Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thơm nồng rượu cần của người Gia Rai

Ngọc Thu - 16:27, 21/01/2022

Từ bao đời nay, đồng bào dân tộc Gia Rai tỉnh Gia Lai vẫn giữ thói quen làm men, ủ rượu mỗi khi tổ chức lễ hội, việc chung của làng hay đón năm mới. Tại các huyện như Kbang, Kong Chro, Phú Thiện, Chư Păh… dân làng có công thức riêng trong việc ủ rượu. Nhờ vậy, rượu cần vùng này có hương vị thơm ngon, đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên mà khó nơi nào sánh kịp.

Công đoạn làm men rượu cần của người Gia Rai ở xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai
Công đoạn làm men rượu cần của người Gia Rai ở xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai

Nổi tiếng với bí quyết làm rượu cần mang hương vị ngọt dịu đó là ông Rơ Châm Khil (làng Vân, thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh, Gia Lai). Mỗi khi nhà có khách quý đến thăm hay dịp lễ của gia đình, của làng thì vợ chồng ông Khil lại ủ rượu sẵn để mang ra dùng. Để rượu có hương vị đặc trưng của làng Vân, ông Khil cùng vợ đi lấy lá, vỏ cây về làm men. Vì là men tự làm hoàn toàn từ nguyên liệu tự nhiên nên rượu cần để càng lâu uống càng ngon mà không sợ bị hỏng.

Rượu cần là thức uống không thể thiếu trong đời sống của đồng bào các dân tộc nơi đây, cũng giống như cồng chiêng bên nhà rông. Rượu cần không chỉ là thức uống mà còn tượng trưng cho tinh thần cộng đồng, lòng mến khách của người  Gia Rai ở Tây Nguyên. Bên ghè rượu cần, mọi niềm vui được chia sẻ, con người giao hòa.

Cách làm men rượu cần được đồng bào dân tộc Gia Rai truyền nối qua nhiều thế hệ
Cách làm men rượu cần được đồng bào dân tộc Gia Rai truyền nối qua nhiều thế hệ

Đang giã bánh men để ủ rượu, chúng tôi hỏi bí quyết để ủ được rượu ngon, ông Khil chậm rãi chia sẻ: Để làm ra bánh men, mình vào rừng tìm vỏ jam để có chất men đặc biệt. Sau đó, đem vỏ cây jam đập dập, ngâm với nước. Các nguyên liệu khác gồm ớt, riềng, mía trắng, mướp đắng đem giã nhuyễn trộn với nước ngâm vỏ cây jam, trộn thêm bột gạo cho quyện lại rồi bọc lá riềng ủ trong vòng 5 ngày. Tiếp đó, vo thành từng viên, phơi trên giàn bếp cho đến khi men khô thì đem cất, khi nào cần ủ rượu đem ra giã mịn, trộn đều với cơm mới nấu để nguội và ít cám gạo. Tất cả cho vào ghè, phủ lên trên một lớp trấu, sau đó bịt kín miệng ghè rồi ủ trong vòng 2 tuần thì đem ra dùng.

Tương tự, tại huyện Phú Thiện, sau khi vụ thu hoạch lúa vừa kết thúc cũng là lúc dân làng cùng nhau chuẩn bị các nguyên liệu để ủ rượu cần, làm sạch các ghè lớn, ghè bé đựng rượu, kiểm tra men, trấu, lá chuối… Hầu như nhà nào cũng tranh thủ ủ nhiều ghè rượu để dùng trong các lễ cúng, sự kiện trọng đại của gia đình, đón năm mới.

Ở Phú Thiện, dân làng cũng làm men rượu bằng nguyên liệu tự nhiên. Họ cho rằng, men là nguyên liệu quyết định hương vị của rượu cần, cộng với với các nguyên liệu khác như gạo, trấu, lá chuối… sẽ cho ra hương vị độc đáo đặc trưng đậm đà, thơm ngon của loại rượu truyền thống.

Khách thưởng thức rượu cần tại thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh Gia Lai
Khách thưởng thức rượu cần tại thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh Gia Lai

Với kinh nghiệm hơn 30 năm trong nghề làm rượu cần, bà H’Lơm, 50 tuổi, xã Ia Piar, huyện Phú Thiện cho biết: “Trong các công đoạn làm nên rượu cần, thì công đoạn làm men là quan trọng nhất. Tùy mỗi nơi, mỗi cây cho ra loại men khác nhau. Từ đó, cũng cho ra hương vị rượu cần khác nhau. Trong làng chúng tôi, thì rượu cần cũng thể hiện sự khéo léo của người làm ra nó. Mỗi khi vào lễ hội hay tiếp khách quý, rượu cần không thể thiếu được trong lễ cúng cùng bữa cơm đón khách”.

Không cần quá nhiều nguyên liệu, hương rượu cần êm dịu, đơn giản, mộc mạc như chính con người ở vùng đất Tây Nguyên. Những ché rượu cần được làm ra không chỉ là bí quyết riêng mà còn là sự trao gửi, truyền nối qua bao thế hệ để gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Gia Rai.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.