Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thức dậy tiếng khèn Mông

PV - 10:12, 04/06/2019

Đồng bào dân tộc Mông ở Bắc Kạn hiện vẫn giữ nhiều giá trị đặc sắc văn hóa khá nguyên sơ, đặc biệt là nghệ thuật múa khèn và chế tác khèn Mông. Năm 2015, nghệ thuật múa khèn của người Mông tỉnh Bắc Kạn đã vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL Nghệ nhân khèn Mông ở Bản Nghè, xã Cổ Linh, huyện Bác Nặm(Bắc Kạn) miệt mài truyền dạy những điệu khèn truyền thống cho con cháu. Ảnh TL

Nếu như trước đây, khèn Mông được sử dụng khá phổ biến trong những dịp lễ hội, đám táng thì hiện nay chỉ còn lẻ tẻ một vài thôn, bản còn thực hành múa khèn. Múa khèn chỉ xuất hiện trong các chương trình biểu diễn văn hóa, văn nghệ. Việc duy trì thực hành múa khèn cũng như chế tác khèn tại các địa bàn cư trú của đồng bào Mông ở Bắc Kạn đang có dấu hiệu phai lạt do nhiều yếu tố tác động như kinh tế thị trường, hội nhập văn hóa…

khèn Mông Câu lạc bộ khèn Mông tại Pác Nặm biểu diễn trong Lễ hội Mù Là Xuân Kỷ Hợi 2019.

Anh Phạm Văn Hanh, chủ hộ kinh doanh du lịch tại thôn Đồng Luông, xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới cho biết, khi xây dựng và kinh doanh vườn hoa thung lũng suối hoa, chúng tôi có lợi thế là ở ngay trên khu vực cư trú của đồng bào Mông nên rất muốn phát triển du lịch gắn với văn hóa bản địa. Tuy nhiên hiện nay, văn hóa của đồng bào Mông ở xã Quảng Chu đã không còn đặc sắc như trước, nhất là những di sản văn hóa du khách mong muốn được thưởng thức như dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc, khèn Mông… đã không còn phổ biến. Nếu xây dựng được những nhóm, những câu lạc bộ (CLB) phục vụ du khách, chắc chắn sẽ thu hút được lượng khách đáng kể. Tuy nhiên việc này rất khó thực hiện, vì đồng bào Mông ở Đồng Luông hiện không còn chơi nhạc cụ này. Chúng tôi cũng có thể dựng mô hình khèn Mông ở tại vườn hoa để du khách có thể cảm nhận và ghi hình lưu niệm khi đến vườn.

Anh Lý Hồng Quân huyện Pác Nặm, người được mệnh danh “thánh Khèn” đã có nhiều năm lặn lội khắp các lễ hội để đem nghệ thuật múa khèn Mông đến với công chúng. Anh cho biết, không có cách nào khác tốt hơn ngoài việc cố gắng hết mình để được tham gia biểu diễn trên mọi sân khấu, mọi nơi để mọi người thấy tầm quan trọng và sự độc đáo của văn hóa tộc người mình. Từ đó tập hợp truyền dạy, để nghệ thuật múa khèn trở lại với đời sống văn hóa tại địa phương.

Theo anh Quân, việc làm cho nghệ thuật múa khèn trở lại trong đời sống văn hóa của đồng bào Mông tại địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Thực tế tại huyện Pác Nặm quê anh hay Ba Bể cũng đã xây dựng được những CLB khèn Mông. Tuy nhiên, người đam mê thì ít mà lớp trẻ còn mải lo kiếm tiền, nên việc tập trung số lượng người để truyền dạy không hề đơn giản.

“Người trẻ bây giờ phần lớn đi làm công nhân cho các công ty, chỉ còn các ông, các bà trông nhà cửa, ruộng vườn mà thôi. Như CLB khèn Mông thôn Bản Nghè, Cô Linh hiện nay các thành viên đi làm công nhân hết cả rồi, đi làm ít nhất cũng có thu nhập 5 triệu đồng/tháng nên khó giữ chân họ lắm”, anh Quân thở dài.

Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL Mỗi năm, Lễ hội Mù Là (huyện Pác Nặm) thu hút hàng ngàn người dân
và du khách tham gia, trải nghiệm văn hóa dân tộc Mông. Ảnh TL

Trao đổi với chúng tôi, ông Hà Văn Trường, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn cho biết, để đánh giá thực trạng việc duy trì thực hành di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông nói chung, múa khèn nói riêng từ năm 2011, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai Kế hoạch kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Mông trên địa bàn toàn tỉnh Bắc Kạn. Trong đó, tiến hành thống kê các địa điểm có di sản văn hóa phi vật thể về múa khèn, tri thức chế tác khèn Mông. Đồng thời, xác định mức độ thực hành di sản múa khèn tại các địa phương, báo cáo đánh giá về kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể múa khèn của dân tộc Mông. Đây là cơ sở quan trọng để Sở xây dựng kế hoạch, chương trình bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Xác định được tầm quan trọng của văn hóa khèn Mông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn đã và đang tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch nhằm gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa độc đáo này.

Bên cạnh đó, Sở cũng phối hợp với các địa phương mở lớp truyền dạy múa khèn cho học viên là con em dân tộc Mông; tổ chức các chương trình sự kiện văn hóa tại địa phương, tham gia các chương trình, hội diễn cấp khu vực, toàn quốc nhằm tăng cường giới thiệu về di sản khèn Mông; chỉ đạo các địa phương thường xuyên quan tâm, động viên, khuyến khích nghệ nhân tích cực truyền dạy múa khèn và tri thức chế tác khèn Mông cho các thế thế trẻ.

Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền về giá trị văn hóa truyền thống của di sản khèn Mông nhằm nâng cao nhận thức của đồng bào về giá trị văn hóa của dân tộc, nâng cao lòng từ hào dân tộc, từ đó tích cực gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc mình.

HOÀNG CHIẾN THẮNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người sở hữu bộ nhạc cụ gia truyền ở Thuốc Hạ

Người sở hữu bộ nhạc cụ gia truyền ở Thuốc Hạ

Trong nhà nghệ nhân Phàn Văn Phú, thôn 3, Thuốc Hạ, xã Tân Thành, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) dường như tồn tại cả một “bảo tàng” sống động, gồm những “linh vật” của người Dao như kèn pí lè, thanh la, chiêng, trống... Hàng ngày, nghệ nhân Phàn Văn Phú gìn giữ những thanh âm đặc biệt của dân tộc mình, xem đó như là cách chuyển cả tiếng thở của rừng, tiếng réo rắt của con suối vặn mình ra khỏi rừng già, chở theo bao tiếng lòng của con trai, con gái bản người Dao nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
AI có thể làm

AI có thể làm "dậy sóng" ngành báo chí ra sao?

Khoa học - Công nghệ - PV - 39 phút trước
Vào cuối năm ngoái, các nhà báo đã từng khá vui vẻ thử yêu cầu chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) mới nổi khi đó là ChatGPT viết bài cho chuyên mục của mình. Hầu hết đều kết luận rằng chatbot này không viết đủ tốt để đảm nhận công việc của họ.
Mẫu đơn xin chuyển đổi khu vực tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội

Mẫu đơn xin chuyển đổi khu vực tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội

Giáo dục - Như Ý - 42 phút trước
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội vừa ban hành hướng dẫn tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông năm học 2023-2024. Theo đó, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho phép những học sinh thuộc vùng giáp ranh giữa các khu vực tuyển sinh hoặc có chỗ ở thực tế khác với nơi thường trú được phép đổi khu vực tuyển sinh. Những thí sinh có nguyện vọng đổi khu vực tuyển sinh chỉ cần có đơn xin đổi khu vực, trong đơn nêu rõ lý do đổi và được thủ trưởng cơ sở giáo dục xác nhận.
Quảng Ninh: Các địa phương đồng loạt thả con giống thủy sản

Quảng Ninh: Các địa phương đồng loạt thả con giống thủy sản

Tin tức - Mỹ Dung - 48 phút trước
Ngày 1/4, nhân kỷ niệm 64 năm Ngày Truyền thống ngành Thủy sản Việt Nam (01/4/1959 - 01/4/2023), nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã đồng loạt tổ chức thả con giống thủy sản.
Bắc Giang: Khởi tố thêm 1 bị can tại Trung tâm đăng kiểm 98-06D

Bắc Giang: Khởi tố thêm 1 bị can tại Trung tâm đăng kiểm 98-06D

Pháp luật - Mỹ Dung - 49 phút trước
Cơ quan điều tra vừa tiếp tục khởi tố thêm 1 bị can liên quan đến vụ án nhận hối lộ tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 98-06D thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang (Bắc Giang).
Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 13/2023): Kỳ vọng về chính sách đất đai ở vùng đồng bào DTTS

Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 13/2023): Kỳ vọng về chính sách đất đai ở vùng đồng bào DTTS

Media - BDT - 1 giờ trước
Đất đai và giải quyết những vấn đề về đất đai luôn là vấn đề phức tạp và nhạy cảm. Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) được xây dựng đáp ứng nguyện vọng, mong mỏi của các địa phương, các cơ quan chuyên ngành và các tầng lớp Nhân dân. Đặc biệt, việc lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật là đợt sinh hoạt chính trị, xã hội sâu rộng, thu hút được sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp Nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Với tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, đã có nhiều ý kiến kiến nghị, kiến giải xác đáng nhằm tháo gỡ những vướng mắc đối với lĩnh vực đất đai ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Chuyên mục VĐ và SK tuần này phản ánh sự kỳ vọng về Dự thảo Luật đất đai sửa đổi đối với đồng bào DTTS.
Vai trò của vitamin K với cơ thể con người

Vai trò của vitamin K với cơ thể con người

Vitamin K là một chất dinh dưỡng quan trọng có vai trò trong nhiều hoạt động của cơ thể. Vitamin K giúp cải thiện nồng độ insulin, giảm nguy cơ ung thư và bảo vệ tim mạch. Không chỉ vậy, vitamin K cũng có thể thúc đẩy sự hình thành cục máu đông và giữ cho xương chắc khỏe. Việc cung cấp đủ vitamin K là không thể thiếu đối với sức khỏe chúng ta.
Thủ tướng khảo sát thực tế việc bảo đảm thuốc, vật tư y tế cho bệnh nhân

Thủ tướng khảo sát thực tế việc bảo đảm thuốc, vật tư y tế cho bệnh nhân

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Sáng 1/4, trong chương trình công tác tại tỉnh Khánh Hòa, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa, thăm hỏi, động viên bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, đội ngũ cán bộ, bác sĩ, nhân viên y tế và khảo sát việc bảo đảm thuốc, vật tư, sinh phẩm y tế cho người bệnh.
Giữ hạng sao cho sản phẩm OCOP: Tạo sự khác biệt từ

Giữ hạng sao cho sản phẩm OCOP: Tạo sự khác biệt từ "câu chuyện sản phẩm" (Bài 2)

Kinh tế - Thúy Hồng - 8 giờ trước
Yếu tố quan trọng để phát triển của các sản phẩm OCOP là xây dựng “câu chuyện sản phẩm” thú vị, tạo “sức mạnh mềm” thành đòn bẩy tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, thực tế triển khai do nhận thức của người dân, chính quyền địa phương chưa đầy đủ, nóng vội, nên chưa tạo được “câu chuyện sản phẩm” riêng của từng địa phương, dẫn đến nhiều sản phẩm na ná nhau, không thu hút, hấp dẫn người tiêu dùng…
Từ 1/4, Tổng cục Thống kê tiến hành điều tra doanh nghiệp năm 2023

Từ 1/4, Tổng cục Thống kê tiến hành điều tra doanh nghiệp năm 2023

Kinh tế - PV - 8 giờ trước
Đơn vị điều tra gồm 64 tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp có hoạt động hạch toán toàn ngành (bao gồm 3 tập đoàn, tổng công ty thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng).
Nhìn lại 3 trận đấu đầu của đội tuyển U23 Việt Nam dưới hai triều đại

Nhìn lại 3 trận đấu đầu của đội tuyển U23 Việt Nam dưới hai triều đại

Thể thao - PV - 8 giờ trước
Tuy áp lực đang là rất lớn sau 3 thất bại liên tiếp của đội tuyển U23 Việt Nam, nhưng câu trả lời về năng lực thật sự của huấn luyện viên người Pháp sẽ có tại SEA Games 32, khởi tranh vào tháng 5 tới.
Đảo Ó - Đồng Trường: Điểm Check-in lãng mạn cho giới trẻ

Đảo Ó - Đồng Trường: Điểm Check-in lãng mạn cho giới trẻ

Du lịch - Mai Thắng - 8 giờ trước
Những năm qua, nhiều bạn trẻ ở khắp mọi miền Tổ quốc đã chọn đi “phượt” tại Đảo Ó - Đồng Trường (thuộc thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai). Đến đây, du khách được Check-in với những hàng cây cao vút, được lắng nghe chim ó gọi bầy, làm duyên trước các Bungalow có thiết kế độc lạ và đắm mình ngắm cánh rừng nguyên sinh giữa bạt ngàn sóng nước.