Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Xa dần thời “đốt đuốc tìm trò”

Hà Minh Hưng - 12:25, 22/03/2022

Từ khi thực hiện mô hình bán trú, các em học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở (PTDTBT THCS) xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ (Lai Châu) yên tâm đến lớp, chất lượng giáo dục ngày một nâng lên. Một số học sinh không còn bỏ học giữa chừng.

Học sinh bán trú học nhóm, chia sẻ kiến thức sau giờ học chính khóa.
Học sinh bán trú học nhóm, chia sẻ kiến thức sau giờ học chính khóa.

Tấm lòng những giáo viên cắm bản

Xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu có 7 bản, với 750 hộ, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông và Dao. Trước đây người dân Nậm Cha sinh sống quây quần hai bên bờ suối Nậm Mạ. Theo chương trình Tái định cư (TĐC) thủy điện Sơn La, giờ suối Nậm Mạ thành lòng hồ mênh mông. Nậm Cha nay giáp vùng hồ sông Đà, ngoài đường bộ, vùng này có bến xuồng tấp nập ngược xuôi thuyền bè. Nhờ có đường thủy nên bà con các bản, các xã trong vùng, thậm chí người thân ở tận Quỳnh Nhai (Sơn La) cũng thường xuyên ghé thăm. Tuy là xã được thụ hưởng một phần từ chương trình TĐC, đời sống người dân có nhiều đổi mới nhưng Nậm Cha vẫn là xã vùng III khó khăn, cách trung tâm huyện biên giới Sìn Hồ hơn 80km.

Thầy Vũ Văn Dương - Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS xã Nậm Cha đón chúng tôi tại bến xuồng Pa Há. Chiếc xuồng máy của ngư dân Lý Văn Hạc lắp động cơ máy nổ, gắn chân vịt quay tít, đạp nước đẩy thuyền rẽ sóng chạy êm ru trên mặt hồ xanh biếc. Đoàn chúng tôi say sưa chụp hình check in, Lý Văn Hạc chỉ tay xuống mặt hồ giới thiệu: “Xưa kia làng bản ở hết dưới này, sau TĐC, di dân lên vùng mới, giờ thì thành lòng hồ cả”. Hạc có con trai đang học bán trú tại trường thầy Dương nên là chỗ quen, vốn thạo sông nước, nhiệt tình, hễ nhà trường có công việc chỉ cần gọi là anh có mặt ngay.

 Đường về Nậm Cha nay phần lớn đã bê tông hóa, nên việc vận động học sinh ra lớp với các thầy cô giáo ở đây cũng được thuận lợi hơn.
Đường về Nậm Cha nay phần lớn đã bê tông hóa, nên việc vận động học sinh ra lớp với các thầy cô giáo ở đây cũng được thuận lợi hơn.

Mỗi khi có dịp cùng đồng nghiệp hàn huyên, chưa khi nào thầy Dương quên được thời điểm sau tết, lúc giáp hạt hay mùa làm nương mà các anh vẫn đùa là “mùa vận động”, bởi thời gian này, phần lớn giáo viên về bản vận động học sinh ra lớp. Câu nói của bà con vùng này “cái chữ không làm ra ngô, ra gạo” đã thành câu cửa miệng mỗi khi có thầy, cô đến nhà. Có hôm lên lớp vắng tanh, thế là thầy cô lại liềm hái lên nương cùng bà con, khi nào gặt xong thì mới đón được học sinh ra lớp.

Được biết thầy Dương quê Hưng Yên, thời còn sinh viên khoa ngữ văn trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên có một lần anh theo bạn lên Tây Bắc chơi, ấn tượng chuyến đi là hình ảnh những đứa trẻ miền rừng chỉ mỗi manh áo mỏng giữa tiết trời lạnh giá. Năm 2001, tốt nghiệp sư phạm, anh tình nguyện lên Lai Châu công tác. 20 năm gắn bó với giáo dục vùng cao có biết bao kỷ niệm buồn vui của người giáo viên xa nhà, giờ anh là con em của bản từ lâu rồi.

Mô hình bán trú phát huy hiệu quả

Năm 2013, Nậm Cha bắt đầu thực hiện mô hình trường bán trú, “vạn sự khởi đầu nan” với bộn bề khó khăn, từ phòng ở, bếp ăn và đặc biệt là nếp sống xa nhà chưa quen với các em. Nậm Cha có nhiều bản xa, đi lại khó khăn, có bản cách trường hai chục cây số như Nậm Pẻ, Ngài Chồ, Nậm Chăng… nên chỉ chuyện đến trường về nhà hằng ngày với các em cũng là cả một vấn đề. Trưởng bản Nậm Pẻ - Chang A Quang, người đồng hành với các thầy cô hàng chục năm nay trong sự nghiệp đưa chữ về bản nhớ lại: Ngày đầu thực hiện trường bán trú, tâm lý học sinh về học tập trung còn bỡ ngỡ, nhiều đêm trưởng bản Quang cùng các thầy cô “đốt đuốc tìm trò”, có khi thông đêm, phải khi nào thấy các em mới an tâm.

