Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tháo gỡ vướng mắc từ cơ chế thực hiện các Chương trình MTQG: Khai thông việc phân bổ dự toán chi thường xuyên (Bài 1)

Cù Hương - Sỹ Hào - 07:26, 14/11/2023

LTS: Giai đoạn 2021 – 2025, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đồng thời triển khai 03 Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG). Chỉ còn 02 năm nữa là kết thúc giai đoạn nhưng tiến độ giải ngân vốn các chương trình rất chậm, nhất là nguồn vốn sự nghiệp. Nguyên nhân được xác định là, trong quá trình thực hiện, các địa phương gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng và đang lấy ý kiến Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm thực hiện cơ chế đặc thù để tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc, với 7 cơ chế thí điểm được đề xuất. Dự thảo khi được thông qua sẽ góp phần quan trọng đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 – 2025, đáp ứng mong mỏi của hơn 14,7 triệu đồng bào DTTS và miền núi cũng như cử tri cả nước.

Theo quy định hiện hành, Trung ương phân bổ dự toán chi thường xuyên cho các địa phương thực hiện từng Chương trình MTQG chi tiết đến từng lĩnh vực chi sự nghiệp. Tuy nhiên, việc giao chi tiết này không tạo được sự chủ động, tự quyết định, tự chịu trách nhiệm của địa phương, là một trong những nguyên nhân chính khiến việc giải ngân vốn sự nghiệp rất chậm.

Tiền lệ phân cấp cho cấp tỉnh quyết định phân bổ, giao dự toán chi tiết đến từng dự án thành phần và lĩnh vực chi thường xuyên được áp dụng trong Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. (Ảnh minh họa)
Tiền lệ phân cấp cho cấp tỉnh quyết định phân bổ, giao dự toán chi tiết đến từng dự án thành phần và lĩnh vực chi thường xuyên được áp dụng trong Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. (Ảnh minh họa)

Tăng cường phân cấp

Ngày 31/10/2023, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã có Công văn hỏa tốc số 9045/BKHĐT-TCTT gửi các bên liên quan về việc lấy ý kiến đối với Hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế đặc thù trong quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG (gọi tắt là Dự thảo Nghị quyết). Hồ sơ kèm theo dự thảo các cơ chế thí điểm nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, đáng chú ý là nội dung đề xuất cơ chế giao dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách Trung ương hằng năm cho các địa phương.

Trong Dự thảo Nghị quyết, Bộ KH&ĐT cho biết, theo quy định hiện hành (gần đây nhất là Nghị quyết số 70/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội về phân bổ dự toán ngân sách Trung ương năm 2023), Quốc hội quyết nghị phân bổ dự toán chi thường xuyên thực hiện từng Chương trình MTQG chi tiết đến từng lĩnh vực chi sự nghiệp. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm cho các Bộ, cơ quan Trung ương và các địa phương thực hiện từng Chương trình MTQG chi tiết chi thường xuyên theo dự án thành phần, lĩnh vực chi sự nghiệp.

“Việc giao chi tiết chi thường xuyên góp phần quản lý việc phân bổ, sử dụng ngân sách nhà nước theo đúng lĩnh vực chi đã được Quốc hội thông qua”, Bộ KH&ĐT đánh giá.

Tuy nhiên, theo Bộ KH&ĐT, việc giao chi tiết này không tạo được sự chủ động, tự quyết định, tự chịu trách nhiệm của địa phương trong phân bổ, sử dụng nguồn lực theo điều kiện thực tiễn tại địa phương. Các địa phương không chủ động, linh hoạt điều chỉnh từ nội dung chi không còn đối tượng chi, không có khả năng giải ngân được vốn để tập trung vốn cho những nội dung có đối tượng; hoặc các dự án đang có hiệu quả cao nhưng thiếu nguồn lực.

“Điều này là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả giải ngân vốn sự nghiệp của 03 Chương trình MTQG trong 9 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt khoảng 15%”, Bộ KH&ĐT khẳng định.

Lúng túng trong việc quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án, mô hình hỗ trợ sản xuất làm chậm tiến độ thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất. (Ảnh minh họa)
Lúng túng trong việc quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án, mô hình hỗ trợ sản xuất làm chậm tiến độ thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất. (Ảnh minh họa)

Để tháo gỡ vướng mắc này, trong Dự thảo Nghị quyết đề xuất cơ chế Quốc hội quyết nghị dự toán tổng kinh phí của từng Chương trình MTQG, không phân bổ chi tiết đến từng lĩnh vực chi sự nghiệp; trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm và danh mục các dự án thành phần từng Chương trình MTQG cho các địa phương thực hiện, không giao chi tiết kinh phí sự nghiệp của từng dự án thành phần. HĐND cấp tỉnh quyết định phân bổ dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách nhà nước hằng năm của từng Chương trình MTQG chi tiết đến từng dự án thành phần và lĩnh vực chi.

