Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thơm nồng rượu cần của người Gia Rai

Ngọc Thu - 16:27, 21/01/2022

Từ bao đời nay, đồng bào dân tộc Gia Rai tỉnh Gia Lai vẫn giữ thói quen làm men, ủ rượu mỗi khi tổ chức lễ hội, việc chung của làng hay đón năm mới. Tại các huyện như Kbang, Kong Chro, Phú Thiện, Chư Păh… dân làng có công thức riêng trong việc ủ rượu. Nhờ vậy, rượu cần vùng này có hương vị thơm ngon, đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên mà khó nơi nào sánh kịp.

Công đoạn làm men rượu cần của người Gia Rai ở xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai
Công đoạn làm men rượu cần của người Gia Rai ở xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai

Nổi tiếng với bí quyết làm rượu cần mang hương vị ngọt dịu đó là ông Rơ Châm Khil (làng Vân, thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh, Gia Lai). Mỗi khi nhà có khách quý đến thăm hay dịp lễ của gia đình, của làng thì vợ chồng ông Khil lại ủ rượu sẵn để mang ra dùng. Để rượu có hương vị đặc trưng của làng Vân, ông Khil cùng vợ đi lấy lá, vỏ cây về làm men. Vì là men tự làm hoàn toàn từ nguyên liệu tự nhiên nên rượu cần để càng lâu uống càng ngon mà không sợ bị hỏng.

Rượu cần là thức uống không thể thiếu trong đời sống của đồng bào các dân tộc nơi đây, cũng giống như cồng chiêng bên nhà rông. Rượu cần không chỉ là thức uống mà còn tượng trưng cho tinh thần cộng đồng, lòng mến khách của người  Gia Rai ở Tây Nguyên. Bên ghè rượu cần, mọi niềm vui được chia sẻ, con người giao hòa.

Cách làm men rượu cần được đồng bào dân tộc Gia Rai truyền nối qua nhiều thế hệ
Cách làm men rượu cần được đồng bào dân tộc Gia Rai truyền nối qua nhiều thế hệ

Đang giã bánh men để ủ rượu, chúng tôi hỏi bí quyết để ủ được rượu ngon, ông Khil chậm rãi chia sẻ: Để làm ra bánh men, mình vào rừng tìm vỏ jam để có chất men đặc biệt. Sau đó, đem vỏ cây jam đập dập, ngâm với nước. Các nguyên liệu khác gồm ớt, riềng, mía trắng, mướp đắng đem giã nhuyễn trộn với nước ngâm vỏ cây jam, trộn thêm bột gạo cho quyện lại rồi bọc lá riềng ủ trong vòng 5 ngày. Tiếp đó, vo thành từng viên, phơi trên giàn bếp cho đến khi men khô thì đem cất, khi nào cần ủ rượu đem ra giã mịn, trộn đều với cơm mới nấu để nguội và ít cám gạo. Tất cả cho vào ghè, phủ lên trên một lớp trấu, sau đó bịt kín miệng ghè rồi ủ trong vòng 2 tuần thì đem ra dùng.

Tương tự, tại huyện Phú Thiện, sau khi vụ thu hoạch lúa vừa kết thúc cũng là lúc dân làng cùng nhau chuẩn bị các nguyên liệu để ủ rượu cần, làm sạch các ghè lớn, ghè bé đựng rượu, kiểm tra men, trấu, lá chuối… Hầu như nhà nào cũng tranh thủ ủ nhiều ghè rượu để dùng trong các lễ cúng, sự kiện trọng đại của gia đình, đón năm mới.

Ở Phú Thiện, dân làng cũng làm men rượu bằng nguyên liệu tự nhiên. Họ cho rằng, men là nguyên liệu quyết định hương vị của rượu cần, cộng với với các nguyên liệu khác như gạo, trấu, lá chuối… sẽ cho ra hương vị độc đáo đặc trưng đậm đà, thơm ngon của loại rượu truyền thống.

