Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Về Hô Tra uống chè nghìn năm tuổi

Trọng Bảo - 07:18, 16/05/2022

Sinh ra ở mảnh đất Tân Uyên (Lai Châu) đầy nắng gió, nhưng hồi đó, chưa một lần tôi được đến Hô Tra mà mới chỉ được nghe qua lời kể của những bậc cao niên. Hô Tra trong hình dung của tôi và rất nhiều người khi đó, là mảnh đất đầy gian khó.

Đường vào bản Hô Tra vẫn còn lắm gian nan
Đường vào bản Hô Tra vẫn còn lắm gian nan

Rồi nghề nghiệp cũng đã cho tôi cơ hội đến được bản Hô Tra. Con đường vào bản giờ đây, tuy đã được mở rộng nhưng cũng chỉ là đường tạm, những hòn đá to như con gà, con lợn nằm ngổn ngang khiến cho chiếc xe chở chúng tôi chỉ chực đổ. Khó khăn là vậy, gian nan là vậy, nhưng người dân nơi đây vẫn một lòng giữ đất, giữ rừng, bởi rừng cho họ nguồn nước uống hàng ngày, rừng cho họ thảo quả. Đặc biệt, ở đây có rừng chè cổ thụ mà chẳng đâu có được, bà con nơi đây mỗi khi đi nương về, chỉ cần nhấp một ngụm chè là mọi mệt mỏi dường như tan biến.

Bản Hô Tra nằm cách trung tâm xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên khoảng 15km, bản nằm cheo leo trên độ cao 1.500m so với mực nước biển, thời tiết ở đây mát mẻ quanh năm tương tự Sa Pa (Lào Cai).

Đón tôi trong ngôi nhà gỗ khang trang, mái lợp đã phủ lớp rêu phong, minh chứng cho dấu ấn của thời gian; bên chén trà xanh nghi ngút khói, Trưởng thôn Thào A Phành chậm rãi kể: Bản Hô Tra có đến mấy trăm năm tuổi rồi, ở đây chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, di cư từ Sa Pa (Lào Cai) sang khai khẩn đất hoang. Cái tên “Hô Tra” của bản, cũng là để nhớ công lao của những người bố, đã dẫn cả gia đình tới vùng đất mới sinh sống.

“Từ lúc chuyển đến đây, bà con phát nương trồng ngô, trồng thảo quả, địa lan, thấy được lợi ích kinh tế cho nên bà con giữ rừng, không phá. Giờ còn được tiền hỗ trợ bảo vệ môi trường rừng, nên rừng còn được bà con gìn giữ, coi trọng hơn nữa”, Trưởng thôn Phành kể.

Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ cần nhấm một ngụm chè từ những cây chè cổ thụ này, cũng đủ để phục hồi sức khỏe và tỉnh táo
Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ cần nhấm một ngụm chè từ những cây chè cổ thụ này, cũng đủ để phục hồi sức khỏe và tỉnh táo

Cũng theo ông Phành, trong rừng có nhiều cây gỗ nghìn năm tuổi, hai ba người ôm không hết. Có những cây mà các cụ cao niên trong bản cũng chưa từng đặt chân tới được, chỉ nhìn thấy từ xa vì không có đường. Trong rừng, lớp thảm thực vật dày, xốp, tạo độ mùn giúp cây thảo quả của bà con cao hơn đầu người, cho những chùm quả sai trĩu dưới gốc.

Đặc biệt, rừng ở đây có những cây chè cổ thụ, cao hàng chục mét, thân 4 - 5 người ôm. Đến mùa, người dân leo lên ngọn những cây chè cổ thụ để hái búp non mang về pha nước uống. Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ một ngụm chè cũng đủ giúp người ta hồi phục sức khỏe, mang lại sự tỉnh táo.

“Từ thời các cụ lên đây đã thấy những cây chè này, chúng cao lớn, có khi cả nghìn năm tuổi rồi. Chè ở đây hấp thụ gió mưa của trời đất, nên búp dày dặn, xanh mởn. Khi uống có mùi thơm mát như sương sớm trong rừng, có vị ngọt chứ không chát, rất hiếm có nơi nào có chè được như vậy. Uống vào thì tinh thần sảng khoái, sung sức hơn”, già làng Châu A Vảng năm nay đã gần 100 tuổi bảo vậy.

