Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thiết lập chính sách tài chính vi mô: Thúc đẩy giảm nghèo, đẩy lùi “tín dụng đen”

PV - 10:38, 09/03/2018

Hiện nay, chính sách tín dụng ở khu vực nông thôn, miền núi còn nhiều bất cập, việc cung cấp tín dụng đến các hộ nghèo, hộ DTTS còn hạn chế. Đây là một trong những nguyên nhân khiến “tín dụng đen” hoành hành, gây nhiều hệ lụy.

Vì “tín dụng đen”, nhiều nông dân phải bán trâu, bò để trả nợ. Ảnh: MH Vì “tín dụng đen”, nhiều nông dân phải bán trâu, bò để trả nợ. Ảnh: MH

 

Vay 1 triệu đồng, trả 1,5 triệu đồng

Năm 2008, dự án Hồ Nước Trong, hồ chứa nước thủy lợi lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi, được triển khai. Để thực hiện dự án, 450 hộ đồng bào DTTS thuộc hai huyện Tây Trà và Sơn Hà phải di dời, được hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng với số tiền lên tới 342 tỷ đồng.

Riêng xã Trà Thọ (huyện Tây Trà) có 158 hộ, nhận đền bù với tổng số tiền là 39 tỷ đồng. Trong đó, 19 tỷ đồng đầu tư khu tái định cư, 20 tỷ đồng được trao trực tiếp cho người dân. Ban quản lý dự án cùng chính quyền địa phương đã niêm yết công khai danh sách các hộ nhận bồi thường tại trụ sở UBND xã.

Điều này là hoàn toàn đúng quy định, nhưng lại vô tình “vẽ đường” cho các đối tượng cho vay nặng lãi tìm đến trục lợi. Biết các hộ dân di dời có nhu cầu tiền mặt trong khi chờ nhận tiền bồi thường, các đầu nậu đã “chi trước”; chỉ cần giao dịch “ngầm” là xong, khi nào có tiền thì trả. Dù lãi suất rất cao (50%, vay 1 triệu đồng thì trả 1,5 triệu đồng-PV) nhưng bà con vẫn cứ vay.

Như anh Đinh Văn Khánh (30 tuổi) không nhớ đã vay bao nhiều lần, chỉ nhớ lần ít nhất 7 triệu đồng, lần nhiều nhất 50 triệu đồng. Đến khi nhận được tiền bồi thường, người cho anh vay tới tận nhà đòi anh phải trả 400 triệu đồng. Tiền nhận được không đủ trả tiền vay, anh Khánh buộc phải rao bán 2ha rừng sản xuất với giá 100 triệu đồng để trả.

Theo thống kê của UBND xã Trà Thọ, trong số 158 hộ nhận bồi thường trên địa bàn, có tới 80% hộ vay “tín dụng đen” lãi suất 50%. Nhiều người trả nợ xong lâm vào cảnh tay trắng.

Các trường hợp vay nặng lãi chủ yếu để tiêu dùng (xây nhà, mua xe máy, điện thoại,…). Nhưng cũng có một số hộ vay để đầu tư sản xuất tại nơi ở mới. Nhưng họ vẫn không thoát được chiếc thòng lọng của “tín dụng đen”.

Như trường hợp ông Hồ Văn Tập, ở thôn Tre (xã Trà Thọ). Khi biết gia đình sẽ được nhận 600 triệu đồng tiền bồi thường di dời, dù lãi suất 50% nhưng ông vẫn quyết “vay nóng” để mua 2ha rẫy, mua thêm bò về nuôi và xây thêm nhà cho con. Trong khi chờ bò lớn, rẫy cho thu hoạch, ông lại phải vay để chi tiêu sinh hoạt hằng ngày. Để rồi, tháng 9/2017, nhận 600 triệu đồng tiền bồi thường, không kịp cất vào tủ thì ông đã phải trao cho người khác để trả nợ.

Theo ông Hồ Tấn Vũ, Chủ tịch UBND xã Trà Thọ, dù chính quyền địa phương đã nhiều lần giải thích, khuyên bà con không vay trước trả sau, không vay nặng lãi nhưng người dân vẫn làm liều. Do vậy, khi nhận tiền cũng là lúc các chủ nợ vây quanh. Dự định mua đất trồng rừng, chăn nuôi, làm kinh tế khi đến nơi ở mới vì thế cũng dở dang. Nhiều hộ đồng bào rẻo cao tái nghèo trên vùng đất mới.

Giải pháp đầy lùi “tín dụng đen”

Không chỉ riêng xã Trà Thọ mà ở nhiều vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS, vấn nạn “tín dụng đen” đang gây ra rất nhiều hệ lụy cho người dân. Hàng vạn hộ gia đình phải vay nợ tư nhân với lãi suất rất cao, khiến cuộc sống mãi ngập trong nợ nần, con đường thoát nghèo bị chặn đứng.