Ngày cuối tuần thầy Nguyễn Thanh Luận (giữa) lại về bản nói chuyện, trao đổi với gia đình về việc học của con em.
Ngày cuối tuần thầy Nguyễn Thanh Luận (giữa) lại về bản nói chuyện, trao đổi với gia đình về việc học của con em.

Còn với thầy Nguyễn Thanh Luận - Phó Hiệu trưởng, phụ trách công tác bán trú, mỗi khi nhắc chuyện về bản dạy chữ, thì bao kỷ niệm trong anh lại ùa về. Đó là kỷ niệm những ngày mới lên công tác, lớp học ngày ấy là những gầm nhà sàn của bà con người Thái. Rồi cảnh chèo thuyền vượt suối Nậm Cha, Nậm Mạ đón học sinh đi thi, cảnh vượt suối trong mùa lũ đón giáo viên mới… Thầy Luận cho biết: Từ khi triển khai mô hình trường học bán trú, tỷ lệ học sinh chuyên cần đến lớp của nhà trường đạt trên 95%; không còn cảnh giáo viên phải đến nhà vận động học sinh ra lớp như trước. Tỷ lệ học sinh nữ học hết lớp 9 và học lên THPT cũng tăng lên.

Rồi thầy Luận đưa chúng tôi “mục sở thị” mô hình tăng gia của học sinh bán trú phía sau trường, có chuồng nuôi lợn thương phẩm, ao thả cá, và vịt đẻ trứng. Sau giờ lên lớp, thời gian còn lại các tổ, nhóm thay phiên nhau tăng gia. Cũng từ mô hình này, các em được thực hành trang bị những kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp. Nhóm chăn nuôi của em Phàn Thị Nụ, lớp 8A mỗi người một việc, người thái chuối, nấu cám, người trộn thức ăn cho cá, vịt... Từ bãi đất trống um tùm cỏ dại, nay dưới bàn tay các em được cải tạo thành những luống rau xanh tốt, với đủ các loại rau, củ quả theo mùa như: bí đỏ, đậu cô ve, đậu đũa, cải thìa, cải ngọt, cải canh, rau muống… Em Nụ cho biết, ngoài tổ chăn nuôi, trồng trọt, chúng em có tổ chuyên làm giá đỗ vừa cung cấp cho nhà trường, vừa bán ra thị trường gây quỹ lớp.

Năm học 2021 - 2022, Trường PTDTBT THCS xã Nậm Cha có 314 học sinh, trong đó hơn 200 học sinh bán trú. Hiện nay, nhà trường có 10 phòng ở nội trú và 1 nhà ăn, như vậy bình quân gần 20 em/phòng. Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, nhà trường giành 2 lớp học làm phòng ở cho học sinh. Các phòng học được trang bị hệ thống giường tầng, tuy chất chội, nhưng khá ngăn nắp. Em Chang A Mạn, dân tộc Dao, bản Nậm Pẻ, nhà cách trường 20km tâm sự: “Về ở nội trú, em được nhà trường, các thầy, cô chăm sóc từ bữa ăn, giấc ngủ cho đến việc học hành. Phòng ở được xây dựng khang trang, sạch sẽ. Bởi vậy, chúng em rất vui khi được sống và học tập ở đây”.

Mô hình chăn nuôi vị của các em học sinh Trường PTDTBT THCS xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ.
Mô hình chăn nuôi vị của các em học sinh Trường PTDTBT THCS xã Nậm Cha, huyện Sìn Hồ.

Phía kế bên nhà ăn bán trú là phòng ở của vợ chồng thầy giáo trẻ Phạm Văn Pháo. Năm 2014, tốt nghiệp trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh Hưng Yên, Pháo tình nguyện lên huyện Sìn Hồ công tác. Mới đầu cũng bỡ ngỡ, nhưng nhìn các anh, chị thế hệ trước xây dựng gia đình, sinh con lập nghiệp Pháo thấy vui. Sau những đêm về bản vận động học sinh, những ngày cùng bà con gặt lúa, kéo vó, quăng chài và rồi anh đã bén duyên với cô sơn nữ người Dao nơi đây. Ngôi nhà hạnh phúc, là căn phòng tập thể dành cho đôi vợ chồng trẻ. Chính căn phòng này là minh chứng biết bao thế hệ, bao cặp đôi đã nên duyên. Tuổi thanh xuân của họ đã dâng hiến cho miền đất này, cho những chuyến đò thầm lặng…

Chiều hồ sông Đà sóng vỗ mênh mang, chia tay thầy cô và các em học sinh Nậm Cha, trong lòng mỗi chúng tôi đều dâng lên niềm cảm phục. Vẫn biết, giáo dục vùng cao còn nhiều khó khăn, vất vả, nhưng bằng tinh thần trách nhiệm nghề giáo, các thầy cô luôn cháy hết mình cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Nếu như ở thành phố, thị xã có biết bao ngôi trường khang trang, hiện đại, đầy đủ phương tiện dạy học thì nơi bản làng xa xôi, vẫn còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, đặc biệt nhiều thầy cô ngày ngày vẫn thầm lặng  kiên trì bám bản, không chỉ dạy kiến thức mà trang bị cả những  kỹ năng sống cho học sinh dân tộc thiểu số để hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy trò nơi rẻo cao biên giới.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.