Chè cổ thụ chỉ thu hái từ tháng 3 - 6 là cho chất lượng ngon nhất. Khi mùa chè đến, thanh niên trai tráng trong bản mang theo gùi, dắt dao bên hông, cơm nắm muối vừng để lên rừng. Khi những búp chè đầu tiên được mang về bản sẽ dâng lên thờ cúng tổ tiên, sau đó để những cụ cao niên trong bản uống thẩm trà trước.

Anh Hạng A Chinh với những búp chè non mơn mởn vừa hái được
Anh Hạng A Chinh với những búp chè non mơn mởn vừa hái được

“Mỗi lần hái đầy gùi mới về, có khi đến nhà là tối muộn. Không kịp xuống núi thì ngủ lại ở lán, vì đêm tối đi về rất nguy hiểm. Giờ nhiều người biết đến chè cổ thụ rồi thì rất thích uống loại chè này. Người trong bản sau khi hái được chè về, một phần để dùng, một phần mang xuống thị trấn Tân Uyên bán lấy tiền chi tiêu”, anh Hạng A Chinh, thanh niên ở bản Hô Tra cho biết.

Rừng già ở bản Hô Tra có khoảng 2.000 cây chè cổ thụ, còn cây nhỏ nhiều vô kể. Chè cổ thụ đến nay, hầu hết được bà con thu hái để sử dụng; tuy nhiên, về lâu dài đây là một tiềm năng lớn có thể mang lại những giá trị cao hơn cho người dân địa phương.

Vì vậy, hiện đã có đơn vị đặt vấn đề với địa phương để nghiên cứu khai thác và bảo tồn những cây chè cổ, gắn với bản sắc văn hóa của đồng bào địa phương. Qua đó, đưa sản phẩm chè cổ thụ thành một thương hiệu đặc hữu, một biểu tượng của văn hóa huyện Tân Uyên nói riêng và tỉnh Lai Châu nói chung.

Ông Vũ Văn Mạnh, Giám đốc đơn vị đang tham gia khảo sát, nghiên cứu khai thác, bảo tồn chè cổ thụ cho biết: Qua quá trình nghiên cứu và tìm hiểu về cây chè cổ, đơn vị nhận thấy, tại các điểm cao 1.500 - 3.000m so với mực nước biển thuộc địa bàn xã Mường Khoa, Bắc Ta, Ho Sỏ, Trung Đồng... xuất hiện những cây chè cổ, có thể lên đến cả nghìn năm tuổi. Những cây chè này, thuộc các giống chè tự nhiên, chưa được nghiên cứu và đánh giá bài bản về góc độ khoa học, các dược chất quý cũng như giá trị kinh tế, văn hóa… Vì vậy, đơn vị đã đề xuất phương án liên kết đầu tư bảo tồn và phát triển thương hiệu cây chè cổ tại các xã trên địa bàn huyện Tân Uyên.

Cũng theo ông Mạnh, phương án mà đơn vị đưa ra, đó là mối liên kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Trong đó, lấy người dân làm chủ thể chính để phát triển, Nhà nước chủ trì phương án liên kết, doanh nghiệp định hướng phát triển thương hiệu và ổn định thị trường đầu ra.

Hiện nay, phần lớn diện tích đất rừng có cây chè cổ thụ, đang thuộc sự quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Tân Uyên. Về cơ bản diện tích này, đã được giao cho bà con nông dân các xã trên địa bàn được phép bảo vệ và khai thác cây lâm sản phụ dưới tán rừng, bao gồm cả cây chè cổ thụ.

Trước mắt, doanh nghiệp sẽ đầu tư kinh phí để bảo tồn, hướng dẫn bà con phương pháp khai thác, sơ chế… bảo đảm lợi ích đầu tư liên kết cũng như bảo đảm tính đồng nhất về chất lượng, thương hiệu của sản phẩm chè cổ huyện Tân Uyên.

Định hướng này đã đáp ứng mong mỏi lâu nay của bà con ở Hô Tra, họ mong cây chè đặc sản của quê hương sẽ được nhiều người biết tới, cải thiện thu nhập cho người dân và bảo tồn được giống chè quý.

Hy vọng, với hướng đi mới này cùng với cây thảo quả, cây ngô, cây lúa thì cây chè cổ thụ sẽ góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân Hô Tra trong một ngày không xa.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.