Khách thưởng thức rượu cần tại thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh Gia Lai
Khách thưởng thức rượu cần tại thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh Gia Lai

Với kinh nghiệm hơn 30 năm trong nghề làm rượu cần, bà H’Lơm, 50 tuổi, xã Ia Piar, huyện Phú Thiện cho biết: “Trong các công đoạn làm nên rượu cần, thì công đoạn làm men là quan trọng nhất. Tùy mỗi nơi, mỗi cây cho ra loại men khác nhau. Từ đó, cũng cho ra hương vị rượu cần khác nhau. Trong làng chúng tôi, thì rượu cần cũng thể hiện sự khéo léo của người làm ra nó. Mỗi khi vào lễ hội hay tiếp khách quý, rượu cần không thể thiếu được trong lễ cúng cùng bữa cơm đón khách”.

Không cần quá nhiều nguyên liệu, hương rượu cần êm dịu, đơn giản, mộc mạc như chính con người ở vùng đất Tây Nguyên. Những ché rượu cần được làm ra không chỉ là bí quyết riêng mà còn là sự trao gửi, truyền nối qua bao thế hệ để gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Gia Rai.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Cuốn hút ẩm thực người Thái trên đất Tây Nguyên

Cuốn hút ẩm thực người Thái trên đất Tây Nguyên

Đến Tây Nguyên lập nghiệp, cộng đồng dân tộc Thái mang theo nhiều bản sắc văn hóa quý, trong đó có các món ăn đậm hương vị núi rừng Tây Bắc. Ấn tượng là, đã có nhiều đồng bào Thái phát triển món ăn truyền thống của dân tộc mình thành sản phẩm hàng hóa trên đất Tây Nguyên mang lại thu nhập cao.
Tin nổi bật trang chủ
30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

Xã hội - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Chiều 26/8, Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) đã tổ chức lễ xuất quân đội xung kích gồm 30 cán bộ, công nhân viên lên đường hỗ trợ Công ty Điện lực Nghệ An khắc phục hậu quả do bão số 5 gây ra.
Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Chiều 26/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế đã chủ trì cuộc họp của Ban Chỉ đạo, nhằm tiếp tục triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Đó là chủ đề của cuộc Hội thảo khoa học được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai phối hợp với Hội Triết học Việt Nam tổ chức ngày 26/8.
Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Lực lượng cứu hộ tại Đà Nẵng xác định hai công nhân tử vong dưới cống sâu khoảng 8m, tại khu vực thuộc phường Ngũ Hành Sơn.
Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Ngày 26/8, tại xã Bình Liêu (Quảng Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện tổ chức khai mạc lớp tập huấn xây dựng mô hình gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của người Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 3 giờ trước
Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026 do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai tổ chức ngày 26/8.
Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Pháp luật - Tào Đạt - 3 giờ trước
Ngày 26/8, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và Lệnh bắt tạm giam đối với Luo Shenghua, Vòng Quang Tuấn, Nguyễn Thành Phúc và Lê Văn Kiểu về tội “Giữ người trái pháp luật”. Giải cứu thành công 3 công dân Hàn Quốc bị bắt giữ trái pháp luật để tống tiền, tại một chung cư ở phường Lái Thiêu.
Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Xã hội - Thanh Hải - 5 giờ trước
Bão dứt, để lại hàng ngàn ha lúa Hè Thu sắp đến kỳ thu hoạch bị đổ rạp, ngâm chìm trong nước. Bát cơm đến tay của những “hai lúa”, phút chốc bị mưa bão đánh tan. Nông dân xứ Nghệ khóc trên đồng lúa.
Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Xã hội - Minh Anh - 5 giờ trước
Sau khi cơn bão số 5 đi qua, hoàn lưu bão gây mưa lớn tại các xã vùng biển của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh gây thiệt hại nặng nề. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 5.
Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Chiều 26/8, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo, cung cấp thông tin về chuỗi sự kiện Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025, với chủ đề “Khát vọng Biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng”.