Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thức dậy tiếng khèn Mông

PV - 10:12, 04/06/2019

Đồng bào dân tộc Mông ở Bắc Kạn hiện vẫn giữ nhiều giá trị đặc sắc văn hóa khá nguyên sơ, đặc biệt là nghệ thuật múa khèn và chế tác khèn Mông. Năm 2015, nghệ thuật múa khèn của người Mông tỉnh Bắc Kạn đã vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL

Nếu như trước đây, khèn Mông được sử dụng khá phổ biến trong những dịp lễ hội, đám táng thì hiện nay chỉ còn lẻ tẻ một vài thôn, bản còn thực hành múa khèn. Múa khèn chỉ xuất hiện trong các chương trình biểu diễn văn hóa, văn nghệ. Việc duy trì thực hành múa khèn cũng như chế tác khèn tại các địa bàn cư trú của đồng bào Mông ở Bắc Kạn đang có dấu hiệu phai lạt do nhiều yếu tố tác động như kinh tế thị trường, hội nhập văn hóa…

khèn Mông Câu lạc bộ khèn Mông tại Pác Nặm biểu diễn trong Lễ hội Mù Là Xuân Kỷ Hợi 2019.

Anh Phạm Văn Hanh, chủ hộ kinh doanh du lịch tại thôn Đồng Luông, xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới cho biết, khi xây dựng và kinh doanh vườn hoa thung lũng suối hoa, chúng tôi có lợi thế là ở ngay trên khu vực cư trú của đồng bào Mông nên rất muốn phát triển du lịch gắn với văn hóa bản địa. Tuy nhiên hiện nay, văn hóa của đồng bào Mông ở xã Quảng Chu đã không còn đặc sắc như trước, nhất là những di sản văn hóa du khách mong muốn được thưởng thức như dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc, khèn Mông… đã không còn phổ biến. Nếu xây dựng được những nhóm, những câu lạc bộ (CLB) phục vụ du khách, chắc chắn sẽ thu hút được lượng khách đáng kể. Tuy nhiên việc này rất khó thực hiện, vì đồng bào Mông ở Đồng Luông hiện không còn chơi nhạc cụ này. Chúng tôi cũng có thể dựng mô hình khèn Mông ở tại vườn hoa để du khách có thể cảm nhận và ghi hình lưu niệm khi đến vườn.

Anh Lý Hồng Quân huyện Pác Nặm, người được mệnh danh “thánh Khèn” đã có nhiều năm lặn lội khắp các lễ hội để đem nghệ thuật múa khèn Mông đến với công chúng. Anh cho biết, không có cách nào khác tốt hơn ngoài việc cố gắng hết mình để được tham gia biểu diễn trên mọi sân khấu, mọi nơi để mọi người thấy tầm quan trọng và sự độc đáo của văn hóa tộc người mình. Từ đó tập hợp truyền dạy, để nghệ thuật múa khèn trở lại với đời sống văn hóa tại địa phương.

Theo anh Quân, việc làm cho nghệ thuật múa khèn trở lại trong đời sống văn hóa của đồng bào Mông tại địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Thực tế tại huyện Pác Nặm quê anh hay Ba Bể cũng đã xây dựng được những CLB khèn Mông. Tuy nhiên, người đam mê thì ít mà lớp trẻ còn mải lo kiếm tiền, nên việc tập trung số lượng người để truyền dạy không hề đơn giản.

“Người trẻ bây giờ phần lớn đi làm công nhân cho các công ty, chỉ còn các ông, các bà trông nhà cửa, ruộng vườn mà thôi. Như CLB khèn Mông thôn Bản Nghè, Cô Linh hiện nay các thành viên đi làm công nhân hết cả rồi, đi làm ít nhất cũng có thu nhập 5 triệu đồng/tháng nên khó giữ chân họ lắm”, anh Quân thở dài.

Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân
và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL

Trao đổi với chúng tôi, ông Hà Văn Trường, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn cho biết, để đánh giá thực trạng việc duy trì thực hành di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông nói chung, múa khèn nói riêng từ năm 2011, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai Kế hoạch kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông trên địa bàn toàn tỉnh Bắc Kạn. Trong đó, tiến hành thống kê các địa điểm có di sản văn hóa phi vật thể về múa khèn, tri thức chế tác khèn Mông. Đồng thời, xác định mức độ thực hành di sản múa khèn tại các địa phương, báo cáo đánh giá về kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể múa khèn của dân tộc Mông. Đây là cơ sở quan trọng để Sở xây dựng kế hoạch, chương trình bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Xác định được tầm quan trọng của văn hóa khèn Mông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn đã và đang tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch nhằm gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa độc đáo này.

Bên cạnh đó, Sở cũng phối hợp với các địa phương mở lớp truyền dạy múa khèn cho học viên là con em dân tộc Mông; tổ chức các chương trình sự kiện văn hóa tại địa phương, tham gia các chương trình, hội diễn cấp khu vực, toàn quốc nhằm tăng cường giới thiệu về di sản khèn Mông; chỉ đạo các địa phương thường xuyên quan tâm, động viên, khuyến khích nghệ nhân tích cực truyền dạy múa khèn và tri thức chế tác khèn Mông cho các thế thế trẻ.

Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền về giá trị văn hóa truyền thống của di sản khèn Mông nhằm nâng cao nhận thức của đồng bào về giá trị văn hóa của dân tộc, nâng cao lòng từ hào dân tộc, từ đó tích cực gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc mình.

HOÀNG CHIẾN THẮNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.