Trên con đường xuyên lòng hồ Bản Vẽ

Hai trong ba cây cầu cứng trên tuyến giao thông này vẫn chưa thể lao dầm, buộc chúng tôi phải lựa chọn thủy trình để vào các xã vùng lòng hồ.

Vẫn là điểm khởi đầu ở bến Thượng lưu xã Yên Na và điểm dừng chân ở bản Con Phen xã Hữu Khuông, vẫn là quãng thời gian non 2 giờ ngồi thuyền máy chòng chành như trước, nhưng ai nấy đều như thấy thật gần. Có phải vì sự háo hức sớm được thấy con đường huyết mạch vào các xã vùng lòng hồ Bản Vẽ đang dần rõ hình hài? Hay là vì một lí do khác, là sự hối hả, khẩn trương của những người thợ trên đại công trường miền Tây xứ Nghệ? Biết đâu, đó cũng là muốn được tận mắt chứng kiến biện pháp thi công cầu vào loại “độc nhất vô nhị” đến thời điểm này trên nước ta – thi công cầu trên lòng hồ mà cốt nước ngập vượt xa sự tính toán ban đầu và vận chuyển nguyên liệu bằng đường thủy.

Theo báo cáo kinh tế kỹ thuật: Quãng đường có chiều dài hơn 12km, nối xã Yên Tĩnh với xã Hữu Khuông, đến xã Nhôn Mai và Mai Sơn. Khi dự án hoàn thành và đưa vào hoạt động sẽ chấm dứt tình trạng “chưa có đường bộ từ trung tâm huyện đến trung tâm xã”.

Thuyền cập bến ở bản Con Phen, chúng tôi cưỡi xe máy bắt đầu khám phá cung đường huyết mạch này. Vừa qua khỏi trụ sở UBND xã Hữu Khuông, cây cầu cứng có cái tên địa phương là Chà Là 2 đã hoàn thành và thông xe kỹ thuật. Từ đây, những ngọn núi, vạt rừng đã được phát sẻ, bạt gọn… để san nền đường. Giữa màu xanh thẫm của núi rừng, của nước hồ Bản Vẽ… nổi bật những dấu đất mới được đào xới, trông như những nhát rìu khổng lồ phang rất ngọt.

Xe chúng tôi cứ thế tiến về phía trước, thỉnh thoảng một vài chiếc xe máy của bà con dân bản chạy vụt ngang. Họ đi làm rẫy, đưa đón con cái đi học, đi thăm thân… Chúng tôi tìm gặp trưởng bản Huồi Pủng - Lữ Văn Núi thì anh không có nhà. Nối máy điện thoại, sóng phập phù, nhưng Núi vẫn không dấu nổi niềm vui, như thể niềm vui của bà con bản Huồi Pủng đã hội tụ nơi anh: “Đường đã xong rồi, cầu sắp xong rồi… bà con sẽ thuận lợi hơn trong phát triển kinh tế và đi lại. Nhất là việc đi lại, mai nay đi ra trung tâm huyện sẽ rất chủ động.

Hiện tại, tuyến đường bộ từ xã Yên Tĩnh vào Hữu Khuông, đi Nhôn Mai, Mai Sơn đã hoàn thành xong cốt đường, xe công vụ, xe của bà con dân bản đã có thể đi lại bình thường. Tuy nhiên, đường vẫn chưa thể thông vì còn hai cây cầu cứng trên tuyến là cầu Chà Là 1 và Suối Hộc chưa thể lao dầm.

Nói về cầu Chà Là 1, khi chúng tôi có mặt, chứng kiến không khí thi công đầy hối hả, khẩn trương. Tiếng máy xúc cẩu nguyên vật liệu từ phà lên, tiếng máy trộn bê tông rì rì, tiếng búa gõ cọc cạch liên hồi… thỉnh thoảng còn là ánh nhấp nháy của những mũi khoan. Tất cả như phá tan bầu tĩnh lặng của núi rừng miền Tây xứ Nghệ.