Điều đáng lo ngại bản chất của “tín dụng đen” là giao dịch “ngầm”, mang tính chất dân sự nên chính quyền địa phương, cũng như các cơ quan chức năng rất khó can thiệp. Chính vì vậy, hiện rất ít địa phương có số liệu thống kê cụ thể những gia đình đang điêu đứng vì “tín dụng đen”.

Một nghiên cứu độc lập của tổ chức Liên minh “Vì quyền của nông dân và hiệu quả của nền nông nghiệp Việt Nam” cho thấy, một tỷ lệ rất lớn các hộ nông dân DTTS đang phải gánh các khoản nợ khác nhau, với mức độ nợ từ 50-240 triệu đồng. Đáng chú ý, phần lớn các hộ dân này đang phải vay nặng lãi để đầu tư cho sản xuất, với lãi suất lên tới 50-60%/năm.

Số liệu này cũng phù hợp với nội dung trả lời chất vấn của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng tại Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội khóa XIV (ngày 16-17/11/2017). Ông Hưng thừa nhận, vấn nạn “tín dụng đen” đang hoành hành ở nhiều vùng nông thôn, khu vực miền núi là “vùng tối” của ngành Ngân hàng trong những năm qua, là vấn đề đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rà soát, ngăn chặn.

Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, ngành Ngân hàng phải chủ động tham gia để có giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của tình hình trên. Ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, giải pháp đặt ra là tiếp tục xem xét mở rộng thêm mạng lưới ngân hàng thương mại.

Nhận định này hoàn toàn phù hợp với thực trạng hoạt động tín dụng ở vùng nông thôn, khu vực miền núi. Tại Diễn đàn chính sách nông nghiệp Việt Nam do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (trực thuộc Trường Đại học Kinh tế-Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức ngày 29/9/2017, các đại biểu cho rằng, chính sách tín dụng nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam còn nhiều bất cập, các ngân hàng thương mại chưa thâm nhập được hết khu vực nông thôn rộng lớn, việc cung cấp tín dụng đến các hộ nghèo, hộ DTTS ở vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi bị hạn chế. Đây chính là một phần nguyên nhân, khiến vấn nạn “tín dụng đen” có điều kiện để nở rộ, gây nhiều hệ lụy.

Một trong những giải pháp để đẩy lùi “tín dụng đen” được các chuyên gia Ngân hàng đề xuất, là thiết lập chính sách tài chính vi mô (hệ thống tín dụng quy mô nhỏ chuyên nghiệp phục vụ nông nghiệp nông thôn, cho vay theo tổ, nhóm và hợp tác xã,…) đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS. Tuy nhiên, hiện chúng ta vẫn chưa định hình một cách rõ ràng về chính sách tài chính vi mô.

Theo cách hiểu hiện nay, tài chính vi mô, là việc cấp cho các hộ gia đình rất nghèo các khoản vay rất nhỏ (gọi là tín dụng vi mô), nhằm mục đích giúp họ tham gia vào các hoạt động sản xuất, hoặc khởi tạo các hoạt động kinh doanh nhỏ.

Thực tế, bản chất của tài chính vi mô không phải chỉ là quy mô của khoản vay, mà còn được định hình bằng cơ chế, cấu trúc khác. Tài chính vi mô hoàn toàn khác với khoản vay thương mại thông qua hệ thống tài chính truyền thống. Tuy nhiên, thực tế đang thiếu vắng những thể chế được khẳng định, thiết lập rõ ràng về tài chính vi mô. Trong tương lai cần gây dựng hệ thống thống tài chính vi mô để tạo sự ổn định, bền vững ở nông nghiệp nông thôn.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lai Châu: Người dân tự giác loại bỏ vũ khí tự chế giữ bình yên nơi biên giới

Lai Châu: Người dân tự giác loại bỏ vũ khí tự chế giữ bình yên nơi biên giới

Bằng sự kiên trì, gần gũi và tinh thần trách nhiệm, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã tích cực tuyên truyền, vận động, giúp người dân khu vực biên giới nhận thức rõ những hiểm họa từ việc tàng trữ, sử dụng vũ khí tự chế, vật liệu nổ. Với nhận thức pháp luật ngày càng được nâng cao, người dân đã tự giác giao nộp vũ khí, góp phần giữ vững an ninh trật tự và bảo đảm cuộc sống bình yên nơi phên dậu Tổ quốc.
Tin nổi bật trang chủ
Động lực phát triển vùng đồng bào DTTS Tuyên Quang

Động lực phát triển vùng đồng bào DTTS Tuyên Quang

Giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Tuyên Quang được Trung ương giao hơn 9.367 tỷ đồng để thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719). Việc triển khai Chương trình đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, cải thiện đời sống, nâng cao nguồn nhân lực và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng.
Ông Trần Lưu Quang tiếp tục được chỉ định làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh

Ông Trần Lưu Quang tiếp tục được chỉ định làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Bộ Chính trị chỉ định ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2020-2025, làm Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Cao nguyên đá Đồng Văn:

Cao nguyên đá Đồng Văn: "Bảo tàng địa chất sống" vừa rinh Giải thưởng Du lịch Thế giới 2025

Tin tức - Vũ Mừng - 2 giờ trước
Việc Cao nguyên đá Đồng Văn được vinh danh tại Giải thưởng Du lịch Thế giới 2025 với danh hiệu “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á” không chỉ khẳng định vị thế của du lịch Tuyên Quang mà còn làm nổi bật tầm vóc của một vùng di sản có sức lan tỏa quốc tế.
Già làng nói dân bản nghe, Già làng làm dân bản theo

Già làng nói dân bản nghe, Già làng làm dân bản theo

Người có uy tín - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức Gặp mặt các Già làng, Trưởng bản và Người có uy tín tiêu biểu, nhằm tôn vinh những đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vùng đồng bào DTTS trên địa bàn các xã thuộc Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 4- Hồi Xuân.
Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV: Phát huy tinh thần “Điện Biên phủ”

Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV: Phát huy tinh thần “Điện Biên phủ”

Trang địa phương - Thúy Hồng - 3 giờ trước
Sáng 14/10, Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ XV tỉnh Điện Biên, nhiệm kỳ 2025 - 2030 bắt đầu phiên làm việc ngày thứ nhất.
Chế phẩm vi sinh trong sản xuất lúa: Giải pháp kép giảm chi phí và cải tạo đất

Chế phẩm vi sinh trong sản xuất lúa: Giải pháp kép giảm chi phí và cải tạo đất

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Tại Cần Thơ và một số tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), mô hình ứng dụng chế phẩm vi sinh xử lý rơm rạ sau thu hoạch đang cho thấy những kết quả tích cực. Điều này đã góp phần giảm từ 15–20% chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng đất, và giảm phát thải ra môi trường.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tăng tốc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ

Tăng tốc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ

Thời sự - Minh Thu - 4 giờ trước
Theo Nghị quyết 316/NQ-CP do Chính phủ ban hành ngày 13/10/2025, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng tốc, bứt phá, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ. Trong đó, ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng.
Cape Verde - Quốc gia nhỏ bé viết nên kỳ tích World Cup 2026

Cape Verde - Quốc gia nhỏ bé viết nên kỳ tích World Cup 2026

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Bóng đá thế giới vừa chứng kiến một cột mốc lịch sử đặc biệt khi Cape Verde lần đầu tiên giành vé tham dự vòng chung kết FIFA World Cup 2026. Chiến thắng 3-0 trước Eswatini ở trận cuối vòng loại khu vực châu Phi đã đưa đội tuyển “Cá mập xanh” (Blue Sharks) bước ra sân khấu lớn nhất của bóng đá toàn cầu.
Hưng Yên: Đặc sắc Lễ hội Mùa Thu Đền Đồng Bằng - Nơi hội tụ giá trị văn hóa dân tộc

Hưng Yên: Đặc sắc Lễ hội Mùa Thu Đền Đồng Bằng - Nơi hội tụ giá trị văn hóa dân tộc

Sắc màu 54 - Phạm Đối - Tuấn Ninh - 4 giờ trước
Xã Đồng Bằng đã tổ chức khai mạc Lễ hội Mùa Thu đền Đồng Bằng năm 2025, còn được biết đến với tên gọi Lễ hội đền Vua Cha Bát Hải. Lễ hội diễn ra từ ngày 11/10 đến ngày 17/10 (tức từ ngày 20 đến 26 tháng 8 âm lịch).
Người dân bàn giao cá thể rùa quý hiếm cho Kiểm lâm thả về tự nhiên

Người dân bàn giao cá thể rùa quý hiếm cho Kiểm lâm thả về tự nhiên

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Ngày 14/10, Công an xã Vu Gia (Đà Nẵng) cho biết vừa tiếp nhận một cá thể rùa quý hiếm từ người dân, và bàn giao cho lực lượng Kiểm lâm thành phố để thả về tự nhiên.
Thủ tướng Chính phủ đồng ý phương án nghỉ Tết Bính Ngọ 9 ngày liên tục

Thủ tướng Chính phủ đồng ý phương án nghỉ Tết Bính Ngọ 9 ngày liên tục

Thời sự - Minh Thu - 5 giờ trước
Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 9859/VPCP-KGVX ngày 13/10/2025 truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc nghỉ Tết Âm lịch, nghỉ lễ Quốc khánh năm 2026.