Kịp thời hướng dẫn

Trong Dự thảo Nghị quyết, Bộ KH&ĐT đánh giá, việc Quốc hội quyết định phân bổ, Thủ tướng Chính phủ giao dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách Trung ương hằng năm cho các địa phương, theo tổng số từng chương trình và phân cấp cho cấp tỉnh quyết định phân bổ, giao dự toán chi tiết đến từng dự án thành phần và lĩnh vực chi, là cơ chế đã có tiền lệ áp dụng trong các giai đoạn trước. Trong giai đoạn 2021 – 2025, Quốc hội đã cho phép áp dụng cơ chế này trong thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, theo Nghị quyết số 25/2021 ngày 28/7/2021 của Quốc hội.

“Qua ghi nhận báo cáo của các địa phương, cơ chế giao này đã tạo sự chủ động cho địa phương trong phân bổ, sử dụng và lồng ghép các nguồn lực trong thực hiện các chương trình”, Bộ KH&ĐT khẳng định.

Vì lẽ đó, theo Bộ KH&ĐT, nếu áp dụng cơ chế này cho cả 02 Chương trình MTQG còn lại (giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi) sẽ góp phần kịp thời tháo gỡ, khắc phục tình trạng chậm giải ngân vốn sự nghiệp như trong 9 tháng đầu năm 2023. 

Đồng thời, việc phân cấp cho cấp tỉnh giao dự toán chi tiết, cũng là giải pháp để các địa phương thực hiện lồng ghép vốn theo yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết số 25/2021 ngày 28/7/2021, từ đó hạn chế tình trạng dàn trải, lãng phí trong sử dụng vốn sự nghiệp của các Chương trình MTQG.

Các cơ quan chủ quản các chương trình, chủ dự án thành phần phải kịp thời hướng dẫn các địa phương thực hiện các Chương trình MTQG. (Trong ảnh: Đoàn giám sát của Ủy ban Dân tộc giám sát tại giám sát việc thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tại thôn Loa, xã Thành Long, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang tháng 3/2023 – Nguồn ảnh: bdv.tuyenquang.dcs.vn)
Các cơ quan chủ quản các chương trình, chủ dự án thành phần phải kịp thời hướng dẫn các địa phương thực hiện các Chương trình MTQG. (Trong ảnh: Đoàn kiểm tra của Ủy ban Dân tộc kiểm tra việc thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tại thôn Loa, xã Thành Long, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang tháng 3/2023 (Ảnh: T/l)

Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT cũng lưu ý, trong các Quyết định phê duyệt Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 và Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt mục tiêu, nhiệm vụ, mức bố trí kinh phí sư nghiệp chi tiết theo từng dự án thành phần.

 Do đó, nếu Trung ương giao tổng số, địa phương quyết định chi tiết việc phân bổ, sử dụng vốn từ ngân sách Trung ương có thể ảnh hưởng tới việc theo dõi, giám sát kết quả thực hiện các dự án thành phần của các cơ quan Trung ương được giao chủ trì, ảnh hưởng đến việc bảo đảm kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của một số dự án thành phần của các Chương trình MTQG.

“Để khắc phục tình trạng này, Thủ tướng Chính phủ giao mục tiêu, danh mục nhiệm vụ để định hướng việc thực hiện tại các địa phương. Các cơ quan chủ quản các chương trình, chủ dự án thành phần cũng phải kịp thời ban hành văn bản để hướng dẫn các địa phương thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của từng dự án thành phần”, Dự thảo Nghị quyết đề xuất giải pháp.

Cùng với đề xuất gỡ vướng phân bổ dự toán chi thường xuyên, Dự thảo Nghị quyết cũng kiến nghị Quốc hội điều chỉnh cơ chế giao cấp tỉnh quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án, mô hình hỗ trợ sản xuất trong các Chương trình MTQG, nhất là trong Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025. Bởi trong quá trình triển khai, do lần đầu thực hiện nên các địa phương rất lúng túng với mẫu của Trung ương ban hành, làm chậm tiến độ thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất, ảnh hưởng đến mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh nội dung này trong bài viết tiếp theo.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”

Góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”

Ngày 28/12, tại Tp. Kon Tum (Kon Tum), Ủy Ban Dân tộc tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo “Cơ chế chính sách đặc thù nhằm tạo sinh kế, việc làm bền vững, sắp xếp ổn định dân cư vững chắc cho đồng bào DTTS vùng biên giới”. Ông Đào Xuân Quy - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Dân tộc (Ủy Ban Dân tộc) và ông Đinh Quốc Tuấn - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum đồng chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo các sở, ban, ngành của 5 tỉnh Tây Nguyên.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.