Cầu Chà là 1 có 4 nhịp, gồm 3 trụ cầu và 2 mố. Còn nhớ, trong dịp vào với Hữu Khuông tháng 9/2024, cán bộ kỹ thuật thi công cầu chia sẻ rằng: “Để thi công mấy trụ cầu Chà Là 1, phải chờ cốt nước ngập của lòng hồ Bản Vẽ rút xuống thấp hơn, mới tiến hành triển khai được. Việc thi công gặp nhiều khó khăn do không thể dùng sà lan lớn để vận chuyển máy móc đáp ứng tiêu chuẩn thi công cầu”. Dẫu vậy, vượt qua muôn vàn khó khăn, những người thợ cầu vẫn nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, để công trình sớm hoàn thiện, đáp ứng niềm mong mỏi của bà con các DTTS Thái, Khơ mú, Mông của 3 xã vùng lòng hồ Bản Vẽ.

Một tín hiệu đầy lạc quan ở cầu Chà Là 1, là công nhân hiện đang tiến hành lao dầm. Những chiếc dầm nặng hàng trăm tấn, được đúc ngay dưới chân cầu, rất thuận lợi khi cẩu và lao dầm. Chỉ độ vài tháng nữa thôi, cây cầu này sẽ hoàn tất, nối một phần bản Xàn và bản Pủng Bón với trung tâm xã Hữu Khuông; xóa bớt sự cô lập, bế tắc ngay chính trong địa phương này.

Do cầu Chà Là 1 chưa thể thông xe kỹ thuật, chúng tôi lại phải chọn hướng thủy trình để tiếp cận công trình cầu Suối Hộc. Từ giữa mênh mang nước lòng hồ, cầu Suối Hộc mới chỉ là hai mố cầu và một trụ nằm sát mép nước; chơ vơ, lọt thỏm giữa màu xanh bạt ngàn của núi rừng.

Hiện tại, công nhân thi công đang bắc chiếc cầu tạm để định vị những vị trí của trụ cầu theo bản vẽ thiết kế. Hỏi chuyện, chúng tôi được biết: Do cốt nước ngập cao hơn trung bình nhiều năm và cao hơn khảo sát nên phải chờ đến những tháng mùa khô, khi nước lòng hồ rút xuống thấp thì mới có thể tiến hành thi công.

Cầu Suối Hộc là một hợp phần có tổng mức đầu tư lớn nhất trong Dự án thi công đường từ xã Yên Tĩnh vào Hữu Khuông, đi Nhôn Mai và Mai Sơn. Hôm chúng tôi có mặt, những chiếc phà chở nguyên vật liệu là cát, đá… vẫn được đội thợ hối hả tập kết. Hành trình di chuyển của nguyên vật liệu cũng là từ bến Thượng lưu xã Yên Hòa, mất gần 2 giờ ì ạch trên lòng hồ thì mới cập bến để bốc dỡ.

Chúng tôi nhẩm tính rằng, với việc phải thi công cầm chừng chờ cốt nước lòng hồ rút thấp, với việc phải vận chuyển nguyên vật liệu qua nhiều chặng ngay chính trên lòng hồ… thì tiến độ của cây cầu nói riêng, của đại dự án ngốn 428,8 tỷ đồng có nguy cơ trễ hẹn, có nguy cơ đội vốn.

Thêm một trở ngại ở điểm cuối tuyến đường bộ từ xã Yên Tĩnh vào, đoạn tiếp giáp với cầu Suối Hộc là một lèn đá nhô ra, án ngữ ngay chính trên phần đường được thiết kế. Chủ tịch UBND xã Hữu Khuông - Lô Văn Giáp cho biết: Chúng tôi nghe nói đang trình dự toán để phá đá, mở đường. Nếu thông hoàn toàn thì quá trình vận chuyển nguyên vật liệu thi công cầu Suối Hộc có thể bằng đường bộ.

Ngược trở ra, chúng tôi xin nhờ xe của bà con dân bản, ngay ở mố chân cầu Suối Hộc, nhằm phía hướng đất xã Yên Tĩnh thẳng tiến. Con đường từ đây ngược ra đã san ủi xong mặt nền. Xe công vụ, xe máy của bà con đi rừng, đi rẫy đã có thể lưu thông. Mặt nền đất nhấp nhô theo những lần tăng ga của tài xế khiến chúng tôi cũng nhấp nhổm. Lời anh bạn đi cùng như lọt thỏm trong gió núi: Theo kế hoạch, Dự án mở đường ở Bản Vẽ hoàn thành vào cuối năm 2025, nhưng chắc sẽ khó về đích đúng hẹn.