểu và đặc trưng nhất. Tuy nhiên, việc này hiện nay khá hạn chế về môi trường tiếp cận, sưu tầm và gặp không ít những trở ngại khách quan khi bước vào thâm nhập thực tế, điền dã tại các buôn làng vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Do đó, để vận dụng đưa vào sáng tác ca khúc mang âm hưởng dân gian Tây Nguyên, nhạc sĩ Mạnh Trí gợi ý, người sáng tạo cần chắt lọc một vài giai điệu, tiết tấu độc đáo và đặc trưng, có tính phổ biến, tiêu biểu nhất trong một bài bản dân ca, dân nhạc của họ. Có thể khai thác các từ ngữ dân tộc lặp đi lặp lại để làm câu đệm, xen kẽ vào ca khúc mới… Nếu từ chất liệu nguyên gốc của bài dân ca, tác giả muốn phát triển, mở rộng thì cần tránh đưa thêm các giai điệu xa lạ với thang âm, điệu thức đặc trưng của âm nhạc truyền thống...

Nhiều nhạc sĩ cũng cho rằng, khai thác chất liệu âm nhạc dân gian cần được quan tâm nhiều hơn nữa, bởi điều đó không những làm phong phú kho tàng âm nhạc nước nhà, mà còn góp phần quan trọng để lưu giữ những giá trị văn hóa, âm nhạc dân gian các tộc người trên dải đất hình chữ S. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 16/6, tại Hà Nội, Báo Dân tộc và Phát triển và Báo Vietnamnet đã phối hợp tổ chức Giải Bóng bàn mở rộng. Giải thu hút sự tham gia của hơn 40 vận động viên đến từ nhiều cơ quan báo chí, bộ ngành.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.