Nhiều dấu ấn công tác dân tộc năm 2024
Nhìn lại năm 2024 để thấy, công tác dân tộc được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cả hệ thống chính trị các cấp tiếp tục quan tâm chỉ đạo, phối hợp triển khai thực hiện; sự nỗ lực cố gắng vươn lên của đồng bào các DTTS, nhờ vậy việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Trọng tâm là các nhiệm vụ trong chương trình công tác của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Đặc biệt, trong năm 2024, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo cụ thể, sát sao việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các chính sách dân tộc, nhất là Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719).
Việc triển khai Chương trình MTQG 1719 đã đạt nhiều kết quả tích cực. Giải ngân lũy kế vốn đầu tư công đến 31/12/2024 của Chương trình đạt 79% kế hoạch. Tính theo tỷ lệ vốn tuyệt đối trong 3 Chương trình MTQG, kết quả giải ngân vốn đầu tư công thực hiện Chương trình MTQG 1719 cao hơn gần 1,03 lần so với tổng vốn của cả 2 Chương trình MTQG cùng giai đoạn. Đến nay, nhiều địa phương đã hoàn thành và vượt một số mục tiêu kế hoạch đề ra.
Ủy ban Dân tộc (UBDT) đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương tạo đồng thuận cao trong phối hợp thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến Chương trình MTQG 1719 và các chính sách dân tộc trong giai đoạn từ năm 2021 - 2025. Hệ thống chính sách dân tộc được ban hành khá đầy đủ, toàn diện, bao quát hầu hết các lĩnh vực đời sống chính trị, KT-XH của vùng đồng bào DTTS và miền núi và thường xuyên được quan tâm rà soát, điều chỉnh, bổ sung thống nhất về cơ chế quản lý, tập trung nguồn lực, khắc phục tình trạng trùng lắp; phân cấp mạnh cho địa phương và thể hiện rõ tính công khai, minh bạch trong tổ chức thực hiện; ưu tiên tập trung đầu tư đối với địa bàn đặc biệt khó khăn.
Bên cạnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền, chuyển đổi số và phổ biến giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS được tăng cường; hợp tác quốc tế về công tác dân tộc tiếp tục được đẩy mạnh. Việc kiện toàn, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc, năng lực đội ngũ cán bộ từng bước được chú trọng, nâng lên.
Đến nay, 98,4% xã vùng đồng bào DTTS và miền núi có đường ô tô đến trung tâm; 96,7% hộ DTTS được sử dụng điện lưới quốc gia; 100% xã có trường lớp mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,3% xã có trạm y tế với 83,5% xã có trạm y tế đạt chuẩn, 69,1% số trạm y tế có bác sĩ, y tá khám, chữa bệnh cho người dân; trên 90% xã được phủ sóng phát thanh, truyền hình; 100% xã có hạ tầng viễn thông và được phủ sóng di động đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân; nhiều tỉnh có tỷ lệ giảm nghèo bình quân hằng năm trên 3%, vượt mục tiêu đề ra tại Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030, định hướng đến năm 2045...
Lần đầu tiên, UBDT tổ chức thành lập 6 Cụm thi đua gồm Cơ quan công tác dân tộc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 2 Khối thi đua gồm các vụ, đơn vị thuộc UBDT nhằm phát động phong trào thi đua thường xuyên giữa các cá nhân trong một tập thể, các tập thể trong cùng một cơ quan, tổ chức, đơn vị và giữa các cơ quan, tổ chức, đơn vị có chức năng, nhiệm vụ, tính chất công việc tương đồng nhau để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.
UBDT cũng đã làm tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức thành công Đại hội Đại biểu các DTTS cấp tỉnh, cấp huyện lần thứ IV năm 2024. Phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cùng với các địa phương tổ chức ra quân thực hiện cuộc Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng KT-XH của 53 DTTS. UBDT cũng đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổ chức biểu dương học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu lần thứ XI - năm 2024, nhằm động viên, khích lệ tinh thần vươn lên, lan tỏa tấm gương điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS.
Tập trung sắp xếp, tinh gọn bộ máy
Phát huy những kết quả đạt được của năm 2024, bước sang năm 2025, ngành công tác dân tộc đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, đó là: Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ, như: Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới; Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội phê duyệt Đề án Tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình MTQG 1719…
Tập trung sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Tiếp tục rà soát toàn bộ thể chế, quy chế để phù hợp, hiệu quả với bộ máy tổ chức mới; đồng thời tham mưu tổng kết các chính sách dân tộc giai đoạn 2021 - 2025, tham mưu ban hành sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các chương trình, chính sách dân tộc trong giai đoạn 2026 - 2030 để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của chính sách giai đoạn 2021 - 2030. Tập trung xây dựng và hoàn thành các đề án, chính sách dân tộc trong Chương trình công tác của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao năm 2025 theo đúng thời hạn được giao, đảm bảo chất lượng. Đẩy mạnh thực hiện tạo chuyển biến cơ bản về tiến độ, chất lượng việc thực hiện các Chương trình MTQG, trọng tâm là Chương trình MTQG 1719. Tăng cường đôn đốc, kiểm tra giám sát để xử lý tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các Chương trình; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đảm bảo hoàn thành kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025 và đề xuất nhiệm vụ giai đoạn 2026 - 2030…
Có trách nhiệm đầy đủ với đồng bào DTTS… thì nhiệm vụ khó khăn nào cũng hoàn thành
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác dân tộc năm 2024, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh: Công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và mục tiêu xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc của Nhân dân ta. Phó Thủ tướng Thường trực đánh giá cao những kết quả đạt được của ngành công tác dân tộc năm 2024.
Nhấn mạnh, năm 2025 là năm cuối nhiệm kỳ, năm về đích, năm có nhiều sự kiện chính trị trọng đại, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị ngành công tác dân tộc cần xác định quyết tâm, trách nhiệm chính trị cao hơn để hoàn thành mục tiêu kế hoạch đề ra. “Nhiệm vụ công tác dân tộc năm 2025 rất quan trọng là năm nền tảng định hướng công tác dân tộc cho giai đoạn 2026 - 2030, trong bối cảnh cả hệ thống chính trị quyết tâm sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, sẽ có không ít khó khăn, nhiều tâm tư, trăn trở, nhưng với trách nhiệm đầy đủ với đồng bào DTTS, với sự quyết tâm cao, đồng lòng, đoàn kết thì nhiệm vụ khó khăn nào cũng hoàn thành”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tin tưởng.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh nhấn mạnh: UBDT sẽ tăng cường công tác phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai nhiệm vụ, đặc biệt là triển khai đầy đủ các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao và các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ của UBDT để công tác dân tộc năm 2025 đạt được nhiều kết quả tích cực. Nhấn mạnh, nhiệm vụ năm 2025 là hết sức to lớn, nhiều việc mới, nhiều việc khó, cần phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, triển khai đồng bộ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh mong muốn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện để ngành công tác dân tộc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.