Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Về Hô Tra uống chè nghìn năm tuổi

Trọng Bảo - 07:18, 16/05/2022

Sinh ra ở mảnh đất Tân Uyên (Lai Châu) đầy nắng gió, nhưng hồi đó, chưa một lần tôi được đến Hô Tra mà mới chỉ được nghe qua lời kể của những bậc cao niên. Hô Tra trong hình dung của tôi và rất nhiều người khi đó, là mảnh đất đầy gian khó.

Đường vào bản Hô Tra vẫn còn lắm gian nan
Đường vào bản Hô Tra vẫn còn lắm gian nan

Rồi nghề nghiệp cũng đã cho tôi cơ hội đến được bản Hô Tra. Con đường vào bản giờ đây, tuy đã được mở rộng nhưng cũng chỉ là đường tạm, những hòn đá to như con gà, con lợn nằm ngổn ngang khiến cho chiếc xe chở chúng tôi chỉ chực đổ. Khó khăn là vậy, gian nan là vậy, nhưng người dân nơi đây vẫn một lòng giữ đất, giữ rừng, bởi rừng cho họ nguồn nước uống hàng ngày, rừng cho họ thảo quả. Đặc biệt, ở đây có rừng chè cổ thụ mà chẳng đâu có được, bà con nơi đây mỗi khi đi nương về, chỉ cần nhấp một ngụm chè là mọi mệt mỏi dường như tan biến.

Bản Hô Tra nằm cách trung tâm xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên khoảng 15km, bản nằm cheo leo trên độ cao 1.500m so với mực nước biển, thời tiết ở đây mát mẻ quanh năm tương tự Sa Pa (Lào Cai).

Đón tôi trong ngôi nhà gỗ khang trang, mái lợp đã phủ lớp rêu phong, minh chứng cho dấu ấn của thời gian; bên chén trà xanh nghi ngút khói, Trưởng thôn Thào A Phành chậm rãi kể: Bản Hô Tra có đến mấy trăm năm tuổi rồi, ở đây chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, di cư từ Sa Pa (Lào Cai) sang khai khẩn đất hoang. Cái tên “Hô Tra” của bản, cũng là để nhớ công lao của những người bố, đã dẫn cả gia đình tới vùng đất mới sinh sống.

“Từ lúc chuyển đến đây, bà con phát nương trồng ngô, trồng thảo quả, địa lan, thấy được lợi ích kinh tế cho nên bà con giữ rừng, không phá. Giờ còn được tiền hỗ trợ bảo vệ môi trường rừng, nên rừng còn được bà con gìn giữ, coi trọng hơn nữa”, Trưởng thôn Phành kể.

Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ cần nhấm một ngụm chè từ những cây chè cổ thụ này, cũng đủ để phục hồi sức khỏe và tỉnh táo
Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ cần nhấm một ngụm chè từ những cây chè cổ thụ này, cũng đủ để phục hồi sức khỏe và tỉnh táo

Cũng theo ông Phành, trong rừng có nhiều cây gỗ nghìn năm tuổi, hai ba người ôm không hết. Có những cây mà các cụ cao niên trong bản cũng chưa từng đặt chân tới được, chỉ nhìn thấy từ xa vì không có đường. Trong rừng, lớp thảm thực vật dày, xốp, tạo độ mùn giúp cây thảo quả của bà con cao hơn đầu người, cho những chùm quả sai trĩu dưới gốc.

Đặc biệt, rừng ở đây có những cây chè cổ thụ, cao hàng chục mét, thân 4 - 5 người ôm. Đến mùa, người dân leo lên ngọn những cây chè cổ thụ để hái búp non mang về pha nước uống. Khi đi rừng về mệt mỏi, chỉ một ngụm chè cũng đủ giúp người ta hồi phục sức khỏe, mang lại sự tỉnh táo.

“Từ thời các cụ lên đây đã thấy những cây chè này, chúng cao lớn, có khi cả nghìn năm tuổi rồi. Chè ở đây hấp thụ gió mưa của trời đất, nên búp dày dặn, xanh mởn. Khi uống có mùi thơm mát như sương sớm trong rừng, có vị ngọt chứ không chát, rất hiếm có nơi nào có chè được như vậy. Uống vào thì tinh thần sảng khoái, sung sức hơn”, già làng Châu A Vảng năm nay đã gần 100 tuổi bảo vậy.

Chè cổ thụ chỉ thu hái từ tháng 3 - 6 là cho chất lượng ngon nhất. Khi mùa chè đến, thanh niên trai tráng trong bản mang theo gùi, dắt dao bên hông, cơm nắm muối vừng để lên rừng. Khi những búp chè đầu tiên được mang về bản sẽ dâng lên thờ cúng tổ tiên, sau đó để những cụ cao niên trong bản uống thẩm trà trước.

Anh Hạng A Chinh với những búp chè non mơn mởn vừa hái được
Anh Hạng A Chinh với những búp chè non mơn mởn vừa hái được

“Mỗi lần hái đầy gùi mới về, có khi đến nhà là tối muộn. Không kịp xuống núi thì ngủ lại ở lán, vì đêm tối đi về rất nguy hiểm. Giờ nhiều người biết đến chè cổ thụ rồi thì rất thích uống loại chè này. Người trong bản sau khi hái được chè về, một phần để dùng, một phần mang xuống thị trấn Tân Uyên bán lấy tiền chi tiêu”, anh Hạng A Chinh, thanh niên ở bản Hô Tra cho biết.

Rừng già ở bản Hô Tra có khoảng 2.000 cây chè cổ thụ, còn cây nhỏ nhiều vô kể. Chè cổ thụ đến nay, hầu hết được bà con thu hái để sử dụng; tuy nhiên, về lâu dài đây là một tiềm năng lớn có thể mang lại những giá trị cao hơn cho người dân địa phương.

Vì vậy, hiện đã có đơn vị đặt vấn đề với địa phương để nghiên cứu khai thác và bảo tồn những cây chè cổ, gắn với bản sắc văn hóa của đồng bào địa phương. Qua đó, đưa sản phẩm chè cổ thụ thành một thương hiệu đặc hữu, một biểu tượng của văn hóa huyện Tân Uyên nói riêng và tỉnh Lai Châu nói chung.

Ông Vũ Văn Mạnh, Giám đốc đơn vị đang tham gia khảo sát, nghiên cứu khai thác, bảo tồn chè cổ thụ cho biết: Qua quá trình nghiên cứu và tìm hiểu về cây chè cổ, đơn vị nhận thấy, tại các điểm cao 1.500 - 3.000m so với mực nước biển thuộc địa bàn xã Mường Khoa, Bắc Ta, Ho Sỏ, Trung Đồng... xuất hiện những cây chè cổ, có thể lên đến cả nghìn năm tuổi. Những cây chè này, thuộc các giống chè tự nhiên, chưa được nghiên cứu và đánh giá bài bản về góc độ khoa học, các dược chất quý cũng như giá trị kinh tế, văn hóa… Vì vậy, đơn vị đã đề xuất phương án liên kết đầu tư bảo tồn và phát triển thương hiệu cây chè cổ tại các xã trên địa bàn huyện Tân Uyên.

Cũng theo ông Mạnh, phương án mà đơn vị đưa ra, đó là mối liên kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Trong đó, lấy người dân làm chủ thể chính để phát triển, Nhà nước chủ trì phương án liên kết, doanh nghiệp định hướng phát triển thương hiệu và ổn định thị trường đầu ra.

Hiện nay, phần lớn diện tích đất rừng có cây chè cổ thụ, đang thuộc sự quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Tân Uyên. Về cơ bản diện tích này, đã được giao cho bà con nông dân các xã trên địa bàn được phép bảo vệ và khai thác cây lâm sản phụ dưới tán rừng, bao gồm cả cây chè cổ thụ.

Trước mắt, doanh nghiệp sẽ đầu tư kinh phí để bảo tồn, hướng dẫn bà con phương pháp khai thác, sơ chế… bảo đảm lợi ích đầu tư liên kết cũng như bảo đảm tính đồng nhất về chất lượng, thương hiệu của sản phẩm chè cổ huyện Tân Uyên.

Định hướng này đã đáp ứng mong mỏi lâu nay của bà con ở Hô Tra, họ mong cây chè đặc sản của quê hương sẽ được nhiều người biết tới, cải thiện thu nhập cho người dân và bảo tồn được giống chè quý.

Hy vọng, với hướng đi mới này cùng với cây thảo quả, cây ngô, cây lúa thì cây chè cổ thụ sẽ góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân Hô Tra trong một ngày không xa.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Nhiều năm qua, hàng trăm hộ đồng bào dân tộc Mnông ở xã Yang Tao, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sống trong cảnh thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt là vào mùa khô. Năm nay, tình trạng thiếu nước càng trầm trọng hơn, hầu hết người dân phải đến con suối cách nhà hàng cây số chở từng bình, can nước về sử dụng.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 10 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 558 sản phẩm OCOP được công nhận (520 sản phẩm 3 sao, 37 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao); mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu 54 - Thúy Hồng-Thanh Thuận - 10 giờ trước
Dân tộc Mông ở Cao Bằng chiếm hơn 10% dân số toàn tỉnh, gồm 3 nhóm Mông trắng, Mông hoa và Mông đen. Hiện nay, đồng bào Mông ở Cao Bằng luôn có ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc...
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 11 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 11 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 11 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 11 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 11 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 11 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 11 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 11 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.